Điều trị đốm xuất huyết

Đốm xuất huyết là các đốm tím hoặc đỏ nhỏ trên da do thương tổn các mao mạch dưới da - mao mạch là đoạn cuối của mạch máu tạo thành một mạng lưới cực nhỏ để đưa oxy từ máu đến các tế bào. Về cơ bản, đốm xuất huyết là các vết bầm nhỏ. Đốm xuất huyết do gắng sức làm vỡ mao mạch là tình trạng khá phổ biến và không đáng lo ngại. Tuy nhiên, đốm xuất huyết có thể là triệu chứng của vấn đề nghiêm trọng hơn. Vì vậy, bạn nên đến bác sĩ khám nếu đốm xuất huyết xuất hiện không nguyên do. Cần lưu ý rằng bạn không thể điều trị đốm xuất huyết tại nhà; cách tốt nhất để điều trị đốm xuất huyết là xử lý nguyên nhân thay vì điều trị bản thân nó.

Phần 1: Xác định nguyên nhân

1. Xác định các nguyên nhân nhỏ

Một nguyên nhân gây đốm xuất huyết đó là tình trạng gắng sức kéo dài. Ví dụ, cơn ho kéo dài hay một trận khóc dữ dội có thể dẫn đến đốm xuất huyết. Đốm xuất huyết cũng có thể xuất hiện khi bạn nôn mửa hoặc gắng sức khi nâng tạ. Đây cũng là triệu chứng thông thường sau khi sinh.

2. Kiểm tra thuốc chữa bệnh

Một số thuốc chữa bệnh có thể là nguyên nhân gây đốm xuất huyết. Ví dụ, thuốc chống đông máu như Warfarin và Heparin có thể gây đốm xuất huyết. Tương tự, các thuốc thuộc nhóm naproxen như Aleve, Anaprox và Naprosyn cũng có thể gây đốm xuất huyết.

Một vài thuốc khác có thể gây đốm xuất huyết bao gồm Quinine, Penicillin, Nitrofurantoin, Carbamazepine, Desipramine, Indomethacin và Atropine.

Nếu cho rằng một trong các thuốc chữa bệnh là nguyên nhân gây đốm xuất huyết thì bạn nên trao đổi với bác sĩ. Bác sĩ có thể đánh giá xem bạn có cần dùng loại thuốc đó không hay có thể đổi sang thuốc khác.

3. Kiểm tra các căn bệnh truyền nhiễm

Một số bệnh truyền nhiễm cũng có thể gây đốm xuất huyết. Nhiễm khuẩn, nhiễm nấm đều có thể gây đốm xuất huyết, ví dụ như tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn, bệnh tinh hồng nhiệt (ban đỏ), viêm họng do liên cầu khuẩn, nhiễm trùng huyết do não mô cầu, cũng như nhiều căn bệnh nhiễm vi sinh vật ít truyền nhiễm khác.

4. Nhận biết các căn bệnh hay tình trạng thiếu hụt khác

Đốm xuất huyết có thể là triệu chứng của các bệnh khác ảnh hưởng đến quá trình đông máu, ví dụ như bệnh bạch cầu ác tính và các căn bệnh ung thư tủy xương khác. Đốm xuất huyết cũng có thể là do thiếu hụt vitamin C (hay bệnh Scorbut) hoặc thiếu hụt vitamin , hai vitamin cần thiết cho quá trình đông máu hoàn chỉnh.

Lưu ý rằng một số phương pháp điều trị bệnh, ví dụ như hóa trị, cũng có thể gây ra đốm xuất huyết.

5. Tiến hành chẩn đoán để phát hiện bệnh lý xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn

Căn bệnh này gây ra các vấn đề về đông máu, vì nó lấy đi một số tiểu cầu trong máu. Các bác sĩ không biết cơ chế chính xác của bệnh lý này nên dùng thuật ngữ "vô căn" (nghĩa là nguyên nhân chưa được xác định).

Bệnh này có thể gây ra đốm xuất huyết và ban xuất huyết vì tiểu cầu thường hoạt động để nối các vết rách nhỏ trong mạch máu. Khi không đủ lượng tiểu cầu, máu không thể tái tạo mạch máu được hoàn chỉnh, dẫn đến xuất huyết dưới da. Điều này dẫn đến các đốm đỏ nhỏ (đốm xuất huyết) hay các đốm máu lớn (gọi là ban xuất huyết).

Phần 2: Biết nên làm gì

1. Đến bác sĩ khám

Nếu đang khỏe mạnh nhưng lại thấy đốm xuất huyết mới xuất hiện không rõ nguyên nhân (chưa từng nôn mửa, gắng sức hay làm việc gì để giải thích cho tình trạng đốm xuất huyết) thì bạn nên đến bác sĩ khám.[10] Mặc dù đốm xuất huyết thường tự biến mất nếu bạn không mắc bệnh nhưng việc xác định xem có nguyên nhân tiềm ẩn hay không vẫn là tốt nhất.

Một điều cực kỳ quan trọng đó là đưa trẻ đến bác sĩ khám nếu trẻ xuất hiện đốm xuất huyết không rõ nguyên nhân và đốm xuất huyết lan thành một mảng lớn trên người trẻ.

2. Điều trị bệnh lý tiềm ẩn

Nếu bạn bị nhiễm trùng hoặc mắc các bệnh gây đốm xuất huyết thì cách tốt nhất để điều trị đốm xuất huyết là chữa khỏi bệnh. Bác sĩ có thể giúp bạn xác định dùng loại thuốc nào chữa bệnh là tốt nhất.

3. Bảo vệ bản thân khi càng lớn tuổi

Ở người lớn tuổi, hệ thống đông máu thường kém hiệu quả hơn nên thậm chí các chấn thương nhỏ cũng có thể gây ra đốm xuất huyết đáng kể. Một cách phòng ngừa đốm xuất huyết ở người lớn tuổi là cố gắng tránh chấn thương. Tất nhiên đây là điều khó tránh khỏi nhưng bạn cần cố gắng tránh các rủi ro không cần thiết.

Ví dụ, nếu gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng, bạn nên cân nhắc dùng nạng hoặc gậy chống.

4. Thử chườm lạnh

Cách này có thể khiến đốm xuất huyết do chấn thương, thương tổn hoặc gắng sức biến mất nhưng không điều trị được vấn đề tiềm ẩn gây ra đốm xuất huyết. Cảm giác lạnh có thể giúp giảm viêm và giảm đốm xuất huyết về sau.

Để chườm lạnh, bạn cần quấn túi đá trong khăn hoặc khăn tắm rồi chườm lên vùng da xuất huyết đốm xuất huyết khoảng 15-20 phút hoặc ít hơn nếu không chịu được lâu. Không chườm túi đá trực tiếp lên da để tránh gây thương tổn cho da.

Bạn cũng có thể chườm khăn nhúng nước lạnh lên vùng da xuất hiện đốm xuất huyết.

5. Chờ đốm xuất huyết lành lại

Cách chủ yếu để loại bỏ đốm xuất huyết là chờ chúng tự lành lại. Sau khi nguyên nhân tiềm ẩn được điều trị, đốm xuất huyết sẽ mờ dần.