- Tham gia
- 19/11/2010
- Bài viết
- 1.453
Con Hủi là tác phẩm tiêu biểu và nổi tiếng nhất của H. Mniszek. Tác phẩm là một câu chuyện tình thơ mộng và đắm say, trong sáng và mãnh liệt, tươi đẹp nhưng thảm thê của đôi thanh niên tài sắc, chống lại những ràng buộc của đẳng cấp quí tộc để bảo vệ hạnh phúc mà họ đã chọn. Đôi trẻ đã vượt qua những hiểu lầm đầu tiên, cảm nhận được giá trị đích thực của nhau và đến với nhau. Trải qua bao đấu tranh với gia đình, xã hội, họ được làm lễ đính ước và chuẩn bị cho ngày cưới.
Con Hủi là một thiên Romeo và Juliet mới, là bi kịch đối kháng giữa tình cảm chân chính với những định kiến xã hội hẹp hòi. Nhưng trên hết, Con Hủi là tác phẩm ca ngợi tình yêu - một tình yêu khó khăn và hoàn mỹ, một tình yêu đích thực và lý tưởng, có sức cuốn hút đến kỳ lạ, niềm khát vọng vĩnh viễn của con người.
Có phải vì thế mà mặc dù đã 90 năm trôi qua với bao biến đổi biển dâu về nhân tình thế thái, quan niệm xã hội và ngay chính bản thân tình yêu cũng đã đổi thay, nhưng Con Hủi vẫn có chỗ đứng trong trái tim người đọc, nhất là bạn đọc trẻ. Có phải vì thế mà mặc dù người đọc thời nay dễ dàng nhận ra những nét ngây thơ và lý tưởng hóa trong câu chuyện tình của đôi thanh niên thời đầu thế kỷ, Con Hủi vẫn đánh thức bao hoài vọng, bao khao khát cao quí, muốn được sống hết mình, được yêu hết mình, và khi cần - được hy sinh cho tình yêu ấy...
*****
Ngày đã rạng . Bình minh đang tỉnh thức.
Vùng sáng phương đông mỗi lúc thêm trải rộng mãi ra. Từ sắc hồng, nó ngả sang màu nhạt , mỗi lúc một sáng hơn, gần như trong suốt, thêu trên nền vải óng vàng.
Không khí mang đẫm hơi thở lạnh giá ban đêm háo hức hút thu ánh nắng mặt trời, làn sương mù ẩm ướt lắng dần, khí trời mỗi lúc một thêm tươi mới, trong lành. Chim chóc tỉnh giấc đua nhau cất lên muôn ngàn tiếng hót véo von. Cây cối nở xoè những chồi tơ tháng năm xôn xao chào đón bình minh - vị tiên nữ dẫn đường cho thần mặt trời. Toà lâu đài của điền trang Xuôđkôvxe lặng lẽ trong ánh hồng bình minh, nổi bật bởi sắc trắng tinh khôi của những bức tường và màu xanh tươi rói của những rặng cây gia được xén tỉa cẩn thận trồng thành một vòng cung trang điểm cho mặt tiền.
Từ phía sau vườn cây ăn quả và khuôn viên , tiếng chuông của điền trang chợt ngân vang gióng giả. Trong sự tĩnh mịch ban mai , tiếng chuông nổi lên lanh lảnh , lăn tròn , rắc tiếng vọng khắp các ngôi nhà của cư dân trang ấp. Bị thức giấc bởi tiếng chuông lảnh lói, gia nhân bật dậy, bắt tay vào công việc thường ngày. Những người chủ trong lâu đài không bị thứ tiếng động kia làm mất giấc ngủ. Nhưng một lát sau, một chiếc cửa sổ kiểu Venêxi ở tầng một phía cánh trái lâu đài chợt mở ra. Hơi thở tươi mát của mùa xuân lùa vào những tấm rèm mỏng che mặt kính, mơn man mái tóc vàng mịn màng như lông điêu thử của cô gái Xtefchia Ruđexka đang háo hức nghiêng ra với không gian.
Cô vẫn đang mặc áo ngủ, tóc hơi rối. Hồi chuông và tiếng cu gáy trong vườn đã đánh thức cô. Buổi sớm mai mới trong lành làm sao, không khí làm cô tỉnh hẳn , cô say sưa hít sâu vào ngực . Những đài hoa lóng lánh sương và tiếng chim lảnh lót khiến hồn cô say mê mơ mộng. Đôi môi hồng hé cười tươi tắn như rạng đông , nhưng đôi mắt to màu hoa đồng thảo vẫn vương vấn nỗi u hoài - nỗi buồn không hợp chút nào với thân hình trẻ trung và giọng nói vui vẻ mà cô chợt thốt lên :
- Đời đẹp tuyệt vời ! Không ngủ nữa , ta vào rừng thôi !
Cô rời cửa sổ, thay quần áo. Bện lại tóc , cô búi thành một búi nặng sau gáy , tóc cô mềm , xoăn tự nhiên , che khuất đường cong mềm mại của đôi vành tai bé xinh và hai góc lượn của một vầng trán đẹp . Cô mặc chiếc áo dài giản dị bằng vải mỏng màu xám , đồ trang sức chỉ duy nhất mộy chuỗi hạt hồng mọng, long lanh như những quả phúc bồn tử lớn . Mặc áo xong, cô ngó sang phóng bên cạnh. Tối sẫm trong những rèm cửa buông kín, căn phòng vẫn như còn say ngủ. Xtefchia khẽ lẩm bẩm :
- Luxia vẫn ngủ say. Ta đi một mình vậy .
Cô nhón chân thật nhẹ nhàng đi ngang qua mấy phóng bài trí phong lưu và trang nhã . Đến gian sảnh thênh thang của lâu đài cô chợt dừng chân bất lực khi thấy các cửa ra vào lống kính vẫn đang khoá chặt.
Một gia nhân tay cầm bàn chải chạy vội xuống cầu thang gác giúp cô. Gã dương to đôi mắt ngái ngủ nhìn cô, vẻ ngạc nhiên, song vẫn xăm xắn mở khoá. Lát sau ; cô gái chạy ra vườn hoa. Đi dọc những lối nhỏ rải sỏi, cô hái đầy tay những đoá hoa thuỷ tiên thanh mảnh trắng ngần. Một chùm tử đinh hương tím sà trên cây xuống , đu đưa, toả hương man mác . Những đoá hoa thủy tiên trắng trong, thơm thơm, chứa đầy sương lạnh, những mắt hoa vàng sau hàng mi đỏ, nom như đẫm lệ.
Cô thiếu nữ nghiêng những đài hoa trắng ngần vào môi và uống những giọt lệ ấy , miệng nở một nụ cười tinh nghịch. Tuổi thanh xuân tươi trẻ và những ánh rạng đông đầu tiên của vầng thái dương hoà nhau thành một khúc nhạc hạnh phúc lớn lao , ùa vào lòng cô như cầu vồng muôn hồng nghìn tía. Cô nhảy lên rung những chùm tử đinh hương lớn nhất để những giọt nước trong thơm ngát từ hoa rơi xuống mái tóc óng mượt của cô. Trong ánh lê minh, mái tóc màu sáng của cô loáng ướt như phủ trong sương bạc.
Cầm bó hoa tươi thắm trong tay cô rời khuôn viên bước vào vườn cây ăn quả và nơi đây cô cũng thốt lên tiếng kêu đầy ngưỡng mộ . Những hàng cây đứng nghiêm trang, phủ đầy hoa, đẹp tuyệt vời. Những cây táo nở những chùm lá non hồng hào, trông sao trẻ trung như thể ve vuốt mắt nhìn. Những cây anh đào đầy hoa tráng trông hệt những nàng thanh nữ đang đội vòng hoa cưới.
Hương hoa ngào ngạt , muôn cành tuôn chảy suối hương . Mặt trời dát vàng các đoá hoa , gió mảng theo những cánh ong náo nức . Thỉnh thoảng , một cánh bướm trắng tinh rời cây bay vụt lên như một đoá hoa linh động . Say mùi hương, Xtefchia bẻ đôi cành anh đào nho nhỏ cài lên tóc, dắt vào thắt lưng và đầy hoa, cô bước mĩa theo con đường hẹp trong vườn , hai bên trồng những bụi phúc bồn tử. Con đường dẫn ấy dẫn tới một khu rừng nhỏ tiếp theo vườn cây ăn trái.
Xtefchia khẽ nghiêng cành cây sương đọng , phủ đầy những đoá hoa nho nhỏ như thể đã phai màu, trăm ngàn cánh hoa bằng bạc ấy đung đưa trên những chiếc lá thẫm màu, tạo nên một hoạ phẩm kì thú. Lần váy áo màu xám của cô đầy một lượt sương lóng lánh, sương bắn cả lên mặt lên tay cô nhưng chỉ khiến cô thêm thích thú. Cô chạy đến bên chiếc cổng rào nhỏ, mở ra và lội trong làn cỏ tươi tốt đẫm sương , cô băng qua dải đồng cỏ ngăn cách khu vườn cây ăn quả với rừng. Và cô cất tiếng hát giữa những cây thông cao vút và những cây lá bản tán xoè rộng.
Một chú sóc vút qua gần chân cô, nhảy tót lên cây. Lẽ sẻ huyên thuyên ríu rít chuyện trò, chim gõ kiến mổ tốc tốc đều đều vào vỏ cây. Một chú chim hoạ mi nào chợt cất giọng hót cao vút tuyệt vời trong khu rừng tống quá sủ ( giống cây thuộc họ bạch dương ) cạnh đấy , từ trong các loài chim . Thế giới rừng sôi động sự sống , đầy ắp những tiếng hót, tiếng rì rào của những cành thông, tiếng ầm ào của rừng phỉ tử, lúc âm âm, xao xác, lúc lảnh lót vút cao. Những tiếng vọng đánh thức lan xa, hoà vào nhau, nghe vui vui. Thiếu nữ tươi cười tắm nắng trời, đắm mình trong lá hoa xanh tốt.
Nhưng lát sau , vẻ rạng rỡ của cô chợt biến mất . Một vởn mây đen nào chợt đến làm u ám khuôn mặt trẻ trung của cô, khiến ánh mắt trong hàng mi rậm sẫm màu như mờ đi. Đôi lông mày xinh đẹp chau lại trên vầng trán , cô buông tay thả vạt áo váy dài chạm xuống làn rêu ẩm, thốt lên gượng gạo :
- Dẫo sao cũng có lý do để mà vui chứ !
Cô sực nhớ rằng thế là đã một tháng nay cô làm gia sư tại điền trang Xuôđkôvxe . Thời gian trôi đi mới chậm chạm làm sao !
Chưa bao giờ cô nghĩ đến chuyện phải kiếm việc làm, cô không cần phải kiếm sống . Ấy vậy mà mọi sự lại xảy ra theo cách khác. Về vật chất , chẳng có gì buộc cô phải làm nghề giáo. Cô là con gái một gia đình giàu có thuộc Vương quốc . Ngoài cô, trong nhà còn hai đứa trẻ nữa . Cô mới tròn mười chín tuổi . Lúc này, vừa tản bộ trong rừng, Xtefchia vừa nhớ lại những hoàn cảnh đã khiến cô phải lìa xa tổ ấm gia đình.
Nổi bật trên tất cả là hình dung đẹp đẽ của chàng trai trẻ Eđmun Prônnhixki và những tình cảm trẻ thơ của cô cho người ấy. Khi chàng từ trường trung học Đublany trở về , vẻ đẹp trẻ trai của chàng ta đã thu hút ngay Xtefchia . Không kịp tìm hiểu bản chất con người , cô gái đã yêu say mê lần đầu tiên trong đời , yêu vội vàng, mù quáng, không một chút ái tình chân chính. Prônnhixki đã làm mê muội trí óc vốn mơ mộng và giàu xúc cảm của cô .
Sau khi kết thúc một khoá học bổng tại Vacsava , Xtefchia tham gia các khoá chuyên đề . Và khi ấy cô mới được làm quen chút ít với giới thanh niên học sinh. Phần lớn họ là những chàng trai thanh cao, với những say mê lý tưởng . Xtefchia cũng chưa bao giờ hình dung họ khác thế . Lợi dụng sự cả tin của cô, lại say mê nhan sắc của cô, Prônnhixki muốn chiếm đoạt tình yêu của cô nhưng đã khéo léo che giấu bản chất của mình. Thậm chí chàng ta còn chiém được cảm tình của ông bà Ruđexki thân sinh cô. Và cuộc tình kéo dài .
Nhưng thân sinh của Xtefchia không cho phép làm lễ đính hôn chính thức , mặc dầu đã biết đôi trẻ đã ngỏ lời với nhau. Ông linh cảm thấy chúng là hai con người có bản tính hoàn toàn khác biệt nhau. Ông thân sinh của cô không tin những sắc màu xinh đẹp bên ngoài của Eđmun, ông biết rõ " Prônnhixki Cha ", kẻ có những quan hệ với những loại người cặn bã xa hội. Còn ở con gái ,ông nhận thấy biết bao nhiệt tình lý tưởng , bao tình cảm phong phú - và ông e sợ chờ đợi sự kết thúc của cuộc tình kia. Ông không hề nghi ngờ là điều đó sẽ xảy ra, nhưng ông lo cho Xtefchia... Linh cảm đã không đánh lừa ông.
Chiều theo ý định của con trai, " Prônnhixki Cha " bắt đầu khéo léo tìm cách dò hỏi ( thông qua một viên dự thẩm ) về món hồi môn của Xtefchia . Số tiền hơn chục nghìn đã khiến gã nổi cơn thịnh nộ .
Lão giải thích cho con nghe sự thiếu căn cứ của mối quan hệ ấy , bắt nó cắt đứt quách đi. Lão chứng minh cho con rằng với vẻ điển trai và tên tuổi của mình, nó phải cưới một người vợ có số tiền vài trăm nghìn là ít.
Cũng thời gian ấy , Xtefchia đã bắt đầu nghi ngờ ánh hào quang loá mắt của người yêu lý tưởng của cô . Cô thử thách , tìm những vết đen. Trí thông minh và sự nhạy cảm đã xui cô làm việc ấy . Và sự đảo ngược đã xảy ra.
Chính Prônnhixki Cha đã đưa cho cô chiếc kính đen để nhìn sự việc - bởi lão bắt đầu câu chuyện đính hôn bằng những cách hỏi cha cô xem cô được bao nhiêu tiền hồi môn. Những lời ấy đã xoá sạch tất cả. Ông Ruđexki cương quyết từ chối, và lấy làm hài lòng vì đã sớm phát hiện được những ý đồ thật của gia đình Prônnhixki. Nhưng muốn được kiểm tra lại một lần nữa lòng cao thượng của Eđmun , Xtefchia đã can đảm nhìn thẳng vào vầng hào quang tinh thần chứa đầy vẻ đẹp của người yêu đã từng hấp dẫn cô.
Và cô đã trông thấy hiện tượng nhật thực u ám trên cái đĩa tròn màu sáng của niềm mơ tưởng của chính mình . Cô đã trông thấy những vết đen to tướng của tính ích kỉ và thói phù hoa giả dối , thay vì những tình cảm thanh cao , cô nhận thấy bản chất thô bạo chỉ hướng tới sự kiếm chác của bản thân. Eđmun lộ mặt giống như loài hoa hút máu kia, chuyên dùng ve đẹp và mùi hương quyến rũ những loài côn trùng cả tin, để rồi khi chúng bị mê muội chịu vâng theo ma lực, nó liền khép chặt những cánh hoa và phô bày thực chất bên trong một cách vô liêm sỉ. Nó giết chết những con vật kia bằng độc tố si mê, hút máu chúng , sống bàng mạng sống của chúng .
Suýt nữa cô đã sa vào đoá hoa hình chén lừa lọc kia. May mà người ta đã cứu cô thoát chết. Nghĩ đến chuyện cũ , Xtefchia ngồi xuống một gốc cây, hai tay ôm gối , cúi đầu buồn bã . Sự thất vọng đầu tiên của cuộc đời để lại trong lòng cô biết bao cay đắng ! Niềm tin vô hạn kia vào con người đã bị suy yếu đi , nhiệt tình đối với những tình cảm sâu xa trở nên héo hắt .
Theo quan niệm riêng, cô gái cảm thấy không còn khả năng có những tình cảm nồng nàn , cô quên mình mới mười chín tuổi đầu lại có một nhiệt tâm phong phú. Một lớp váng băng mỏng manh của sự bi quan đã phủ lên những ước mơ lý tưởng của cô, lớp băng ấy đang dày dần lên , ngay cả ở Xuôđkôvxe này.
Sau khi cắt dứt với Eđmun, Xtefchia quyết định rời xa gia đình . Cô thấy xấu hổ và hối hận , muốn trốn chạy càng xa càng tốt . Cô mơ tới những vùng trời rộng lớn, những khoảng không gian xa xôi, cô khao khát lên đường !...
Với bản tính sôi nổi, cô vẽ nên trong trí tuởng tượng những bức tranh nhiều màu sắc , đầy huyễn tưởng. Cô mơ màng trong những cảnh tượng chói loà và chọt cảm thấy chật chội gò bó trong những hoàn cảnh từ trước tới nay. Sau một cuộc đấu tranh ngắn ngủi, cô cùng với cha ra đi tìm chỗ dạy học. Mọi lời khuyên giải của sông thân không mang lại kết quả. rốt cuộc ông bà đành nhượng bộ con , cho rằng đó chẳng qua chỉ là một ý muốn đỏng đảnh nhất thời nảy sinh do sự thất vọng đầu tiên trong đời, họ chỉ lo không chọn được chỗ làm thích hợp.
Chuyện tìm việc khá khó khăn. Cả Xtefchia lẫn ông Ruđexki đều cảm thấy khó chịu. Một số bà chủ thấy Xtefchia hơi quá đẹp , nhất à khi bản thân họ đã mang sẵn định kiến hoặc họ có những cô con gái kém phần nhan sắc . Sau nhiều lần không thành, rốt cuộc hai cha con cũng đã tìm được việc làm. Nhan sắc của Xtefchia không làm mất lòng nữ nam tước Elzonovxka , ngược lại - còn gây được thiện cảm của bà.
Song nam tước phu nhân lại hỏi cô xem liệu cô có cảm thấy buồn chán ở điền trang Xuôđkôvxe ko, bởi nơi đây chỉ có bà, một cô con gái , người cha già cùng một người gia khách trú ngụ thường xuyên nữa- đó là thầy giáo cũ của anh bà. Nhưng đang khao khát được yên tĩnh nên Xtefchia thậm chí đồng ý chấp nhận ngay cả điều kiện nghỉ hè cũng không về nhà . Thực ra cô cũng hơi e ngại điền trang Xuôđkôvxe xa xăm kia , nhưng vẫn có cái gì thu hút cô đến đó.
Kể lại chuyện xảy ra trước khi cô gái xa gia đình , ông Ruđexki đã đề nghị phu nhân Elzônôvxka quan tâm chăm sóc Xtefchia và ông đã nhận được lời hứa hẹn , tuy được thốt ra bằng giọng khá kênh kiệu nhưng cũng hàm chứa chút nhiệt thành. Gốc gác quý tộc của nam tước phu nhân khiến ông Ruđexki không thật yên tâm. Ông không muốn con mình phải dạy ở một gia đình quý tộc , bởi ông hiểu rằng ngay cả trong những gia đình bình thường , một nữ gia sư cũng có thể gặp phải cách đối xử khác nhau. Ông run sợ khi nghĩ rằng trong lâu đài đại quý tộc , người ta có thể xúc phạm đến cô con gái ông.
Nhưng bên cạnh đó , ông cũng biết rằng giới quý tộc nòi thường rất lịch sự , một ông chủ lớn thuộc dòng dõi lá ngọc cành vàng lâu đời bao giờ cũng tốt hơn nhiều so với một ông chủ mới phất. Chính cái họ của nam tước phu nhân đã khiến ông Ruđexki yên tâm . Ông nhận thấy bà thuộc loại những bà lớn cứng nhắc song không phải không có những mặt đáng yêu.
Đến nơi làm việc, Xtefchia mới làm quen với cô học sinh của mình. Luxia đã mười sáu tuổi. Đó là một thiếu nữ khá mảnh mai, xinh đẹp, nhưng quá tinh tế, có mái tóc rất nhạt và đôi mắt xanh thẳm , khác hẳn mẹ cả bề ngoài lẫn tính tình . Cô gái hợp tính Xtefchia . Và chẳng mấy chốc giữa hai người đã nảy sinh một tình thân như bạn bè.
Xtefchia nhổm dậy, đi sâu vào rừng.
" Liệu minh có sống nổi ở đây đến cùng không nhỉ ? Ôi ! Mình không dám chắc đâu ! " - cô thì thầm tự nhủ.
Tình yêu của cô đối với Prônnhixki, chớp nhoáng và mảnh mai như một kiếp bướm chóng tàn đã lụi tắt. Giờ đây cô lo ngại bởi một chuyện khác. Mọi người ở đây đều tốt đối với cô, đặc biệt là người ông tuổi tác của Luxia - cụ Machây Mikhôrôvxki, một vị đại quý tộc điển hình nhưng là một đại quý tộc đáng yêu . Cụ
dành cho cô nhiều cảm tình thương mến , cụ gọi cô bằng cái tên âu yếm Xtenhia. Cụ bảo cái tên âu yếm đó gợi cho cụ thời trai trẻ tốt đẹp . Xtecfchia không rõ những hồi ức ấy ra sao nhưng cô cảm thấy biết ơn cụ về tình thương mến và lòng nhân hậu như một người cha . Song cô không thích người cháu nội của cụ , chủ nhân của trang ấp Xuôđkôvxe - đại công tử ( * ) Valđêmar Mikhôrôvxki. Anh ta sống ở cách đấy hai dặm , tại điền trang Guenbôvitre và thường xuuyên lui tới tại điền trang Xuôđkêvxe . Anh ta không từ một dịp nào để khiêu khích cô một cách trắng trợn . Cứ mỗi lần anh ta đến , Xtefchia lại bực mình , cô im lặng hoặc tức giận đáp lại những lời lẽ khiêu khích ác ý của anh.
" Chắc người này đến buộc mình phải rời bỏ Xuôdkôvxe mất thôi ! " - cô đau xót nghĩ thầm .
Và khi nghe người khác toàn khen anh ta, Xtefchia ngạc nhiên thầm nghĩ : " Thế ra chỉ mình ông ta mới đối xử như vậy ?... Ông ta gợi nhớ Prônnhixki nhưng là sau khi bị lột mặt nạ ".
Anh ta không hề tỏ ra giữ ý , cũng chẳng giả vờ thanh cao, anh công khai thể hiện chất tàn nhẫn trong bản tính của mình.
Nhưng biết cái nào tốt hơn đây : thế giới ảo vọng, thế giới mơ tưởng , hay thế giới thực tế ?...Tất cả hệt như một đoá hoa màu sắc tuyệt vời và mùi hương thần bí .
Sắc màu - ấy là mơ ước
Mùi hương - ấy là ảo vọng
Thực tại - ấy là thân cây giản dị và mảnh đất xám xịt nơi mà đoá hoa kia đã sinh thành.
Chàng công tử Mikhôrôvxki chính là thực tại trần trụi thực , không chút tô vẽ.
Phấn khích bởi những ý nghĩ của chính mình, Xtefchia cất bước chạy trong rừng.
Mỗi cây thông , mỗi trảng trống , thậm chí những con sóc hoặc con chim cúc cu đều gợi cô nhớ đến trang Rutraiev và nỗi nhớ nhà mỗi lúc một lớn lên trong lòng cô...Lần đầu tiên cô thoảng thốt tự hỏi : sao cô lại có thể chấp nhận điều kiện là nghỉ hè sẽ không về thăm gia đình ?
Tại một góc rừng bùn lầy cô tìm được rất nhiều hoa lưu ly, cúc bông , cây nụ vàng vùng đồng cỏ vàng rực , cô hái chúng đầy tay mà lệ ứa tràn khoé mắt . Cô hôn những đoá hoa lưu ly, bởi chúng khiến cô nhớ tới khu rừng tống quá sủ ở Rutraiev quê hương. Mang theo bó hoa đẫm sương đêm co quay trở lại vườn quả . Vầng dương đã lên cao , chiếu qua kẽ lá, rải chiếc lưới vãng xuống thảm cỏ tốt tươi. Đúng lúc ấy, trên con đường giữa rừng , Xtefchia chợt trông thấy một chàng kỵ sĩ đang cưỡi ngựa đi thong thả .
Cô suýt rùng mình vì bực bội. Người đó chính là Valđemar Mikhôrôvxki . Anh ta cưỡi một con ngựa đẹp tuyệt, đen như mun. Lưng ngựa nổi bật bởi chiếc yên có khảm tấm lót yên màu vàng và dây thắng. Con ngựa nòi Ả Rập bước những bước nhún nhảy , chân đặt đều đặn , chiếc cổ cong duyên dáng , mõm nhá nhá hàm thiếc vẻ không yên.
Đại công tử ngồi chĩnh chện , trên người là bộ quần áo dùng để cưỡi ngựa dạo chơi, chân dận đôi ủng ống cao . Trông chàng thật duyên dáng và gọn gàng. Công tử cho ngựa đi nước kiệu nhỏ, hẳn đang trầm ngâm suy nghĩ điều gì, mắt nhìn thẳng trước mắt , gõ gõ chiếc roi ngựa vào mũi giày . Mặt trời loé sáng trên những chiếc cựa thúc ngựa sáng loáng .
Xtefchia vội thụt vào sau một thân cây , nhưng động tác đột ngột ấy của cô đã làm một con sẻ rừng giật mình bay khỏi cành cây, nó đập cánh , bật lên một tiếng kêu lảnh lói. Mikhôrôvxki nhìn về phía cô. Máu trong người Xtefchia như dồn hết lên đầu. " Ông ta thấy mình rồi ! ... Lạy chúa tôi!...Sao lúc nào mình cũng gặp ông ta thế không biết !"
Cô quỳ xuống nhặt những bông hoa rơi tung toé , vờ như không nom thấy anh ta. Nhưng anh đã thúc ngựa tới gần , ngả mũ chào, cất tiếng bông đùa :
- Chào cô ! Cô làm gì ở đây sớm thế? Cô tìm đâu được nhiều hoa vậy ? Giữa những hàng cây rừng nom cô cứ như một tiên nữ ấy thôi !
- Cũng vì thế mà tôi gặp phải ma sói - thiếu nữ đáp lại không suy nghĩ, vẻ bực mình
Công tử dướn mày , mỉm cười châm chọc đáp lại :
- Chính thế , tôi muốn được làm một con ma sói ở bên nàng tiên nữ là cô .
Xtefchia đỏ bừng mặt .
- Ông định đến Xuôđkôvxe ạ ? - cô hỏi lạnh nhạt
- Vâng. Tôi có ý định đưa cô về.
- Tự tôi tìm được đường về.
- Chưa chắc ! Mà trước hết cô không thể mang nổi đống hoa cỏ này. Nặng tới cả put . Tôi phải đỡ cô chứ .
Anh ta nhảy phắt xuống ngựa , cúi nhà trang trọng , chờ cô đưa tay hôn. Xtefchia ngần ngừ nhưng rồi cô cũng bối rối đưa tay cho anh rồi thụt lại thật nhanh.
- Kìa , tôi đã kịp cầm những ngón tay cô đâu... Không ! Chắc chắn tôi sẽ là kẻ bị dịch hạch mất rồi ! - chàng kêu lên, dang tay ra bằng một dáng điệu rất hề.
Cô chỉ muốn nện cho anh ta một cái. Mikhôrôvxki nhìn cô, mỉm cười diễu cợt. Cô run cả người vì giận dưới ánh nhìn của đôi mắt xám kia. Nhặt hết hoa , cô kênh kiệu gật đầu chào anh ta, vừa rời chân bước đi vừa bảo :
- Chào ông !
- Hừm, cô thật nhiều nghị lực nhưng dẫu sao tôi cũng vẫn phải tới Xuôđkôvxe . Mà đâu còn đường nào khác.
Xtefchia rẽ vào rừng , đưa tay chỉ con đường màu trắng :
- Nào, xin mời ông đi.
- Thế còn cô ?
- Tôi băng rừng .
- Tôi không thể để cô một mình trong rừng . Hôm nay cô đang rất nóng, dễ lạc như chơi.
Anh cứ bước đi bên cạnh, tay dắt ngựa. Xtefchia cắn chặt môi . Cô cố đi nhanh , nín lạng. Còn anh vẫn nói liên hồi, giọng chứa đầy ác ý :
- Cô biết ko? Xin cô hãy ngồi lên ngựa tôi đây, còn tôi sẽ đi bên cạnh như một tiểu đồng. Hay tốt hơn nữa ta hãy cùng nhau cuỡi ngựa . Với tiên nữ và ma sói thì thế là thích hợp nhất.
Xtefchia không đáp, bước gấp.
- Cô chạy trốn tôi như chạy trốn một thần rừng dữ tợn . Dẫu sao tôi cũng xinh trai đấy chứ, co không thấy ư ?
Không một lời đáp.
- A ! Im lặng là dấu hiệu đồng tình . Hay quá , dẫu sao thì rốt cuộc cô cũng trả cho tôi chút công bình.
Chàng diễu cợt rồi cúi đầu với sự nhún nhường vờ vịt.
- Ông là người kém giáo dục - Xtefchia bùng ra.
- Thật sư ? lần đầu tiên tôi mới nghe thấy thế ! Bao giờ tôi cũng được nghe người ta coi là mẫu mực về lịch thiệp.
- Ông mà lịch thiệp ? - cô cười khẩy.
Cơn giận bùng nổ trong ánh mắt anh ta . Anh nhíu mày , giật cương ngựa , ánh mắt như xuyên thấu người cô. Nhưng điều đó chỉ kéo dài trong một thoáng. Anh đáp, giọng mỉa mai :
- Như vậy chúng ta có thể bắt tay nhau như bạn bè được đấy, bởi cô cũng chẳng lấy gì làm lịch thiệp cho lắm .
- Thưa đại công tử , hôm nay ông làm ơn miễn cho tôi sự tháp tùng của ông chứ ạ ?
- Ồ, xin vâng, thưa cô - nhưng đến Xuôđkôvxe
" Lạy Chúa ! Sao người lại hành hạ con thế ! " - cô thì thầm tự nhủ . Đại công tử phá lên cười.
- Ông cười gì thế ? Có phải ông cười sự thiếu tế nhị của chính mình chăng ?
- Ồ , không, thưa cô, nhưng quả là lần đầu tiên tôi mới được gặp một tiểu thư trẻ trung sợ tôi đấy. Lạy Chúa lòng lành, đó quả thật là một hiện tượng mới mẻ đối với tôi.
- Bởi lần đầu tiên ông cư xử thiếu lịch sự đối với một thiếu nữ trẻ . Ông tự cho phép mình hơi nhiều đấy !
- Tôi thường tự cho phép mình nhiều hơn thế kia, nhưng tôi chưa làm một thiếu nữ nào phải hoản hồn cả.
- Tôi mà sợ ông ? Ông thật là cao ngạo ? Tôi chỉ...
- Tôi chỉ không chịu nổi ông thôi ! - anh nói nốt .
- Đúng !
- Cảm ơn ! Ít nhất cô cũng thành thực ! Ngay cả khi xưng tội , không ai nói thật hơn cô ! Chắc cô sẵn lòng dìm chết tôi trong một thìa nước đấy nhỉ ! Ai ngờ nổi trong một sinh linh thanh mảnh dường này lại chứa đựng bấy nhiêu sự cáu kỉnh . Thật là bê bối ! Cô không thể chịu nổi tôi !...Ha, biết làm thế nào ! Ta có thể giết chết nhau trong khu rừng này, tôi đành phải đi đơn côi thôi vậy . Chứ nếu không nhỡ cô cào xước đôi mắt ngà ngọc kia, toàn giới phụ nữ sẽ nói những gì ? Trong các cửa hàng hẳn sẽ thiếu vải tang mất, số phụ nữ tự sát sẽ tăng vọt , vì cô mà những người phụ nữ sùng mộ xưa nay sẽ đưa tôi lên máy chém mất thôi !
Anh nhảy lên lưng ngựa , vung cao mũ qua đầu , kêu lên :
- Tạm biệt ! Tôi chuồn đây !
Anh quay ngựa trở ra đuờng , thúc cựa giục ngựa, phi nước đại , khiến khắp rừng vang tiếng vó lộp cộp .
Xtefchia trút một hơi thở dài . " Rối cuộc ! ... Thế là gã châm chọc đáng ghét ấy ...cũng đã cuốn xéo ! Mình đã xúc phạm đến gã... Nhưng càng hay, gã sẽ không dám động đến mình nữa " . Cô vội vã bước về phía lâu đài .
Valđermar giật hàm thiếc ngựa, vung roi, thốt ra những lời cay độc qua hàm răng nghiến chặt :
- Một ả mơ mộng...muốn làm điệu bộ công chúa. Chờ đấy ! Ta sẽ hạ vương miện của ngươi cho coi !...Ta thích lũ quỷ cái hơn nữ tu sĩ , nhưng ta không sao chịu nổi ni cô đồng trinh thờ thần Vexta !
Chàng nhún vai.
- Cô ả giống một công chúa, còn ta là quỷ sa tăng . Trong trường hợp này ta là quỷ sa tăng ...Nào ! Để xem !
Chàng thúc cựa giục ngựa phóng đi.
(*) Nguyên văn : Ordynat - người được thừa kế ( thường là con trai cả ) toàn bộ bất động sản của một gia đình quí tộc , tài sản đó không được phân chia và không được nhượng bán , chỉ truyền từ đời này sang đời khác. Tuỳ trường hợp tạm dịch là đại công tử hoặc là đại quan nhân
1.2
Trong gian đình tạ giữa vườn , tiểu thư Luxia Elzonovxka đang ngồi bên bàn cùng cô gia sư, chăm chú lắng nghe bài giảng văn học . Xtefchia giảng một cách sinh động về những thời kỳ huy hoàng nhất trong lịch sử văn học viết ở Ba Lan, cô đọc những trích đoạn hay nhất từ những kiệt tác của các thi sĩ trứ danh . Lời giảng nhiệt tình của cô đã cuốn hút tâm hồn cô học trò trẻ tuổi .
- Này , Luxia , hình như em chưa bao giờ học văn học của nước ta thì phải ? - Xtefchia hỏi, nhận thấy sự hoá hức của cô bé .
- Có chứ, cũng có chút gì đó , nhưng ít lắm - Luxia đáp . - Cô giáo trước cô , cô Klara bảo rằng trong giới chúng ta cần biết nhiều ngoại ngữ , hiểu biết văn học nước ngoài , còn văn học Ba Lan thì cô ấy nói chẳng ích gì cho em cả.
- Cô Klara có phải người Ba Lan không ?
- Vâng, nhưng cô ấy là một nữ quý tộc cỡ lớn , thấm nhuần quan điểm của giới em .
- Thế những quan điểm ấy là thế nào ?
- Em không rõ có thể giải thích cho cô được không , nhưng em nghĩ rằng , có nhẽ chúng dựa trên ... Nhưng thôi, em không biết nói thế nào .
- Để tôi giúp em nhé . Những quan điểm dựa trên nguyên tắc phải tôn trọng tất cả những gì là của Pháp , của Đức - nói tóm lại : của ngoại , chứ không phải của chúng ta , củA Ba Lan. Đúng không ?
- Sao cô hiểu rõ thế ạ ?
- Tôi đoán được chứ . Nhưng mẹ em có nghĩ thế không ?
- Dĩ nhiên rồi ! Mẹ em chẳng đọc sách nào của Ba Lan cả, mẹ em trò chuyện với em bằng tiếng Pháp , mẹ em chỉ tin tưởng ở ngoại quốc thôi.
- Còn ông em - Xtefchia hỏi .
- Ồ, ông em hoàn toàn ngược lại. Về ch.uyện ấy, bao giờ ông với mẹ em cũng mâu thuẫn nhau. Ông bảo quên dân tộc mình là một điều hổ thẹn , ai cũng cần phải hết sức yêu quý và tôn trọng hết thảy những gì của dân tộc mình . Nhưng những lý lẽ ấy không thuyêt phục nổi mẹ em .
- Ông em quả là một người đáng kính.
- Cô cũng yêu ông em chứ ?
- Tôi tôn kính ông và tin vào trí tuệ minh của ông.
- Ông cũng mến cô lắm . Nhưng ... cả anh Valđy ( cách gọi âu yếm Valđemar ) cũng cùng quan điểm với ông, vậy sao cô không thích anh ấy ?
- Kìa, Luxia , ông Valđemar thì can hệ gì đến tôi ?
Luxia bật cười , đáp :
- Cô không biết chứ, mẹ em vơí anh Valđy ấy mà, suốt đời cãi nhau. Giờ lại thêm cô nữa . Tội nghiệp anh Valđy !
- Ta học nốt đã nào - Xtefchia cắt ngang - Em còn phải viết một bài luận nữa .
Luxia quàng tay quanh cổ cô giáo, âm yếm nằn nì :
- Để đến mai nhé , cô thân yêu của em ! Hôm nay em chẳng viết được đâu , em biết lắm ! Cô đã gợi lòng say mê văn học đền nỗi em chẳng thể nghĩ tới chuyện gì khác nữa . Cô phải đưa cho em đọc những tác phẩm gì của nước ta , cô nhé ! Những thứ của Đức với Pháp em nhét tận đáy tủ , cho bọn nhậy cắn !
- Luxia ! Đâu thể chuyển từ cực này sang cực khác thế . Ngay cả các nhà văn nước ngoài em cũng cần am hiểu tường tận hơn .
- Nhưng trước hết phải là các văn sĩ nước ta , phải không cô ? Hôm nay, em sẽ nói chuyện này với ông em và anh Valđy , chắc cả hai người sẽ vui lắm đấy . Anh Valđy lúc nào cũng gọi em là vẹt con ... Hễ đặt chân tới là anh hỏi ngay : " Này , vẹt con, học được gì mới đấy ? " Mẹ em liền cau mặt , còn cô Klara thì mỉm cười ngọt ngào mà bảo ,: " Vous plainsantez monieur le comte ( Ngài cứ nói đùa mãi thôi, ngài bá tước )
Chả là cô giáo thường gọi anh ấy là bá tước mà. Anh Valđy đáp, vẻ lịch thiệp nhưng bực bội : " Tôi không thích một comte nào hết, cô làm ơn nhớ hộ điều đó ! "
- Thế cô Klara bảo sao ?
- Cô ấy phật ý . Cô ấy bảo : " Votre cousin est détestable . Il n''''''''''''''''est pas sage ! " ( Ông anh họ của cô thật đáng ghét quá ! Thật chẳng biết điều chút nào ! )
Rồi suốt hàng mấy ngày liền cô ấy không thèm nhìn mặt anh Valđy . Nhưng rồi đâu lại vẫn đấy , lại vẫn monsieur le comte , để anh Valđy lại nhắc , cứ thế mãi !
- Có lẽ ông Mikhôrôvxki coi việc trêu chọc gia sư là một môn thể thao - Xtefchia thốt lên, vẻ chê trách .
- Làm gì có ch.uyện ấy ! Anh Valđy ghét cô Klara , nhưng cô ấy lại phải lòng anh ấy mới chết chứ ! Cô Klara là một giá già song cữ nghĩ mình cao giá . Hễ thấy anh anh Valđy đến là cô ấy lại chải tóc , đánh phấn , nhiều đến nỗi phấn rơi hết cả ra váy áo . Anh Valđy cứ diễu cô ấy mãi . Một lần , đến lúc ăn trưa , cô ấy đánh phấn nhiều ơi là nhiều , rồi kể chuyện cùng em đi thăm quan cối xay bột chạy bằng tuabin . Hôm ấy , hình như đang bực chuyện gì , anh Valđy nói luôn không cần nghĩ :" ch.uyện ấy cứ nhìn cô cũng thấy " - " Tại sao ? " - cô ấy hỏi - " Thì cả người cô đang đầy bột đấy thôi " Lần ấy cô giáo giận anh ấy suốt cả tuần .
Xtefchia nhún vai , giúp Luxia thu xếp sách vở, thầm nghĩ đến số kiếp đáng buồn của người nữ gia sư - lại là một cô gái nhỡ thì quá lứa. Cô đã nghe biết bao chuyện về cô Klara , ai cũng thoả sức diễu cợt cô ấy . Biết đâu, một ngày kia họ cũng lại sẽ diễu cợt cô, dẫu cô chưa già.
Luxia vẫn khoan thai nói tiếp, mái tóc sáng lắc lắc :
- Cô biết ko, em muốn đến một lúc nào thử yêu xem sao ! Ắt là phải thích lắm . Nhưng biết yêu ai ? Ở Xuôđkôvxe chẳng có ai để mà chọn. Trừ ông Kxavery. Ha ! Ha ! Ông ấy có cái đầu hói bóng và gọi em là " bé của bác " . Em chẳng thích thế chút nào . Ở trang Ogiarôvô có bá tước Trextka , nhưng em chẳng thể yêu ông ấy nổi, mặt ông ấy thộn lắm . Vả lại ông ấy đang muốn ve vãn tiểu thư Rita kia. Ôi ! Hẳn em se phải lòng anh Valđy đến điên mất , nhưng anh ấy lại là con bác em . Anh ấy điển trai lại lịch sự , nhưng hơi nghiêm , nhiều khi chỉ tỏ vẻ thôi !
- Kìa Luxia , em chớ nghĩ đến chuyện đó - Xtefchia chen ngang - Em còn quá trẻ . Rồi sẽ đến lúc . Càng muộn càng hay .
- Cô nói vậy , bởi chính cô gặp bao buồn phiền vì ch.uyện ấy đấy thôi .
- Sao em biết ?
- Me em bảo.
Xtefchia lắc đầu .
- Mẹ em nhiều khi chuyện gì cũng nói với em, đôi khi lại chẳng nói gì hết . Nhưng trong ch.uyện ấy có gì là xấu nào? Không phải bao giờ kết cục cũng đáng buồn như thế , mà thường người ta đc đón nhận biết bao vui sướng .
- Thế ra em đã biết điều đó kia đấy ? - Xtefchia hỏi, cô chợt thấy thú vị
- Đọc biết bao tiểu thuyết Pháp, em hiểu tình yêu nghĩa là gì, nhưng chưa bao giờ em thử yêu . Có lần em hỏi anh Valđy khi yêu anh ấy thấy thế nào - bởi anh ấy thì chắc có kinh nghiệm rồi .
- Thế anh ấy bảo sao ?
Luxia phẩy tay
- Ôi, anh Valđy lúc nào cũng chỉ đùa. Anh ấy bảo em : " Yêu nhau giống y như làm bài tập số học ấy mà ! " - bởi anh ấy biết em ghét nhất môn tính . Cô cũng có thể nói cho em nghe nhưng chắc cô không nói . Em đành phải chờ thực tiễn cá nhân mang lại vậy .
- Có điều đừng bận tâm trong khi chờ đợi đấy . Tôi nhắc lại : hãy còn quá sớm !
Luxia như sực nhớ ra điều gì, và với vẻ mặt vui vẻ , cô gái thì thào :
- Em biết rồi ! Em sẽ yêu , mà chẳng lâu nữa đâu, một hai tuần nữa là cùng . ANh Valđy bảo sẽ có một anh chàng tới đây thực tập. Anh ấy có mấy người thực tập tại Guenbôvitre , con nhà khá giả . Anh chàng sẽ đến đây hình như cũng xuất thân từ gia đình tốt , họ chẳng trả tiền mà anh ấy cũng ko. Chàng ta sẽ ở trong toà biệt trang , nhưng sẽ ăn cùng chúng ta. Bá tước S cũng muốn đến đây nhưng hình như ông ta là một gã rất điệu đàng kênh kiệu nên anh Valđy từ chối .
- Anh chàng này biết đâu lại chẳng hợp ý em ? - Xtefchia nói, đấu óc nghĩ chuyện khác .
- Phải rồi ! Nhưng nếu anh ta xinh trai, thì em sẽ yêu !
Đúng lúc ấy , một gã hầu phòng trẻ tuổi bước vào đình tạ trang trọng cất tiếng :
- Bà mời vào bàn .
Rồi không đợi lệnh , gã ôm sách vở , mang về lâu đài với vẻ hết sức kính cẩn .
Mội người đã tề tựu đông đủ trong phòng ăn bài trí trang nhã, trần làm bằng gỗ hồng sắc . Phu nhân Elzônovxka đang ngồi trên ghế đợi con gái .
Tay bà đang vò vò chiếc khăn ăn, vẻ mặt hơi cáu kỉnh . Môi bà mấp máy như nhăn, một bên lông mày chợt nhẫy lên, điều mà ở bà bao giờ cũng biểu thị sự không vừa ý . Ông Machây Mikhôrôvxki , một cụ già tám mươi tuổi, ngồi cạnh phu nhận . Người cụ gày gò và hơi còng, gây cho người ta ấn tượng dễ mến bởi nét mặt thông thái hơi tái , từa tựa mặt hoàng đế phranchisk Juzef và gây cho mọi người một vẻ đáng tin kỳ lạ. Với nụ cười khoan hậu , cụ được lòng cảm mến của mọi người , dường như cụ muốn bảo : " Hãy kính trọng và yêu tôi ! "
Lúc này ngồi nghe cháu trai nói, cụ cân nhắc từng lời của anh . Cụ thấy nơi anh sự tái sinh của chính mình - tuổi trẻ .
Tựa vào lưng dựa rất cao của chiếc ghế , Valđemar đang cáu kỉnh , hàng lông mày chau lại , đang chứng minh điều gì đó , khiến phu nhân Elzôvovxka bực mình .
Người thứ tư bên bàn là ông Kxavery , một ong lão hưu trí hói trán , một người phàm ăn . Thấy đại công tử không ngồi ông đành đứng, vẻ mặt khổ sở . Câu chuyện giữa Valđemar và bà cô không khiến ông quan tâm, mắt ông như đang ngấu nghiến liễn xúp đặt trên chiếc bàn nhỏ cận kề đang toả lên mùi thơm của món xúp à la reine ( Nữ hoàng ) . Ông lo ngại liếc mắt nhìn nam tước phu nhân rồi lại nhìn gã hầu bàn phrắc . Gã này cũng đang chờ lệnh bà chủ cho múc xúp ra đĩa. Rốt cuộc Xtefchia và Luxia cũng bước vào. Phu nhận Iđalia đưa mắt nhìn nhânh sang Valđemar , ra hiệu đã đến lúc chấm dứt trò chuyện . Nhưng tự đại công tử cũng đã im lặng . Anh nhanh nhẹn bước đến chỗ các tiểu thư, hôn Luxia , cúi chào Xtefchia với vẻ lịch thiệp lão luyện . Trên môi anh chợt hiện ngay một nụ cười mai mỉa .
- Sau một bài thơ đẹp như từng hoa, chúng ta lại gặp mặt nhau trong một bữa trưa thiếu thi vị nhường này. Điều đó không làm cô phiền lòng sao ? - anh hỏi .
Xtefchia đỏ mặt . Những lời nói của anh ta ngay tức khắc đã làm tắt lụi niềm vui của cô .
- Tôi không nghĩ về chuyện đó - cô lạnh lùng đáp .
- Đáng tiếc ! Tôi không ngờ không rõ có được gặp cô không . Ở trong rừng , một gã ma sói may mắn nào đó rất có thể bắt cô đi, nuốt chửng cô hoặc mang về hang ổ bờ bụi của gã. Tôi rất hân hoan khi thấy cô thoát thân .
- Anh Valđy , thế ra sáng nay anh cùng cô Xtefchia vào rừng đó sao ? - Luxia hỏi
Phu nhân ELzonovxka nheo mắt lại nhìn Xtefchia , rồi với cái bĩu môi thích ứng bà lại cúi nhìn xuống đĩa.
Thấy vẻ khó chịu trên mặt Xtefchia , Valđemar đưa mắt nhìn liếc nhanh Luxia rồi trả lời hết sức thoải mái :
- Khi đi ngang qua rừng, anh thấy cô Xtefchia đi dạo .
Xtefchia chợt cảm thấy biết ơn anh ta.
Một gia nhân mang liễn xúp đi quanh bàn múc ra đĩa. Mọi người im lặng dùng xúp. Nơi đây, những bữa trưa im lặng thế này thật hiếm hoi , nên chúng thường nặng nề như một đám mây giông chứa mưa đá .
Xtefchia nhận ra rằng đám mây ấy hôm nay cũng đang treo lơ lửng trên bàn ăn .
Ngồi yên không nói lời nào, phu nhân Iđalia nom như người đang nuốt phải gậy . Vẻ cứng nhắc và lạnh nhạt toát ra từ mặt bà cũng khiến cả cự Machây như bị lạnh giá theo . Cụ muốn làm mọi người vui lên, thỉnh thoảng lại thốt ra vài câu, nhưng chuyện trò không ăn nhập vào nhau. Sự phật ý của bà chủ nha khiến mọi người cảm thấy nặng nề . Đến ông Kvaxery cũng lo ngại nhìn nam tước phu nhân, tuy không chịu để mất sự ngon miệng .
Riêng đại công tử vẫn xử sự thoải mái , tuy cũng im lặng . Anh uống tới hai ly rượu mạnh . Sau món xúp, hầu bàn phải thường xuyên rót thêm rượu vang Bồ Đào Nha vào ly anh, đâm ngạc nhiên vì thấy công tử hôm nay có vẻ khát lạ thường . Sau món thịt , Valđemar lại uống rất nhiều rượu vang Burganđi. Nhưng nỗi ngạc nhiên của người gia nhân càng tăng thêm khi người ta mang món măng Tây ra. Thường ngày đại công tử không ưu món này, nhưng hôm nay anh bảo lấy thêm đến hai lần .
Phu nhân Elzônôvxka nhìn anh với vẻ mặt của một sinh sinh cao cấp hơn, không chọn được món ăn nào vừa miệng . Bà xem hành động của anh là không lịch sự , không thể chấp nhận nổi trong giới quí tộc . Nỗi bực bội của bà chợt tìm được lối thoát., bà kô thể kìm nổi nữa. không ngước mắt lên, bà thốt lên bằng tiếng Pháp , giọng hơi rin rít , kéo dài ra :
- Tôi không hiểu sao lại có thể lấy thức ăn hai lần liền từ cùng một đĩa. Người ta chỉ lấy một lần , với số lượng đủ để thoả mãn sự ngon miệng của bản thân thôi.
Cụ Machây nhìn con gái với vẻ chê trách . Cụ không thể hiểu được sự cáu kỉnh có thể đẩy người ta tới chỗ thiếu lịch sự . Nhưng Valđemar không hề thấy xấu hổ , ngược lại , ch.uyện ấy hình như còn khiến anh thú vị . Anh liếc nhìn bà cô ruột vẻ ác ý , ngó Xtefchia vẻ láu lỉnh, rồi mỉm cười gọi người hầu bàn :
- Này Jaxenty ! Đưa tôi xin thêm ít măng tây nữa đây !
Phu nhân Iđalia nghẹn lời. Lần này cụ Machây lại nhìn cháu trai trách móc . Xtefchia cố nhịn cuời , chỉ những rung động của khoé môi Xtefchia biểu lộ rằng cảnh tượng này khiến cô thấy buồn cười . Song Valđemar cũng nhận ra điều đó . Công tử nói chuyện vui với ông Kxavery :
- Tôi xin mời ông sang Guenbôvitre suốt mùa hè , được chứ ạ ? Ông sẽ có tất cả những gì ông thích . Ngày nào cũng món xúp à la reine , măng tây - tôi mê món măng tây này vô cùng , ngày nào cũng sẽ đánh cờ , cũng có hoạ báo . Thậm chí , theo ý ông , tôi sẽ bố trí đèn màu mà ông thích . Sao, ông đồng ý chứ ?
Ông Kxavery rút từ chiếc túi sâu thẳm của chiếc áo xurđut ra một chiếc khăn mùi xoa to , kỹ càng lau sách chiếc trán hói , rồi mới đáp :
- Ngài thì cần gì đến tôi , thưa đại nhân ? Tôi cứ ở trang Xuôđkôvxe này thôi .
- Ở Xuôđkôvxe sẽ có người khác ...trẻ hơn . Ông không biết cách giải trí cho các bà ! Ông không biết đấy thôi, đó là cả vấn đề năng lực đấy . Hai chúng ta , các món đồ của chủ nghĩa độc thân , hãy nương tựa vào nhau ở Guenbôvitre thôi. Còn ở đây cô tôi mong muốn có người vui vẻ hơn .
Phu nhân Iđalia nhún vai
- Làm ơn đừng để ý những ý thích nhất thời của cá nhân dính dáng đến tôi - bà nói chua ngoa .
Valđemar trân trọng cúi đầu .
- Cháu xin lĩnh ý , thưa cô thân mến .
Rồi anh nói với Xtefchia :
- XIn cô hãy phán quyết , xin cô hãy biểu quyết xem ông Kxavery nên ở lại Xuôđkôvxe hay tôi nên đưa ông ấy sang bên Guenbôvitre ?
- Ý kiến của tôi là thừa - Xtefchia hơi bực đáp .
Valđemar chĩa vào cô đôi mắt xám tinh anh , với vẻ quỷ quái anh lắc đầu , kêu lên với vẻ ta thán vờ vĩnh :
- Tuyệt vọng ! Tôi không có duyên với cô thật rồi ! Mỗi bước mỗi vấp ! Cô thật phũ phàng với tôi . Luxia ! Sao em không khuyên cô Xtefchia thương anh một chút ? Nhẽ ra em phải giúp anh mới phải chứ !
Cô bé liếc mẹ rồi cúi đầu . Hẳn cô định nói gì đó . nhưng vẻ nghiêm khắc của mẹ khiến em không dám. Lúc ấy, cụ Machây lên tiếng, muốn lái câu chuyện sang hướng khác :
- Anh sẽ ngủ lại đêm chứ , Valđy ?
- Lạy Chúa che chở ! Để làm gì ạ ? Cháu định dặn Klet mấy việc nữa rồi đi về .
Anh liếc nhìn Xtefchia rồi nói thêm :
- Trừ khi cô Xtefchia muốn cháu ở lại làm bạn đánh tennix thì không kể . Nếu thế, hôm nay cháu sẽ tạm quên trang Guenbôvitre và....
- Valđy , xin anh đừng đùa nữa - Cụ Machây ngắt lời , rất không hài lòng .
- Cháu đâu có đùa ! Tiểu thư Xtefchia có thể khiến cháu ở lại đây . Nào , xin được nghe...lời phán xét của cô !
Và anh cúi đầu mắt táo tợn ngó Xtefchia chăm chăm .
- Xin được nghe lời phán xét - anh nhắc lại .
Máu phản kháng trong người Xtefchia như sôi hết cả lên . Cô muốn ném ngay chiếc khăn ăn hoặc chiếc đĩa này vào mặt nhà quý tộc kia biết bao ! Cô ngước đôi mắt đầy giận dữ lên nhìn anh ta , đáp :
- Tôi đã thưa với ông , tôi không hay chơi tennix và một lần nữa , tôi xin nhắc lại .
- Ôi ! Vậy tôi sẽ làm được thầy của cô . Xin cam đoan kết quả sẽ cực kỳ tốt đẹp .
- Cảm ơn ân huệ của ông ! - Cô giận dữ thốt ra .
Nhưng Valđemar vẫn nói tiếp :
- Chuỗi cườm thật hợp với khuôn mặt cô biết chừng nào ! Nom chúng mới ngon lành sao , cứ như những trái anh đào chín mọng ấy . Giá như làm con chim sẻ , tôi sẽ rỉa từng trái một , không để cô xua đuổi đâu . Còn bây giwò thì đành chịu nuốt nước bọt thèm thôi .
Xtefchia tái mặt , cắn chặt môi , và sau khi ném cho Valđemar một ánh mắt lạnh lẽo giá băng , cô cúi mặt xuống .
Bữa ăn kết thúc . Nam tước phu nhân đứng dậy , chẳng nhìn ai, bước nhanh ra khỏi phòng .
Ở trang Xuôđkôvxe này thì khi ăn xong người ta không cảm won nhau. Đã quen thể rồi . Thói quen đó khiến Xtefchia thấy áy náy , bao giờ cô cũng cúi mình chào chung mọi người .
Phu nhân Iđalia thường không đáp lễ cái chào đó , còn cụ Machây bao giờ cũng đưa tay cho Xtefchia , điều đó khiến cô đâm khó xử trong quan hệ với phu nhân Iđalia .
Để chọc tức bà cô, đồng thời cũng vì thích thú riêng, đại công tử cũng chìa tay cho Xtefchia , anh biết rằng chuyện đó sẽ làm cô thêm bực mình . Nhưng hôm nay, muốn tránh phải cảm ơn, Xtefchia đứng lên trước cả nam tước phu nhân , rồi sau khi lễ phép gập đầu với cụ Machây , cô bước về phía cửa .
Valđemar nhanh nhẹn đứng chắn đường cô , anh chìa tay cho cô và bảo :
- Cảm ơn cô đã cho phép được hân hạnh vis- à - vis.
Xtefchia bước lui và không thèm đưa tay cho anh ta, cô bước ngang qua, thậm chí không nhìn mặt anh . Chàng đại qýu tộc trẻ tuổi nhìn Xtefchia kinh ngạc . Khi cô đã khuất sau cửa ,anh liền giật giật hàng ria mép đẹp đẽ màu vàng sáng , không nói lời nào , bước sang phòng làm việc .
Ngồi xuống chiếc ghế bành đặt bên bàn giấy , anh rút trong túi ra hộp xì gà đắt tiền , lấy một điếu châm lửa với vẻ hết sức tập trung , trán nhăn lại . Đôi môi đầy đặn tươi màu, giàu vẻ nhục cảm hơi bĩu ra , bập bập từ điếu xì gà những làn khói xanh .
Công tử nhíu mày ngồi mãi , đôi mắt xám ánh lên vẻ tập trung suy tư . Lấp đầy trong đó những ánh lửa dữ dội . Lát sau , công tử khẽ cử động , thọc cả hai tay vào túi , gác chân chữ ngũ, tựa người thoải mái ra ghế bành, rồi nói to thành tiếng mà không rút điếu xì gà ra khỏi miệng :
- Thế là vô tình chung cô ta quạng cho mình một đấm vào mõm .
Rồi như thích thú với những lời vừa thốt ra, công tử lại thì thầm : " Một cô gái cực kì đây ! Nóng nẩy quá chừng ! ... "
Có phải vì thế mà mặc dù đã 90 năm trôi qua với bao biến đổi biển dâu về nhân tình thế thái, quan niệm xã hội và ngay chính bản thân tình yêu cũng đã đổi thay, nhưng Con Hủi vẫn có chỗ đứng trong trái tim người đọc, nhất là bạn đọc trẻ. Có phải vì thế mà mặc dù người đọc thời nay dễ dàng nhận ra những nét ngây thơ và lý tưởng hóa trong câu chuyện tình của đôi thanh niên thời đầu thế kỷ, Con Hủi vẫn đánh thức bao hoài vọng, bao khao khát cao quí, muốn được sống hết mình, được yêu hết mình, và khi cần - được hy sinh cho tình yêu ấy...
*****
Ngày đã rạng . Bình minh đang tỉnh thức.
Vùng sáng phương đông mỗi lúc thêm trải rộng mãi ra. Từ sắc hồng, nó ngả sang màu nhạt , mỗi lúc một sáng hơn, gần như trong suốt, thêu trên nền vải óng vàng.
Không khí mang đẫm hơi thở lạnh giá ban đêm háo hức hút thu ánh nắng mặt trời, làn sương mù ẩm ướt lắng dần, khí trời mỗi lúc một thêm tươi mới, trong lành. Chim chóc tỉnh giấc đua nhau cất lên muôn ngàn tiếng hót véo von. Cây cối nở xoè những chồi tơ tháng năm xôn xao chào đón bình minh - vị tiên nữ dẫn đường cho thần mặt trời. Toà lâu đài của điền trang Xuôđkôvxe lặng lẽ trong ánh hồng bình minh, nổi bật bởi sắc trắng tinh khôi của những bức tường và màu xanh tươi rói của những rặng cây gia được xén tỉa cẩn thận trồng thành một vòng cung trang điểm cho mặt tiền.
Từ phía sau vườn cây ăn quả và khuôn viên , tiếng chuông của điền trang chợt ngân vang gióng giả. Trong sự tĩnh mịch ban mai , tiếng chuông nổi lên lanh lảnh , lăn tròn , rắc tiếng vọng khắp các ngôi nhà của cư dân trang ấp. Bị thức giấc bởi tiếng chuông lảnh lói, gia nhân bật dậy, bắt tay vào công việc thường ngày. Những người chủ trong lâu đài không bị thứ tiếng động kia làm mất giấc ngủ. Nhưng một lát sau, một chiếc cửa sổ kiểu Venêxi ở tầng một phía cánh trái lâu đài chợt mở ra. Hơi thở tươi mát của mùa xuân lùa vào những tấm rèm mỏng che mặt kính, mơn man mái tóc vàng mịn màng như lông điêu thử của cô gái Xtefchia Ruđexka đang háo hức nghiêng ra với không gian.
Cô vẫn đang mặc áo ngủ, tóc hơi rối. Hồi chuông và tiếng cu gáy trong vườn đã đánh thức cô. Buổi sớm mai mới trong lành làm sao, không khí làm cô tỉnh hẳn , cô say sưa hít sâu vào ngực . Những đài hoa lóng lánh sương và tiếng chim lảnh lót khiến hồn cô say mê mơ mộng. Đôi môi hồng hé cười tươi tắn như rạng đông , nhưng đôi mắt to màu hoa đồng thảo vẫn vương vấn nỗi u hoài - nỗi buồn không hợp chút nào với thân hình trẻ trung và giọng nói vui vẻ mà cô chợt thốt lên :
- Đời đẹp tuyệt vời ! Không ngủ nữa , ta vào rừng thôi !
Cô rời cửa sổ, thay quần áo. Bện lại tóc , cô búi thành một búi nặng sau gáy , tóc cô mềm , xoăn tự nhiên , che khuất đường cong mềm mại của đôi vành tai bé xinh và hai góc lượn của một vầng trán đẹp . Cô mặc chiếc áo dài giản dị bằng vải mỏng màu xám , đồ trang sức chỉ duy nhất mộy chuỗi hạt hồng mọng, long lanh như những quả phúc bồn tử lớn . Mặc áo xong, cô ngó sang phóng bên cạnh. Tối sẫm trong những rèm cửa buông kín, căn phòng vẫn như còn say ngủ. Xtefchia khẽ lẩm bẩm :
- Luxia vẫn ngủ say. Ta đi một mình vậy .
Cô nhón chân thật nhẹ nhàng đi ngang qua mấy phóng bài trí phong lưu và trang nhã . Đến gian sảnh thênh thang của lâu đài cô chợt dừng chân bất lực khi thấy các cửa ra vào lống kính vẫn đang khoá chặt.
Một gia nhân tay cầm bàn chải chạy vội xuống cầu thang gác giúp cô. Gã dương to đôi mắt ngái ngủ nhìn cô, vẻ ngạc nhiên, song vẫn xăm xắn mở khoá. Lát sau ; cô gái chạy ra vườn hoa. Đi dọc những lối nhỏ rải sỏi, cô hái đầy tay những đoá hoa thuỷ tiên thanh mảnh trắng ngần. Một chùm tử đinh hương tím sà trên cây xuống , đu đưa, toả hương man mác . Những đoá hoa thủy tiên trắng trong, thơm thơm, chứa đầy sương lạnh, những mắt hoa vàng sau hàng mi đỏ, nom như đẫm lệ.
Cô thiếu nữ nghiêng những đài hoa trắng ngần vào môi và uống những giọt lệ ấy , miệng nở một nụ cười tinh nghịch. Tuổi thanh xuân tươi trẻ và những ánh rạng đông đầu tiên của vầng thái dương hoà nhau thành một khúc nhạc hạnh phúc lớn lao , ùa vào lòng cô như cầu vồng muôn hồng nghìn tía. Cô nhảy lên rung những chùm tử đinh hương lớn nhất để những giọt nước trong thơm ngát từ hoa rơi xuống mái tóc óng mượt của cô. Trong ánh lê minh, mái tóc màu sáng của cô loáng ướt như phủ trong sương bạc.
Cầm bó hoa tươi thắm trong tay cô rời khuôn viên bước vào vườn cây ăn quả và nơi đây cô cũng thốt lên tiếng kêu đầy ngưỡng mộ . Những hàng cây đứng nghiêm trang, phủ đầy hoa, đẹp tuyệt vời. Những cây táo nở những chùm lá non hồng hào, trông sao trẻ trung như thể ve vuốt mắt nhìn. Những cây anh đào đầy hoa tráng trông hệt những nàng thanh nữ đang đội vòng hoa cưới.
Hương hoa ngào ngạt , muôn cành tuôn chảy suối hương . Mặt trời dát vàng các đoá hoa , gió mảng theo những cánh ong náo nức . Thỉnh thoảng , một cánh bướm trắng tinh rời cây bay vụt lên như một đoá hoa linh động . Say mùi hương, Xtefchia bẻ đôi cành anh đào nho nhỏ cài lên tóc, dắt vào thắt lưng và đầy hoa, cô bước mĩa theo con đường hẹp trong vườn , hai bên trồng những bụi phúc bồn tử. Con đường dẫn ấy dẫn tới một khu rừng nhỏ tiếp theo vườn cây ăn trái.
Xtefchia khẽ nghiêng cành cây sương đọng , phủ đầy những đoá hoa nho nhỏ như thể đã phai màu, trăm ngàn cánh hoa bằng bạc ấy đung đưa trên những chiếc lá thẫm màu, tạo nên một hoạ phẩm kì thú. Lần váy áo màu xám của cô đầy một lượt sương lóng lánh, sương bắn cả lên mặt lên tay cô nhưng chỉ khiến cô thêm thích thú. Cô chạy đến bên chiếc cổng rào nhỏ, mở ra và lội trong làn cỏ tươi tốt đẫm sương , cô băng qua dải đồng cỏ ngăn cách khu vườn cây ăn quả với rừng. Và cô cất tiếng hát giữa những cây thông cao vút và những cây lá bản tán xoè rộng.
Một chú sóc vút qua gần chân cô, nhảy tót lên cây. Lẽ sẻ huyên thuyên ríu rít chuyện trò, chim gõ kiến mổ tốc tốc đều đều vào vỏ cây. Một chú chim hoạ mi nào chợt cất giọng hót cao vút tuyệt vời trong khu rừng tống quá sủ ( giống cây thuộc họ bạch dương ) cạnh đấy , từ trong các loài chim . Thế giới rừng sôi động sự sống , đầy ắp những tiếng hót, tiếng rì rào của những cành thông, tiếng ầm ào của rừng phỉ tử, lúc âm âm, xao xác, lúc lảnh lót vút cao. Những tiếng vọng đánh thức lan xa, hoà vào nhau, nghe vui vui. Thiếu nữ tươi cười tắm nắng trời, đắm mình trong lá hoa xanh tốt.
Nhưng lát sau , vẻ rạng rỡ của cô chợt biến mất . Một vởn mây đen nào chợt đến làm u ám khuôn mặt trẻ trung của cô, khiến ánh mắt trong hàng mi rậm sẫm màu như mờ đi. Đôi lông mày xinh đẹp chau lại trên vầng trán , cô buông tay thả vạt áo váy dài chạm xuống làn rêu ẩm, thốt lên gượng gạo :
- Dẫo sao cũng có lý do để mà vui chứ !
Cô sực nhớ rằng thế là đã một tháng nay cô làm gia sư tại điền trang Xuôđkôvxe . Thời gian trôi đi mới chậm chạm làm sao !
Chưa bao giờ cô nghĩ đến chuyện phải kiếm việc làm, cô không cần phải kiếm sống . Ấy vậy mà mọi sự lại xảy ra theo cách khác. Về vật chất , chẳng có gì buộc cô phải làm nghề giáo. Cô là con gái một gia đình giàu có thuộc Vương quốc . Ngoài cô, trong nhà còn hai đứa trẻ nữa . Cô mới tròn mười chín tuổi . Lúc này, vừa tản bộ trong rừng, Xtefchia vừa nhớ lại những hoàn cảnh đã khiến cô phải lìa xa tổ ấm gia đình.
Nổi bật trên tất cả là hình dung đẹp đẽ của chàng trai trẻ Eđmun Prônnhixki và những tình cảm trẻ thơ của cô cho người ấy. Khi chàng từ trường trung học Đublany trở về , vẻ đẹp trẻ trai của chàng ta đã thu hút ngay Xtefchia . Không kịp tìm hiểu bản chất con người , cô gái đã yêu say mê lần đầu tiên trong đời , yêu vội vàng, mù quáng, không một chút ái tình chân chính. Prônnhixki đã làm mê muội trí óc vốn mơ mộng và giàu xúc cảm của cô .
Sau khi kết thúc một khoá học bổng tại Vacsava , Xtefchia tham gia các khoá chuyên đề . Và khi ấy cô mới được làm quen chút ít với giới thanh niên học sinh. Phần lớn họ là những chàng trai thanh cao, với những say mê lý tưởng . Xtefchia cũng chưa bao giờ hình dung họ khác thế . Lợi dụng sự cả tin của cô, lại say mê nhan sắc của cô, Prônnhixki muốn chiếm đoạt tình yêu của cô nhưng đã khéo léo che giấu bản chất của mình. Thậm chí chàng ta còn chiém được cảm tình của ông bà Ruđexki thân sinh cô. Và cuộc tình kéo dài .
Nhưng thân sinh của Xtefchia không cho phép làm lễ đính hôn chính thức , mặc dầu đã biết đôi trẻ đã ngỏ lời với nhau. Ông linh cảm thấy chúng là hai con người có bản tính hoàn toàn khác biệt nhau. Ông thân sinh của cô không tin những sắc màu xinh đẹp bên ngoài của Eđmun, ông biết rõ " Prônnhixki Cha ", kẻ có những quan hệ với những loại người cặn bã xa hội. Còn ở con gái ,ông nhận thấy biết bao nhiệt tình lý tưởng , bao tình cảm phong phú - và ông e sợ chờ đợi sự kết thúc của cuộc tình kia. Ông không hề nghi ngờ là điều đó sẽ xảy ra, nhưng ông lo cho Xtefchia... Linh cảm đã không đánh lừa ông.
Chiều theo ý định của con trai, " Prônnhixki Cha " bắt đầu khéo léo tìm cách dò hỏi ( thông qua một viên dự thẩm ) về món hồi môn của Xtefchia . Số tiền hơn chục nghìn đã khiến gã nổi cơn thịnh nộ .
Lão giải thích cho con nghe sự thiếu căn cứ của mối quan hệ ấy , bắt nó cắt đứt quách đi. Lão chứng minh cho con rằng với vẻ điển trai và tên tuổi của mình, nó phải cưới một người vợ có số tiền vài trăm nghìn là ít.
Cũng thời gian ấy , Xtefchia đã bắt đầu nghi ngờ ánh hào quang loá mắt của người yêu lý tưởng của cô . Cô thử thách , tìm những vết đen. Trí thông minh và sự nhạy cảm đã xui cô làm việc ấy . Và sự đảo ngược đã xảy ra.
Chính Prônnhixki Cha đã đưa cho cô chiếc kính đen để nhìn sự việc - bởi lão bắt đầu câu chuyện đính hôn bằng những cách hỏi cha cô xem cô được bao nhiêu tiền hồi môn. Những lời ấy đã xoá sạch tất cả. Ông Ruđexki cương quyết từ chối, và lấy làm hài lòng vì đã sớm phát hiện được những ý đồ thật của gia đình Prônnhixki. Nhưng muốn được kiểm tra lại một lần nữa lòng cao thượng của Eđmun , Xtefchia đã can đảm nhìn thẳng vào vầng hào quang tinh thần chứa đầy vẻ đẹp của người yêu đã từng hấp dẫn cô.
Và cô đã trông thấy hiện tượng nhật thực u ám trên cái đĩa tròn màu sáng của niềm mơ tưởng của chính mình . Cô đã trông thấy những vết đen to tướng của tính ích kỉ và thói phù hoa giả dối , thay vì những tình cảm thanh cao , cô nhận thấy bản chất thô bạo chỉ hướng tới sự kiếm chác của bản thân. Eđmun lộ mặt giống như loài hoa hút máu kia, chuyên dùng ve đẹp và mùi hương quyến rũ những loài côn trùng cả tin, để rồi khi chúng bị mê muội chịu vâng theo ma lực, nó liền khép chặt những cánh hoa và phô bày thực chất bên trong một cách vô liêm sỉ. Nó giết chết những con vật kia bằng độc tố si mê, hút máu chúng , sống bàng mạng sống của chúng .
Suýt nữa cô đã sa vào đoá hoa hình chén lừa lọc kia. May mà người ta đã cứu cô thoát chết. Nghĩ đến chuyện cũ , Xtefchia ngồi xuống một gốc cây, hai tay ôm gối , cúi đầu buồn bã . Sự thất vọng đầu tiên của cuộc đời để lại trong lòng cô biết bao cay đắng ! Niềm tin vô hạn kia vào con người đã bị suy yếu đi , nhiệt tình đối với những tình cảm sâu xa trở nên héo hắt .
Theo quan niệm riêng, cô gái cảm thấy không còn khả năng có những tình cảm nồng nàn , cô quên mình mới mười chín tuổi đầu lại có một nhiệt tâm phong phú. Một lớp váng băng mỏng manh của sự bi quan đã phủ lên những ước mơ lý tưởng của cô, lớp băng ấy đang dày dần lên , ngay cả ở Xuôđkôvxe này.
Sau khi cắt dứt với Eđmun, Xtefchia quyết định rời xa gia đình . Cô thấy xấu hổ và hối hận , muốn trốn chạy càng xa càng tốt . Cô mơ tới những vùng trời rộng lớn, những khoảng không gian xa xôi, cô khao khát lên đường !...
Với bản tính sôi nổi, cô vẽ nên trong trí tuởng tượng những bức tranh nhiều màu sắc , đầy huyễn tưởng. Cô mơ màng trong những cảnh tượng chói loà và chọt cảm thấy chật chội gò bó trong những hoàn cảnh từ trước tới nay. Sau một cuộc đấu tranh ngắn ngủi, cô cùng với cha ra đi tìm chỗ dạy học. Mọi lời khuyên giải của sông thân không mang lại kết quả. rốt cuộc ông bà đành nhượng bộ con , cho rằng đó chẳng qua chỉ là một ý muốn đỏng đảnh nhất thời nảy sinh do sự thất vọng đầu tiên trong đời, họ chỉ lo không chọn được chỗ làm thích hợp.
Chuyện tìm việc khá khó khăn. Cả Xtefchia lẫn ông Ruđexki đều cảm thấy khó chịu. Một số bà chủ thấy Xtefchia hơi quá đẹp , nhất à khi bản thân họ đã mang sẵn định kiến hoặc họ có những cô con gái kém phần nhan sắc . Sau nhiều lần không thành, rốt cuộc hai cha con cũng đã tìm được việc làm. Nhan sắc của Xtefchia không làm mất lòng nữ nam tước Elzonovxka , ngược lại - còn gây được thiện cảm của bà.
Song nam tước phu nhân lại hỏi cô xem liệu cô có cảm thấy buồn chán ở điền trang Xuôđkôvxe ko, bởi nơi đây chỉ có bà, một cô con gái , người cha già cùng một người gia khách trú ngụ thường xuyên nữa- đó là thầy giáo cũ của anh bà. Nhưng đang khao khát được yên tĩnh nên Xtefchia thậm chí đồng ý chấp nhận ngay cả điều kiện nghỉ hè cũng không về nhà . Thực ra cô cũng hơi e ngại điền trang Xuôđkôvxe xa xăm kia , nhưng vẫn có cái gì thu hút cô đến đó.
Kể lại chuyện xảy ra trước khi cô gái xa gia đình , ông Ruđexki đã đề nghị phu nhân Elzônôvxka quan tâm chăm sóc Xtefchia và ông đã nhận được lời hứa hẹn , tuy được thốt ra bằng giọng khá kênh kiệu nhưng cũng hàm chứa chút nhiệt thành. Gốc gác quý tộc của nam tước phu nhân khiến ông Ruđexki không thật yên tâm. Ông không muốn con mình phải dạy ở một gia đình quý tộc , bởi ông hiểu rằng ngay cả trong những gia đình bình thường , một nữ gia sư cũng có thể gặp phải cách đối xử khác nhau. Ông run sợ khi nghĩ rằng trong lâu đài đại quý tộc , người ta có thể xúc phạm đến cô con gái ông.
Nhưng bên cạnh đó , ông cũng biết rằng giới quý tộc nòi thường rất lịch sự , một ông chủ lớn thuộc dòng dõi lá ngọc cành vàng lâu đời bao giờ cũng tốt hơn nhiều so với một ông chủ mới phất. Chính cái họ của nam tước phu nhân đã khiến ông Ruđexki yên tâm . Ông nhận thấy bà thuộc loại những bà lớn cứng nhắc song không phải không có những mặt đáng yêu.
Đến nơi làm việc, Xtefchia mới làm quen với cô học sinh của mình. Luxia đã mười sáu tuổi. Đó là một thiếu nữ khá mảnh mai, xinh đẹp, nhưng quá tinh tế, có mái tóc rất nhạt và đôi mắt xanh thẳm , khác hẳn mẹ cả bề ngoài lẫn tính tình . Cô gái hợp tính Xtefchia . Và chẳng mấy chốc giữa hai người đã nảy sinh một tình thân như bạn bè.
Xtefchia nhổm dậy, đi sâu vào rừng.
" Liệu minh có sống nổi ở đây đến cùng không nhỉ ? Ôi ! Mình không dám chắc đâu ! " - cô thì thầm tự nhủ.
Tình yêu của cô đối với Prônnhixki, chớp nhoáng và mảnh mai như một kiếp bướm chóng tàn đã lụi tắt. Giờ đây cô lo ngại bởi một chuyện khác. Mọi người ở đây đều tốt đối với cô, đặc biệt là người ông tuổi tác của Luxia - cụ Machây Mikhôrôvxki, một vị đại quý tộc điển hình nhưng là một đại quý tộc đáng yêu . Cụ
dành cho cô nhiều cảm tình thương mến , cụ gọi cô bằng cái tên âu yếm Xtenhia. Cụ bảo cái tên âu yếm đó gợi cho cụ thời trai trẻ tốt đẹp . Xtecfchia không rõ những hồi ức ấy ra sao nhưng cô cảm thấy biết ơn cụ về tình thương mến và lòng nhân hậu như một người cha . Song cô không thích người cháu nội của cụ , chủ nhân của trang ấp Xuôđkôvxe - đại công tử ( * ) Valđêmar Mikhôrôvxki. Anh ta sống ở cách đấy hai dặm , tại điền trang Guenbôvitre và thường xuuyên lui tới tại điền trang Xuôđkêvxe . Anh ta không từ một dịp nào để khiêu khích cô một cách trắng trợn . Cứ mỗi lần anh ta đến , Xtefchia lại bực mình , cô im lặng hoặc tức giận đáp lại những lời lẽ khiêu khích ác ý của anh.
" Chắc người này đến buộc mình phải rời bỏ Xuôdkôvxe mất thôi ! " - cô đau xót nghĩ thầm .
Và khi nghe người khác toàn khen anh ta, Xtefchia ngạc nhiên thầm nghĩ : " Thế ra chỉ mình ông ta mới đối xử như vậy ?... Ông ta gợi nhớ Prônnhixki nhưng là sau khi bị lột mặt nạ ".
Anh ta không hề tỏ ra giữ ý , cũng chẳng giả vờ thanh cao, anh công khai thể hiện chất tàn nhẫn trong bản tính của mình.
Nhưng biết cái nào tốt hơn đây : thế giới ảo vọng, thế giới mơ tưởng , hay thế giới thực tế ?...Tất cả hệt như một đoá hoa màu sắc tuyệt vời và mùi hương thần bí .
Sắc màu - ấy là mơ ước
Mùi hương - ấy là ảo vọng
Thực tại - ấy là thân cây giản dị và mảnh đất xám xịt nơi mà đoá hoa kia đã sinh thành.
Chàng công tử Mikhôrôvxki chính là thực tại trần trụi thực , không chút tô vẽ.
Phấn khích bởi những ý nghĩ của chính mình, Xtefchia cất bước chạy trong rừng.
Mỗi cây thông , mỗi trảng trống , thậm chí những con sóc hoặc con chim cúc cu đều gợi cô nhớ đến trang Rutraiev và nỗi nhớ nhà mỗi lúc một lớn lên trong lòng cô...Lần đầu tiên cô thoảng thốt tự hỏi : sao cô lại có thể chấp nhận điều kiện là nghỉ hè sẽ không về thăm gia đình ?
Tại một góc rừng bùn lầy cô tìm được rất nhiều hoa lưu ly, cúc bông , cây nụ vàng vùng đồng cỏ vàng rực , cô hái chúng đầy tay mà lệ ứa tràn khoé mắt . Cô hôn những đoá hoa lưu ly, bởi chúng khiến cô nhớ tới khu rừng tống quá sủ ở Rutraiev quê hương. Mang theo bó hoa đẫm sương đêm co quay trở lại vườn quả . Vầng dương đã lên cao , chiếu qua kẽ lá, rải chiếc lưới vãng xuống thảm cỏ tốt tươi. Đúng lúc ấy, trên con đường giữa rừng , Xtefchia chợt trông thấy một chàng kỵ sĩ đang cưỡi ngựa đi thong thả .
Cô suýt rùng mình vì bực bội. Người đó chính là Valđemar Mikhôrôvxki . Anh ta cưỡi một con ngựa đẹp tuyệt, đen như mun. Lưng ngựa nổi bật bởi chiếc yên có khảm tấm lót yên màu vàng và dây thắng. Con ngựa nòi Ả Rập bước những bước nhún nhảy , chân đặt đều đặn , chiếc cổ cong duyên dáng , mõm nhá nhá hàm thiếc vẻ không yên.
Đại công tử ngồi chĩnh chện , trên người là bộ quần áo dùng để cưỡi ngựa dạo chơi, chân dận đôi ủng ống cao . Trông chàng thật duyên dáng và gọn gàng. Công tử cho ngựa đi nước kiệu nhỏ, hẳn đang trầm ngâm suy nghĩ điều gì, mắt nhìn thẳng trước mắt , gõ gõ chiếc roi ngựa vào mũi giày . Mặt trời loé sáng trên những chiếc cựa thúc ngựa sáng loáng .
Xtefchia vội thụt vào sau một thân cây , nhưng động tác đột ngột ấy của cô đã làm một con sẻ rừng giật mình bay khỏi cành cây, nó đập cánh , bật lên một tiếng kêu lảnh lói. Mikhôrôvxki nhìn về phía cô. Máu trong người Xtefchia như dồn hết lên đầu. " Ông ta thấy mình rồi ! ... Lạy chúa tôi!...Sao lúc nào mình cũng gặp ông ta thế không biết !"
Cô quỳ xuống nhặt những bông hoa rơi tung toé , vờ như không nom thấy anh ta. Nhưng anh đã thúc ngựa tới gần , ngả mũ chào, cất tiếng bông đùa :
- Chào cô ! Cô làm gì ở đây sớm thế? Cô tìm đâu được nhiều hoa vậy ? Giữa những hàng cây rừng nom cô cứ như một tiên nữ ấy thôi !
- Cũng vì thế mà tôi gặp phải ma sói - thiếu nữ đáp lại không suy nghĩ, vẻ bực mình
Công tử dướn mày , mỉm cười châm chọc đáp lại :
- Chính thế , tôi muốn được làm một con ma sói ở bên nàng tiên nữ là cô .
Xtefchia đỏ bừng mặt .
- Ông định đến Xuôđkôvxe ạ ? - cô hỏi lạnh nhạt
- Vâng. Tôi có ý định đưa cô về.
- Tự tôi tìm được đường về.
- Chưa chắc ! Mà trước hết cô không thể mang nổi đống hoa cỏ này. Nặng tới cả put . Tôi phải đỡ cô chứ .
Anh ta nhảy phắt xuống ngựa , cúi nhà trang trọng , chờ cô đưa tay hôn. Xtefchia ngần ngừ nhưng rồi cô cũng bối rối đưa tay cho anh rồi thụt lại thật nhanh.
- Kìa , tôi đã kịp cầm những ngón tay cô đâu... Không ! Chắc chắn tôi sẽ là kẻ bị dịch hạch mất rồi ! - chàng kêu lên, dang tay ra bằng một dáng điệu rất hề.
Cô chỉ muốn nện cho anh ta một cái. Mikhôrôvxki nhìn cô, mỉm cười diễu cợt. Cô run cả người vì giận dưới ánh nhìn của đôi mắt xám kia. Nhặt hết hoa , cô kênh kiệu gật đầu chào anh ta, vừa rời chân bước đi vừa bảo :
- Chào ông !
- Hừm, cô thật nhiều nghị lực nhưng dẫu sao tôi cũng vẫn phải tới Xuôđkôvxe . Mà đâu còn đường nào khác.
Xtefchia rẽ vào rừng , đưa tay chỉ con đường màu trắng :
- Nào, xin mời ông đi.
- Thế còn cô ?
- Tôi băng rừng .
- Tôi không thể để cô một mình trong rừng . Hôm nay cô đang rất nóng, dễ lạc như chơi.
Anh cứ bước đi bên cạnh, tay dắt ngựa. Xtefchia cắn chặt môi . Cô cố đi nhanh , nín lạng. Còn anh vẫn nói liên hồi, giọng chứa đầy ác ý :
- Cô biết ko? Xin cô hãy ngồi lên ngựa tôi đây, còn tôi sẽ đi bên cạnh như một tiểu đồng. Hay tốt hơn nữa ta hãy cùng nhau cuỡi ngựa . Với tiên nữ và ma sói thì thế là thích hợp nhất.
Xtefchia không đáp, bước gấp.
- Cô chạy trốn tôi như chạy trốn một thần rừng dữ tợn . Dẫu sao tôi cũng xinh trai đấy chứ, co không thấy ư ?
Không một lời đáp.
- A ! Im lặng là dấu hiệu đồng tình . Hay quá , dẫu sao thì rốt cuộc cô cũng trả cho tôi chút công bình.
Chàng diễu cợt rồi cúi đầu với sự nhún nhường vờ vịt.
- Ông là người kém giáo dục - Xtefchia bùng ra.
- Thật sư ? lần đầu tiên tôi mới nghe thấy thế ! Bao giờ tôi cũng được nghe người ta coi là mẫu mực về lịch thiệp.
- Ông mà lịch thiệp ? - cô cười khẩy.
Cơn giận bùng nổ trong ánh mắt anh ta . Anh nhíu mày , giật cương ngựa , ánh mắt như xuyên thấu người cô. Nhưng điều đó chỉ kéo dài trong một thoáng. Anh đáp, giọng mỉa mai :
- Như vậy chúng ta có thể bắt tay nhau như bạn bè được đấy, bởi cô cũng chẳng lấy gì làm lịch thiệp cho lắm .
- Thưa đại công tử , hôm nay ông làm ơn miễn cho tôi sự tháp tùng của ông chứ ạ ?
- Ồ, xin vâng, thưa cô - nhưng đến Xuôđkôvxe
" Lạy Chúa ! Sao người lại hành hạ con thế ! " - cô thì thầm tự nhủ . Đại công tử phá lên cười.
- Ông cười gì thế ? Có phải ông cười sự thiếu tế nhị của chính mình chăng ?
- Ồ , không, thưa cô, nhưng quả là lần đầu tiên tôi mới được gặp một tiểu thư trẻ trung sợ tôi đấy. Lạy Chúa lòng lành, đó quả thật là một hiện tượng mới mẻ đối với tôi.
- Bởi lần đầu tiên ông cư xử thiếu lịch sự đối với một thiếu nữ trẻ . Ông tự cho phép mình hơi nhiều đấy !
- Tôi thường tự cho phép mình nhiều hơn thế kia, nhưng tôi chưa làm một thiếu nữ nào phải hoản hồn cả.
- Tôi mà sợ ông ? Ông thật là cao ngạo ? Tôi chỉ...
- Tôi chỉ không chịu nổi ông thôi ! - anh nói nốt .
- Đúng !
- Cảm ơn ! Ít nhất cô cũng thành thực ! Ngay cả khi xưng tội , không ai nói thật hơn cô ! Chắc cô sẵn lòng dìm chết tôi trong một thìa nước đấy nhỉ ! Ai ngờ nổi trong một sinh linh thanh mảnh dường này lại chứa đựng bấy nhiêu sự cáu kỉnh . Thật là bê bối ! Cô không thể chịu nổi tôi !...Ha, biết làm thế nào ! Ta có thể giết chết nhau trong khu rừng này, tôi đành phải đi đơn côi thôi vậy . Chứ nếu không nhỡ cô cào xước đôi mắt ngà ngọc kia, toàn giới phụ nữ sẽ nói những gì ? Trong các cửa hàng hẳn sẽ thiếu vải tang mất, số phụ nữ tự sát sẽ tăng vọt , vì cô mà những người phụ nữ sùng mộ xưa nay sẽ đưa tôi lên máy chém mất thôi !
Anh nhảy lên lưng ngựa , vung cao mũ qua đầu , kêu lên :
- Tạm biệt ! Tôi chuồn đây !
Anh quay ngựa trở ra đuờng , thúc cựa giục ngựa, phi nước đại , khiến khắp rừng vang tiếng vó lộp cộp .
Xtefchia trút một hơi thở dài . " Rối cuộc ! ... Thế là gã châm chọc đáng ghét ấy ...cũng đã cuốn xéo ! Mình đã xúc phạm đến gã... Nhưng càng hay, gã sẽ không dám động đến mình nữa " . Cô vội vã bước về phía lâu đài .
Valđermar giật hàm thiếc ngựa, vung roi, thốt ra những lời cay độc qua hàm răng nghiến chặt :
- Một ả mơ mộng...muốn làm điệu bộ công chúa. Chờ đấy ! Ta sẽ hạ vương miện của ngươi cho coi !...Ta thích lũ quỷ cái hơn nữ tu sĩ , nhưng ta không sao chịu nổi ni cô đồng trinh thờ thần Vexta !
Chàng nhún vai.
- Cô ả giống một công chúa, còn ta là quỷ sa tăng . Trong trường hợp này ta là quỷ sa tăng ...Nào ! Để xem !
Chàng thúc cựa giục ngựa phóng đi.
(*) Nguyên văn : Ordynat - người được thừa kế ( thường là con trai cả ) toàn bộ bất động sản của một gia đình quí tộc , tài sản đó không được phân chia và không được nhượng bán , chỉ truyền từ đời này sang đời khác. Tuỳ trường hợp tạm dịch là đại công tử hoặc là đại quan nhân
1.2
Trong gian đình tạ giữa vườn , tiểu thư Luxia Elzonovxka đang ngồi bên bàn cùng cô gia sư, chăm chú lắng nghe bài giảng văn học . Xtefchia giảng một cách sinh động về những thời kỳ huy hoàng nhất trong lịch sử văn học viết ở Ba Lan, cô đọc những trích đoạn hay nhất từ những kiệt tác của các thi sĩ trứ danh . Lời giảng nhiệt tình của cô đã cuốn hút tâm hồn cô học trò trẻ tuổi .
- Này , Luxia , hình như em chưa bao giờ học văn học của nước ta thì phải ? - Xtefchia hỏi, nhận thấy sự hoá hức của cô bé .
- Có chứ, cũng có chút gì đó , nhưng ít lắm - Luxia đáp . - Cô giáo trước cô , cô Klara bảo rằng trong giới chúng ta cần biết nhiều ngoại ngữ , hiểu biết văn học nước ngoài , còn văn học Ba Lan thì cô ấy nói chẳng ích gì cho em cả.
- Cô Klara có phải người Ba Lan không ?
- Vâng, nhưng cô ấy là một nữ quý tộc cỡ lớn , thấm nhuần quan điểm của giới em .
- Thế những quan điểm ấy là thế nào ?
- Em không rõ có thể giải thích cho cô được không , nhưng em nghĩ rằng , có nhẽ chúng dựa trên ... Nhưng thôi, em không biết nói thế nào .
- Để tôi giúp em nhé . Những quan điểm dựa trên nguyên tắc phải tôn trọng tất cả những gì là của Pháp , của Đức - nói tóm lại : của ngoại , chứ không phải của chúng ta , củA Ba Lan. Đúng không ?
- Sao cô hiểu rõ thế ạ ?
- Tôi đoán được chứ . Nhưng mẹ em có nghĩ thế không ?
- Dĩ nhiên rồi ! Mẹ em chẳng đọc sách nào của Ba Lan cả, mẹ em trò chuyện với em bằng tiếng Pháp , mẹ em chỉ tin tưởng ở ngoại quốc thôi.
- Còn ông em - Xtefchia hỏi .
- Ồ, ông em hoàn toàn ngược lại. Về ch.uyện ấy, bao giờ ông với mẹ em cũng mâu thuẫn nhau. Ông bảo quên dân tộc mình là một điều hổ thẹn , ai cũng cần phải hết sức yêu quý và tôn trọng hết thảy những gì của dân tộc mình . Nhưng những lý lẽ ấy không thuyêt phục nổi mẹ em .
- Ông em quả là một người đáng kính.
- Cô cũng yêu ông em chứ ?
- Tôi tôn kính ông và tin vào trí tuệ minh của ông.
- Ông cũng mến cô lắm . Nhưng ... cả anh Valđy ( cách gọi âu yếm Valđemar ) cũng cùng quan điểm với ông, vậy sao cô không thích anh ấy ?
- Kìa, Luxia , ông Valđemar thì can hệ gì đến tôi ?
Luxia bật cười , đáp :
- Cô không biết chứ, mẹ em vơí anh Valđy ấy mà, suốt đời cãi nhau. Giờ lại thêm cô nữa . Tội nghiệp anh Valđy !
- Ta học nốt đã nào - Xtefchia cắt ngang - Em còn phải viết một bài luận nữa .
Luxia quàng tay quanh cổ cô giáo, âm yếm nằn nì :
- Để đến mai nhé , cô thân yêu của em ! Hôm nay em chẳng viết được đâu , em biết lắm ! Cô đã gợi lòng say mê văn học đền nỗi em chẳng thể nghĩ tới chuyện gì khác nữa . Cô phải đưa cho em đọc những tác phẩm gì của nước ta , cô nhé ! Những thứ của Đức với Pháp em nhét tận đáy tủ , cho bọn nhậy cắn !
- Luxia ! Đâu thể chuyển từ cực này sang cực khác thế . Ngay cả các nhà văn nước ngoài em cũng cần am hiểu tường tận hơn .
- Nhưng trước hết phải là các văn sĩ nước ta , phải không cô ? Hôm nay, em sẽ nói chuyện này với ông em và anh Valđy , chắc cả hai người sẽ vui lắm đấy . Anh Valđy lúc nào cũng gọi em là vẹt con ... Hễ đặt chân tới là anh hỏi ngay : " Này , vẹt con, học được gì mới đấy ? " Mẹ em liền cau mặt , còn cô Klara thì mỉm cười ngọt ngào mà bảo ,: " Vous plainsantez monieur le comte ( Ngài cứ nói đùa mãi thôi, ngài bá tước )
Chả là cô giáo thường gọi anh ấy là bá tước mà. Anh Valđy đáp, vẻ lịch thiệp nhưng bực bội : " Tôi không thích một comte nào hết, cô làm ơn nhớ hộ điều đó ! "
- Thế cô Klara bảo sao ?
- Cô ấy phật ý . Cô ấy bảo : " Votre cousin est détestable . Il n''''''''''''''''est pas sage ! " ( Ông anh họ của cô thật đáng ghét quá ! Thật chẳng biết điều chút nào ! )
Rồi suốt hàng mấy ngày liền cô ấy không thèm nhìn mặt anh Valđy . Nhưng rồi đâu lại vẫn đấy , lại vẫn monsieur le comte , để anh Valđy lại nhắc , cứ thế mãi !
- Có lẽ ông Mikhôrôvxki coi việc trêu chọc gia sư là một môn thể thao - Xtefchia thốt lên, vẻ chê trách .
- Làm gì có ch.uyện ấy ! Anh Valđy ghét cô Klara , nhưng cô ấy lại phải lòng anh ấy mới chết chứ ! Cô Klara là một giá già song cữ nghĩ mình cao giá . Hễ thấy anh anh Valđy đến là cô ấy lại chải tóc , đánh phấn , nhiều đến nỗi phấn rơi hết cả ra váy áo . Anh Valđy cứ diễu cô ấy mãi . Một lần , đến lúc ăn trưa , cô ấy đánh phấn nhiều ơi là nhiều , rồi kể chuyện cùng em đi thăm quan cối xay bột chạy bằng tuabin . Hôm ấy , hình như đang bực chuyện gì , anh Valđy nói luôn không cần nghĩ :" ch.uyện ấy cứ nhìn cô cũng thấy " - " Tại sao ? " - cô ấy hỏi - " Thì cả người cô đang đầy bột đấy thôi " Lần ấy cô giáo giận anh ấy suốt cả tuần .
Xtefchia nhún vai , giúp Luxia thu xếp sách vở, thầm nghĩ đến số kiếp đáng buồn của người nữ gia sư - lại là một cô gái nhỡ thì quá lứa. Cô đã nghe biết bao chuyện về cô Klara , ai cũng thoả sức diễu cợt cô ấy . Biết đâu, một ngày kia họ cũng lại sẽ diễu cợt cô, dẫu cô chưa già.
Luxia vẫn khoan thai nói tiếp, mái tóc sáng lắc lắc :
- Cô biết ko, em muốn đến một lúc nào thử yêu xem sao ! Ắt là phải thích lắm . Nhưng biết yêu ai ? Ở Xuôđkôvxe chẳng có ai để mà chọn. Trừ ông Kxavery. Ha ! Ha ! Ông ấy có cái đầu hói bóng và gọi em là " bé của bác " . Em chẳng thích thế chút nào . Ở trang Ogiarôvô có bá tước Trextka , nhưng em chẳng thể yêu ông ấy nổi, mặt ông ấy thộn lắm . Vả lại ông ấy đang muốn ve vãn tiểu thư Rita kia. Ôi ! Hẳn em se phải lòng anh Valđy đến điên mất , nhưng anh ấy lại là con bác em . Anh ấy điển trai lại lịch sự , nhưng hơi nghiêm , nhiều khi chỉ tỏ vẻ thôi !
- Kìa Luxia , em chớ nghĩ đến chuyện đó - Xtefchia chen ngang - Em còn quá trẻ . Rồi sẽ đến lúc . Càng muộn càng hay .
- Cô nói vậy , bởi chính cô gặp bao buồn phiền vì ch.uyện ấy đấy thôi .
- Sao em biết ?
- Me em bảo.
Xtefchia lắc đầu .
- Mẹ em nhiều khi chuyện gì cũng nói với em, đôi khi lại chẳng nói gì hết . Nhưng trong ch.uyện ấy có gì là xấu nào? Không phải bao giờ kết cục cũng đáng buồn như thế , mà thường người ta đc đón nhận biết bao vui sướng .
- Thế ra em đã biết điều đó kia đấy ? - Xtefchia hỏi, cô chợt thấy thú vị
- Đọc biết bao tiểu thuyết Pháp, em hiểu tình yêu nghĩa là gì, nhưng chưa bao giờ em thử yêu . Có lần em hỏi anh Valđy khi yêu anh ấy thấy thế nào - bởi anh ấy thì chắc có kinh nghiệm rồi .
- Thế anh ấy bảo sao ?
Luxia phẩy tay
- Ôi, anh Valđy lúc nào cũng chỉ đùa. Anh ấy bảo em : " Yêu nhau giống y như làm bài tập số học ấy mà ! " - bởi anh ấy biết em ghét nhất môn tính . Cô cũng có thể nói cho em nghe nhưng chắc cô không nói . Em đành phải chờ thực tiễn cá nhân mang lại vậy .
- Có điều đừng bận tâm trong khi chờ đợi đấy . Tôi nhắc lại : hãy còn quá sớm !
Luxia như sực nhớ ra điều gì, và với vẻ mặt vui vẻ , cô gái thì thào :
- Em biết rồi ! Em sẽ yêu , mà chẳng lâu nữa đâu, một hai tuần nữa là cùng . ANh Valđy bảo sẽ có một anh chàng tới đây thực tập. Anh ấy có mấy người thực tập tại Guenbôvitre , con nhà khá giả . Anh chàng sẽ đến đây hình như cũng xuất thân từ gia đình tốt , họ chẳng trả tiền mà anh ấy cũng ko. Chàng ta sẽ ở trong toà biệt trang , nhưng sẽ ăn cùng chúng ta. Bá tước S cũng muốn đến đây nhưng hình như ông ta là một gã rất điệu đàng kênh kiệu nên anh Valđy từ chối .
- Anh chàng này biết đâu lại chẳng hợp ý em ? - Xtefchia nói, đấu óc nghĩ chuyện khác .
- Phải rồi ! Nhưng nếu anh ta xinh trai, thì em sẽ yêu !
Đúng lúc ấy , một gã hầu phòng trẻ tuổi bước vào đình tạ trang trọng cất tiếng :
- Bà mời vào bàn .
Rồi không đợi lệnh , gã ôm sách vở , mang về lâu đài với vẻ hết sức kính cẩn .
Mội người đã tề tựu đông đủ trong phòng ăn bài trí trang nhã, trần làm bằng gỗ hồng sắc . Phu nhân Elzônovxka đang ngồi trên ghế đợi con gái .
Tay bà đang vò vò chiếc khăn ăn, vẻ mặt hơi cáu kỉnh . Môi bà mấp máy như nhăn, một bên lông mày chợt nhẫy lên, điều mà ở bà bao giờ cũng biểu thị sự không vừa ý . Ông Machây Mikhôrôvxki , một cụ già tám mươi tuổi, ngồi cạnh phu nhận . Người cụ gày gò và hơi còng, gây cho người ta ấn tượng dễ mến bởi nét mặt thông thái hơi tái , từa tựa mặt hoàng đế phranchisk Juzef và gây cho mọi người một vẻ đáng tin kỳ lạ. Với nụ cười khoan hậu , cụ được lòng cảm mến của mọi người , dường như cụ muốn bảo : " Hãy kính trọng và yêu tôi ! "
Lúc này ngồi nghe cháu trai nói, cụ cân nhắc từng lời của anh . Cụ thấy nơi anh sự tái sinh của chính mình - tuổi trẻ .
Tựa vào lưng dựa rất cao của chiếc ghế , Valđemar đang cáu kỉnh , hàng lông mày chau lại , đang chứng minh điều gì đó , khiến phu nhân Elzôvovxka bực mình .
Người thứ tư bên bàn là ông Kxavery , một ong lão hưu trí hói trán , một người phàm ăn . Thấy đại công tử không ngồi ông đành đứng, vẻ mặt khổ sở . Câu chuyện giữa Valđemar và bà cô không khiến ông quan tâm, mắt ông như đang ngấu nghiến liễn xúp đặt trên chiếc bàn nhỏ cận kề đang toả lên mùi thơm của món xúp à la reine ( Nữ hoàng ) . Ông lo ngại liếc mắt nhìn nam tước phu nhân rồi lại nhìn gã hầu bàn phrắc . Gã này cũng đang chờ lệnh bà chủ cho múc xúp ra đĩa. Rốt cuộc Xtefchia và Luxia cũng bước vào. Phu nhận Iđalia đưa mắt nhìn nhânh sang Valđemar , ra hiệu đã đến lúc chấm dứt trò chuyện . Nhưng tự đại công tử cũng đã im lặng . Anh nhanh nhẹn bước đến chỗ các tiểu thư, hôn Luxia , cúi chào Xtefchia với vẻ lịch thiệp lão luyện . Trên môi anh chợt hiện ngay một nụ cười mai mỉa .
- Sau một bài thơ đẹp như từng hoa, chúng ta lại gặp mặt nhau trong một bữa trưa thiếu thi vị nhường này. Điều đó không làm cô phiền lòng sao ? - anh hỏi .
Xtefchia đỏ mặt . Những lời nói của anh ta ngay tức khắc đã làm tắt lụi niềm vui của cô .
- Tôi không nghĩ về chuyện đó - cô lạnh lùng đáp .
- Đáng tiếc ! Tôi không ngờ không rõ có được gặp cô không . Ở trong rừng , một gã ma sói may mắn nào đó rất có thể bắt cô đi, nuốt chửng cô hoặc mang về hang ổ bờ bụi của gã. Tôi rất hân hoan khi thấy cô thoát thân .
- Anh Valđy , thế ra sáng nay anh cùng cô Xtefchia vào rừng đó sao ? - Luxia hỏi
Phu nhân ELzonovxka nheo mắt lại nhìn Xtefchia , rồi với cái bĩu môi thích ứng bà lại cúi nhìn xuống đĩa.
Thấy vẻ khó chịu trên mặt Xtefchia , Valđemar đưa mắt nhìn liếc nhanh Luxia rồi trả lời hết sức thoải mái :
- Khi đi ngang qua rừng, anh thấy cô Xtefchia đi dạo .
Xtefchia chợt cảm thấy biết ơn anh ta.
Một gia nhân mang liễn xúp đi quanh bàn múc ra đĩa. Mọi người im lặng dùng xúp. Nơi đây, những bữa trưa im lặng thế này thật hiếm hoi , nên chúng thường nặng nề như một đám mây giông chứa mưa đá .
Xtefchia nhận ra rằng đám mây ấy hôm nay cũng đang treo lơ lửng trên bàn ăn .
Ngồi yên không nói lời nào, phu nhân Iđalia nom như người đang nuốt phải gậy . Vẻ cứng nhắc và lạnh nhạt toát ra từ mặt bà cũng khiến cả cự Machây như bị lạnh giá theo . Cụ muốn làm mọi người vui lên, thỉnh thoảng lại thốt ra vài câu, nhưng chuyện trò không ăn nhập vào nhau. Sự phật ý của bà chủ nha khiến mọi người cảm thấy nặng nề . Đến ông Kvaxery cũng lo ngại nhìn nam tước phu nhân, tuy không chịu để mất sự ngon miệng .
Riêng đại công tử vẫn xử sự thoải mái , tuy cũng im lặng . Anh uống tới hai ly rượu mạnh . Sau món xúp, hầu bàn phải thường xuyên rót thêm rượu vang Bồ Đào Nha vào ly anh, đâm ngạc nhiên vì thấy công tử hôm nay có vẻ khát lạ thường . Sau món thịt , Valđemar lại uống rất nhiều rượu vang Burganđi. Nhưng nỗi ngạc nhiên của người gia nhân càng tăng thêm khi người ta mang món măng Tây ra. Thường ngày đại công tử không ưu món này, nhưng hôm nay anh bảo lấy thêm đến hai lần .
Phu nhân Elzônôvxka nhìn anh với vẻ mặt của một sinh sinh cao cấp hơn, không chọn được món ăn nào vừa miệng . Bà xem hành động của anh là không lịch sự , không thể chấp nhận nổi trong giới quí tộc . Nỗi bực bội của bà chợt tìm được lối thoát., bà kô thể kìm nổi nữa. không ngước mắt lên, bà thốt lên bằng tiếng Pháp , giọng hơi rin rít , kéo dài ra :
- Tôi không hiểu sao lại có thể lấy thức ăn hai lần liền từ cùng một đĩa. Người ta chỉ lấy một lần , với số lượng đủ để thoả mãn sự ngon miệng của bản thân thôi.
Cụ Machây nhìn con gái với vẻ chê trách . Cụ không thể hiểu được sự cáu kỉnh có thể đẩy người ta tới chỗ thiếu lịch sự . Nhưng Valđemar không hề thấy xấu hổ , ngược lại , ch.uyện ấy hình như còn khiến anh thú vị . Anh liếc nhìn bà cô ruột vẻ ác ý , ngó Xtefchia vẻ láu lỉnh, rồi mỉm cười gọi người hầu bàn :
- Này Jaxenty ! Đưa tôi xin thêm ít măng tây nữa đây !
Phu nhân Iđalia nghẹn lời. Lần này cụ Machây lại nhìn cháu trai trách móc . Xtefchia cố nhịn cuời , chỉ những rung động của khoé môi Xtefchia biểu lộ rằng cảnh tượng này khiến cô thấy buồn cười . Song Valđemar cũng nhận ra điều đó . Công tử nói chuyện vui với ông Kxavery :
- Tôi xin mời ông sang Guenbôvitre suốt mùa hè , được chứ ạ ? Ông sẽ có tất cả những gì ông thích . Ngày nào cũng món xúp à la reine , măng tây - tôi mê món măng tây này vô cùng , ngày nào cũng sẽ đánh cờ , cũng có hoạ báo . Thậm chí , theo ý ông , tôi sẽ bố trí đèn màu mà ông thích . Sao, ông đồng ý chứ ?
Ông Kxavery rút từ chiếc túi sâu thẳm của chiếc áo xurđut ra một chiếc khăn mùi xoa to , kỹ càng lau sách chiếc trán hói , rồi mới đáp :
- Ngài thì cần gì đến tôi , thưa đại nhân ? Tôi cứ ở trang Xuôđkôvxe này thôi .
- Ở Xuôđkôvxe sẽ có người khác ...trẻ hơn . Ông không biết cách giải trí cho các bà ! Ông không biết đấy thôi, đó là cả vấn đề năng lực đấy . Hai chúng ta , các món đồ của chủ nghĩa độc thân , hãy nương tựa vào nhau ở Guenbôvitre thôi. Còn ở đây cô tôi mong muốn có người vui vẻ hơn .
Phu nhân Iđalia nhún vai
- Làm ơn đừng để ý những ý thích nhất thời của cá nhân dính dáng đến tôi - bà nói chua ngoa .
Valđemar trân trọng cúi đầu .
- Cháu xin lĩnh ý , thưa cô thân mến .
Rồi anh nói với Xtefchia :
- XIn cô hãy phán quyết , xin cô hãy biểu quyết xem ông Kxavery nên ở lại Xuôđkôvxe hay tôi nên đưa ông ấy sang bên Guenbôvitre ?
- Ý kiến của tôi là thừa - Xtefchia hơi bực đáp .
Valđemar chĩa vào cô đôi mắt xám tinh anh , với vẻ quỷ quái anh lắc đầu , kêu lên với vẻ ta thán vờ vĩnh :
- Tuyệt vọng ! Tôi không có duyên với cô thật rồi ! Mỗi bước mỗi vấp ! Cô thật phũ phàng với tôi . Luxia ! Sao em không khuyên cô Xtefchia thương anh một chút ? Nhẽ ra em phải giúp anh mới phải chứ !
Cô bé liếc mẹ rồi cúi đầu . Hẳn cô định nói gì đó . nhưng vẻ nghiêm khắc của mẹ khiến em không dám. Lúc ấy, cụ Machây lên tiếng, muốn lái câu chuyện sang hướng khác :
- Anh sẽ ngủ lại đêm chứ , Valđy ?
- Lạy Chúa che chở ! Để làm gì ạ ? Cháu định dặn Klet mấy việc nữa rồi đi về .
Anh liếc nhìn Xtefchia rồi nói thêm :
- Trừ khi cô Xtefchia muốn cháu ở lại làm bạn đánh tennix thì không kể . Nếu thế, hôm nay cháu sẽ tạm quên trang Guenbôvitre và....
- Valđy , xin anh đừng đùa nữa - Cụ Machây ngắt lời , rất không hài lòng .
- Cháu đâu có đùa ! Tiểu thư Xtefchia có thể khiến cháu ở lại đây . Nào , xin được nghe...lời phán xét của cô !
Và anh cúi đầu mắt táo tợn ngó Xtefchia chăm chăm .
- Xin được nghe lời phán xét - anh nhắc lại .
Máu phản kháng trong người Xtefchia như sôi hết cả lên . Cô muốn ném ngay chiếc khăn ăn hoặc chiếc đĩa này vào mặt nhà quý tộc kia biết bao ! Cô ngước đôi mắt đầy giận dữ lên nhìn anh ta , đáp :
- Tôi đã thưa với ông , tôi không hay chơi tennix và một lần nữa , tôi xin nhắc lại .
- Ôi ! Vậy tôi sẽ làm được thầy của cô . Xin cam đoan kết quả sẽ cực kỳ tốt đẹp .
- Cảm ơn ân huệ của ông ! - Cô giận dữ thốt ra .
Nhưng Valđemar vẫn nói tiếp :
- Chuỗi cườm thật hợp với khuôn mặt cô biết chừng nào ! Nom chúng mới ngon lành sao , cứ như những trái anh đào chín mọng ấy . Giá như làm con chim sẻ , tôi sẽ rỉa từng trái một , không để cô xua đuổi đâu . Còn bây giwò thì đành chịu nuốt nước bọt thèm thôi .
Xtefchia tái mặt , cắn chặt môi , và sau khi ném cho Valđemar một ánh mắt lạnh lẽo giá băng , cô cúi mặt xuống .
Bữa ăn kết thúc . Nam tước phu nhân đứng dậy , chẳng nhìn ai, bước nhanh ra khỏi phòng .
Ở trang Xuôđkôvxe này thì khi ăn xong người ta không cảm won nhau. Đã quen thể rồi . Thói quen đó khiến Xtefchia thấy áy náy , bao giờ cô cũng cúi mình chào chung mọi người .
Phu nhân Iđalia thường không đáp lễ cái chào đó , còn cụ Machây bao giờ cũng đưa tay cho Xtefchia , điều đó khiến cô đâm khó xử trong quan hệ với phu nhân Iđalia .
Để chọc tức bà cô, đồng thời cũng vì thích thú riêng, đại công tử cũng chìa tay cho Xtefchia , anh biết rằng chuyện đó sẽ làm cô thêm bực mình . Nhưng hôm nay, muốn tránh phải cảm ơn, Xtefchia đứng lên trước cả nam tước phu nhân , rồi sau khi lễ phép gập đầu với cụ Machây , cô bước về phía cửa .
Valđemar nhanh nhẹn đứng chắn đường cô , anh chìa tay cho cô và bảo :
- Cảm ơn cô đã cho phép được hân hạnh vis- à - vis.
Xtefchia bước lui và không thèm đưa tay cho anh ta, cô bước ngang qua, thậm chí không nhìn mặt anh . Chàng đại qýu tộc trẻ tuổi nhìn Xtefchia kinh ngạc . Khi cô đã khuất sau cửa ,anh liền giật giật hàng ria mép đẹp đẽ màu vàng sáng , không nói lời nào , bước sang phòng làm việc .
Ngồi xuống chiếc ghế bành đặt bên bàn giấy , anh rút trong túi ra hộp xì gà đắt tiền , lấy một điếu châm lửa với vẻ hết sức tập trung , trán nhăn lại . Đôi môi đầy đặn tươi màu, giàu vẻ nhục cảm hơi bĩu ra , bập bập từ điếu xì gà những làn khói xanh .
Công tử nhíu mày ngồi mãi , đôi mắt xám ánh lên vẻ tập trung suy tư . Lấp đầy trong đó những ánh lửa dữ dội . Lát sau , công tử khẽ cử động , thọc cả hai tay vào túi , gác chân chữ ngũ, tựa người thoải mái ra ghế bành, rồi nói to thành tiếng mà không rút điếu xì gà ra khỏi miệng :
- Thế là vô tình chung cô ta quạng cho mình một đấm vào mõm .
Rồi như thích thú với những lời vừa thốt ra, công tử lại thì thầm : " Một cô gái cực kì đây ! Nóng nẩy quá chừng ! ... "
