Các biện pháp tránh thai và những điều cần lưu ý (kỳ 3)

dunzi

Thành viên
Tham gia
23/2/2021
Bài viết
63
Khoa học công nghệ ngày nay đã có nhiều biện pháp tránh thai hiệu quả và an toàn. Tất nhiên không biện pháp nào có thể áp dụng chung cho mọi người, vì có người đặt vòng hợp, người ưa bao cao su; và cũng có người thích uống thuốc, lại có người quyết định triệt sản. Kỳ này, Wikicabinet sống khỏe xin tiếp tục series này với chủ đề phòng tránh thai bằng cách uống thuốc tránh thai.

Tùy vào hoàn cảnh, tuỳ giai đoạn, bạn có thể dùng các biện pháp khác nhau.

Thuốc uống tránh thai
Thuốc uống tránh thai có 3 loại: thuốc uống tránh thai thông thường (loại có 2 hoóc môn), thuốc uống tránh thai chỉ có một hoóc môn và thuốc tránh thai khẩn cấp.

Thuốc uống tránh thai thông thường
Đây là loại thuốc chứa hai thứ hoóc môn sinh dục nữ (oestrogen và progesteron), dùng cho phụ nữ. Trên thị trường hiện có nhiều nhãn hiệu như Choice, Rigevidon, Marvelon, Microgynon. Thuốc có tác dụng cơ bản là điều chỉnh một chút các mức hoóc môn của cơ thể, làm cho trứng không rụng. Ngoài ra, thuốc còn làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng nếu được thụ tinh thì cũng khó làm tổ, làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để cản t.inh tr.ùng đi qua, giảm sự di chuyển của t.inh tr.ùng trong ống dẫn trứng. Thuốc có hiệu quả rất cao, khoảng 99%.

Thuốc có thể giúp bạn có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, giảm lượng máu kinh, bớt nguy cơ thiếu máu, giảm đau bụng, đau lưng trước và trong khi hành kinh. Một số nghiên cứu còn cho thấy thuốc giảm nguy cơ ung thư buồng trứng trong trường hợp chưa có u xuất hiện.

Đa số phụ nữ đều dùng được thuốc uống tránh thai, chỉ trừ những người bị bệnh tim, bệnh gan, huyết áp cao, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người đang sử dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, người có u hay ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục. Nếu bạn không rơi vào các trường hợp này, bạn có thể sử dụng thuốc tránh thai mà không ảnh hưởng đến sức khoẻ. Riêng với phụ nữ cho con bú, thuốc có thể làm giảm lượng sữa một chút. Những người này sẽ sử dụng loại thuốc khác không ảnh hưởng đến sữa.

Khi bắt đầu sử dụng, cơ thể phải làm quen với thuốc. Do đó, một số ít người sẽ gặp tác dụng phụ như rong huyết, buồn nôn, cương vú, đau đầu, tăng cân nhẹ, vô kinh, thay đổi tâm trạng, trứng cá. Trong vòng ba tháng, cơ thể sẽ quen thuốc, các tác dụng phụ biến mất.

Cách uống
Bạn có thể bắt đầu uống vào bất cứ ngày nào trong chu kỳ. Thông thường, người ta chờ đến khi hành kinh mới bắt đầu uống thuốc (để biết mình không có thai). Khi mới uống, thuốc chưa có tác dụng ngay mà bạn phải chờ một tuần thuốc mới bắt đầu có tác dụng. Bạn uống mỗi ngày một viên, uống hằng ngày chứ không phải chỉ uống vào ngày đi lại. Để dễ nhớ, bạn nên uống vào một giờ nhất định. Có nhiều người sợ quên đã nghĩ ra mẹo uống thuốc vào lúc làm một việc ngày nào cũng phải làm, chẳng hạn sau khi đánh răng buổi sáng, khi ăn cơm chiều.

Thuốc uống tránh thai có hai loại vỉ. Một loại chỉ có 21 viên, bạn uống thứ tự theo mũi tên in trên vỉ, hết vỉ thì nghỉ 7 ngày rồi uống vỉ tiếp theo. Phổ biến hơn là loại vỉ 28 viên, bạn cũng uống theo mũi tên, hết vỉ này thì uống tiếp vỉ sau ngay, không nghỉ. Khi muốn có con, bạn chỉ cần ngừng uống thuốc, trứng sẽ rụng trở lại ngay hoặc chậm nhất trong vòng vài tháng, khi đó bạn lại có khả năng thụ thai.

Có khi bạn quên uống một viên thuốc. Trong trường hợp này, khả năng có thai không lớn. Tuy nhiên, để đề phòng, bạn hãy làm đúng như sau:

Quên 1 viên: Khi nhớ ra, bạn uống viên đó ngay, viên sau uống vào đúng giờ uống thông thường. Trong vòng 48 tiếng sau đó, bạn nên tránh quan hệ hoặc nếu quan hệ thì dùng bao cao su. Sau đó bạn uống tiếp vỉ thuốc như bình thường.
Quên 2 viên: Uống bù ngay hai viên khi nhớ ra, viên tiếp theo uống vào giờ thông thường. Nếu có quan hệ , bạn nên dùng bao cao su cho đến khi uống hết vỉ thuốc.
Quên 3 viên: Bạn bỏ vỉ đang uống đi, bắt đầu một vỉ mới. Có thể coi như bạn mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên chưa có tác dụng, tránh quan hệ hoặc dùng bao cao su nếu quan hệ .
Những câu hỏi thường gặp
Hỏi: Uống thuốc tránh thai, tôi có mọc râu giống đàn ông không?

Đáp: Không. Thuốc tránh thai chỉ chứa hoóc môn sinh dục nữ, không thể khiến bạn giống đàn ông được.

Hỏi: Uống thuốc tránh thai, về sau có bị vô sinh không?

Đáp: Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liều hoóc môn rất cao, đôi khi có thể ức chế hoàn toàn hoạt động của buồng trứng nên không có lợi. Nhưng về sau, khoa học đã xác định không cần sử dụng liều cao nên các loại thuốc tránh thai hiện nay chỉ chứa một liều nhỏ hoóc môn, do vậy trứng vẫn phát triển, chỉ không rụng mà thôi. Khi ngừng uống thuốc, bạn sẽ rụng trứng trở lại, chậm nhất là trong vòng vài tháng. Lúc đó, bạn lại có khả năng thụ tinh và mang thai bình thường. Bạn đã biết chỉ cần quên một, hai viên thuốc là đã có khả năng rụng trứng, vậy đừng lo dùng thuốc bị vô sinh, bạn nhé.

Hỏi: Uống thuốc tránh thai có hại cho sức khoẻ không?

Đáp: Không. Đa số phụ nữ đều dùng được thuốc tránh thai, chỉ trừ những người bệnh tim, gan, cao huyết áp, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người đang sử dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, và những người đã phát hiện có u hay ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục. Thuốc tránh thai không có hại mà còn có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng ở phụ nữ.

Hỏi: Có phải uống vài tháng lại phải nghỉ một tháng không?

Đáp: Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liều hoóc môn cao nên bác sĩ khuyên uống vài tháng lại nghỉ một tháng để phục hồi việc tiết hoóc môn của cơ thể. Còn thuốc tránh thai bây giờ liều thấp nên buồng trứng vẫn hoạt động và tiết hoóc môn bình thường, do đó không cần phải nghỉ.

Hỏi: Liệu sau khi ngừng thuốc có đẻ sinh đôi, sinh ba không?

Đáp: Không. Sau khi ngừng thuốc, hệ sinh sản trở lại hoạt động bình thường.

Hỏi: Tôi quên thuốc một hôm và có thai, nhưng không biết nên vẫn uống tiếp mất một tháng. Con tôi liệu có bị dị tật không?

Đáp: Không. Thuốc tránh thai liều thấp rất an toàn. Khi có thai, lượng hoóc môn cơ thể bạn tiết ra rất lớn, hoóc môn của thuốc không đáng kể, không gây hại cho con bạn.

Hỏi: Tôi uống thuốc tránh thai chỉ để tăng cân thôi, vậy có được không?

Đáp: Chắc bạn sẽ thất vọng. Thuốc tránh thai được chế ra không phải để tăng cân. Các nhà nghiên cứu đã tìm mọi cách để giảm tác dụng phụ, tăng cân chỉ là một trong các tác dụng phụ xảy ra với một số ít người, nên khả năng tăng cân là nhỏ bé. Tập thể dục thể thao và ăn uống tốt có ích hơn nhiều.

Hỏi: Thuốc uống tránh thai chỉ có một hoóc môn

Đáp: Thuốc này chỉ chứa hoóc môn progesteron, là loại phù hợp cho người mẹ đang cho con bú vì nó không ảnh hưởng đến số lượng cũng như chất lượng sữa. Trên thị trường hiện phổ biến loại thuốc mang nhãn Exluton. Cơ chế tác dụng của thuốc này giống như thuốc tránh thai thông thường.

Hiệu quả của thuốc này không bằng thuốc có hai hoóc môn. Tuy nhiên, nó là biện pháp tránh thai tin cậy của phụ nữ cho con bú, bởi chất hoóc môn của phụ nữ cho con bú đã có tác dụng ức chế phần nào sự rụng trứng, nên với đối tượng này, thuốc vẫn có hiệu quả cao. Thuốc lại không ảnh hưởng đến sữa.

Nếu bạn không phải đang cho con bú nhưng cơ thể nhạy cảm với oestrogen, hoặc tác dụng phụ của thuốc tránh thai loại hai hoóc môn khiến bạn quá khó chịu thì bạn cũng có thể dùng loại này, song hiệu quả thấp (khoảng 88%).

Cách uống cũng như thuốc tránh thai thông thường, chỉ khác là cần đặc biệt chú ý uống thật đúng giờ, nhất là nếu bạn không cho con bú thì chỉ cần chậm uống hai, ba tiếng là bạn có thể rụng trứng ngay. Nếu quên uống thuốc, bạn hãy uống bù và dùng bao cao su hoặc kiêng quan hệ như với loại thuốc thông thường.

Thuốc tránh thai khẩn cấp
Nếu đã quan hệ mà không dùng biện pháp tránh thai nào thì bạn sẽ có khả năng thụ thai. Trong trường hợp này, bạn có thể dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Đối với những cặp quên không dùng bao, định xuất tinh ra ngoài mà không kịp, hoặc đối với người bị hiếp dâm… đây là một biện pháp thích hợp.

Thành phần thuốc cũng là hoóc môn như thuốc uống tránh thai hằng ngày nhưng liều lượng cao hơn nhiều, được dùng sau khi quan hệ không có dự phòng. Nếu lúc đó trứng chưa rụng, thuốc sẽ ức chế sự rụng trứng. Nếu trứng đã rụng và thụ tinh, thuốc cũng tác động đến niêm mạc tử cung khiến phôi khó làm tổ. Nếu dùng đúng chỉ dẫn, trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ , thuốc có hiệu quả 75%.

Khác với thuốc uống tránh thai thông thường, ai cũng có thể dùng được thuốc tránh thai khẩn cấp. Nó thường gây tác dụng phụ mạnh như buồn nôn, nôn, rong huyết, kinh nguyệt bất thường, cương vú, đau đầu, chóng mặt… nhưng thực ra không hại vì nó ra khỏi cơ thể rất nhanh.

Thuốc tránh thai khẩn cấp có vai trò quan trọng ở thời điểm cần “cấp cứu” nhưng không phải nên dùng quá 4 lần trong một tháng. Càng dùng thường xuyên, hiệu quả của nó càng giảm.

Cách sử dụng
Có hai loại thuốc, cách dùng khác nhau:

+ Thuốc mang nhãn hiệu Postinor: Uống một liều 1 viên trong vòng 1 tiếng đồng hồ sau quan hệ .

Tuy nhiên, nếu bạn không kịp mua thuốc trong vòng một tiếng, bạn có thể uống 1 viên trong vòng 72 tiếng sau khi quan hệ (càng sớm càng tốt) và 1 viên nữa sau viên đầu 12 tiếng.

+ Nếu không có loại đó, bạn có thể dùng tăng liều thuốc tránh thai thông thường như Choice, Rigevidon, Microgynon, Marvelon…(trừ Exluton). Liều sử dụng: uống 4 viên trắng trong vòng 72 tiếng kể từ khi quan hệ (càng sớm càng tốt), sau đó 12 tiếng uống 4 viên trắng nữa.

Chú ý: Nếu nôn sau khi uống thuốc, bạn hãy uống lại liều đó ngay. Bạn có thể uống thuốc chống nôn để đảm bảo cơ thể hấp thụ thuốc. Vì tác dụng chỉ là 75% nên nếu đã uống thuốc mà chờ đến tận 14 ngày sau thời gian thông thường vẫn chưa thấy có kinh, bạn cần xét nghiệm xem có thai hay không.

Những câu hỏi thường gặp
Hỏi: Uống thuốc tránh thai có phải là một cách tự phá thai không?

Đáp: Hoàn toàn không phải. Thuốc chỉ tránh thai cho bạn khi chưa có thai, chứ không có tác dụng phá thai.

Hỏi: Nếu quá 72 tiếng rồi thì tôi có được uống nữa không?

Đáp: Bạn vẫn uống được. Thuốc có thể có tác dụng cho đến tận năm ngày sau khi quan hệ , nhưng tất nhiên hiệu quả giảm nhiều.

Hỏi: Nếu uống thuốc mà vẫn có thai thì con tôi sinh ra có bị quái thai không?

Đáp: Không, thuốc nhanh chóng rời ra khỏi cơ thể, không gây quái thai.
 
×
Quay lại
Top