Kiêu hãnh và định kiến

Kiêu hãnh và định kiến
Tác giả:
Jane Austen
Dịch giả / editor:
Diệp Minh Tâm

"Kiêu hãnh và định kiến" riêng cái tên chủ đề đã dường như nói lên toàn bộ những diễn biến cũng như những hướng phát triển trong tính cách nhân vật của câu chuyện.
Những nhân vật trong truyện được lựa chọn dựa từ những tầng lớp khác nhau trong xã hội, một người con gái (Elizabeth Bennet) xuất thân từ tầng lớp trung lưu, luôn tự xác định vị trí của mình ở đâu một cách chính xác và lý trí tới mức luôn mang trong mình những định kiến về những con người ở tầng lớp cao hơn. Ẩn trong vẻ đẹp khá bình thường của một cô gái vùng nông thôn nước Anh là ánh mắt ngời sáng, luôn toát lên vẻ thông minh và cái nhìn kiêu hãnh.
Số phận là vậy đưa đẩy cô gặp gỡ một người đàn ông (Fitzwilliam Darcy) đi ra từ tầng lớp thượng lưu trong xã hội. Một con người với một sự sản lớn và là "niềm mơ ước của những cô gái đến tuổi cập kê", một con người lạnh lùng, đưa cái nhìn tới con người một cách ngờ vực. Con người đó mang một định kiến sâu sắc về những con người tầng lớp kém hơn mình, thỉnh thoảng ta cũng có thể bắt gặp một cái cười mỉa mai đầy ẩn ý trong câu chuyện. Anh ta kiêu hãnh về vị trí và tầng lớp cũng như học thức của mình.
Từng lời nói và cử chỉ của hai nhân vật chính như nhấn thêm tô đậm hơn tiêu đề của câu chuyện. Diễn biến câu chuyện nhẹ nhàng như một lời kể, nhưng cũng có những điểm nhấn cao trào khi hai nhân vật chính "so găng", rất lịch sự trong từng lời nói, nhưng lại mang những ý nghĩa hết sức sâu xa...
Để rồi những con người tưởng như trái ngược như vậy đã dần dần xích lại gần nhau, họ yêu nhau không phải bởi vẻ bên ngoài, họ yêu nhau từ chính bản thân ánh sáng toả ra từ nội tâm. Anh yêu nàng bởi sự chân thật, bản lĩnh, ánh nhìn thông minh... Nàng yêu anh bởi tình cảm nồng ấm cháy nhiệt thành bên trong vẻ ngoài tưởng như giá lạnh. Cuộc sống lạnh lẽo ấm lại một cách từ từ, nhẹ nhàng chứ không rừng rực như những tiểu thuyết tình yêu thời hiện đại.
Pride and Prejudice (Kiêu hãnh và định kiến) có lẽ là truyện được yêu thích nhất trong số các tác phẩm của Jane Austen. Mặc dù họ để tâm tìm hiểu lẫn nhau, tác giả đã đảo ngược ý niệm thông thường về "thuở ban đầu": tính kiêu hãnh về giai cấp và tài sản của mình cùng định kiến về vị thế thấp kém của gia đình Elizabeth khiến Darcy lúc đầu muốn tránh xa cô, trong khi cô Elizabeth cũng kiêu hãnh vì lòng tự trọng của mình và có định kiến về cung cách trưởng giả của Darcy, trở nên một người con gái không giống như những người con gái khác chung quanh Darcy. Elizabeth, với cá tính nhạy bén, dí dỏm và cứng cỏi, được xem là một trong những nhân vật lôi cuốn nhất trong nền văn học Anh.
Cuộc sống này nếu thiếu những lần thấu hiểu lại chính mình như vậy phải chăng là đã để hụt đi một phần quan trọng trong chúng ta? Ai mà biết được trong đời thực có những cuộc tình như thế hay không nhưng trong cuộc sống vẫn còn những trái tim đầy "kiêu hãnh" và "định kiến" như thế.

Tập 1 - Chương 1

Chương 1

Có một sự thật mà ai cũng công nhận, đấy là: một người đàn ông có một tài sản khá hẳn sẽ muốn có một người vợ. Dù cho người ta chỉ biết rất ít về cảm nghĩ hay quan điểm của người đàn ông như thế, khi anh ta đến cư ngụ trong vùng, sự thật ấy đã in sâu vào đầu óc của những gia đình sống xung quanh, đến nỗi họ xem người đàn ông này là tài sản hợp pháp của cô con gái này hay cô con gái kia của họ.
Vào một ngày, bà Bennet nói với chồng mình:
- Ông thân yêu, ông có biết tin đã có người thuê Netherfield Park chưa?
Ông Bennet trả lời rằng ông chưa biết.
Bà vợ nói tiếp:
- Có người đã đến thuê rồi. Bà Long đã đi đến đấy, và đã kể cho tôi nghe tất cả việc này.
Ông Bennet lắng nghe và không trả lời. Bà vợ mất hết kiên nhẫn nói:
- Ông có muốn biết ai vừa dời đến không?
- Chính bà đang muốn kể cho tôi nghe đấy thôi.
Thế là đủ khuyến khích cho bà nói tiếp.
- Ông phải biết, bà Long đã cho tôi hay rằng có một công tử còn trẻ, giàu có, gốc gác ở miền Bắc, đến thuê Netherfield. Cậu ta đã đến vào hôm thứ hai trên một cỗ xe bốn ngựa kéo. Cậu ấy rất thích chỗ này nên đồng ý ngay với giá ông Morris đưa ra. Và cậu ấy hẳn sẽ đến trước ngày lễ thánh Michael (ngày 29 tháng 9), nhưng tuần tới sẽ có vài gia nhân đến trước.
- Thế anh ta tên gì vậy?
- Bingley.
- Anh ta đã có vợ hay vẫn còn độc thân?
- À, chắc là vẫn còn độc thân. Một người độc thân với khoản lợi tức lớn, bốn hay năm nghìn bảng mỗi năm. Kể ra đó là điều hay cho mấy đứa con gái nhà ta!
- Hay như thế nào? ch.uyện ấy thì có gì liên quan đến mấy đứa con gái nhà ta?
- Ông ơi! Ông phải hiểu là tôi đang nghĩ đến việc anh ta sẽ cưới một trong mấy đứa nhà ta chứ.
- Thế anh chàng ấy có ý định như thế khi đến đây à?
- Ý định? Làm sao ông có thể nói càn như thế? Chỉ có điều rằng anh ấy có thể yêu một trong các con ta, vì thế ông phải đi viếng thăm anh ta càng sớm càng tốt.
- Tôi chẳng thấy có cơ hội nào cả. Bà và mấy đứa có thể đi, hay là để mấy đứa tự đi, như vậy có thể tốt hơn. Vì bà còn đẹp hơn chúng nó, tôi e rằng anh Bingley lại mến bà hơn.
- Thôi ông ơi, ông lại tâng bốc tôi rồi. Chắc chắn tôi đã từng có thời xuân sắc, nhưng bây giờ tôi không thể coi mình là đặc biệt. Khi một người đàn bà đã có năm đứa con gái trưởng thành thì không nên nghĩ đến sắc đẹp của mình nữa.
- Ờ, chỉ khi nào người đàn bà ấy không có sắc đẹp gì đáng để nghĩ đến.
- Nhưng mà này, ông đi gặp cậu Bingley ngay khi anh ta đến đây nhé.
- Kể ra thì cũng quá sức tôi rồi. Bà biết đấy…
- Nhưng mà ông phải nghỉ đến mấy đứa con. Chỉ cần nghĩ một trong chúng sẽ đạt được những gì. Ngài William và phu nhân Lucas cũng nhất quyết đi chỉ vì mục đích ấy. Ông hẳn biết họ thường không thích thăm viếng người mới đến. Thật ra ông phải đi, nếu không mấy mẹ con tôi không có lý do nào đến nếu như ông không đi.
- Bà thật là cẩn thận quá đáng. Tôi tin chắc rằng anh Bingley sẽ lấy làm vui lòng khi gặp bà, còn tôi sẽ gửi bà mang đi ít dòng để cho anh ta hiểu rằng tôi sẵn lòng chấp nhận, nếu anh ta chọn một trong mấy đứa con gái của mình, mặc dù tôi sẽ có ít chữ đề cao con Lizzy.
- Tôi mong rằng ông không làm như thế. Lizzy không có gi hơn những đứa kia cả, và tôi thấy nó không đẹp bằng nửa Jane, không tươi tắn bằng nửa Lydia, nhưng ông vẫn luôn thương nó hơn cả!
- Thế bà cho rằng những đứa kia có gì đáng giới thiệu?
- Ông Bennet, làm thế nào mà ông lại có thể sỉ nhục con cái như thế ? Ông cứ trêu cho tôi bực mình để làm vui thôi. Ông không thông cảm cho thần kinh nhạy cảm của tôi tí nào cả!
- Bà nhầm rồi. Tôi rất tôn trọng thần kinh của bà. Ít nhất là trong hai mươi năm qua tôi đã nghe bà nói nhiều về thần kinh của bà đấy thôi.
- Hừ! Ông không thể biết tôi đã chịu khổ sở thế nào…
- Nhưng tôi mong bà sẽ sớm vượt qua, và tiếp tục sống để thấy nhiều thanh niên có bốn nghìn bảng mỗi năm đến cư ngụ ở vùng này.
- Nếu có hai chục người như thế đến đây nhưng ông không chịu gặp gỡ họ thì cũng vô ích thôi.
- Khi nào có đủ hai mươi người thì tôi sẽ đi gặp tất cả.
Cá tính của ông Bennet là sự pha trộn giữa láu lình, trào phúng châm biếm, dè dặt, và thất thường, đến nỗi mấy chục năm sống chung vẫn không đủ cho bà vợ hiểu nổi ông. Đầu óc của bà giản đơn hơn. Bà có tính cảm thông hẹp hòi, kiến thức nghèo nàn, và tính khí vô chừng. Khi không được như ý, bà tưởng như mình bị lo lắng. Cả đời bà chỉ lo mỗi việc là kiếm chồng cho năm cô con gái. Việc thăm viếng và trao đổi chuyện phiếm là cách khuây khỏa của bà.

Tập 1 - Chương 2

Chương 2


Ông Bennet là một trong số những người đi thăm viếng Bingley sớm nhất. Ông luôn có ý định đi gặp anh, mặc dù ông luôn nói với vợ rằng ông không muốn đi. Cho đến buổi tối sau lần gặp gỡ, bà vợ mới biết được tin này. Khi nhìn cô con gái thứ hai đang trang trí cái mũ, thình lình ông nói với cô:
- Lizzy, bố hy vọng cậu Bingley sẽ thích cái mũ này.
Bà phật ý:
- Chúng ta không thể biết anh ta thích gì vì chúng ta không đi thăm viếng anh ấy.
Elizabeth nói:
- Mẹ quên rồi sao? Chúng ta sẽ gặp anh ta trong buổi họp mặt, và bà Long đã hứa là sẽ giới thiệu ta với anh ta.
- Mẹ không tin bà Long sẽ làm như thế. Bà ta còn hai đứa cháu gái. Bà ta là một con người ích kỉ, đạo đức giả, không tin được.
Ông Bennet xen vào
- Tôi cũng không tin, nên tôi thấy mừng rằng bà không có ý nhờ vả bà ấy.
Bà Bennet không màng trả lời, nhưng không thề dằn lòng, bà quay sang mắng các cô con gái.
- Kitty, đừng có ho mãi như thế. Phải thương lấy thần kinh mẹ một chút. Mẹ muốn vỡ đầu ra đây này.
Ông bố đế vào:
- Kitty ho không được kín đáo gì cả, ho không đúng lúc.
Kitty trả lời một cách khổ sở:
- Con đâu có vui gì mà ho như thế chứ.
- Khi nào thì đến buổi dạ vũ của con?
- Hai tuần nữa.
Bà mẹ thảng thốt nói:
- À thì ra thế. Bà Long sẽ chỉ trở lại ngày trước đấy, nên bà không thể giới thiệu anh ấy, vì bà vẫn chưa quen biết gì anh ta cả.
- Vậy thì bà có lợi thế hơn so với bạn của bà, cứ giới thiệu Mr Bingley với con nhỏ.
- Không thể được, ông ạ, không thể được, khi tôi vẫn còn chưa quen biết anh ta. Sao ông có thể đùa cợt như thế?
- Tôi khen bà đã thận trọng. Hai tuần thì có quá ít thời gian để làm quen. Ta không thể biết người mà ta mới quen nghĩ gì chỉ sau có hai tuần, Nhưng nếu ta không bạo dạn, người khác sẽ đánh bạo làm. Dù sao đi nữa bà Long và hai cô cháu cũng muốn thử thời vận. Nếu ta không tiến tới, bà ta sẽ cho rằng ta có ý nhường, bà ta sẽ nắm lấy cơ hội.
Các cô gái nhìn chằm chằm ông bố. Bà Bennet chỉ nói:
- Vô lý, thật vô lý!
- Bà nói thế có nghĩa gì? Bà có nghĩa rằng cách thức giới thiệu và sự căng thẳng trong việc này là vô lý không? Tôi không thể đồng ý với bà về điểm này. Mary con có ý kiến gì không? Bố biết con thích suy nghĩ chín chắn, thích đọc sách hay, lại hay trích dẫn từ sách vở mà.
Mary muốn nói điều gì đấy hợp lý, nhưng không thể nghĩ ra.
Ông tiếp:
- Trong khi Mary đang tìm ý, ta hãy trở lại cậu chuyện anh chàng Bingley.
Bà vợ cao giọng:
- Tôi quá mệt vì cái tên Bingley này rồi.
- Tôi lấy làm tiệc nghe bà nói như thế, nhưng tại sao bà không nói lúc trước? Nếu sáng nay tôi biết như vậy, chắc chắn tôi đã không đi gặp anh ta. Thật là vô phúc, nhưng vì tôi đã gặp anh ta, bây giờ chúng ta không thể tránh khỏi mối quen biết này.
Sự kinh ngạc của các cô gái chính là điều mà ông mong muốn; riêng bà Bennet còn kinh ngạc hơn cả các cô con gái, tuy nhiên sau những khoảnh khắc xáo động là niềm vui; bà cho rằng đấy là việc bà vẫn hằng mong muốn.
- Ông Bennet yêu dấu, ông tốt bụng làm sao! Nhưng tôi biết cuối cùng tôi vẫn phải thuyết phục ông. Tôi biết rõ ông rất thương các con, nên ông không thể bỏ qua mối quen biết như thế này. Thật là tôi vui quá! Kể ra ông đùa như sáng nay cũng hay, ông đi mà không nói một lời nào cho đến tận bây giờ.
Ông Bennet quay qua Kitty và nói:
- Kitty, bây giờ con có thể ho tùy thích.
Ông vừa nói vừa bước ra khỏi phòng, cảm thấy mệt mỏi vì những lời phấn khích của bà vợ.
Khi cánh của phòng đã đóng lại, bà bảo các con:
- Thấy không, các con có một người cha tuyệt vời. Mẹ không hiểu các con sẽ đền đáp tấm lòng chăm lo của bố các con ra sao, ngay ngay cả mẹ cũng không biết. Mẹ không ngại cho các con biết, với tuổi bố mẹ bây giờ tạo mối quen biết mới mỗi ngày thì không lấy gì làm dễ chịu, nhưng bố mẹ sẵn lòng làm tất cả mọi chuyện vì các con. Lydia, mặc dù con là con út, nhưng mẹ tin chắc cậu Bingley sẽ khiêu vũ với con trong buổi dạ vũ sắp tới.
Lydia nói cứng cỏi:
- Con không sợ. Tuy con là út nhưng con cao hơn các chị.
Và trong cả buổi tối còn lại họ thi nhau phỏng đoán khi nào Mr Bingley sẽ đến thăm ông Bennet để đáp lễ, và bàn bạc nhau bao giờ thì có thể mời anh đến dùng bữa tối.

Tập 1 - Chương 3

Chương 3


Tuy thế, qua ông chồng bà Bennet không thể biết được gì nhiều về Mr Bingley, ngay cả với sự trợ giúp của năm cô con gái. Họ hỏi han ông đủ mọi cách, với mọi câu hỏi, mọi phỏng đoán thần kì, mọi giả định mơ hồ, nhưng ông đều né tránh tất cả. Cuối cùng họ đành phải chấp nhận thông tin gián tiếp từ bà hàng xóm Lucas. Tin tức bà đưa ra đều rất thuận lợi. Ngài William đặc biệt có cảm tình với Mr Bingley. Anh là một thanh niên còn khá trẻ, rất đẹp trai và vô cùng dễ mến, và nhất là anh định dẫn theo rất nhiều người đến tham gia buổi dạ vũ. Không có gì có thể tuyệt hơn. Ý thích khiêu vũ là bước đầu tiến đến một cuộc tình, thế là ai nấy tha hồ kì vọng vào con tim anh.
Bà Bennet bảo chồng:
- Nếu tôi chỉ cần thấy một đứa con gái có cuộc sống hạnh phúc ở Netherfield, thêm bốn đứa kia đều có mối lương duyên tương tự, thì tôi không còn ước ao điều gì nữa.
Vài ngày sau, Bingley đáp lễ chuyến thăm viếng của ông Bennet, và trong mười phút ngồi cùng ông trong phòng đọc sách, anh hy vọng được phép gặp các cô gái, mà anh đã nghe người khác ca ngợi về vẻ đẹp của các cô, nhưng anh chỉ gặp được ông bố. Các cô thì may mắn hơn, vì có thể quan sát anh từ của sổ tầng trên, thấy anh mặc một áo choàng màu lam và cưỡi một con ngựa ô.
Sau đấy là lời mời dùng bữa tối, và bà Bennet vội sắp đặt nhiều việc trước khi nhận được lời đáp. Mr Bingley có việc bận phải đi đến London vào ngày kế nên không thể nhận lời mời. Bà Bennet bị hụt hẫng. Bà không thể tưởng được anh có việc gì quan trọng tại thành phố ngay sau khi đến ngụ tại Hertfordshire. Bà bắt đầu lo rằng anh có thể lượn lờ từ nơi này qua nơi khác mà không chịu định cư ở Netherfield. Phu nhân Lucas phải trấn an bà, cho rằng Bingley chỉ đi London để mời bạn bè đi dự buổi dạ vũ. Chẳng bao lâu, có tin nói rằng Mr Bingley sẽ dẫn theo mười hai quý cô và bảy công tử cùng đến dự. Các cô gái đau khổ khi nghe số đông phụ nữ đến thế, nhưng đến buổi sáng trước đêm dạ vũ được nghe rằng thay vì mười hai, anh chỉ dẫn đến sáu người từ London, năm chị em và một cô em họ. Khi buổi dạ vũ bắt đầu, tất cả chỉ có năm người: Mr Bingley, hai chị em của anh, người chồng của cô chị, cùng một thanh niên khác.
Mr Bingley có ngoại hình bắt mắt và tư thái phong nhã. Gương mặt ưa nhìn, cử chỉ ung dung chân thật. Hai người chị em của anh trông chững chạc, có phong cách của lối xử sự dứt khoát. Người anh rể, ông Hursy, chỉ có vẻ nhã nhặn. Nhưng người bạn, tên là Darcy, chẳng bao lâu đã thu hút sự chú ý của cả gian phòng, bởi vóc dáng cao ráo, đẹp trai, tao nhã; và trong vòng năm phút sau khi anh ta bước vào đã có lời xầm xì rằng lợi tức mỗi năm của anh lên đến mười nghìn mỗi năm. Mấy ông thì cho rằng anh có dáng vẻ cân đối, còn các bà thì cho rằng anh còn đẹp trai hơn cả Bingley. Cả nửa buổi tối ai cũng có thiện cảm với anh. Sau đấy, chính cử chỉ của anh khiến nhiều nguời khinh ghét. Họ cho rằng anh kiêu hãnh, anh ở trên cao hơn nhóm bạn bè của anh, không hòa đồng cùn vui với mọi người. Ngay cả bất động sản lớn lao của anh tại Derbyshire, anh vẫn có nét mặt h.ãm tài, khó chịu, không đáng d0ược so sánh với người bạn của mình.
Chẳng bao lâu Bingley đã làm quen với mọi người quan trọng trong căn phòng. Chàng tỏ ra sôi động không kiểu cách, khiêu vũ với mọi bản nhạc, tỏ ra không thỏa mãn khi thấy buổi dạ vũ chấm dứt quá sớm, cho biết sẽ tổ chức một buổi dạ vũ khác ở Netherfield. Giữa chàng và người bạn quả là hai thái cực! Mr Darcy chỉ khiêu vũ một lần với bà Hurst và một lần với cô Bingley, không muốn được giới thiệu với những phụ nữ khác, sau đấy chỉ đi vòng quanh, thỉnh thoảng nói chuyện với vài người trong nhóm. Mọi người nhanh chóng nhận ra tính cách của anh. Trên thế gian này, có lẽ anh là con người khó chịu nhất, khó chịu nhất và mọi người đều mong anh chàng đừng trở lại nữa. Riêng bà Bennet thì có ác cảm nặng nhất; bà cảm thấy bực tức do anh đã khinh rẻ một trong các cô con gái bà.
Vì số phụ nữ đông hơn nam giới, Elizabeth Bennet phải ngồi ngoài trong hai bản khiêu vũ, và trong thời gian ấy Darcy nói chuyện với Bingley khi đứng khá gần cô, nên cô nghe lỏm được.
Mr Bingley muốn ép bạn mình tham gia khiêu vũ thêm.
- Này Darcy, cậu phải khiêu vũ chứ. Tớ không thích thấy cậu đứng đây với điệu bộ buồn tẻ như thế. Khiêu vũ mà vui với người ta.
- Tớ không thích. Cậu biết tớ ghét khiêu vũ, trừ khi với người đã quen biết đặc biệt. Tớ không thể chịu được đám người này. Chị em của cậu đã có người đi cặp, còn tớ thấy khiêu vũ với những phụ nữ khác trong phòng như là một cực hình.
- Tờ không khó tính như cậu. Thú thật trong đời mình chưa bao giờ gặp những người dễ thương như thế này, có vài người đẹp tuyệt vời.
Darcy nhìn cô con gái đầu lòng của gia đình Bennet:
- Cậu chỉ nhảy với những cô gái đẹp trong phòng này.
- Cô ấy là người đẹp nhất trong những người mà mình đã gặp! Nhưng cô em rất xinh, rất dể thương ngồi sau cậu đấy. Cho phép mình nói với bạn nhảy của mình giới thiệu cô ấy với cậu.
Darcy quay người nhìn Elizabeth một thoáng, bắt lấy tia nhìn của cô, rồi quay đi lạnh lùng nói:
- Cậu có ý gì vậy? Cô ta trông cũng được, nhưng không đủ xinh để lôi cuốn tớ, còn tớ cũng không thích theo đuổi những phụ nữ đã bị đàn ông khác chán chê. Cậu nên ra với bạn nhảy của mình đi, đừng phí thời gian với tớ.
Bingley nghe theo lời khuyên của bạn. Darcy bước đi; và Elizabeth ngội yên một chỗ, không còn chút cảm nghĩ thân thiện về anh chàng. Nhưng sau đó cô vui vẻ kể lại chuyện này cho cô bạn nghe, vì tính cô thích đùa cợt, lấy làm vui với mọi chuyện kì khôi.
Nhà Bennet hài lòng với buổi dạ vũ. Bà Bennet nhận thấy cả đám người tham dự đều mến cô con gái lớn của bà. Bingley đã khiêu vũ với cô hai bản, và cô trở nên nổi bật trong số các em gái. Qua đó Jane cảm thấy hài lòng như bà mẹ, dù theo phong cách trầm lặng hơn. Elizabeth cảm nhận được niềm vui của Jane. Mary nghe có người nói với cô Bingley rằng Jane là người con gái toàn vẹn nhất vùng. Riêng Catherine và Lydia có may mắn là luôn có người mời khiêu vũ, và hai cô chỉ mong thế trong một buổi dạ vũ. Cả gia đình phấn khởi quay vể Longbourn, ngôi làng nơi họ cư ngụ, ở đấy họ là những cư dân quan trọng. Khi về đến nhà họ thấy ông Bennet vẫn còn thức. Chỉ cần một cuốn sách là ông quên bẵng về thời gian, và vào dịp này ông háo hức muốn biết về buổi tối vốn đã tạo cho mọi người nhiều háo hức tuyệt vời. Ông đã nghĩ rằng mọi ý kiến của bà vợ về anh chàng xa lạ sẽ là bị thất vọng, nhưng ông đã nghe một câu chuyện khác hẳn.
Khi bước vào phòng bà vợ nói:
- Ông ạ, mấy mẹ con tôi có một buổi tối thật vui, một buổi dạ vũ tuyệt vời. Tôi ước gì ông có thể đi cùng, ai nấy đều cảm mến Jane, không còn gì tuyệt hơn. Mọi người đều khen con bé xinh xắn, riêng chàng Bingley cảm thấy nó khá đẹp, và nhảy với nó hai bản. Tôi chỉ có thể nghĩ đến việc đấy: anh ấy đã nhảy với con bé hai bản, chỉ có con bé là được mời nhảy đến lần thứ hai. Trước tiên, anh ta mời cô Lucas. Tôi cảm thấy thật bực mình khi ấy, nhưng mà anh ta tỏ ra không thích con bé ấy tí nào. Ông biết chứ, thật ra chẳng ai thích con bé ấy cả. Anh ta bị Jane nhà ta thu hút sau khi nhảy với nó. Thế là anh chàng dọ hỏi về con bé, được người ta giới thiệu với nó, rồi mời con bé nhảy tiếp bản thứ hai. Thế rồi bản thứ ba với cô King, bản thứ tư với Maria Lucas, bản thứ năm với Jane lần nữa, bản thứ sáu với Lizzy, rồi nhà Boulanger.
Ông chồng mất kiên nhẫn ngắt lời:
- Nếu anh ta có thương hại tôi thì anh ấy chỉ nên khiêu vũ phân nửa như thế! Lạy Chúa, bà đừng kể về mấy cô gái nhảy với anh ta nữa. À! Có lẽ cứ kể rằng anh ta bị trật khớp cổ chân trong bản đầu tiên thì hơn.
Bà Bennet tiếp tục:
- Tôi thật sự thấy thích anh ta. Anh ta thật đẹp trai! Các chị em của anh ta cũng hấp dẫn. Trong đời tôi chưa từng thấy trang phục nào thanh lịch như loại các cô ấy mặc. Tôi tin chắc dải đăng-ten trên áo bà Hurst…
Bà lại bị ngắt lời. Ông Bennet không muốn nghe bà kể về thời trang lòe loẹt. Thế là bà buộc phải chuyển đề tài, và với tất cả chua cay, công thêm ít phóng đại, kể cho ông nghe về thái độ thô lỗ của Mr Darcy. Bà tiếp:
- Nhưng ông yên tâm, Lizzy không mất mát gì khi không hợp với thị hiếu của hắn. Anh ta thuộc hạng người khó thương nhất, một con người đáng kinh tởm, không đáng cho ai lấy lòng. Anh ta chảnh chọe và kiêu kì không ai chịu được. Hắn ta cứ đi lòng vòng đầu này đầu nọ, làm ra vẻ ta đây là nhất! Mà hắn có đẹp trai gì cho cam! Tôi ước gì ông có ở đấy để cho anh ta ít lời răn! Tôi ghét cay ghét đắng anh ta.
Tập 1 - Chương 4

Chương 4


Khi chung quanh không còn ai, Jane thổ lộ với Elizabeth về tình cảm mà cô dành cho anh Bingley, trong khi trước đấy cô có phần thận trọng trong lời khen:
- Thanh niên đúng là phải như anh ấy, chín chắn, vui vẻ, sống động. Chị chưa bao giờ gặp người nào như thế! Thật thư thái, với vẻ gia giáo tuyệt vời!
Elizabeth đáp:
- Anh ấy còn là người đẹp trai nữa, thanh niên là phải như thế. Đúng là mẫu người hoàn hảo.
- Chị cảm thầy hãnh diện khi được anh ấy mời nhảy lần thứ hai. Chị không ngờ mình được anh ấy chú ý đến như thế.
- Không ngờ à! Chính em nghĩ chị xứng đáng với điều ấy. Nhưng mà đấy là sự khác biệt lớn giữa hai chị em chúng ta. Chị luôn cảm thấy bất ngờ khi được chú ý đến, còn em thì không bao giờ. Anh ta có mời chị nhảy thêm cũng là chuyện đương nhiên. Hẳn anh ta nhận thấy chị xinh đẹp hơn các cô gái khác trong phòng. Không cần có lời cảm ơn anh ta vì chuyện này. Anh ấy đúng là người dễ mến, và em không có ý định ngăn cản chị thích anh ta. Chị đã từng mến nhiều người ngu xuẩn hơn thế nhiều.
- Này Lizzy!
- Chị biết không? Chị rất dễ xiêu lòng trước người khác. Trong mắt chị ai cũng là người tốt và dễ mến. Trong đời em chưa từng nghe chị chê bai người nào cả.
- Chị không muốn hấp tấp chỉ trích thiên ha, nhưng chị luôn nói thất lòng điều chị nghĩ.
- Em biết như vậy. Chính vì vậy mà chị là một người tuyệt vời. Với tấm lòng chân chất của chị không thể nhận ra thói điên rồ và càn bậy của người ta. Thái độ giả vờ bộc trực thì đâu đâu cũng có. Nhưng bộc trực mà không có ý phô trương hay chủ định như chị thì thật hiếm. Chị chỉ chú ý đến điểm tốt của mọi người để ngợi khen mà không để ý đến cái xấu. Và như vậy chị cũng rất thích hai chị em của anh ấy phải không? Tư cách của họ không bằng anh ấy.
- Chắc chắn không bằng, thoạt đầu chị nghĩ như vậy. Nhưng có nói chuyện với họ mới thấy họ rất dễ mến. Bà chị sẽ sống cùng anh ấy và giúp cai quản ngôi nhà. Chị không nhầm khi nói rằng chúng ta sẽ có một người làng giềng thật lôi cuốn như bà ta.
Elizabeth im lặng nghe, nhưng không cảm thấy thuyết phục. Cô thấy cách cư xử của chị em anh Bingley không phải là dễ mến. Với khả năng quan sát nhạy bén, tư tưởng không dễ uốn nắn như cô chị, cộng thêm trí phán đoán không gì lay chuyển được, cô cảm thấy khó chấp nhận được họ. Thật ra hai người phụ nữ này là những người khá tốt, họ không thiếu phần hóm hỉnh khi họ vui và cũng không thiếu khả năng làm vui lòng người khác khi họ muốn. Nhưng hai người quá kiêu hãnh và tự cao. Họ khá đẹp, và được giáo dục trong trường dòng thành phố, có gia tài hai mươi nghìn bảng, có thói quen tiêu xài quá mức và thích giao du với tầng lớp thượng lưu. Do đấy về mọi phương diện họ có quyền nghĩ họ ở bậc cao và xem thường người khác. Họ thuộc về một gia tộc danh vọng tại miền Bắc nước Anh. Đấy là môi trường in sâu vào hoài niệm của họ hơn là gia tài của họ và cậu em vốn đã được tích lũy nhờ kinh doanh.
Mr Bingley thừa hưởng từ ông bố một gia tài lên đến gần một trăm nghìn bảng. Ông đã định mua bất động sản, nhưng không kịp mua thì ông qua đời. Mr Bingley cũng có ý định tương tự, và có lúc đã chọn được nơi chốn, nhưng bây giờ anh đã được cấp một ngôi nhà khang trang công thêm một trang viên. Nhiều người vốn rõ tính tình của chàng vẫn không thể đoán được liệu chàng có lưu lại Netherfield suốt đời hay không.
Các chị em của chàng thiết tha muốn chàng mua bất động sản cho riêng mình, nhưng giờ đây tuy chỉ là người ở thuê, cô em vẫn không ngần ngại ngồi ghế chủ vị ở bàn ăn. Bà Husrt cũng thế, vốn đã lập gia đình với nhiều trang phục hơn tài sản, mỗi khi bà muốn bà vẫn sẵn sàng xem ngôi nhà của anh là nơi chốn của bà. Bingley tình cờ được giới thiệu về ngôi nhà Netherfield. Anh đến xem và sau nửa giờ xem xét bên trong và ngoài, cảm thấy thích vị trí của ngôi nhà và các phòng chính của nó, đồng ý với mấy lời ca ngợi của chủ nhân, rồi thuận ý ngay.
Giữa anh và Mr Darcy có tình bạn rất bền vững, mặc dù tính nết hay người trái ngược nhau. Bingley được Darcy quý mến vì tính xuề xoà, cởi mở, dễ uốn nắn, tuy không có cơ duyên nào khác mang lại sự tương phản hơn so với bản chất của anh, nhưng với chính mình anh không bao giờ lộ vẻ bất mãn. Bingley tin tưởng vững chắc vào bản ĩnh của Darcy, và đánh giá cao óc phán đoán của bạn mình. Về mặt hiễu biết thì Darcy có phần trội hơn Bingley, và tỏ ra khôn ngoan hơn. Darcy vừa kiêu kỳ, kín đáo và cử chỉ của anh không mấy cuốn hút tuy anh được giáo dục rất kỹ lưỡng. Về mặt này Bingley lại có phần trội hơn, dù ở đâu anh cũng được mọi người quý mến, riêng Darcy thì cứ mãi xúc phạm thiên ha.
Cách thức hai người trò chuyện với nhau trong buổi dạ vũ biểu thị rõ nét cá tính của họ. Bingley trong đời chưa từng gặp người con gái dễ thương và xinh xắn như Jane. Mọi người đều tử tế và ân cần với anh. Không kiểu cách và cứng nhắc, chẳng bao lâu anh đã làm quen được với tất cả mọi người trong phòng, riêng đối với Jane Bennet thì anh thấy không thiên thần nào có thể đẹp hơn. Riêng đối với được, anh thấy cả đám người này không có dáng vẻ gì đặc sắc vì thế anh chẳng chú ý đến ai cả, và cũng chẳng được ai chú ý đến. Anh công nhận Jane là cô gái đẹp, nhưng anh thấy cô cười quá nhiều.
Bà Husrt và cô em gái cũng nghĩ như thế, nhưng hai người vẫn mến cô, cho rằng cô là một thiếu nữ dễ mến, hiền dịu, và không ngần ngại muốn biết thêm về cô. Thế là Jane đã được mọi người công nhận là hiền dịu, nên qua đấy Bingley cảm thấy được phép nghĩ đến cô mỗi khi anh muốn.

Tập 1 - Chương 5

Chương 5


Cách Longbourn một quãng đường ngắn có một gia đình quen thân với nhà Bennet. Ngài William Lucas lúc trước kinh doanh tại Meryton, tạo nên được một sự nghiệp kha khá và được triều đình phong tước Hiệp sĩ khi ông giữ chức thị trưởng. Có lẽ ông đã cảm nhận vinh dự này một cách quá mãnh liệt. Ông chán ghét công việc kinh doanh và ngôi nhà của mình trong một thị trấn thương mại nhỏ, nên ông rời bỏ cả hai và dời gia quyến về một ngôi nhà cách Meryton khoảng một dặm. Ông đặt tên ngôi nhà là Lucas Lodge – Nhà nghỉ họ Lucas, nơi ông có thể tự mãn coi mình là một người quan trọng, không bị ràng buộc vì chuyện làm ăn buôn bán, chỉ chuyên chú vào việc sống cho ra vẻ với thiên hạ là một công dân tốt. Ông hoan hỉ về tước phong của mình nhưng không lấy làm kiêu kì, ngược lại ông quan tâm đến tất cả mọi người. Với bản chất không muốn ai bị xúc phạm, lại thêm tính thân thiết và chiều lòng người, việc phong tước cho ông ở điện St James đã khiến ông trở thành một người nhã nhặn.
Phu nhân Lucas là một người phụ nữ rất hiền hoà, không quá khôn ngoan nên dễ trở thành một người láng giềng tốt của bà Bennet. Họ có vài người con. Cô con gái đầu lòng, biết điều và thông minh, khoảng hai mươi bảy tuổi là bạn thân của Elizabeth.
Việc các cô con gái nhà Bennet và Lucas gặp nhau để kháo chuyện vể buổi dạ vũ là tuyệt đối cần thiết. Buổi sáng hôm sau, các cô Lucas đi đến Longbourn để nghe tin và nói chuyện với nhau.
Bà Bennet nói với cô Lucas trong vẻ tự chủ:
- Này Charlotte, cháu bắt đầu buổi dạ vũ được thuận lợi đấy. Cháu là lựa chọn thứ nhất của cậu Bingley.
- Đúng thế nhưng hình như anh ấy thích lựa chọn thứ hai hơn ạ.
- À cô nghĩ rằng cháu muốn nói đến Jane – Vì anh ta nhảy với con bé hai lần. Có vẻ như anh ta mến con bé – thật ra tôi đã tin như vậy – tôi có nghe nói về điều ấy, nhưng tôi không bíêt gì về chuyện... chuyện gì đấy về Mr Robinson.
- Có thể bà cho rằng cháu đã nghe lỏm Mr Bingley và Mr Robinson nói chuyện với nhau, cháu đã kể cho bà nghe về chuyện này chưa nhỉ? Anh Robinson hỏi anh ta nghĩ thế nào về buổi dạ vũ Meryton, anh ta có nghĩ rằng có nhiều phụ nữ đẹp trong phòng không? Anh nghĩ cô nào đẹp nhất. Anh ta trả lời ngay câu cuối cùng – À ! Chắc cô cả nhà Bennet, đúng thế không ai không đồng ý.
- Thế là anh ta đã có chủ định, dường như đấy là… nhưng rất có thể chẳng đi đến đâu cả, cháu biết đấy.
Charlotte nói:
- Lizzy, chuyện chị nghe lỏm đạt mục đích tốt hơn chuyện của em đúng không? Lời Mr Darcy nói không đáng cho ta nghe nhưng lời của anh ban, có phải thế không? Tội nghiệp Eliza, phải tỏ ra chịu đựng!
- Tôi mong cháu đừng mang ch.uyện ấy vào đầu của Lizzy để gây bực tức vì sự ngược đãi của anh ta. Vì anh ta là mẫu người quá khó chịu nên nếu anh ta có thích ai thì người ấy thật vô phúc. Tối hôm qua bà Long có kể cho tôi nghe rằng anh ta ngồi gần bà ấy trong nửa giờ đồng hồ mà không hề mở miệng.
Jane hỏi:
- Mẹ có chắc không bị nhầm chứ? Con thấy rõ ràng là anh ta có nói chuyện với bà ấy.
- À, đấy là vì bà đã hỏi anh ta có thích sống tại Netherfield không, nên anh ta phải trả lời, nhưng bà bảo anh ta có vẽ rất bực bội vì có người khơi chuyện.
Jane nói:
- Cô Bingley nói với con rằng anh ta không bao giờ nói năng nhiều ngoại trừ với những người mà anh rất thân thiết. Với những người này anh to ra khá dễ chịu.
- Mẹ thấy chẳng tin chút nào. Nếu anh ta có tính dễ chịu như thế, hẳn anh ta đã chuyện trò cùng bà Long. Nhưng mẹ có thể đoán là do đâu: mọi người đều nói rằng do anh ta quá kiêu hãnh, và bằng cách nào đấy anh ta đã nghe nói rằng nhà bà Long không có xe ngựa kéo và phải thuê xe cà tàng để đi vũ hội.
Cô Lucas nói:
- Cháu không màng anh ta có nói chuyện với bà Long hay không, nhưng cháu ước phải chi anh ta khiêu vũ cùng với Lizzy.
Bà mẹ bảo Elizabeth:
- Để khi khác Lizzy, Nếu mẹ là con, mẹ sẽ không muốn khiêu vũ với anh ta.
- Con tin mẹ, và con có thể hứa chắc với mẹ sẽ không bao giờ khiêu vũ với anh ta.
Cô Lucas nói:
- Tính kiêu hãnh của anh ta không làm chị khó chịu, vì có lí do chính đáng nào đấy. Ta không nên thắc mắc tại sao một thanh niên có nhiều thứ như thế: gia tộc cao sang, tài sản kếch xù, lại nghĩ rằng mình cao quý. Nếu chị có thể nói, anh ta có quyền được kiêu hãnh.
- Điều ấy rất đúng, riêng em có thể dễ dàng tha thứ cho tính kiêu hãnh của anh ta, nêu anh ta không sỉ nhục cái kiêu hãnh của em.
Mary vẫn còn ấm ức trong ý nghĩ kiên định của cô chị:
- Em tin rằng kiêu hãnh là một khuyết điểm rất thông thường. Qua những gì em đã đọc, em tin rằng điều này rất phổ biến, bản chất con người hay thiên về tật này. Trong chúng ta rất ít người không có một ý nghĩ tự mãn về mặt này hay mặt khác, hoặc có thật hoặc tưởng tượng. Phù phiếm và kiêu hãnh là hai điều khác nhau, tuy rằng người ta thường xem hai thứ đồng nghĩa với nhau. Một người có thể cảm thấy kiêu hãnh nhưng không tỏ ra phù phiếm. Kiêu hãnh là khi ta có ý kiến về chính mình, phù phiếm là khi ta muốn người khác nghĩ về mình như thế nào.
Cô em nhà Lucas thốt lên:
- Nếu em được giàu có như Mr Darcy, em không cần cảm thấy kiêu hãnh như thế. Em sẽ nuôi một đàn chó săn và mỗi ngày uống một chai rượu vang.
- Thế thì cháu sẽ uống quá nhiếu đấy, nếu tôi bắt gặp tôi sẽ thu ngay chai rượu của cháu…
Và cuộc tranh luận kéo dài cho đến khi chia tay.

Tập 1 - Chương 6

Chương 6


Thế là chẳng bao lâu những phụ nữ tại Longbourn đều đến thăm viếng Netherfield. Họ được thăm viếng trả lễ đúng cách. Tư cách dễ mến của Jane Bennet chinh phục bà Husrt và cô Bingley. Mặc dầu bà mẹ có thái độ không ai chịu nổi và các em cô không đáng nói đến, họ đều muốn làm thân với cô chị. Jane cảm thấy rất vui được quan tâm như thế, nhưng Elizabeth vẫn nhận ra vẻ kiêu kì của bên kia trong việc đối xử với mọi người và ngay cả với Jane, nên cô cảm thấy không thể ưa được hai người, mặc dù lòng tốt của họ đối với Jane đều có ảnh hưởng đến tình cảm của Mr Bingley. Rõ ràng là mỗi khi hai người gặp nhau, anh đều tỏ ra thật sự mến cô, còn đối với Jane, cô cũng thích anh nhiều hơn, nhưng cô vui khi thấy mọi người không nhận ra điều này. Cô là kết hợp một cách mạnh mẽ tính khí điền đạm và thái độ phấn khởi, và hai điều này che dấu sự suy đốn của những kẻ hay chen vào chuyện của người khác. Elizabeth nói chuyện này cho Charlotte Lucas nghe. Charlotte trả lời:
- Có thể là điều hay nếu tạo ấn tượng như thế cho thiên hạ, nhưng đôi lúc dè dặt quá cũng bị bất lợi. Nếu một người con gái cứ che giấu mãi tình cảm của mình, cô ta có thể sẽ đánh mất cơ hội làm anh chàng chú ý đến mình, và lúc ấy không còn điều gì khác ngoại trừ tự an ủi khi thiên hạ cũng mù tịt như mình. Hầu như trong mọi mối quan hệ đều cần ít nhiều cảm kích hay phù phiếm, đến nỗi nếu cứ đ6ẻ cho mọi việc tự do phát tiển thì chẳng có gì là đãm bảo cả. Chúng ta có thể bắt đầu một cách thoải mái – có thể một tình thương mến nhẹ nhàng cũng là tự nhiên thôi, nhưng rất ít người trong chúng ta có thể yêu thật lòng mà không cần bên kia khích lệ. Trong mười trường hợp, đến chín trường hợp mà người phụ nữ nên tỏ lộ niềm cảm mến nhiều hơn tình cảm của mình. Chắc chắn Bingley mến chị của em, nhưng anh ta có thể dừng ở đấy nếu chị ấy không giúp anh tiến thêm.
- Nhưng thật ra Jane có tỏ ý khích lệ anh ta tiến thêm, trong giới hạn mà phẩm giá của chị ấy cho phép. Nếu em đã có thể cảm nhận được tình ý của chị ấy thì anh ta sẽ là kẻ ngu ngốc nếu như không nhận ra.
- Eliza, nên nhớ rằng đối với tâm tính Jane, anh ta không hiểu nhiều như em đâu.
- Nhưng nếu một phụ nữ đã có cảm tình đặc biệt với một chàng trai và không cố tình giấu giếm, anh ta cần tìm hiểu cho rõ.
- Có thể anh ấy cần phải tìm hiểu, nếu anh ta biết nhiều về cô ấy. Nhưng mặc dù Jane và Bingley gặp gỡ nhau khá thường xuyên, không bao giờ hai người gặp nhau được lâu. Vì họ luôn gặp nhau trong đám đông, họ không thể trò chuyện với nhau nhiều. Vì thế Jane cần phải tranh thủ từng thời khắc để nắm bắt lấy tình cảm của anh. Khi đã chắc chắn chiếm được trái tim của anh ta, chị có thể nhàn nhã tùy thích trong tình yêu.
- Kế hoạch của chị tốt thật đấy, không còn gì hồ nghi ngoại trừ ước muốn hôn phối, nếu em nhất quyết lấymột anh chàng giàu có, hoặc bất cứ anh chàng nào, em sẽ theo cách này. Nhưng đấy không phải là cảm nghĩ của Jane, chị ấy không có chủ ý đóng kịch. Chị ấy vẫn không chắc tình cảm của mình ra sao, hoặc là chuyện này có hợp lý hay không? Jane chỉ mới quen biết anh ta có nửa tháng. Đã nhảy với anh ta bốn bản ở Meryton, và chỉ gặp anh ta một lần tại nhà anh, và từ lúc ấy ăn tối bốn lần với anh cùng với những người khác nữa. Những cơ hội này không đủ cho Jane hiểu nhiều về anh.
- Em đúng theo cách nói của em. Nếy Jane chỉ đơn thuần ăn tối với anh, chị ấy chỉ có thể biết anh ăn có ngon miệng không, nhưng em nên nhớ hai người đã gặp nhau trong bốn buổi tối, bốn buổi tối có thể tạo nên rất nhiều việc.
- Vâng trong bốn buổi tối đã giúp họ thấy được họ cùng yêu thích môn giải trí nào, nhưng về tính khí của hai người, em nghĩ họ không để lộ ra nhiều.
- À, chị thật tình mong Jane được toại nguyện, và nếu chị ấy lên xe hoa ngày mai, chị tin rằng chị ấy chắc chắn sẽ được hạnh phúc như thể chị đã tìm hiểu về anh trong mười hai tháng. Hạnh phúc trong hôn nhân hoàn toàn chỉ do cơ may. Nếu hai bên đồng cảm với nhau trước đấy, hoặc tính khí hai bên tương đồng nhau trước đấy, thì cũng không làm cho hạnh phúc thêm chút nào. Họ luôn trù định trở thành người khác hẳn sau đó, đủ để mỗi người đều bị phiền toái vì nhau. Vì thế đối với người mà ta sắp chia sẻ cuộc đời thì cần biết về những khuyết điểm của họ càng ít càng tốt.
- Chị làm em buồn cười, Charlotte à, nhưng việc chị nói nghe không ổn chút nào. Chị hẳn biết nó không ổn nên em tin là chị chẳng bao giờ hành động thế.
Trong khi bận rộn quan sát mối quan hệ giữa Bingley và chị mình, Elizabeth không ngờ rằng mình là đối tượng đáng lưu ý trong mắt bạn của Mr Bingley. Darcy ban đầu không mấy nhìn nhận rằng cô đẹp, anh đã thấy cô trong buổi dạ vũ mà không hề mến mộ cô. Và sau đấy anh nhìn cô chỉ để chê bai. Nhưng chẳng bao lâu, sau khi anh thấy rõ và kể cho bạn bè nghe rằng anh khó nhìn thấy nét đẹp nào trên gương mặt cô, thì anh đã bắt đầu cảm nhận gương mặt cô toát lên vẻ thông minh khác thường, qua biểu hiện đẹp đẽ từ đôi mắt huyền của cô. Khám phá này là một điều làm anh xấu hổ không kém. Mặc dù qua con mắt nghiêm khắc của mình anh thấy thể hình của cô kém cân đối, anh phải công nhận ra vóc dáng của cô toát ra vẻ thanh thoát ưa nhìn; mặc dù anh chê cử chỉ của cô không phải thuộc giới thượng lưu, nhưng anh bị tính hay bông đùa của cô cuốn hút. Về việc này cô hoàn toàn không nhận ra – với cô anh chỉ là một người ở đâu cũng không cảm thấy dễ chịu, la người đã chê cô không đẹp đến mức không đáng cho anh mời khiêu vũ.
Anh bắt đầu muốn tìm hiểu thêm về cô. Để có bước đầu tiến đến việc chuyện trò với cô, anh góp lời vào những cuộc chuyện trò của cô với người khác. Việc này làm cô để tâm. Đấy là khi nhà Lucas tổ chức một buổi họp mặt lớn.
Elizabeth nói với Charlotte:
- Anh Darcy có ý gì thế khi anh ta góp ý vào câu chuyện em đang trao đổi với Đại tá Forster?
- Đấy là câu hỏi mà chỉ anh được mới có thể trả lời.
- Nhưng nếu anh ta làm như thế lần nữa, chắc chắn em sẽ cho anh ta biết em nghĩ thế nào về anh ta. Hắn có con mắt rất nhạo báng, nếu em không bắt đầu một cách xấc xược em sẽ trở nên sợ hãi hắn mất.
Ngay sau đấy, anh chàng lại đến, mặc dù có vẻ không muốn góp lời. Cô Lucas thách bạn mình đề cập với anh đến việc họ vừa trao đổi. Thế là Elizabeth bị thách thức, cô quay lại anh chàng và nói:
- Ngài Darcy, ngài có cảm thấy tôi vừa phát biểu rất hay không, khi tôi trêu Đại tá Forster rằng nên tổ chức một buổi dạ vũ ở Meryton?
- Tôi ủng hộ nhiệt tình, nhưng tôi nghĩ đây là chủ đề mà các cô luôn ủng hộ nhiệt tình nhất.
- Anh nghiêm khắc với chúng tôi quá.
- Bây giờ đến phiên cô bị trêu, Eliza, tôi sẽ dạo nhạc mở đầu, rồi cô biết phải tiếp nối như thế nào. – Lucas chen vào.
- Chị thật là người lạ lùng so với bạn bè – luôn luôn muốn đàn hát trước mặt mọi người! Nếu tính cách phù phiếm của em trở thành nhạc và thơ được là do chị giúp ích rất nhiều đấy. Nhưng em không muốn trình diễn trước mặt những người mong muốn được xem màn trình diễn hay nhất.
Tuy nhiên, vì cô Lucas nhất quyết yêu cầu, cô nói tiếp, nhìn qua Darcy:
- Được rồi, nếu phải như thế thì đành vậy. Có một câu châm ngôn rất hay mà mọi người ở đây đều biết : “Hãy giữ lấy hơi thở để thổi nguội cháo” nên tôi sẽ giữ hơi thở mà hát cho hay.
Màn trình diễn của cô thật dễ thương, tuy không có gì tuyệt diệu. Sau một, hai bản và trước khi cô có thể đáp ứng lời yêu cầu tiếp tục, tiếng dạo nhạc đã cất lên từ cô em Mary, đứa con chất phác nhất gia đình, chuyên cần học hỏi cho kiến thức và sự hoàn thiện, luôn luôn nóng nảy muốn biểu thị.
Mary không có kì tài hay khiếu thưởng thức, mặc dù tính phù phiếm khiến cô chuyên cần, nó cũng tạo cho cô bộ dạng thông thái rởm và cử chỉ kiêu sa, nên điều này cũng có thể gây xúc phạm cho người hơn là cô nghĩ. Elizabeth, xuề xòa và chân thật lắng nghe với mọi thích thú tuy tài năng của cô em không bằng nửa cô. Mary, vào cuối bản concerto, vui sướng muốn mua thêm vài lời ca ngợi và cảm kích bằng những giai điệu Tô Cách Lan và Ái Nhĩ Lan, theo lời yêu cầu của các cô em. Các cô này đang khiêu vũ ở cuối căn phòng cùng với các cô nhà Lucas và vài ba sĩ quan.
Darcy đứng trong sự khinh bỉ thầm lặng về cách thức trải qua một buổi tối như thế này, và thoát ra ngoài mọi cuộc trò chuyện. Anh đắm chìm trong suy nghĩ của mình mà không để ý rằng Ngài William đang đứng kế bên, cho đến khi ông này lên tiếng.
- Anh Darcy, kể ra cũng thật vui cho bọn trẻ! Không có gì hơn khiêu vũ. Tôi cho khiêu vũ là cái thú tinh tế đầu tiên của xã hội tao nhã.
- Đúng vậy thưa ngài. Khiêu vũ cũng là cái mốt thịnh hành của những xã hội kém tao nhã trên thế giới. Mọi người hoang sơ đều có thể nhảy múa.
Ngài William chỉ mỉm cười.
- Tôi tán thưởng tíêt mục trình diễn của cô bạn anh…
Ông ngừng nói một khoảnh khắc khi trông thấy Bingley gia nhập nhóm chuyện trò, rồi tiếp tục:
- Và tôi tinh chắc rằng anh tinh thông môn khoa học nhân văn, anh Darcy.
- Tôi nghĩ rằng ngài đã thấy tôi khiêu vũ ở Meryton.
- Vâng đúng như vậy. Tôi vui thích vô cùng với quan cảnh mình mục kích. Anh có thường khiêu vũ ở điện St James không?
- Chưa bao giờ thưa ngài.
- Anh có nghĩ rằng nên có lời tán dương đúng cách cho nơi ấy chứ?
- Đấy là lời tán dương mà tôi chưa bao giờ ban cho bất kì nơi đâu khác, nếu tôi có thể thoái thác.
- Tôi đoán nhà anh ở trong thành phố có phải vậy không?
Darcy chỉ nghiêng người không nói.
- Có lúc tôi có ý nghĩ sống ổn định tại thành phố vì tôi thích xã hội thượng lưu, nhưng xem chừng bầu không khí ở London không phù hợp với phu nhân Lucas.
Ông ngừng, chờ đợi một câu trả lời, nhưng anh chàng không sẵn lòng nói thêm câu nào. Vừa lúc đấy, Elizabeth đang đi đến họ, ông chợt nảy ra ý nghĩ làm một việc thật hào hiệp, nên ông gọi cô:
- Eliza thân yêu, tại sao cô không khiêu vũ? Anh Darcy, cho phép tôi giới thiệu cô nương này với anh như một bạn nhảy đáng mơ ước. Tôi chắc rằng anh không thể khước từ, khi trước mặt anh có một vẻ đẹp tuyệt vời như thế này.
Rồi nắm lấy tay cô, đáng lẽ ông đã dẫn cô đến chỗ Darcy, cái anh chàng rất đỗi ngạc nhiên nhưng không hẳn muốn từ chối, thì cô đã lập tức thối lui và nói với một ít bối rối:
- Thật ra , thưa ngài, tôi không có ý định khiêu vũ chút nào. Xin Ngài đừng nghĩ rằng tôi đến đây để tìm bạn nhảy.
Với mọi khuôn phép đúng mực, Darcy yêu cầu được nhận vinh dự từ bàn tay cô, nhưng bị khước từ. Elizabeth đã cả quyết, ngay cả Ngài William cũng không thể lay chuyển cô dù cho ông gắng thuyết phục.
- Eliza, cô khiêu vũ quá đẹp nên thật là vô tình nếu cô không cho tôi được diễm phúc xem cô trình diễn. Mặc dù vị này không thích tham dự cuộc chơi, tôi chắc rằng anh sẽ không từ chối chiều ý chúng ta trong nửa giờ.
Elizabeth mỉm cười:
- Ngài Darcy chỉ lịch sự thế thôi.
- Đúng là vậy nhưng cô Elizabeth thân yêu, xét qua hoàn cảnh xui khiến, sẽ không có gì làm lạ nếu anh sẵn lòng chiều theo ta, vì ai có thể từ chối một người như cô?
Elizabeth ném một cái nhìn tinh quái, rồi quay đi. Với anh chàng, sự chống đối đã không gây phương hại đến cô. Anh đang nghĩ đến cô với một ít hài lòng khi cô Bingley đi đến.
- Tôi có thể đoán ra chủ đề anh đang suy nghĩ.
- Tôi không tin như vậy.
- Anh đang nghĩ rằng không thể chịu đựng được khi trải qua nhiều buổi tối như thế này – trong một xã hội như thế này. Thật ra tôi đồng ý với anh. Tôi chưa từng thấy khó chịu như tối nay. Sự vô vị lại còn thêm tiếng ồn, và thêm vào đấy là thái độ kẻ cả của những kẻ này. Tôi muốn làm gì đấy để được nghe anh lên án họ mạnh mẽ.
- Xin cô tin rằng ước đoán của cô đã hoàn toàn sai. Đầu óc của tôi đang cảm thấy dễ chịu. Tôi đang suy tư với cả niềm vui mà một đôi mắt đẹp trên gương mặt của một người phụ nữ đẹp có thể ban phát cho tôi.
Cô Bingley lập tức nhìn thẳng vào mật anh, tỏ ý muốn anh nói cho biết người phụ nữ nào đã khơi dậy cho anh những suy tưởng ấy. Và Darcy gan dạ đáp:
- Cô Elizabeth Bennet!
- Cô Elizabeth Bennet! Tôi rất ngạc nhiên. Anh đã cảm mến cô ấy bao lâu rồi? Và xin cho biết lúc nào tôi có thể chúc mừng anh?
- Đấy là câu tôi chờ cô hỏi. Trí tưởng tượng của phụ nữ thật là nhanh, chỉ trong phút chốc nhảy từ cảm mến sang tình yêu, từ tình yêu sang hôn nhân. Tôi biết cô có ý chúc mừng tôi.
- Không mà, nếu anh nghiêm túc về chuyện này, tôi sẽ xem như việc đã được an bày tuyệt đối. Thật ra, anh sẽ có một bà nhạc mẫu duyên dáng, dĩ nhiên bà sẽ luôn luôn đến sống tại Pemberly với anh.
Anh hoàn toàn lãnh đạm nghe cô nói, trong khi cô lấy làm thích thú ăn nói theo cách này, và khi vẻ điềm tĩnh của anh cho thấy rằng cô không bị ngăn chặn, cô càng thêm tinh quái.

Chương 7


Thu nhập của ông Bennet hầu như chỉ bao gồm trọn vẹn trong hai nghìn bảng mỗi năm. Không may cho các cô con gái, người thừa kế mặc định là một người đàn ông có quan hệ xa. Gia tài của bà mẹ không thể bù đắp những thiếu thốn. Ông bố bà đã hành nghề luật sư tại Meryton, và để lại cho bà bốn nghìn bảng.
Bà có một người em gái lấy ông Phillips, ông này làm thư kí cho người cha rồi nối tiếp sự nghiệp của ông cụ. Một người em trai của bà sống tại London, làm ăn trong ngành kinh doanh và có chút ít danh tiếng.
Làng Longburn chỉ cách Meryton một dặm, một khoảng cách thuận tiện cho những cô gái trẻ muốn đi đến đấy ba, bốn lần một tuần để thăm viếng bà dì của họ và nhân thể ghé qua những cửa hàng thời trang. Đặc biệt, hai cô con gái nhỏ nhất của nhà Bennet, Catherine và Lydia, thường có những chuyến đi như thế. Tâm trí hai cô thường ít bận rộn hơn các cô chị, nên khi không có chuỵên gì hay hơn, họ thấy cần đi bộ đến Meryton để vui thú trong thời khắc ban mai và có thêm đề tài nói chuyện vào buổi tối, cho dù không có tin tức gì đặc biệt họ luôn xoay sở để biết được điều gì đó từ bà dì. Hiện giờ các cô nhận được tin về một trung đoàn lực lượng dân quân vừa chuyển đến đóng trại suốt mùa đông, với Meryton là vị trí bản doanh.
Những chuyến viếng thăm bà Phillips giờ phát sinh những tin tức đáng quan tâm. Mỗi ngày họ đều biết thêm về tên của những sĩ quan và những mối quan hệ của họ. Nơi họ đóng trại không giữ bí mật được bao lâu, nên cuối cùng các cô đều quen biết họ. Ông Phillips đã đi thăm viếng tất cả, và việc này mở cho các cô cháu gái một nguồn vui chưa từng có. Họ chỉ nói về các sĩ quan. Gia tài lớn lao của Bingley, vốn gây nhiều phấn khích cho bà mẹ khi nghe nói đến, giờ trở thành vô nghĩa dưới mắt cô gái nhỏ.
Sau khi đã nghe các cô huyên thuyên suốt một buổi sáng, ông Bennet lạnh lùng nhận xét:
- Theo như bố thấy cách hai con nói chuyện, hai con là hai đứa con gái ngu xuẩn nhất nước. Bố đã nghi ngờ điều này, nhưng bây giờ bố tin là thật.
Catherine bối rối không trả lời, nhưng Lydia thì hoàn toàn lãnh đạm, tiếp tục nói về việc cô mến mộ đại úy Carter, về việc cô hy vọng được gặp anh trong ngày, vì ngày kế anh sẽ đi London.
Bà Bennet nói:
- Ông à! Tôi ngạc nhiên khi thấy ông nghĩ rằng các con ông ngu xuẩn. Tôi có thể khinh thường con cái của người khác nhưng không thể khinh thường con mình.
- Nếu các con tôi ngu xuẩn, tôi sẽ luôn cảm thông với chúng.
- Vâng với những việc xảy ra thì tất cả chúng nó đều rất khôn ngoan.
- Tôi có tự mãn rằng đây chỉ là một điểm mà ta không đồng ý. Tôi đã kì vọng rằng cảm nghĩ của chúng ta trùng hợp trong mọi việc, nhưng đến bây giờ tôi phải bất đồng ý kiến với bà khi nghĩ rằng hai đứa con gái nhỏ của chúng ta ngu xuẩn một cách khác thường.
- Ông không nên mong các con đều có ý thức như bố mẹ chúng. Khi chúng bằng tuổi tôi, tôi tin chắc chúng sẽ chẳng còn nghĩ đến các sĩ quan nữa. Tôi còn nhớ có thời tôi yêu thích bộ quân phục với áo choàng đỏ, và thật ra đến bây giờ trong tâm tư tôi vẫn còn thích. Nếu bây giờ có một anh chàng đại tá trẻ, bảnh trai, với năm hay sáu nghìn bảng mỗi năm muốn lấy con gái tôi, tôi sẽ không từ chối. Tôi nghĩ hôm ấy đại tá Foster trông rất lịch sự trong bộ quân phục mặc tại buổi chiêu đãi của ngài William.
Lydia kêu lên:
- Mẹ ơi, dì con bảo đại tá Foster và đại úy Carter không đến thăm nhà cô Watson thường như khi họ mới chuyển đến, bây giờ họ thường đứng trong phòng đọc sách của nhà Clark.
Trong khi bà Bennet chưa kịp trả lời, người hầu mang vào cho Jane một là thư từ Netherfield và đứng chờ phúc đáp. Mắt bà Bennet sáng lên vì vui mừng, bà hăm hở hỏi khi cô con gái đang đọc:
- Thế nào Jane, thư của ai thế? Anh ta nói gì thế? Jane, đọc nhanh lên và nói cho mọi người nghe, nhanh lên con yêu.
- Đấy là thư của cô Bingley.
Rồi cô đọc to lên:
“Chị thân mến,
Nếu chị không quá bộ đến thăm dự buổi ăn tối nay với Louisa và em, em e rằng chúng ta sẽ trở nên xa cách suốt đời, vì cuộc đối đầu giữa hai phụ nữ thì không thể kết thúc khi có xung đột. Khi nhận thư này xin chị đến ngay nhé. Ông anh em và vài người khác sẽ ăn tối cùng các sĩ quan.
Thân ái,
Caroline Bingley”
Lydia thốt lên:
- Với các sĩ quan! Con tự hỏi tại sao dì con không nói với chúng con về việc này.
Bà Bennet nói:
- Ăn tối nơi nhà họ, thật không may.
Jane hỏi:
- Con có thể dùng cỗ xe được không?
- Không được, con yêu, con nên cưỡi ngựa mà đi vì trời có thể đổ mưa, rồi con còn phải ở lại cả đêm.
- Có thể đấy là một âm mưu hay, nếu chị chắc rằng họ sẽ không tình nguyện đưa chị về.
- À! Nhưng các ông sẽ dùng cỗ xe của Bingley để đi về Meryton, còn ông bà Husrt không có ngựa.
- Nhung con muốn đi xe ngựa.
- Nhưng con yêu, mẹ tin rằng bố con không muốn con sử dụng mấy con ngựa. Mình cần chúng để làm việc trong trang trại, có phải thế không hở ông?
- Tôi rất thường cần đến chúng nhưng ít khi tôi có thể dùng được.
Elizabeth nói:
- Nhưng nếu bố có dùng mấy con ngựa hôm nay, mục đích của mẹ sẽ đạt được.
Cuối cùng cô đã khiến ông bố phải xác nhận rằng đàn ngựa bị bận. Vì thế Jane phải cưỡi ngựa đi, và bà mẹ tiễn cô ra tận của với nhiều tiên liệu về thời tiết xấu. Hy vọng của bà thành hiện thực khi trời đổ mưa chẳng bao lâu khi Jane ra đi. Các cô em lo lắng cho chị mình, riêng bà Bennet lại tỏ ra vui mừng. Cơn mưa tiếp tục cả buổi tối không dứt, hiển nhiên là Jane không thể trở về nhà. Và đến tận hôm sau thì niềm vui của bà Bennet được nhân lên khi người hầu từ Netherfield đưa đến là thư cho Elizabeth:
“Lizzy thân yêu,
Chị cảm thấy yếu nhiều vào sáng nay, chị nghĩ có lẽ do bị mưa ướt suốt hôm qua. Những người bạn ở đây nhất định không cho chị về nhà khi chị còn chưa khỏe lại. Họ còn muốn chị gặp ông Jones – vì thế đừng lo lắng khi nghe tin ông đến thăm bệnh cho chị. Ngoài chứng đau họng và nhức đầu, chị không bị gì cả.
Chị của em”
Ông Bennet nói sau khi nghe Elizabeth đọc lá thư:
- Thế là nếu con gái bà có trở bệnh nguy hiểm, và nếu nó xảy ra vấn đề gì, bà có thể tự an ủi rằng do việc theo đuổi anh Bingley theo sự chỉ đạo của bà.
- À tôi tin chắc rằng chẳng nguy hiểm như ông nói. Người ta không chết vì chứng cảm vặt bao giờ. Nó sẽ được chăm sóc chu đáo. Tôi sẽ đi thăm nó, nếu tôi có thể dùng cỗ xe.
Elizabeth cảm thấy lo lắng, và quyết định đi thăm Jane dù cho không có cỗ xe. Vì không biết cưỡi ngựa, cô chỉ còn cách đi bộ. Khi cô nói ra ý định của mình, bà mẹ thảng thốt:
- Làm sao con có thể liều lĩnh đến thế, với bao nhiêu là bụi mù. Khi đến nơi, con sẽ chẳng còn sức và mặt mũi chẳng ra sao cho coi.
- Con sẽ còn sức để xem bệnh tình của chị Jane ra sao – con chỉ muốn thế thôi.
- Lizzy có phải con ngụ ý muốn bố cho phép dùng cỗ xe hay không?
- Thật ra là không. Con không muốn tránh né việc phải đi bộ. Khoảng cách ấy không phải là xa lắm, khi người ta có động lực chỉ có ba dặm thôi. Con sẽ về đến nhà trước bữa ăn tối.
Mary nói:
- Em khâm phục lòng nhân ái của chị, nhưng mọi thôi thúc tình cảm cần được lý trí hướng dẫn. Theo em, chị chỉ nên làm theo mức độ cần thiết.
Catherine và Lydia tỏ ý muốn đi cùng chị mình đến Meryton. Elizabeth nhận lời và cả ba cùng khởi hành. Lydia nói:
- Nếu chúng ta đi nhanh, em có thể gặp mặt và trò chuyện đôi điều với đại úy Carter trước khi anh ấy từ giã.
Họ chia tay nhau tại Meryton, hai cô em đi đến khu gia cư của bà vợ các sĩ quan, còn Elizabeth tiếp tục đi một mình, hối hả băng qua những cánh đồng với bước chân thoăn thoắt, nhảy qua những bậc rào, phóng qua những vũng nước. Cuối cùng cô đến nơi với đôi chân rã rời, đôi bít tất lấm bẩn, và gương mặt ửng hồng vì vận động.
Cô được mời vào phòng ăn sáng, nơi có đầy đủ mọi người ngoại trừ Jane. Sự xuất hiện của cô khiến mọi người ngạc nhiên tột độ. Riêng ông Hurst và cô Bingley hầu như không tin rằng Elizabeth đã đi bộ ba dặm đường vào giờ sớm sủa như thế này, trong thời tiết lầy lội và lại còn đi một mình. Elizabeth tin rằng họ xem thường cô. Tuy nhiên, họ vẫn tiếp đãi cô rất lịch sự, và trong cung cách đối xử của các chàng trai có cái gì đấy còn hơn cả lịch sự. Mr Darcy nói rất ít, còn ông Hurst hầu như không nói gì cả. Tư tưởng Darcy bị chi phối bởi lòng mến mộ nét rực rỡ mà chuyến đi bộ đem lại cho khuôn mặt cô, nhưng trong lòng tràn đầy hồ nghi về lý do đích thực khiến cô phải đi xa như thế một mình.
Sau khi hỏi thăm về tình trạng của Jane, nhưng câu trả lời không được khả quan cho lắm, Jane ngủ không được ngon giấc, đang bị sốt vì quá yếu còn nằm trong phòng ngủ. Elizabeth vui mừng khi được dẫn vào phòng thăm chị. Mọi người đã giấu việc Jane ngã bệnh vì sợ gây hốt hoảng hay phiền hà, Jane thật sự vui mừng khi thấy cô bước vào. Tuy nhiên cô không thể nói chuyện được nhiều. Khi cô Bingley bước ra ngoài để hai chị em được tự do tâm sự, Jane không thể làm gì khác ngọai trừ tỏ ý biết ơn về sự ân cần mà mọi người dành cho cô. Elizabeth chỉ im lặng chăm sóc chị.
Khi bữa ăn sáng đã xong, các cô gái chủ nhà cùng chơi với hai chị em, và Elizabeth bắt đầu cảm thấy mến họ khi thấy họ tỏ ra quan tâm và quan tâm đến Jane. Bác sĩ cũng được mời đến khám cho Jane, và cho biết rằng cô bị cảm nặng, khuyên mọi người cần thực tế với tình hình, Jane cần được nghỉ ngơi trên gi.ường. Lời khuyên được tuân thủ ngay, vì cơn sốt có dấu hiệu nặng hơn, lại thêm việc đầu cô nhức như búa bổ. Elizabeth không muốn rời căn phòng, mọi người vẫn ra vào để thăm hỏi luôn.
Khi đồng hồ gõ ba tiếng, Elizabeth nghĩ rằng mình cần phải ra về, tuy cô rất muốn ở lại. Cô Bingley ngỏ ý đề nghị cô dùng cỗ xe của gia đình. Trong thâm tâm Elizabeth mong rằng chỉ cần họ van nài chút thôi cô sẽ nhận lời, và Jane cũng tỏ ý không muốn rời xa em mình. Cô Bingley đành phải mời Elizabeth lưu lại Netherfield một thời gian và Elizabeth nhận lời. Ngay lập tức một người hầu được phái về Longbourn để báo tin và mang về ít quần áo.

Tập 1 - Chương 8

Chương 8



Lúc năm giờ Jane và Elizabeth thay đổi quần áo ra dùng bữa tối. Mọi người hỏi han về sức khỏe của Jane, và Elizabeth nhận thấy Bingley thật sự quan tâm sâu sắc đến Jane, nhưng cô cũng không mang đến câu trả lời khả quan hơn, tình trạng Jane không tốt hơn chút nào. Ba bốn lần các cô gái tỏ ý đau lòng trước bệnh tình của Jane, và ngỏ ý rằng họ cảm thấy hết sức buồn khi không thể giúp đỡ gì hơn, và rồi không còn bận tâm gì đến vấn đề ấy nữa. Sự vô tâm của hai người đối với Jane khi cô không hiện diện ở đấy khiến Elizabeth trở về với những ác cảm ban đầu của mình về họ lúc ban đầu.
Thật ra, Bingley là người duy nhất mà cô có ý tưởng khoan dung. Rõ ràng anh rất lo lắng cho Jane. Thái độ của anh rất đúng mực, làm cô cảm thấy không bị xâm phạm vào đời sống riêng tư như những người khác. Cô chẳng còn để tâm đến ai khác ngoài anh. Cô Bingley thì bị Darcy thu hút mạnh và luôn bám sát anh chàng. Riêng ông Hurst, ngồi kế bên Elizabeth, là người biếng nhác, sống chỉ để ăn uống chơi bài, và khi được biết là cô chỉ thích món ăn giản dị thay vì thịt hầm thì không còn biết phải nói với cô ra sao.
Khi bữa ăn tối đã xong, cô lập tức quay trở lại với Jane, và ngay lập tức cô Bingley liền nói xấu bạn mình. Thái độ của cô thật thấp hèn, pha trộn giữ kiêu hãnh và xấc xược. Cô nhận xét về Elizabeth rằng cô không có khiếu ăn nói, không biết thưởng thức, lại không được đẹp. Bà Hurst cũng có cùng ý nghĩ, và thêm vào những lời bình phẩm:
- Tóm lại cô ta chẳng có gì đáng cho người ta khen ngoài trừ đôi chân đi bộ giỏi. tôi sẽ không bao giờ quên lúc cô ta xuất hiện sáng nay. Trông thật hoang dã.
- Đúng vậy Louisa. Em khó có thể chấp nhận. Thật là vô nghĩ khi phải đến tận đây. Tại sao cô ấy lại phải băng qua chừng ấy dặm đường chỉ vì người chị bị cảm sốt? Đầu tóc cô ta thì rối bù xấu xí.
- Ừ rồi còn váy lót nữa, chị ước gì em nhìn thấy váy lót của cô ta, lấm bùn cả tấc, thêm cái áo dài ngoài thả xuống để che lấp bùn đất nhưng không che nổi.
Bingley nói:
- Chị có thể mô tả đúng. Nhưng em không thấy như vậy. Em nghĩ cô Elizabeth trông khá hay khi cô ta bước vào hồi sáng. Em không để ý thấy váy lót của cô ta lấm bẩn.
- Anh Darcy, tôi chắc anh đã thấy như thế, nên tôi tin anh sẽ chẳng bao giờ muốn thấy em gái mình trong tình trạng như vậy. – Cô Bingley tiếp lời.
- Chắc chắn là không. Đi bộ ba dặm hoặc bốn dặm hoặc bất cứ đoạn đường nào, bùn đất ngập chân, lại còn đi một mình! Cô ấy có ý gì cơ chứ? Với tôi, dường như là nhằm biểu lộ một cách đáng ghét tính tự chủ đầy kiêu ngạo, một sự dửng dưng với các nghi thức, là đặc trưng của phố lẻ dân dã nhất.
- Việc này nói lên mối quan tâm của cô ấy với chị mình, như thế là rất hay. – Bingley bảo vệ cô.
Cô Bingley thầm thì riêng với Darcy:
- Anh Darcy, tôi e rằng cuộc phiêu lưu này ảnh hưởng đến lòng cảm mến của anh về đôi mắt đẹp của cô ấy.
- Không phải, đôi mắt của cô ấy rạng rỡ vì chuyến đi.
Sau một thoáng im lặng, rồi bà Hurst lại bắt đầu:
- Tôi mến Jane Bennet hết mực, cô ta là người con gái rất dịu dàng, với tất cả lòng chân thành tôi cầu chúc cho cô ấy chóng được yên bề gia thất. Nhưng với ông bố bà mẹ như thế, lại thêm các mối quan hệ xã hội thấp kém, tôi e rằng không có cơ hội cho việc này.
- Tôi nghe nói rằng ông chú của họ hành nghề luật sư tại Meryton.
- Đúng vậy, họ có một ông cậu, sống ở đâu đấy gần Cheapside.
Em gái bà Hurst chen vào:
- Như thế là tuyệt đấy.
Cả hai chị em cùng cười đắc ý. Bingley thảng thốt:
- Nếu họ có nhiều ông chú hay cậu đủ để lấp đầy Cheapside, thì điều ấy cũng chẳng làm họ trở nên dễ ghét chút nào cả.
Darcy đáp:
- Nhưng họ sẽ có rất ít cơ hội để lấy được một anh chồng có vị thế nào đấy trong xã hội.
Bingley không trả lời, nhưng chị em của anh nhiệt tình đồng ý, và đùa cợt lúc lâu về mối quan hệ xã hội tầm thường của cô bạn mình.
Tuy nhiên họ lấy lại được sự ân cần và dịu dàng sau khi rời phòng ăn, trở lại nơi Jane đang nằm, ngồi chơi với cô cho đến lúc được gọi dùng cà phê. Jane vẫn còn rất yếu và Elizabeth không chịu rời xa cô. Mãi cho đến khuya, khi cô thấy chị mình đã thiếp ngủ, Elizabeth nghĩ rằng cô nên đi xuống tầng dưới. Khi bước vào sảnh, cô thấy mọi người đang chơi bài, ngay lập tức họ mời cô tham gia. Nghĩ rằng mình có thể làm phiền, cô từ chối, viện cớ bận thăm nom chị, và ngỏ ý muốn giải trí một chốc bằng một cuốn sách. Ông Hurst nhìn cô ngạc nhiên:
- Cô thích đọc sách hơn chơi bài à? Thật là lập dị.
- Cô Elizabeth Bennet ghét chơi bài. Cô ấy rất giỏi đọc sách và không còn thú vui nào khác. – Cô Bingley châm chọc.
Elizabeth thốt lên:
- Tôi không xứng đáng với câu khen ngợi hay phê bình như thế. Tôi không giỏi đọc sách, tôi còn có nhiều thú giải trí khác.
- Cô có vui thú khi chăm sóc chị cô, nên chúng tôi hy vọng cô sẽ vui hơn nếu chị cô bình phục. – Bingley nói.
Elizabeth thầm cảm ơn anh và đi đến một cái bàn, nơi có đặt vài quyển sách. Anh lập tức ngỏ ý giúp cô tìm những tựa sách khác cò trong phòng sách.
- Tôi mong có tủ sách gia đình phong phú hơn để giúp ích cô và để tôi tăng thêm kiến thức, nhưng tôi là người biếng nhác mặc dủ tôi không có nhiều sách, tôi vẫn không thể đọc hết.
Elizabeth trấn an anh rằng những quyển sách trong phòng hoàn toàn thích hợp với cô. Caroline Bingley nói:
- Tôi lấy làm lạ rằng cha tôi để lại quá ít sách. Darcy, ở Pemberly anh có tủ sách đáng giá lắm.
Darcy trả lời:
- Nó đúng là một gia tài, đấy là công trình của nhiều thế hệ.
- Và rồi anh tự thêm vào bộ sưu tập, anh luôn luôn thích mua sách.
- Tôi không thể hiểu nổi thái độ xao lãng như thế trong thời buổi hiện nay đối với tủ sách gia đình.
- Xao lãng! Tôi tin chắc anh không xao lãng thứ gì để thêm vào vẻ đẹp của ngôi nhà ấy. Charles, khi anh xây dựng xong ngôi nhà của anh, em mong nó có thể đẹp bằng nửa dinh thự Pemberly.
- Anh mong như vậy.
- Nhưng em thật tình khuyên anh nên mua nhà trong vùng ấy, lấy dinh thư Pemberly làm kiểu mẫu. Cả nước Anh không hạt nào tốt như Derbyshire.
- Anh sẵn lòng mua Pemberly nếu Darcy chịu bán nó.
- Charles, em đang nói về những điều khả dĩ.
- Caroline, anh lấy danh dự mà nói rằng anh nghĩ có khả năng tiếp cận Pembrly bằng cách mua được hơn là tưởng tượng.
Elizabeth quá ngạc nhiên về những việc đang xảy ra, nên không còn chú mục vào cuốn sách mà cô đang cầm, rồi chẳng bao lâu để hẳn nó qua một bên, cô đi đến bàn chơi bài, đứng giữa Bingley và cô chị để quan sát ván bài.
Cô Bingley nói:
- Có phải tiểu thư Darcy đã lớn thêm nhiều từ mùa xuân qua không? Liệu cô ta có cao bằng tôi không?
- Tôi nghĩ rằng có lẽ như vậy. Bậy giờ cô ấy đã cao gần bằng cô Elizabeth, hay có thể cao hơn.
- Tôi rất muốn gặp lại cô ấy. Tôi chưa từng gặp người nào dễ mến như cô ấy. Gương mặt và cử chỉ của cô ấy thật là đáng yêu. Ngón đàn dương cầm của cô ấy thật độc đáo.
Bingley nói:
- Tôi lấy làm ngạc nhiên thấy nhờ đâu các cô gái trẻ có đủ kiên trì để đạt nhiều tài năng như thế, tất cả các cô đều toàn tài.
- Tất cả các cô gái trẻ đều toàn tài? Charles yêu quý, anh có ý gì vậy?
- Đúng thế tôi nghĩ tất cả các cô đều rất tài giỏi. Tất cả đều có thể sơn bàn ghế, giăng màn cửa, đan ví tiền. Tôi thấy ít ai không thể làm những việc này, và tôi chắc rằng những cô gái được nói đến đều tài giỏi.
Darcy nói:
- Danh sách của anh về những tài năng thông thường thì quá đúng. Thế giới này có nhiều phụ nữ chỉ đáng khen ở chỗ đan ví tiền hay giăng màn cửa. Nhưng tôi không đồng ý lắm về cách đánh giá phụ nữ của anh. Trong tất cả những người tôi quen, tôi không thể nói khoác rằng biết hơn nửa tá phụ nữ toàn tài.
Cô Bingley nói thêm:
- Tôi cũng không, tôi chắc như thế.
- Thế thì , anh hẳn phải lĩnh hội rất thấu đáo trong ý nghĩa của anh về một người phụ nữ toàn tài. – Elizabeth nhận xét.
- Vâng đích thực là tôi biết rất rõ về vấn đề này.
Anh trợ lý trung thành của Darcy thốt lên:
- À! Đúng vậy rồi. Không ai có thể được coi là toàn vẹn nếu họ không vượt qua những gì họ thường phải đối diện. Một người phụ nữ phải có hiểu biết thấu đáo về âm nhạc, thanh nhạc, khiêu vũ, ngoại ngữ để xứng đáng với cái danh xưng ấy. Và ngoài những mặt này cô ấy còn phải có cái gì đấy trong dáng vẻ và tư thái khi di chuyển, âm hương của tiếng nói, cách xưng hô và phát biểu, nếu không cô ấy chỉ xứng đáng phân nửa ngôn từ.
Darcy thêm vào:
- Tất cả mọi điều này cô ấy phải có, và phải thêm vào đấy là cái gì khác có thực chất trong việc mở mang kiến thức bằng cách đọc thật nhiều.
- Tôi không còn ngạc nhiên rằng anh chỉ biết có sáu phụ nử toàn vẹn. Tôi muốn biết hiện giờ anh có quen biết cô nào như thế không?
- Có phải cô quá khắt khe về giới tính của cô, nên nghi ngờ khả năng đạt được mọi tài năng này?
- Tôi chưa bao giờ gặp một phụ nữ như thế. Tôi chưa bao giờ được diện kiến một tài năng như thế, thêm khiếu thưởng thức, cùng sự chuyên cần, và cá tính tao nhã như anh đã tả, hợp nhất trong một người.
Cả bà Hurst và cô Bingley đều thốt lời phản đối, cho rằng cô không công tâm khi nghi ngờ như thế. Khi cả hai đang biện luận rằng họ có biết nhiều phụ nữ đáp ứng lời mô tả ấy, ông Hurst cất tiếng kêu gọi trật tự với lời than phiền cay đắng rằng họ đã không màng đến sẽ làm những gì. Vì thế, mọi trò chuyện đều ngưng lại, sau đấy Elizabeth rời khỏi căn phòng.
Khi cánh cửa đã đóng lại sau lưng Elizabeth, cô Bingley nói:
- Elizabeth Bennet là một trong những cô gái muốn tự giới thiệu mình với người khác bằng cách tự hạ giá trị của mình, và tôi tin chắc việc này thành công với nhiều người. Nhưng theo ý tôi đấy là một tiểu xảo, một nghệ thuật rất kém cỏi.
Darcy đáp lại cô:
- Chắc chăn có một sự kém cỏi trong tất cả các môn nghệ thuật mà các cô thỉnh thoảng sử dụng để thu phục cánh đàn ông. Tất cả những gì liên quan đến khôn vặt đều đáng khinh.
Cô Bingley không hoàn toàn thỏa mãn với câu trả lời để tiếp tục chủ đề.
Elizabeth lại đi vào chỉ để nói rằng tình trạng chị cô lại bị nặng hơn, và cô không thể rời xa chị mình. Bingley thúc giục đi kêu ông Jones đến, trong khi hai chị em cho rằng bác sĩ nông thôn không giúp gì được, đề nghị mời gấp một bác sĩ có tiếng tăm tại thành phố. Elizabeth không đồng ý với các cô, nhưng cô không khiên cưỡng như thế với lời đề nghị của Bingley. Mọi người sau đấy đồng ý rằng nếu như Jane không khỏe hơn, họ sẽ cho mời ông Jones đến vào lúc sáng sớm. Bingley rõ ràng tỏ ra rất bứt rứt, hai chị em Bingley thì cho rằng họ cảm thấy rất khổ sở khi nghe tin này. Tuy nhiên sau bữa ăn tối, hai cô giảy khuây với nhau qua những bài song ca, trong khi Mr Bingley không biết làm gì hơn là ra lệnh cho gia nhân làm mọi cách chăm sóc cho người bệnh và cô em.

Tập 1 - Chương 9

Chương 9


Elizabeth qua đêm cùng phòng với chị mình. Đến sáng, gia nhân chuyển lời thăm hỏi của Mr Bingley và hai chị em anh đến cho họ. Và Eliza có thể vui mừng vì câu trả lời của bác sĩ là không bi quan lắm. Tuy bệnh tình của Jane đã cải thiện, cô vẫn yêu cầu cho gửi tin về Longbourn cho biết tình hình và tỏ ý muốn mẹ cô đến thăm Jane. Thư được mang đi ngay và mẹ cô đáp ứng ngay lập tức. Bà Bennet và hai cô con gái út đến Netherfield vừa sau bữa ăn sáng.
Nếu bà Bennet thấy Jane gặp nguy hiểm gì hiển nhiên bà sẽ cảm thấy vô cùng khổ sở. Nhưng khi đến nơi, an tâm rằng bệnh tình cô không lấy gì làm nguy hiểm, bà không mong cô khỏi bệnh ngay lập tức, kẻo phải rời Netherfield. Vì thế bà không nghe theo lời yêu cầu của cô gái muốn về nhà. Vị bác sĩ cũng thế. Sau khi ngồi với Jane, cả bốn mẹ con được cô Bingley mời vào phòng ăn sáng. Bingley gặp họ với hy vọng rằng bà Bennet không nghĩ bệnh tình của Jane tệ hơn là bà e sợ lúc đầu.
Bà Bennet nói:
- Thật ra, tôi e bệnh của Jane khá nặng, nên không thể đi đứng được. Ông Jones nói là ta không nên để con bé di chuyển. Chúng tôi buộc phải làm phiền gia đình anh ít lâu nữa.
Bingley thốt lên:
- Di chuyển! Không nên nghĩ đến việc này. Tôi tin chắc rằng cô em tôi không muốn cô ấy phải di chuyển.
- Thưa bà, bà có thể trông cậy nơi chúng tôi. Cô Bennet sẽ được chăm sóc chu đáo trong thời gian cô ấy lưu lại đây. – Cô Bingley nói.
Bà Bennet cảm ơn họ nồng nhiệt. Bà thêm vào:
- Tôi chắc rằng, nếu không có những người bạn tốt như thế này, tôi không biết Jane sẽ ra sao. Vì Jane thật sự đã yếu nhiều và chịu khổ sở nhiều. Mặc dù Jane có đủ kiên trì chịu đựng. Nó là cô gái có tính khí hiền dịu nhất mà tôi từng thấy. Tôi vẫn thường nói với những cô bé khác của tôi rằng chúng không thể so sánh cùng chị của chúng. Ngài Bingley, anh có một căn phòng thật trang nhã, thêm ngoại cảnh thật quyến rũ qua con dường dạo lót sỏi ngoài kia. Tôi chưa từng thấy nơi nào đẹp như Netherfield. Tôi mong anh không có ý định sẽ vội vã rời khỏi nơi này, dù tôi biết rằng anh chỉ thuê ngắn hạn.
- Tôi quyết định mọi việc đều chóng vánh, vì thế nếu tôi nhất quyết rời khỏi Netherfield, cò thể tôi sẽ lên đường trong vòng năm phút. Tuy nhiên vào lúc này tôi muốn ổn định ở đây. – Bingley trả lời.
Elizabeth thốt lên:
- Chính đấy là điều tôi đoán về anh.
- Cô bắt đầu hiểu tôi rồi phải không? – Anh quay về phía cô thốt lên.
- À vâng tôi nghĩ rằng mình hiểu anh khá rõ.
- Tôi mong rằng đây là lời khen. Nhưng bị nhìn thấu suốt về mình thì thật là tội nghiệp cho tôi.
- Nhưng điều này không nhất thiết là một người với cá tính sâu sắc và tinh tế như anh phải làm ra vẻ khó hiểu hơn.
Bà mẹ thốt lên:
- Lizzy, hãy nhớ con đang ở đâu, đừng phóng túng như ở nhà.
Bingley tiếp lời ngay:
- Trước đây tôi không biết rằng cô hay tìm hiểu về cá tính. Hẳn đây là một ngành nghiên cứu thích thú.
- Vâng thích nhất là những cá tính phức tạp, ít ra cũng có lợi điểm ở đấy.
- Cả nước mới có thể cung ứng vài đối tượng như thế. Nơi miền quê, ta di chuyển trong một xã hội rất hạn hẹp và ít thay đổi.
- Nhưng chính con người thì lại thay đổi nhiều đến nỗi bao giờ chúng ta cũng có thể quan sát cái gì đấy mới nơi họ.
Bà Bennet nói, với vẻ phật ý vì anh đã đề cập đến miền quê:
- Vâng đúng như thế. Tôi đảm bảo với anh rằng có nhiều việc như thế xảy ra nơi miền quê cũng như trong thành thị.
Mọi người đều ngạc nhiên. Darcy sau khi nhìn bà một khoảnh khắc, im lặng quay đi hướng khác. Nghĩ rằng mình đã thắng áp đảo anh ta, bà Bennet tiếp tục đà thắng lợi:
- Riêng phần tôi, tôi không thấy London có lợi điểm nào to tát so với miền dân dã, ngoại trừ những cửa hàng và cơ sở công cộng. Miền quê thì dễ chịu hơn nhiều, có phải thế không hở anh Bingley?
- Khi tôi sống nơi miền quê tôi không bao giờ muốn rời xa, còn khi tôi lên thành thị thì cũng thế. Mỗi miền đều có lợi điểm riêng của nó, nên tôi thấy nơi nào cũng hạnh phúc thôi.
- Đúng đấy, vì anh có tính khí chừng mực. Nhưng anh bạn đây – bà nhìn qua anh Darcy – dường như nghĩ rằng miền quê không là gì cả.
Elizabeth đỏ mặt vì bà mẹ:
- Mẹ à! Thật ra mẹ đã hiểu nhầm ý anh Darcy. Anh ấy chỉ muốn nói rằng những người sống ở miền quê không được đa dạng như ở thành thị, mẹ hẳn phải công nhận điêu này.
- Đúng vậy con ạ, nhưng về việc không gặp được những người trong cộng đồng này, mẹ nghĩ rằng không có mấy cộng đồng lớn hơn nơi đây. Chúng ta đã ăn tối với hơn bốn mươi gia đình.
Chỉ có lòng quan ngại cho Elizabeth mới khiến Bingley giữ được nét mặt điềm tĩnh. Em gái anh không tế nhị bằng, hướng tia mắt đến chỗ Darcy với cái nhìn đầy ý nghĩa. Để nói việc gì đấy nhằm chuyển hướng bà mẹ, Elizabeth hỏi bà xem Charlotte Lucas có đến Longbourn từ khi cô đi khỏi hay không?
- Có cô ấy đi với ông bố. Ngài William thật là người dễ chịu có phải vậy không, ngài Bingley? Ông là người của thời trang, thật dịu dàng, thật sâu sắc. Ông ấy luôn có chuyện gì để nói với mọi người. Đấy là ý tưởng của tôi về mẫu người gia giáo, những người tự cho mình là quan trọng và không hề mở miệng thì nhầm to.
- Charlotte có dùng bữa với mẹ không?
- Không, cô ấy muốn về nhà. Mẹ đoán cái người mà cô ấy cần đến chính là bánh nhân thịt băm. Về phần tôi, ngài Bingley à, tôi luôn giữ những người hầu có thể làm được việc. Các con gái tôi được giáo dục theo cách khác. Nhưng hãy để mọi người tự phán xét. Mặc dù các cô nhà Lucas thì rất tốt, anh hãy tin tôi. Nhưng các cô ấy thì không được đẹp, thật đáng tiếc. Không phải tôi cho Charlotte không ưa nhìn – nhưng mà cô ấy vẫn là người bạn đặc biệt của gia đình tôi.
Bingley nói:
- Xem chừng cô ấy rất dễ mến.
- À đúng thế, nhưng anh phải công nhận là cô ấy không được đẹp. Chính phu nhân Lucas cũng thường nói như vậy, và cảm thấy ganh tỵ với Jane của nhà chúng tôi. Tôi không muốn khoe khoang về các con mình, nhưng chắc chắn rằng Jane là cô gái đẹp nhất trong vùng. Đấy là điều mà ai cũng nói. Khi con bé lên mười lăm, có một anh chàng sống với ông Gardiner, em trai tôi, trong thành phố, yêu con bé đến nỗi em dâu tôi nghĩ rằng anh ta sẽ cầu hôn với nó. Nhưng cuối cùng anh ta không làm thế, có lẽ vì nghĩ rằng con bé còn quá trẻ. Tuy nhiên anh ta đã viết tặng nó những bài thơ thật tuyệt.
Elizabeth sốt ruột nói:
- Thế là chấm dứt niềm yêu thương của anh ấy. Con đoán là có nhiều người cũng vượt qua nỗi buồn theo cùng một cách. Con đã tự hỏi ai đã khám phá ra hiệu lực của thi ca trong việc xua đuổi tình yêu.
- Thế mà tôi vẫn nghĩ thi ca là thực phẩm của tình yêu. – Darcy nói.
- Có thể như thế đối với tình yêu tinh tế, bền vững lành mạnh. Mọi thứ đều có thể nuôi dưỡng cái gì mạnh sẵn. Nhưng tôi tin rằng với chút tình yêu mong manh, một bài thơ ngắn có thể làm tình yêu đói kém hẳn.
Darcy chỉ mỉn cười và khoảnh khắc ngưng đọng tiếp theo ấy làm Elizabeth sợ rằng bà mẹ cô có thể lại tự phơi bày sự thiển cận ra lần nữa. Cô muốn nói điều gì đấy nhưng không biết phải ngỏ lời làm sao. Rồi bà Bennet lại bắt đầu những lời cảm ơn Bingley vì đã quan tâm chăm sóc Jane, thêm câu xin lỗi vì bị Lizzy quấy rầy. Bingley trả lời một cách lịch sự, và em gái anh bắt buộc phải nói vài lời lịch sự theo. Cô Bingley cố gắng làm tròn vai trò của mình mà không có mấy vẻ thanh nhã, đủ để làm bà Bennet hài lòng. Sau đấy bà yêu cầu chuẩn bị cỗ xe. Với dấu hiệu này, cô gái út đưa bà ra ngoài. Hai cô đã thì thầm chuyện trò với nhau trong suốt cuộc thăm viếng, kết quả là cô út đòi hỏi Bingley tổ chức một buổi dạ vũ khi anh đến đấy.
Lydia là một cô gái mười lăm, rắn chắc, với nước da sáng, gương mặt tươi vui. Cô là đứa con cưng của bà mẹ, nên bà đã đưa cô vào quan hệ giao tiếp trong xã hội khi cô còn rất trẻ. Cô có tính khí sôi nổi và cung cách tự cho mình là quan trọng, qua đấy tạo sự chú ý của các sĩ quan hay qua nhà ông chú. Cộng thêm với tư cách dung dị, những giao tiếp đã làm cô thêm phần tự tin. Vì thế cô tự cho mình có vị thế ngang bằng để đề cập với Bingley về việc tổ chức buổi dạ vũ và thình lình nhắc anh giữ lời hứa. Cô lại nhắc thêm rằng nếu anh không giữ chữ tín thì đấy là điều đáng hổ thẹn nhất trên đời. Câu trả lời của anh đã khiến cho mẹ rất vui mừng.
- Xin cô tin rằng tôi rất sẵn lòng giữ lời hứa, và khi chị cô khỏi bệnh, nếu cô muốn cô có thể định ngày giờ. Nhưng tôi tin cô hẳn không thích khiêu vũ khi chị cô còn yếu.
- À vâng. Tốt hơn ta nên đợi đến khi chị Jane được khoẻ mạnh, và khi ấy rất có thể đại úy Carter sẽ trở lại Meryton. Và khi anh tổ chức dạ vũ, tôi sẽ đòi họ cùng tổ chức dạ vũ. Tôi sẽ bảo đại tá Foster rằng thật xấu hổ nếu ông ấy từ chối.
Bà Bennet cùng hai cô con gái ra về, Elizabeth quay lại với Jane, để lại cách ứng xử của bà cùng hai cô em gái cho sự bình phẩm của hai người phụ nữ và Darcy. Tuy nhiên Darcy không hề muốn hùa với hai người về những lời phê bình dành cho bà Bennet, mặc dù cô Bingley đã có những ám chỉ về đôi mắt huyền.

Tập 1 - Chương 10

Chương 10


Một ngày trôi qua tương tự như ngày trước đấy. Bà Hurst và cô Bingley bỏ ra vài giờ buổi sáng ngồi với Jane đang dần bình phục. Vào buổi tối Elizabeth ngồi với họ trong phòng khách. Mr Darcy đang viết một lá thư, cô Bingley ngồi kế bên anh, liên tục theo dõi việc anh làm khiến cho Darcy bị phân tâm trong việc viết thư cho em gái. Ông Hurst và Bingley thì đang chơi bài, và bà Hurst xem hai người chơi.
Elizabeth đang ngồi đan thêu, nhưng cũng cảm thấy thích thú để ý những gì diễn ra giữa Darcy và cô Bingley. Cuộc đối thoại kì lạ giữa hai người có phần phù hợp với những gì cô nhận xét về mọi người. Với những lời khen của cô Bingley về nét chữ đẹp hoặc dòng chữ đều nhau của anh, và cách anh nhận lời khen của cô với vẻ vô tâm tuyệt đối.
- Hẳn là cô Darcy sẽ rất vui mừng khi nhận được thư của anh.
Darcy không trả lời.
- Anh viết nhanh một cách lạ thường.
- Cô nhầm rồi, tôi viết khá chậm.
- Có bao nhiêu là thư anh có cơ hội viết trong một năm! Cả những lá thư kinh doanh nữa. Tôi ghét những thư từ như thế.
- Vậy thì điều may mắn là những lá thư ấy gắn liền với số phận của tôi thay vì của cô.
- Xin anh vui lòng nhắn với cô ấy rằng tôi rất mong gặp lại cô ấy.
- Tôi đã nhắn một lần rồi theo như lời yêu cầu của cô.
- T ôi e rằng anh không thích cây bút ấy. Đưa tôi chữa cho. Tôi chữa bút khá hay đấy.
- Cảm ơn cô nhưng tôi luôn tự chữa lấy.
- Làm thế nào anh nghĩ ra cách viết đều hàng như thế?
Darcy chỉ im lặng.
- Anh nhớ bảo cô em rằng tôi vui mừng khi nghe cô ấy có nhiều tiến bộ về đàn nhạc. Xin cho cô ấy biết luôn là tôi rất say mê thiết kế nhỏ của cô ấy cho cái bàn, và tôi nghĩ rằng nó rõ ràng đẹp hơn cái của cô Grantley.
- Cô có thể cho phép tôi hoãn sự say mê của cô đến thư sau được không? Hiện giờ tôi không đủ giấy để viết.
- À! Không sao. Tôi sẽ gặp cô ấy vào tháng giêng. Nhưng anh có thường viết những lá thư dài lôi cuốn như thế không, anh Darcy?
- Thường những lá thư do tôi viết đều dài, còn có lôi cuốn hay không thì tôi không biết.
- Tôi nhận ra quy luật rằng, một người viết một lá thư dài dễ dàng thì nội dung đều rất lôi cuốn.
Bingley thốt lên:
- Caroline, đấy không phải là cách khen ngợi Darcy đâu, vì rằng anh ta không viết lá thư một cách dễ dàng. Anh ta đã học được khá nhiều từ thô tục, có phải thế không anh bạn?
- Cách viết của tôi khác hẳn với cậu đấy.
- À! Charles viết theo cách cẩu thả nhất mà người ta có thể tưởng tượng được. Anh ấy bỏ đi phân nửa số chữ và bôi bẩn phân nửa còn lại. – Cô Bingley tiếp lời.
- Ý tưởng của tôi tuôn ra nhanh đến nỗi tôi không có thời gian trình bày. Theo cách thức ấy các lá thư của tôi nhiều lúc không truyền đạt được những gì tôi muốn đến người nhận.
Elizabeth nói:
- Anh Bingley, sự khiêm tốn của anh khiến người ta không thể chê trách anh được.
- Không có gì dối trá hơn là vẻ khiêm tốn bề ngoài. Thường nó là sự cẩu thả trong việc diễn đạt ý kiến, đôi lúc còn là cách khoe khoang gián tiếp. – Darcy nói.
- Và anh xem sự khiêm tốn nhỏ của tôi vừa rồi thuộc vào loại nào thế?
- Đấy là cách khoe khoang gián tiếp, vì thực ra anh hãnh diện về những khuyết điểm của anh khi viết thư, vì anh xem những khuyết điểm này là do ý tưởng nhanh và trình bày vụng về, anh nghĩ ít nhất đấy là điểm thú vị. Những người thầy thường đánh giá cao khả năng làm việc gì cũng nhanh nhẹn, và thường không để ý đến việc cầu toàn. Khi anh nói với bà Bennet trong sáng nay rằng nếu anh quyết chí rời Netherfield anh sẽ đi trong năm phút, đấy là một cách tự khen mình. Tuy nhiên, có gì đáng khen ngợi đâu trong sự hấp tấp làm cho mọi công việc cần thiết bị dở dang và không có lợi gì cho mình hoặc cho bất cứ ai?
- Không được! Đúng là quá mức. Vào buổi tối mà nhớ lại những điều ngu xuẩn đã nói hồi sáng thì thật là quá sức chịu đựng. Tuy vậy, tôi lấy danh dự mà xác nhận tôi tin những điều tôi nói về mình là đúng, lúc ấy tôi tin rằng như thế. Vì thế tôi không có ý định hấp tấp một cách vô ích chỉ để phô trương với các cô gái.
- Tôi biết anh tin vào những gì mình nói, nhưng tôi cũng không thấy thuyết phục rằng anh sẽ ra đi một cách hối hả như thế, và nếu anh đang nhảy lên lưng ngựa, một người bạn chỉ cần nói “Bingley, anh nên nán lại thêm một tuần”, có thể anh sẽ không đi, và khi được khuyên nhủ thêm có thể anh sẽ ở thêm vài tháng.
Elizabeth thốt lên:
- Qua đấy anh chỉ minh chứng rằng anh Bingley không công bằng với chính tính khí của anh ta. Anh chỉ phô trương cho anh ta hơn là anh ta tự phô bày.
- Tôi rất lấy làm cảm kích khi cô chuyển lời nói của bạn tôi thành lời khen về tư cách mềm mỏng của tôi. Nhưng tôi e rằng cô đã lái vấn đề sang hướng khác mà anh bạn tôi đây chưa hẳn chịu đi theo, vì chắc chắn anh ta lại sẽ nghĩ tốt về tôi. Nếu trong trường hợp như thế tôi lại khước từ thẳng thừng và đi càng nhanh càng tốt. – Bingley mỉm cười nói với Elizabeth.
- Liệu anh Darcy có xem khuyết điểm về sự vội vàng trong ý định của anh có thể sửa chữa khi mà anh khăng khăng giữ nguyên ý định không?
- Tôi không thể giải thích chính xác vấn đề này, tự Darcy cậu ấy phải nói ra thôi.
Darcy lên tiếng:
- Cô muốn tôi giải thích ý kiến mà cô gọi là ý kiến của tôi, trong khi tôi vẫn chưa nhận ra đấy là ý của mình. Tuy nhiên, xét theo sự trình bày của cô, cô Bennet thân mến ạ, cô nên nhớ rằng người bạn ấy chỉ muốn anh ấy dời lại kế hoạch của mình, người ấy chỉ mong muốn thế thôi chứ không có ý biện luận về sự đúng mực trong cư xử.
- Sẵn sàng nhân nhượng – nhân nhượng một cách dễ dàng – sự thuyết phục của một người bạn dường như không có giá trị với anh.
- Nhân nhượng mà thâm tâm mình không tin tưởng chắc chắn, thì không phải là lời khen ngợi cho sự hiểu biết về nhân nhượng hay tin tưởng.
- Theo tôi nghĩ, đối với anh Darcy anh không tin tưởng vào ảnh huởng của tình bạn hay lòng thương mến. Khi ta thật lòng quý mến người yêu cầu ta việc gì, ta vân nhân nhượng nghe theo mà không cần lời giải thích về lý do yêu cầu. Có lẽ chúng ta nên chờ cho đến khi tình huống thật sự xảy ra, trước khi chúng ta bàn về cách ứng xử của anh ấy. Nhưng nói chung, trong những trường hợp thông thường giữa bạn bè với nhau, khi một người ước mong người kia thay đổi ý định, anh có nghĩ xấu về người đã chiều theo ý muốn của bạn mình mà không chờ có lời giải thích hay không? Trước khi chúng ta bàn luận, nên xác định rõ hơn tầm quan trọng của lời yêu cầu, cũng như mức độ thân thiết giữa hai người, nên chăng như thế?
- Cô Bennet, đúng là như thế, ta hãy nghe qua mọi chi tiết, đừng quên tầm quan trọng của các chi tiết, vì qua đấy lời biện luận có thể nặng kí hơn. Tôi cam đoan rằng nếu Darcy không phải là người cao lớn hơn so với tôi, sự trọng vọng của tôi đối với cậu ấy còn không đến một nửa. Tôi chưa từng biết người nào uy nghiêm hơn Darcy, trong những hòan cảnh nhất định và những chỗ nhất định, đặc biệt là ở nhà anh ta, vào buổi tối thứ bảy khi anh ta không có việc gì làm.
Darcy mỉm cười nhưng, Elizabeth có thể cảm nhận rằng anh bị xúc phạm khá nặng, nên cô cố nén tiếng cười. Cô Bingley phật ý vì sự sỉ nhục anh nhận được, vạch sự sai trái của ông anh đã nói năng vô nghĩa.
Anh bạn anh nói:
- Tôi nhận ra ý đồ của anh, Bingley ạ. Anh ghét biện luận, nên anh muốn dập tắt nó.
- Có thể như vậy, biện luận cũng như tranh cãi. Nếu anh và cô Bennet hoãn việc biện luận của hai người cho đến khi tôi ra khỏi phòng, tôi sẽ rất biết ơn, rồi sau đấy hai người có thể nói gì về tôi cũng được.
- Với tôi thì không hề gì. Còn anh Darcy, anh ấy nên viết cho xong lá thư của mình.
Darcy nghe theo lời cô, và anh hoàn tất lá thư.
Sau khi hoàn thành công việc, anh xin cô Bingley và Elizabeth chiều theo mình dạo lên vài bản nhạc. Cô Bingley sốt sắng đi đến cây đàn dương cầm, sau khi lịch sự yêu cầu Elizabeth biểu diễn trước, và cô này cũng lịch sự nghiêm chỉnh khước từ, Bingley bắt đầu ngồi xuống đàn.
Bà Hurst hát cùng em gái; và trong khi Elizabeth đang lật xem qua các sách nhạc đặt trên cây đàn dương cầm, cô không thể không nhận ra rằng đôi mắt của Darcy thỉnh thoảng lại dán vào cô. Cô không dám nghĩ rằng cô có thể là đối tượng được một người thuộc tầng lớp thượng lưu như anh cảm mến. Tuy thế, ý nghĩ anh nhìn cô vì có ác cảm càng lạ kì hơn. Cuối cùng cô chỉ có thể nghĩ rằng cô thu hút sự chú ý của anh chỉ vì cô có gì đấy sai trái hay đáng trách hơn những người trong phòng, theo những ý tưởng của anh về cách cư xử. Ý nghĩ này không làm cô phật lòng. Cô không thích anh lắm do đó không để ý đến việc anh có chấp nhận mình hay không.
Sau khi chơi vài bản nhạc Ý, cô Bingley thay đổi sự mê hoặc bằng một giai điệu Tô Cách Lan sinh động. Ngay sau đấy, Darcy tiến lại gần cô và nói:
- Cô Bennet, cô có cảm thấy muốn nhân cơ hội này khiêu vũ một bản không?
Cô mỉm cười nhưng không đáp. Anh lặp lại câu hỏi, với một ít ngạc nhiên về sự im lặng của cô.
- À tôi đã nghe anh nói rồi, nhưng tôi chưa biết phải trả lời ngay thế nào. Tôi biết anh muốn tôi ưng thuận để có thể xem thường thú vui giải trí của tôi, nhưng tôi rất lấy làm vui khi đánh bại những âm mưu kiểu này, và phản công lại người chủ mưu. Vì thế tôi quyết định trả lời anh rằng tôi không thích khiêu vũ. Và bây giờ anh có thể khinh thường tôi, nếu như anh dám.
- Thật ra tôi không dám xem thường cô.
Elizabeth thật ra đã có chủ định đối đầu với anh, cô ngạc nhiên khi thấy anh tỏ ra khoáng đạt, nhưng tính cách của cô là sự pha trộn giữa ngọt dịu và hóm hỉnh, khiến cho cô khó có thể đối đầu với ai được. Và Darcy cảm thấy chưa bao giờ anh bị mê hoặc bởi một phụ nữ giống như cô. Anh thật sự nghĩ rằng, nếu không vì địa vị thấp kém của cô, anh sẽ sa vào tình thế nguy hiểm.
Cô Bingley đã trông thấy, hay đã đủ hồ nghi để trở nên ghen tỵ. Cô đã sốt ruột mong muốn Jane bình phục, giờ đây lại thêm mong muốn tống khứ Elizabeth. Cô thường khích động Darcy xem thường nhữn người khách, bằng cách nói về một hôn lễ giả định, hay trù tính cho hạnh phúc của anh trong mối quan hệ thông gia.
Khi cùng anh đi dạo trong khu vườn cây ngày hôm sau, cô nói:
- Khi sự kiện đáng mong ước này xảy ra, tôi mong rằng anh sẽ cho bà mẹ vợ của anh vài ý tứ để bà hiểu rằng nên giữ mồm giữ miệng, nếu có thể được, anh hãy chấn chỉnh các cô em gái luôn chạy theo cách sĩ quan luôn thể. Và, nếu tôi có thể đề cập đến một vấn đề thật tế nhị, anh nên kiểm soát cái gì đấy nhỏ nhoi, gần như tính tự phụ và xấc xuợc của người vợ anh.
- Cô có đề xuất gì khác không cho hạnh phúc gia đình của tôi nữa không?
- À! Có. Anh nên treo chân dung của ông chú và bà dì Phillips của anh dọc trong hành lang phòng khách của dinh thự Pemberly. Đặt gần chân dung ông chú anh, ngày xưa làm thẩm phán. Hai người dù sao cũng làm chung lĩnh vực, chỉ khác nhau ở nghề nghiệp thôi. Về chân dung của Elizabeth, anh không nên bận tâm, vì chẳng có họa sĩ nào có thể vẽ đúng đôi mắt đẹp thế.
- Đúng thế, không dễ gì bắt lấy những gì biểu lộ qua đôi mắt, nhưng những màu sắc, hình thể thì vẫn có thể vẽ ra được.
Đúng lúc ấy họ gặp bà Hurst và Elizabeth cũng đang đi dạo. Cô Bingley có vẻ bối rối vì cô e ngại những câu nói vừa rồi bị nghe lỏm.
- Tôi không biết hai người cũng đang đi dạo.
Bà Hurst nói:
- Hai người xấu quá, lẻn đi ra ngoài mà không cho chúng tôi biết.
Rồi bà nắm lấy cánh tay được tự do của Darcy, bà bước đi để Elizabeth lại một mình. Con đường mòn chỉ đủ khoảng cách cho ba người. Darcy nhận ra sự khiếm nhã của họ, quay lại nói:
- Đường này quá hẹp cho đoàn chúng ta. Ta nên đi vào con dường lớn.
Nhưng Elizabeth không muốn nhập vào đoàn người, cười đáp:
- Không, không ba người cứ đi. Nhóm người như thế trông hay rồi. Nếu thêm người thứ tư thì mất hết cảnh đẹp. Tôi xin kiếu.
Rồi cô tung tăng chạy đi, lòng phơi phới ngao du, trong niềm hy vọng có thể về nhà trong ít ngày nữa. Jane đã đỡ nhiều, nên cô muốn ra khỏi phòng ngủ tối hôm ấy

Tập 1 - Chương 11

Chương 11


Sau bữa ăn tối, Elizabeth chạy lên phòng chị mình, chuẩn bị áo ấm cho cô, đưa cô ra phòng khách. Hai phụ nữ chủ nhà đón họ với những lời bày tỏ niềm vui. Trong một giờ trước khi các ông xuất hiện, Elizabeth thấy hai người chưa từng bao giờ dễ chịu như thế. Nghệ thuật ăn nói của họ thật tuyệt. Họ có thể mô tả chuẩn xác một buổi tiệc, hài hước kể lại một mẩu chuyện, và thoải mái cười đùa với bạn bè họ.
Nhưng khi các ông xuất hiện, Jane không còn là đối tượng quan trọng. Đôi mắt cô Bingley lập tức hướng về Darcy, nói với anh câu gì đấy trước khi anh bước đến. Anh chào cho Jane với lời chúc mừng về sức khỏe cô. Ông Hurst cũng khẽ cúi đầu chào cô và nói ông “rất vui”. Nhưng chỉ riêng Bingley có phần dài dòng và nồng ấm, anh biểu lộ niềm vui và sự chăm chút đối với cô. Trong nửa giờ đồng hồ, họ nhóm lửa và giữ cho lò sưởi được nóng vì ngại Jane bị lạnh. Bingley đề nghị cô ngồi kế bên lò sưởi rồi ngồi xuống gần cô, không trò chuyện nhiều với người khác. Elizabeth ngồi ở góc phòng đối diện, nhìn khung cảnh trong phòng với cả sự vui mừng.
Khi họ đã dùng trà xong, ông Hurst nhắc cô em về cỗ bài, nhưng không ai hưởng ứng. Cô đã đoán rằng Darcy không thích chơi bài, nên từ chối ông Hurst. Cô phân trần với ông rằng không ai muốn chơi bài cả, và sự im lặng của họ dường như minh chứng cho lời cô nói. Vì thế ông Hurst không có việc gì làm, đành phải nằm dài trên ghế sofa mà ngủ. Darcy lấy một cuốn sách ra đọc, cô Bingley cũng thế, còn bà Hurst bận rộn mân mê các vòng tay và nhẫn của mình, thỉnh thoảng góp chuyện với Jane.
Cô Bingley vừa để ý đến Darcy đang chăm chú đọc sách, vừa đọc quyển sách của mình, hoặc hỏi han vài câu, hoặc nhìn qua trang sách của anh. Tuy nhiên, cô không thể gợi chuyện với anh, anh chỉ đáp lại các câu hỏi của cô rồi chăm chú đọc tiếp. Cuối cùng cô cảm thấy không thú vị với quyển sách của mình, cô chọn nó chỉ vì nó là tập hai tiếp theo tập mà anh đang đọc. Cô ngáp dài và nói:
- Trải qua một buổi tối như thế này thật là thú vị! Tôi có thể nói không có gì thú hơn là đọc sách. Người ta có thể chán mọi thứ khác, nhưng sách thì không! Khi tôi có nhà riêng, tôi sẽ khổ sở nếu không có một tủ sách phong phú.
Không ai trả lời, cô lại ngáp lần nữa, ném quyển sách qua một bên, đảo mắt nhìn khắp phòng hầu tìm ra cái gì khác vui hơn. Khi cô nghe anh mình đề cập đến một buổi dạ vũ cho Jane, cô quay qua anh:
- Charles, nhân đây, anh thật sự có ý định tổ chức buổi dạ vũ tại Netherfield à? Trước khi anh tiến hành, em khuyên anh nên hỏi ý kiến của những người quanh đây. Em có thể nhầm, nhưng em đoán có người trong chúng ta nghĩ dạ vũ là một cực hình thay vì thú vui.
- Nếu em muốn ám chỉ Darcy, nếu anh ấy muốn anh ấy có thể đi ngủ trước khi buổi dạ vũ bắt đầu. Buổi dạ vũ đã được quyết định.
- Em sẽ thích dạ vũ tổ chức theo cách khác. Thường trong những buổi hội như thế này, có cái gì đấy tẻ nhạt không chịu nổi. Tạo cơ hội chuyện trò với nhau thì hơn là khiêu vũ.
- Caroline ạ, hay hơn nhiều, em có thể nói thế, nhưng như vậy không còn là dạ vũ nữa.
Cô Bingley không trả lời, chỉ một lúc sau cô đứng dậy và đi vòng quanh phòng. Thật hình cô thật tuyệt và dáng đi đứng cũng thật đẹp, tất cả chỉ để nhắm vào Darcy, nhưng anh chàng vẫn chăn chỉ đọc sách. Trong tuyệt vọng, cô thử cách khác. Quay qua Elizabeth nói:
- Cô Lizzy, tôi muốn thuyết phục cô làm theo tôi, đi vòng quanh phòng. Tôi đảm bảo với cô thật là dễ chịu sau khi đã ngồi lâu một chỗ.
Elizabeth ngạc nhiên, nhưng cũng đồng ý làm theo. Cô Bingley đã thành công với đối tượng của cô. Darcy nhìn lên. Cũng như Elizabeth, anh tỉnh người ra vì bị lôi kéo vào cách thức gây chú ý mới mẻ. Anh được mời tham dự nhưng từ chối. Anh cho biết anh nghĩ ra có hai động lực để cùng nhau đi tới lui trong căn phòng và nếu anh cùng tham gia anh sẽ ngáng trở một trong hai động lực. “Anh có ý gì?” Cô Bingley rất muốn biết anh đang nghĩ gì – và hỏi Elizabeth xem cô có hiểu anh nói gì không?
Cô trả lời:
- Tôi không hiểu gì cả. Nhưng qua đấy anh ấy có ý nghiêm khắc với chúng ta, nên cách tốt nhất làm anh ta thất vọng là không nói gì hết.
Tuy nhiên cô Bingley không muốn làm anh thất vọng về việc gì hết, nên khăng khăng yêu cầu anh giải thích về hai động lực mà anh nghĩ ra.
Anh nói, sau khi cô cho phép anh lên tiếng:
- Tơi không có ý giấu giếm gì mà không giải thích. Hoặc hai cô chọn cách này vì hai cô thân thiết với nhau và có chuyện bí mật cùng bàn bạc với nhau, hoặc hai cô biết ngoại hình mình trở nên đẹp nhất khi di chuyển. Với động lực thứ nhất tôi không muốn chen vào chuyện riêng tư, với động lực thứ hai, tôi có thể chiêm ngưỡng hai cô tốt hơn khi tôi ngồi bên lò sưởi.
- Này! Anh đã gây cú sốc cho tôi! Tôi chưa từng nghe điều gì kì khôi như thế. Chúng tôi có thể trừng phạt anh như thế nào vì câu nói này? – Cô Bingley thốt lên.
- Không dễ gì, nếu cô chỉ có ý muốn trừng phạt. Tất cả chúng ta đều có thể gây khó chịu cho nhau hay trừng phạt nhau. Cô nên trêu chọc anh ấy, cười cợt anh ấy, cô là người thân thiết thì phải biết rõ điều này.
- Lấy danh dự của mình, tôi xin nói tôi không biết. Xin cô tin rằng sự thân thiết của tôi không dạy cho tôi làm việc ấy. Trêu chọc tính khí điềm đạm và sự tinh trí à? Không, không tôi nghĩ anh ta có thể thách thử chúng ta ở điểm này. Còn về việc cười cợt, chúng ta không nên tự phô bày khi cười cợt mà không có chủ đề. Anh Darcy có thể tự khen mình mất.
Elizabeth thốt lên:
- Không nên cười cợt anh Darcy à! Đấy là một lợi điểm hiếm hoi, và tôi hy vọng vẫn mãi hiếm hoi, vì tôi sẽ bị thua thiệt nặng nếu có nhiều mối quan hệ như thế. Tôi rất thích đùa. Anh nói:
- Cô Bingley đã nâng uy tín tôi quá cao.Cái thông minh nhất và cái tốt nhất của đàn ông, à không cái thông minh nhất và cái tốt nhất của những hành động đàn ông, có thể trở nên lố bịch bởi một người cả đời trước tiên chỉ biết bông đùa.
Elizabeth trả lời:
- Đúng vậy, có những người như thế, nhưng tôi hy vọng tôi không có trong số ấy. Tôi mong tôi không bông đùa quá lố. Những điên rồ, bốc đồng vô nghĩa và bất nhất đều khiến tôi lấy làm vui, tôi thú thật, nên tôi cười cợt những điều này mỗi khi có thể. Nhưng tôi nghĩ anh không có tính ấy.
- Có thể không ai có. Nhưng tôi đã học hỏi để tránh những khuyết điểm thường bộc lộ thành quan niệm khiến cho người khác đùa cợt.
- Những khuyết điểm như phù phiếm và kiêu hãnh.
- Vâng phù phiếm đúng thật là một khuyết điểm. Nhưng kiêu hãnh – khi có đầu óc khá hơn người, kiêu hãnh luôn luôn có chừng mực.
Elizabeth quay đi để giấu một nụ cười.
Cô Bingley xen lời:
- Tôi nghĩ cô đã xem xét xong anh Darcy. Xin cô cho bíêt kết quả ra sao?
- Theo như anh Darcy nói, tôi hoàn toàn tin rằng anh không có khuyết điểm. Anh đã tự thừa nhận mà không che dấu.
Darcy phản bác:
- Không, tôi không có ý khoe khoang như thế. Tôi có nhiều khuyết điểm, nhưng tôi mong các khuýêt điểm này không phải do nhận thức. Về tính khí của tôi, tôi không dám tự tâng bốc. Tôi nghĩ tính tôi ít chịu khuất phục - chắc chắn là không hợp với thiên hạ. Tôi không thể quên nhanh những thói xấu của người khác, hay những gì người khác xúc phạm tôi. Tâm tư tôi không dễ bị lay chuyển. Có lẽ nên nói rằng tôi hay phật ý. Một khi cảm nghĩ tốt của tôi đã mất là xem như không thể cứu vãn.
Elizabeth thốt lên:
- Như thế là một khuyết điểm đấy! Thói phật ý không thể nào xoa dịu được chính là một phần của tính khí. Nhưng anh đã lựa chọn đúng khuyết điểm của anh – tôi thật sự không thể bông đùa. Anh được an toàn với tôi.
- Tôi nghĩ mọi người đều có một khuyết điểm nào đấy, một khuyết điểm tự nhiên mà ngay cả một nền giáo dục tốt nhất cũng không thể xóa đi được.
- Và khuyết điểm của anh là xu hướng ghét bỏ mọi người.
- Và khuyết điểm của cô là cố ý hiểu nhầm họ.
Quá chán với cuộc đối thoại mà mình không thể tham dự, cô Bingley chán nản thốt lên:
- Hãy chơi nhạc một lúc nào. Louisa, cho phép em đánh thức anh Husrt.
Bà chị không phảm đối, đàn dương cầm lại được mở ra, và Darcy sau vài khoảnh khắc suy nghĩ, bắt đầu hối tiếc về việc này. Anh bắt đầu cảm thấy mối nguy hiểm khi đã để tâm quá nhiều đến Elizabeth.

Tập 1 - Chương 12

Chương 12


Sau khi hai chị em thỏa thuận với nhau, Elizabeth viết thư về cho mẹ yêu cầu gửi cỗ xe đến đón hai cô về nhà. Nhưng bà Bennet đã trù tính là Jane sẽ ở lại Netherfield cho đến thứ Ba, đúng một tuần sau khi Jane ngã bệnh, nên bà không vui khi nghe tin này. Vì thế câu trả lời của bà là không thuận với ý muốn của Elizabeth. Bà Bennet cho biết không thể gửi cỗ xe đến trước ngày thứ Ba, và thêm rằng nếu Bingley và các cô em nài ép thì họ có thể ở lại lâu hơn. Tuy nhiên, Elizabeth nhất quyết không muốn ở lại lâu hơn, cô không mong muốn nhận sự nài ép của họ. Trái lại cô ngại người ta nghĩ cô đã xâm phạm cuộc sống riêng tư của họ quá lâu, nên cô thúc giục Jane hỏi mượn cỗ xe ngựa của bà Husrt. Sau cùng, hai chị em cho chủ nhà biết về ý định rời Netherfield vào sáng hôm ấy và hỏi mượn cỗ xe.
Mọi người tỏ ý mong muốn họ ra về vào ngày hôm sau để Jane có thêm thời gian nghỉ ngơi. Hai chị em đồng ý. Và cô Bingley lấy làm tiếc vì đã đưa ra đề nghị dời ngày, vì lòng ghen ghét của cô dành cho Lizzy lấn át cả sự thương cảm đối với Jane.
Mr Bingley lấy làm lo lắng khi để cho hai người về quá sớm nhiều lần thuyết phục cô Bingley rằng như thế không an toàn cho Jane - rằng cô chưa thật sự bình phục. Nhưng Jane đã cương quyết khi cô cho rằng mình nghĩ đúng.
Đối với Darcy, đây là tin khá hay – Elizabeth đã lưu lại quá lâu. Và cô cuốn hút anh nhiều hơn là anh mong muốn, còn cô Bingley đã tỏ ra không lịch sự với cô và đùa cợt anh nhiều hơn lúc bình thường. Anh đã nhất quyết một cách khôn ngoan rằng bây giờ anh sẽ không để lộ ra bất cứ dấu hiệu nào cho thấy rằng anh cảm mến cô, không nên tạo ra chuyện gì khiến cô có thể nghĩ đến hy vọng có thể gây ảnh hưởng đến sự anh vui (?) của anh. Cảm nhận rằng ý tưởng này có lộ ra, thì những hành động của anh trong ngày cuối cùng hẳn phải đủ sức mạnh hoặc xác nhận hoặc đập tan nó. Đã quyết định theo đuổi mục đích của mình, trong cả ngày thứ bảy anh chỉ trao đổi dăm ba câu với cô. Mặc dù có lúc chỉ có hai người với nhau cả nửa giờ, anh chỉ chú ý đọc sách và không nhìn đến cô.
Vào ngày chủ nhật họ chia tay nhau, hầu như mỗi người đều có niềm vui trong lòng. Cô Bingley nhanh chóng đối xử lịch sự với Elizabeth và tỏ lòng quyến luyến với Jane. Cô tỏ ý mong muốn gặp lại Jane tại Longbourn hoặ Netherfield, rồi ôm Jane một cách dịu dàng và bắt tay Elizabeth. Riêng Elizabeth cảm thấy tinh thần phấn chấn nhất.
Bà Bennet đón tiếp hai cô con gái không được nồng hậu cho lắm. Bà phân vân khi thấy họ trở về, nghĩ rằng họ đã quyết định sai lầm khi trở về và tin rằng điều ấy sẽ làm Jane trở bệnh lại. Nhưng ông bố mặc dù chỉ nói ngắn gọn những lời bày tỏ niềm vui mừng, thật sự hồ hởi khi gặp lại hai cô. Ông cảm nhận hai cô thật sự giữ vai trò rất quan trọng trong gia đình. Khi họ vắng mặt, những buổi nói chuyện trong bữa tối kém sinh động hẳn và hầu như không có cảm xúc.
Họ nhận thấy Mary, như thường lệ, đắm mình trong việc tìm hiểu bản chất con người có vài bình phẩm về đạo đức cũ rích muốn mọi người phải nghe. Catherine và Lydia có nguồn thông tin vê lĩnh vực khác, kể từ thứ tư trước, đã có nhiều việc xảy ra với trung đoàn, vài sĩ quan đến dùng bữa với ông chú họ, một binh nhì bị phạt và có tin là đại tá Foster sẽ kết hôn.

Tập 1 - Chương 13

Chương 13

Khi cả gia đình cùng ăn sáng với nhau, ông Bennet nói với vợ:
- Tôi hy vọng bà sẽ chuẩn bị bữa ăn tối nay thật ngon, vì chúng ta sẽ có khách ghé thăm.
- Ông có ý gì thế? Tôi chưa nghe ai sẽ đến cả, ngoại trừ Charlotte Lucas sẽ có thể bất ngờ đến thăm. Nhưng tôi mong là thức ăn gia đình ta đủ ngon để tiếp đãi cô ấy, tôi không nghĩ cô ta thường được thưởng thức những món như thế ở nhà.
- Người tôi muốn nói đến là một người đàn ông lạ mặt.
Mắt bà Bennet sáng lên:
- Đàn ông lạ mặt ư? Tôi tin rằng ông muốn ám chỉ đến Mr Bingley. Tại sao thế Jane? Không khi nào con chịu nói cho mẹ hay cả! Chắc chắn mẹ sẽ rất vui khi được gặp lại anh ấy. Nhưng mà, trời ạ, rủi quá. Hôm nay chẳng còn tí cá nào cả! Lydia, rung chuông đi. Mẹ cần gặp Hill ngay bây giờ.
Ông chồng nói:
- Không phải là anh Bingley. Đây là người mà tôi cũng chưa từng gặp trong đời.
Ông làm cho mọi người ngạc nhiên tột độ, và tỏ ra vui thích khi thấy bà vợ và năm cô con gái sốt ruột hỏi han về người đàn ông này. Sau một lúc tiêu khiển với tính hiếu kỳ của vợ con, ông từ tốn giải thích:
- Khoảng một tháng trước tôi nhận được là thư này, và hai tuần trước tôi đã trả lời, vì tôi nghĩ rằng đây là chuyện tế nhị nên tôi cần chú ý từ đầu. Đấy là thư của anh Collins, người mà sau khi tôi chết có thể đuổi mọi người ra khỏi ngôi nhà này nếu anh ta muốn.
Bà vợ kinh hoàng thốt lên:
- Ôi! Tôi không thể chịu được khi nghe việc này. Xin đừng nói gì về anh chàng ghê tởm ấy. Tôi nghĩ rằng đây là điều vô lý nhất trên đời, bất đông sản của ông lại bị rứt ra khỏi con cái chúng ta, và nếu tôi là ông tôi hẳn đã làm điều gì đó từ lâu rồi.
Jane và Elizabeth cố gắng giải thích cho bà về cách thức thừa kế theo thứ tự. Hai cô đã cố gắng giải thích nhiều lần trước đấy, nhưng đây là chuyện vượt quá mức hiểu biết của bà. Bà tiếp tục mắng nhiếc sự tàn nhẫn của việc lấy đi tài sản của một gia đình có năm cô con gái trao cho một người đàn ông mà không ai đếm xỉa đến.
Ông Bennet thừa nhận:
- Đây đúng là một vấn đề bất hợp lý, không có gì xoá được tội của anh Collins khi thừa kế Longbourn. Nhưng nếu bà chịu khó nghe tôi đọc thư này, bà có thể cảm thấy nhẹ người bởi cách thức anh ấy bày tỏ.
- Không tôi sẽ không cảm thấy nhẹ nhõm chút nào cả. Tôi cho rằng anh ta thật là xấc xược khi dám viết thư cho ông, mà lại còn đạo đức giả. Tôi chúa ghét những người dối trá như thế. Tại sao hắn không tiếp tục tranh chấp với ông như cha hắn trước đây?
- Ừ nhỉ, tại sao trong đầu anh ta dường như có một ít đắn đo về quan hệ quyến thuộc, như bà sẽ nghe sau đây:
“Huntsford, Westerham, Kent
Ngày 15 thàng mười
Thưa Chú
Mối bất hoà trường kì giữa chú và người cha đáng kính của cháu luôn làm cháu cảm thấy bứt rứt, nên từ khi cha cháu chẳng may qua đời, cháu thường muốn hàn gắn sự rạn nứt này. Nhưng torng một thời gian cháu nghĩ rằng không phải phép với hương hồn cha nếu như cháu có mối quan hệ hoà hoãn với bất kì người nào đã mâu thuẫn với ông cụ. Tuy nhiên, giờ đây cháu đã quyết định về việc này, vì sau khi được thụ phong vào Lễ Phục Sinh vừa rồi, cháu đã có may mắn đặc biệt được hội đồng bổ nhiệm của Phu nhân Catherine de Bourgh, goá phụ của ngài Lewis de Bourgh, với lòng hào hiệp và từ tâm, cử cháu vào chức vụ quý giá là mục sư cai quản giáo xứ này. Nơi đây, cháu sẽ nỗ lực hết mình để hành xử với lòng tôn kính biết ơn đối với Phu nhân, và sẵn sàng cử hành những nghi lễ của Giáo Hội. Hơn nữa, với cương vị là giáo sĩ, cháu cảm thấy nghĩa vụ của mình là khuếch trương và thiết lập ân sủng an bình đến mọi gia đình trong phạm vi ảnh hưởng của mình. Trên cơ sở này, cháu tin rằng việc cởi mở tấm lòng thành là điều rất nên, và theo vị thế là người thừa hưởng theo thứ tự của bất động sản tại Longbourn sẽ được phía gia đình bỏ qua, nên cháu hy vọng chú sẽ không từ chối cành oliu của cháu.
Cháu không thể an tâm vì đã làm thương tổn các cô nhà đáng yêu, và cũng xin có lời tạ lỗi về việc này, cũng như xin chú hiểu cho rằng cháu sẵn lòng hòa giải với các cô – nhưng cháu xin đề cập đến chuyện này sau. Nếu chù không quản ngại việc đón tiếp cháu tại nhà, cháu xin phép được đến viếng thăm gia đình, ngày thứ hai, 10 tháng mười một, lúc 4 giờ chiều. Cháu sẽ làm phiền lòng hiếu khách của gia đình cho đến ngày thứ bảy kế tiếp, và sẽ không có trở ngại gì cho công việc, vì Phu nhân Catherine sẵn sàng cho phép cháu vắng mặt vào ngày Chủ Nhật, miễn là có giáo sĩ khác đảm nhiệm công việc.
Với lòng thiện chí và thân thiết, cháu xin kính gửi lời hỏi thăm đến bà nhà và các cô.
William Collins”
Ông Bennet nói, khi xếp lá thư lại:
- Vậy là, lúc 4 giờ, chúng ta sẽ chào đón vị sứ giả hoà bình này. Xem chừng anh ta là người có lương tâm và lễ độ, nên tôi nghĩ rằng đây sẽ là mối quan hệ tốt, đặc biệt nếu vị Phu nhân cho phép anh ta ghé thăm lần nữa.
- Có một ý gì đấy khi anh ta nói về mấy đứa con gái, và nếu anh ta sẵn lòng tạo hòa khí như thế thì tôi sẽ không ngăn cản.
Jane tham gia:
- Mặc dù khó đoán được anh ta sẽ chuộc lỗi bằng cách nào, nhưng anh ta được ghi được điểm tốt khi bày tỏ ý định của mình.
Elizabeth đặc biết có ấn tượng với việc anh kính trọng vượt bậc Phu nhân Catherine, và ý tưởng tốt lành trong nghi thức rửa tội, hôn lễ và chôn cất cho giáo dân mỗi khi được yêu cầu. Cô nói:
- Con nghĩ anh ta có vẻ lạ kì. Con không thể nhận ra anh ta là người như thế nào. Anh ấy có vẻ gì đấy như phô trương, và anh ta ám chỉ gì khi xin lỗi đã là người thừa kế theo thứ tự? Ta không thể mong anh ta sẽ giúp đỡ, dù cho anh ta có thể. Anh ấy có phải là người biết điều không hở cha?
- Cha nghĩ rằng không. Cha rất mong sẽ gặp con người trái ngược với suy nghĩ của mình. Thư của anh ta vừa có vẻ nhún mình, vừa có vẻ lên mặt, như thế nói lên điều gì đấy. Cha rất nôn nóng muốn gặp anh ta.
Mary nhận xét:
- Về cách thức hành văn, thì lá thư không có gì khiếm khuyết. Ý niệm về cành oliu cũng chẳng mới, tuy thế con nghĩ anh ta đã thể hiện tốt.
Đối với Lydia và Catherine, cả lá thư và người viết thư chẳng có gì đáng quan tâm. Người anh họ của hai cô không thể nào đến với áo choàng đỏ, và thời kì mà hai cô quan tâm đến những người mặc màu áo khác đã trôi qua vài tuần rồi. Về phần bà mẹ, lá thư đã xóa đi phần nào ác cảm nơi bà; bà chuẩn bị gặp anh với vẻ điềm tĩnh khiến ông chồng và các cô con gái đều ngạc nhiên.
Anh Collins đến đúng giờ như đã hẹn và được cả gia đình tiếp đón rất lịch sự. Ông Bennet chỉ nói rất ít, nhưng các cô thì luôn sẵn sàng tiếp chuyện, riêng về phần anh Collins không cần được khích lệ mở miệng và cũng chẳng cần giữ im lặng. Anh ta khá cao ráo và khá nặng cân ở tuổi hai mươi lăm. Cử chỉ của anh nghiêm trang và trịnh trọng thêm vào đó thái độ rất chỉnh tề. Vùa ngồi không lâu, anh đã khen gợi bà Bennet có một gia đình thật tuyệt vời với năm cô con gái, và nói rằng anh đã được nghe rất nhiều về các cô, nhưng trong trường hợp này thì tiếng tăm còn kém xa sự thật. Anh thêm rằng anh tin chắc chẳng bao lâu các cô đều sẽ yên bề gia thất một cách tốt đẹp. Có vài cô gái tỏ ra không thích lắm cách nịnh đầm này, nhưng bà Bennet, vốn thích tranh cãi mà thiếu lời khen, trả lời ngay:
- Ông thật là tử tế, với tất cả tấm lòng tôi mong rằng việc ấy sẽ thành sư thực, nếu không thì số phận chúng nó sẽ rất cơ cực. Cuộc đời nhiều khi tạo nhiều hoàn cảnh kì quặc.
- Có lẽ bà ám chỉ việc thừa kế theo thứ tự.
- À! Đúng vậy! Đấy là việc khiến cho tôi phải lo buồn, tôi buộc phải nói như thế. Tôi không có ý cho rằng ông có lỗi, vì tôi biết rằng những việc như thế chỉ là do ngẫu nhiên. Ta không thể biết gia tài của mình sẽ về đâu khi được thừa kế theo thứ tự.
- Thưa bà, tôi rất cảm thông với tình cảnh của các cô em họ và có thể nói thêm nhiều về việc này, chỉ vì tôi không muốn tỏ ra quá sốt sắng và nông nổi. Nhưng tôi có thể nói rằng các cô có thể an tâm, tôi luôn quan tâm đến các cô với tấm lòng thương mến. Hiện giờ tôi không thể nói gì hơn, nhưng khi chúng ta quen biết nhau hơn…
Anh bị lời mời dùng bữa ngắt lời, và các cô gái mỉm cười với nhau. Các cô không phải là đối tượng duy nhất mà anh mến thích. Anh xem xét và ca ngợi phòng khách lớn, phòng ăn và tất cả các món nội thất. Việc anh tán dương những đồ vật trong nhà có thể khiến cho con tim bà Bennet rung động, nhưng bà bị hành hạ bởi ý nghĩ rằng anh xem xét mọi thứ như là gia sản của mình trong tuơng lai. Anh cũng hết lời ca ngợi bữa ăn tối, và anh xin được biết cô nào có tài gia chánh xuất sắc đến như thế. Nhưng bà Bennet vội vã sửa sai, với một ít thô lỗ, cho anh biết gia đình có đầu bếp riêng và các cô không phải dính dáng gì đến nhà bếp. Anh xin lỗi vì làm bà phật ý. Bà nhỏ nhẹ đáp là bà không hề cảm thấy phật ý, nhưng anh chàng vẫn tiếp tục xin lỗi một hồi lâu.

Tập 1 - Chương 14

Chương 14


Ông Bennet nói rất ít trong bữa ăn, nhưng khi mọi gia nhân đã ra khỏi phòng ăn, ông cho rằng đã đến lúc nói chuyện với người khách. Thế là ông bắt đầu với chủ đề mà ông nghĩ là cậu cháu nổi trội nhất, bằng cách nhận xét rằng anh đã có nhiều may mắn khi nhận được sự đỡ đầu của Phu nhân, rằng lòng quan tâm của Phu nhân Catherine de Bourgh đến công việc của anh, cộng thêm việc xem xét tạo tiện nghi cho anh sinh sống đều rất khác thường. Ông Bennet đã không thể chọn được đề tài nào hay hơn cho ông cháu. Vì anh Collins hùng hồn tán dương bà Phu nhân. Và chủ đề đã nâng thái độ trang nghiêm của anh lên trên mức thông thường, và với vẻ bề ngoài quan trọng nhất, anh cho biết chưa bao giờ anh gặp được con người như thế trong giới thượng lưu – sự ân cân và chiếu cố, như anh đã nhận thấy nơi Phu nhân Catherine. Bà đã vui lòng khi độ lượng chiếu duyệt hai bài giảng đạo của anh trong buổi thuyết giảng có sự hiện diện của bà. Bà cũng đã hai lần mời anh đến dùng bữa tại Rosings, và chỉ mới thứ bảy trước đã mời anh đến lấp vào chân chơi bài bốn người vào buổi tối. Nhiều người anh quen cho biết rằng phu nhân Catherine là người kiêu hãnh, nhưng anh không thấy gì khác nơi bà ngoài sự hòa nhã. Bà luôn nói chuyện với anh như bất kì một nhân vật thượng lưu nào khác, bà không hề ngăn trở anh giao lưu với những gia đình láng giềng, hoặc khi anh rời khỏi địa phận giáo xứ để viếng thăm thân bằng quyến thuộc. Bà còn hạ mình khuyên anh nên lập gia đình sớm nhất nếu có thể được, miễn là anh chọn lựa một cách cẩn trọng, và đã vài lần đến tăhm viếng ngôi gia cư khiêm tốn của anh, tại đấy bà đã hài lòng tuyết đối với mọi chi tiết chỉnh trang của anh, và bà còn cho anh vài đề xuất – vài ngăn kệ trong căn buồng ở tầng trên.
Bà Bennet nói:
- Tất cả những việc này đều đúng cách và lịch sự, nên tôi tin chắc bà ấy là một người phụ nữ rất dễ chịu. Điều đáng tiếc là những mệnh phụ như thế không được nhiều. Bà ấy sống có gần ông không?
- Vườn cây ngoài ngôi gia cư khiêm tốn của tôi chỉ cách dinh thự Rosings Park của Phu nhân bởi một con đường.
- Tôi nghĩ ông đã nói bà ấy là một quả phụ. Bà ấy có thân quyến gì không?
- Bà chỉ có một cô con gái, là người thừa kế của Rosings và cả một gia tài to tát.
Bà Bennet thốt lên, lắc đầu:
- À! Thế là cô ấy là một người giàu có. Vậy cô ta là người như thế nào? Trông cô ấy có đẹp không?
- Thật ra cô ấy là người phụ nữ trẻ yêu kiều nhất mà tôi đã được gặp. Chính Phu nhân Catherine có nói rằng, về vẻ đẹp thật sự, cô de Bourgh vượt trội hơn những cô gái đẹp nhất, vì cô có những biểu hiện của một phụ nữ trẻ dòng dõi. Không may là thể chất cô ấy quá yếu đuối, nên điều này đã ngăn cản sự thành công của cô trên nhiều lĩnh vực, nếu không cô ấy không thể thất bại trong bất cứ lĩnh vực nào. Nhưng cô ấy hoàn toàn thân ái với mọi người, thường hạ mình đánh xe chạy ngang qua ngôi gia cư khiêm tốn của tôi.
- Cô ấy đã được đưa vào bệ kiến chưa? Tôi không nhớ đã từng thấy tên cô ấy trong số các phụ nữ bệ kiến Triều đình.
- Điều đáng buồn là tình trạng sức khỏe của cô không cho phép cô vào thành phố. Chính tôi có nói với Phu nhân Catherine ngày nọ là việc này khiến cho triều đình thiếu đi một nét đẹp lộng lẫy. Phu nhân xem ra rất vui lòng với nhận xét của tôi, và quý vị có thể tưởng tượng ra rằng tôi rất lấy làm sung sướng trong mỗi cơ hội để tặng những lời ca tụng tế nhị luôn được phụ nữ chấp nhận. Có hơn một lần tôi nhận xét với Phu nhân Catherine rằng cô con gái khả ái của bà dường như sinh ra để trở thành một nữ công tước, và tước vị được cô làm cho trở nên cao sang thêm hơn là tạo địa vị cho cô. Đấy là những điều nhỏ nhặt làm cho Phu nhân hài lòng, và cũng là cách quan tâm đặc biết mà tôi tự nhủ phải tỏ lộ để đáp lại tấm lòng ưu ái bà dành cho tôi.
Ông Bennet nói:
- Ông nhận xét rất đúng, ông đã làm cho người khác hài lòng qua cung cách tế nhị. Nhân đây, xin hỏi rằng những cử chỉ ấy xuất phát vào sự việc diễn ra, hay là kết quả của việc nghiên cứu trước.
- Phần lớn là tự phát theo từng thời điểm, mặc dù đôi lúc tôi có sắp đặt những lời khen nho nhỏ tùy trường hợp, nếu được tôi luôn tạo ra vẻ không chuẩn bị trước.
Nhưng gì ông Bennet dự kiến đã được giải đáp thỏa đáng. Anh ta đúng là một gã lố bịch như ông đã nghĩ, ông nghe anh kể chuyện một cách thích thú, cùng lúc giữ vẻ mặt nghiêm trang, và không đòi hỏi có người đồng cảm trừ những khi ông liếc mắt qua Elizabeth.
Vào thời gian dùng trà, xem như liều lượng vui thú đã đủ, ông Bennet vui vẻ dẫn người khách vào phòng khách một lần nữa, và khi đã dùng trà xong, ông mời anh đọc sách cho các cô nghe. Anh Collins sẵn lòng nhận lời, một quyển sách được trao cho anh. Nhưng khi cầm quyển sách lên, anh xin lỗi, và nói rằng chưa từng đọc tiểu thuyết – Kitty nhìn anh chăm chăm, còn Lydia thốt lên đầy cảm thán. Một số sách khác được đưa đến cho anh, sau khi cân nhắc anh chọn Bản thuyết pháp của Fordyce, Lydia há hốc miệng khi anh mở quyển sách, và trước khi anh đọc bằng giọng điệu nghiêm trang đều đều, cô cắt ngang:
- Mẹ ơi, mẹ biết không, chú Phillips định sa thải Richard, nếu như vậy đại tá sẽ thu nhận anh ấy đấy. Dì con nói với con như thế. Con sẽ đi Meryton ngày mai để biết thêm chi tiết, cũng để hỏi thêm khi nào anh Danny trở về từ thành phố.
Hai cô chị yêu cầu cô giữ mồm miệng, nhưng anh Collins, cảm thấy bị xúc phạm nặng nề, để quyển sách qua một bên và bắt đầu nói:
- Tôi thường nhận thấy những cô gái trẻ ít chú ý đến sách vở với giá trị đặc trưng, mặc dù được viết riêng cho các cô. Tôi phải nói là tôi rất ngạc nhiên, vì tôi tin rằng sự giáo huấn này là rất cần cho họ. Nhưng tôi không muốn quấy rầy các cô em nữa.
Rồi anh quay sang ông Bennet, đề nghị ông chơi cờ. Ông chấp thuận, và nghĩ rằng anh đã hàng động khôn ngoan khi để các cô gái vui thú với những trò lặt vặt của họ. Bà Bennet và các cô con gái lớn xin lỗi anh bằng những lời lẽ lịch sự nhất vì Lydia đã cắt ngang. Nhưng anh Collins trấn an họ rằng anh không để tâm đến những việc làm của cô bé, và anh sẽ không bao giờ cảm thấy bực tức về thái độ của cô. Rồi anh ngồi xuống với ông Bennet bên bàn cờ và chuẩn bị cho ván cờ.

Tập 1 - Chương 15

Chương 15

Anh Collins là một người không nhạy cảm, và nền giáo dục hay sự giao tiếp không giúp gì trong việc bù đắp khiếm khuyết này. Phần lớn cuộc đi anh trải qua dưới sự giáo huấn của một người cha thất học và bủn xỉn. Mặc dù anh đã học qua đại học, nhưng anh chỉ học vừa đủ, và không tạo được mối quan hệ hữu ích nào. Sự khuất phục – mà cha anh đã áp đặt lên cho anh – thoạt đầu tạo cho anh bộ dạng nhún nhường, bây giờ bị trung hòa bởi tính tự phụ của một đầu óc kém cỏi, đời sống cô lập, công thêm cảm giác tự đắc về sự thành đạt sớm sủa và bất ngờ. Một cơ may đã tiến cử anh với Phu nhân Catherine De Bourgh khi có một vị trí giảng đạo bị khuyết. Niềm kính trọng của anh về tước vị của bà và lòng tôn sùng mà anh dành cho bà như là người đỡ đầu, cộng với sự đánh giá rất cao về bản thân, về uy tín của một giáo sĩ, cũng như quyền lợi của vị mục sư cai quản giáo xứ, tất cả đã tạo cho anh một sự pha trộn giữa tính kiêu hãnh và xun xoe, giữa tự tôn và nhún nhường.
Giờ đâ với một ngôi tư dinh khang trang và lợi tức đầy đủ, anh có ý định cưới vợ. Khi anh có ý định giảng hoà với gia đình tại Longbourn, anh nhắm đến việc sẽ lấy một trong các cô làm vợ, nếu như các cô quả thật xinh đẹp và dễ thương như anh nghe nói. Đấy là kế hoạch làm lành – một cách chuộc lỗi – để thừa kế gia tài của ông Bennet. Anh nghĩ đây là một kế hoạch tuyệt diệu, anh có đủ tư cách và xứng đôi vừa lứa, công thêm sự độ lượng vô bờ, và không vụ lợi về phần mình.
Sau khi gặp các cô, kế hoạch của anh vẫn không thay đổi. Gương mặt xinh đẹp của Jane, đã xác minh lời đồn của mọi người, và phù hợp với những quan điểm khắt khe nhất về vai vế của anh. Trong buổi sáng đầu tiên, Jane là sự lựa chọn của anh. Tuy nhiên, vào sáng hôm sau đã có sự điều chỉnh. Trong khi ngồi nói chuyện với bà Bennet trong bữa sáng, câu chuyện bắt đầu từ tư dinh cha xứ, và một cách tự nhiên dẫn tới thú nhận về những ước vọng của anh, rằng tại Longbourn anh có thể tìm thấy một người, có thể làm bà chủ cho tòa dinh thự của anh. Giữa những nụ cười ân cần và lời khích lệ là những lời bóng gió về Jane, người mà anh đang để tâm đến. Nhung bà Bennet buộc phải đề cập đến việc có thể chẳng bao lâu nữa cô sẽ được hứa hôn.
Anh Collins chỉ việc thay đổi từ Jane sang Elizabeth, và việc này đã diễn ra chóng vánh, trong khi bà Bennet còn bận gợi ý về Elizabeth gần ngang bằng vời Jane vể tuổi tác và sắc đẹp.
Bà Bennet rất lưu tâm đến lời ngụ ý này, và tin rằng chẳng bao lâu hai cô con gái của bà sẽ đính hôn. Anh chàng mà bà không thể chịu đựng nổi mỗi khi nói đến hai ngày trước giờ được bà trọng đãi như khách quý.
Lydia không quên ý định đi Meryton, các cô chị ngoại trừ Mary đều đồng ý đi cùng với cô, và anh Collins sẽ đi theo cùng các cô để săn sóc họ theo lời yêu cầu của ông Bennet. Ông chỉ muốn tống khứ anh chàng để có thể yên ổn đọc sách, vì sau bữa ăn sáng anh Collins đã bám theo ông đi đây đó, bề ngoài ra vẻ xem xét những tập sách lớn trong bộ sưu tập, nhưng miệng lại huyên thuyên với ông về ngôi nhà và khu vườn của mình tại Huntsford. Thái độ này khiến cho ông Bennet cảm thấy vô cùng khó chịu. Trong phòng đọc sách ông luôn được đảm bảo yên tĩnh. Như ông đã nói với Elizabeth, mặc dù phải đối đầu với sự điên rồ và tự phụ ở những nơi khác nhưng trong phòng đọc sách ông thường được giải phóng khỏi những điều khó chịu. Vì thế ông lịch sự mời anh Collins đi tháp tùng các cô con gái. Anh Collin cũng cảm thấy thích việc đi cùng với các cô hơn là đọc sách, tỏ ra rất vui mừng được gấp cuốn sách dày cộm lại đi với các cô.
Với những phô trương vụn vặt, và những lời tán dương lịch sự, anh đi cùng các cô lên Meryton. Lúc này các cô gái không còn để ý đến anh nữa. Đôi mắt của các cô đảo vòng trên đường phố tìm kiếm bóng dáng của những sĩ quan, và chỉ có những chiếc mũ thật sang hay hàng musơlin mới khiến các cô phân tâm.
Nhưng một chàng trai trẻ xuất hiện và làm các cô chú ý. Anh có bề ngoài thật phong nhã, đi ngược chiều lại với một sĩ quan. Viên sĩ quan chính là Danny, người về từ London mà Lydia nói đến. Anh cúi đầu chào họ khi mọi người đi qua. Tất cả các cô đều có ấn tượng về phong thái của anh, và tự hỏi anh là ai. Kitty và Lydia quyết định tìm hiểu xem anh là ai. Hai cô dẫn đầu, băng qua đường, với lý do tìm mua món hàng gì đấy trong của hiệu đối diện, và may mắn vừa đến bên vệ đường khi hai anh chàng quay trở lại đi đến cùng một nơi. Danny chào hỏi họ, và xin phép được giới thiệu người bạn với các cô, Mr Wickham, người đã từ thành phố trở về cùng với anh và cũng tham gia vào cùng đơn vị. Chỉ cần bộ quân phục là chàng trai trẻ trở nên hoàn toàn lôi cuốn. Mọi vẻ bề ngoài của anh đều tuyệt diệu, anh có gương mặt thanh tú, thể hình hoàn hảo, thêm vào đó là cách nói chuyện rất cuốn hút. Ngay sau lời giới thiệu là cuộc trò chuyện vui vẻ, và lưu loát một cách tự nhiên và rất đúng mực. Tất cả đang đứng trò chuyện thì họ nghe tiếng ngựa chạy gần đến, họ nhìn thấy Darcy và Bingley đang phi đến. Khi trông thấy các cô, hai anh tiến đến và bắt đầu những lời lẽ lịch sự thông thường. Bingley là đối tượng nói chính, và Jane người nghe chính. Anh nói rằng đang đi đến Longbourn để hỏi thăm về tình trạng của cô. Darcy xác nậhn lời nói của bạn mình bằng cách khẽ cúi đầu, và khi anh bắt đầu cả quyết không dán mắt vào Elizabeth, thì anh nhìn thấy chàng trai trẻ lạ mặt. Elizabeth kịp nhìn thấy vẻ mặt của hai người khi họ nhìn nhau, rất ngạc nhiên về ảnh hưởng của cuộc gặp gỡ. Cả hai đều đổi sắc mặt, một thành trắng, một thành đỏ. Sau ít khoảnh khắc, Wickham chạm tay vào mũ để chào, và Darcy chỉ gượng đáp lại. Thế là thế nào? Không thể nào nghĩ ra, không thể không muốn biết?
Trong lúc đó, Bingley có vẻ như không biết chuyện gì đã xảy ra, từ giã và phi ngựa đi với bạn anh.
Mr Danny và Wickham đi cùng các cô đến nhà ông Phillips, rồi cúi đầu từ giã, mặc cho Lydia năn nỉ mời hai người vào nhà. Bà Phillips vui mừng được gặp lại các cô cháu gái. Riêng hai cô lớn, sau thời gian vắng mặt được đón tiếp đặc biệt. Bà ngạc nhiên về việc hai cô thình lình trở về nhà. Vì hai cô không dùng cỗ xe ngựa, đáng lẽ bà đã không biết họ đã về nhà nếu như bà không tình cờ gặp người bán hàng cho ông Jones cho hay tin. Jane giới thiệu Mr Collins với bà, và bà đón tiếp anh một cách vô cùng lịch sự. Anh đáp lại một cách kiểu cách, xin lỗi vì đã đến làm phiền khi trong khi chưa được quen biết nhau trước mà chỉ qua sự giới thiệu của các cô gái. Bà Phillips có vẻ lo ngại khi đón tiếp người có thái độ lịch sự quá thể như vậy. Nhưng việc chào đón anh bị gián đoạn bởi những câu hỏi dò về anh chàng lạ mặt, và về người này bà cũng chỉ biết những gì mà các cô đã được biết. Và bà hứa là sẽ nhờ chồng bà đến thăm viếng anh và sẽ mời anh đến dùng bữa, nếu gia đình Bennet cùng đến vào buổi tối. Mọi người đều đồng ý, và tất cả ra về trong tinh thần phấn khỏi vì nghĩ đến những thú vui sắp tới. Anh Collins lặp lại lời xin lỗi, nhưng bà trấn an anh rằng như thế thật không cần thiết.
Trên đường về Elizabeth kể cho Jane nghe về thái độ kì lạ của Darcy. Mặc dù Jane có thể biện hộ cho hai người nếu họ có lỗi gì đấy, nhưng Jane cũng không thể giải thích gì cho cô em về thái độ của hai người.
Anh Collins làm bà Bennet rất đỗi cảm kích khi anh khen gợi thái độ và cử chỉ lịch sự của bà Phillips. Anh cả quyết ngoại trừ Phu nhân Catherine và tiểu thư con gái bà, anh chưa từng gặp người phụ nữ nào thanh lịch hơn, vì bà không những đón tiếp anh với phép lịch sự cao nhất mà còn có nhã ý mời anh đến thăm dự buổi tối ngày sau, mặc dù anh chưa quen biết bà trước. Anh có thể đoán là do mối quan hệ của anh với gia đình Bennet, tuy thế anh vẫn rất vui vì cả đời anh chưa từng được chú ý đến như thế.

Tập 1 - Chương 16

Chương 16

Vì không ai phản đối các cô gái đến tụ họp tại nhà bà dì, mọi người chống đối sự đắn đo của anh Collins phải rời xa ông bà Bennet trong chuyến thăm viếng, cỗ xe ngựa mang anh và năm cô em họ đi Meryton. Khi họ đi vào phòng khách, các cô vui mừng được biết rằng anh Wickham đã nhận lời mời của ông chú, lúc ấy đang ở trong nhà.
Khi mọi người đã ngồi vào chỗ, anh Collins thẫn thờ nhìn chung quanh và chiêm ngưỡng, vì anh có ấn tượng tốt với kích thước và nội thất gian phòng, đến nỗi anh cho biết anh có cảm tưởng như đang ngồi trong phòng ăn sang mùa hè ở Rosings. Thoạt đầu sự so sánh không mang đến niềm vui, nhưng khi bà Philips hiểu ra Rosings là nơi nào, do ai làm chủ, khi bà nghe anh mô tả một trong những phòng tiếp khách của phu nhân Catherine và biết rằng chỉ bộ ống khói đã tốn tám trăm bảng, bà cảm thấy ngay mọi sức mạnh của lời khen, đáng lẽ cũng không phiền hà nếu anh đã có ý so sánh với căn phòng của người quản gia.
Cho đến khi các chàng trai đến cùng ngồi với họ, trong khi mô tả mọi vẻ huy hoàng của Phu nhân Catherine và dinh thự của bà, thỉnh thoảng lạc đề qua việc tán dương toà Tư dinh Cha xứ khiêm tốn của mình và những chỉnh trang ở đấy, anh Collins nhận thấy bà Philips là người biết lắng nghe chăm chú khi trò chuyện. Càng nghe, ấn tượng của bà về địa vị của anh càng cao, và bà có ý sẽ kể lại tất cả cho những người hàng xóm của bà càng sớm càng tốt. Đối với các cô gái, khi không thể nghe anh nói và không có việc gì làm ngoại trừ trông chờ, thời gian chờ đợi dường như quá dài. Cuối cùng, các chàng trai đã đến. Khi anh Wickham bước vào, Elizabeth có cảm tưởng như hoặc cô chưa từng gặp anh lần nào, hoặc cô không hề nghĩ về anh từ lúc ấy, với một thoáng cảm mến không lý do. Các sĩ quan đều có danh vọng, thanh lịch, và những chàng được nhất thì hiện diện ở đây; nhưng anh Wickham nổi trội hơn tất cả về con người, gương mặt, phong thái và dáng đi đứng, cũng như họ vượt trội so với ông chú Philips với khổ mặt rộng, lúc ấy đang thở ra mùi rượu poóc-tô đi theo họ vào phòng.
Anh Wickham là chàng trai tốt phúc được hầu hết tất cả các cô chú ý, còn Elizabeth là cô gái tốt phúc được ngồi gần anh. Phong cách thoải mái khi anh bắt chuyện, mặc dù nói về một đêm mưa và với khả năng của một mùa mưa, khiến cô nghĩ rằng một chủ đề thông thường nhất, nhàm chán nhất, cũ rich nhất có thể trở nên hứng thú qua một người có tài ăn nói.
Với những đối thủ như anh Wickham và các sĩ quan, anh Collins dường như bị chìm xuống đến mức không đáng là bao. Với các cô trẻ, anh chắc chắn không là gì cả; nhưng thỉnh thoảng anh có bà Philips lịch sự lắng nghe anh nói, và với sự trông nom của bà, anh là người khách được mời cà phê và bánh nhiều nhất.
Khi những cỗ bài được bày ra, anh có cơ hội đáp lại lời bà mời anh tham gia chơi bài uýt. Anh nói:
- Tôi không biết chơi nhiều về lối chơi này, nhưng tôi sẽ rất vui có cơ hội học thêm, vì trong hoàn cảnh cuộc sống của tôi.
Bà Philips cảm ơn anh đã chiều theo bà, nhưng không thể chờ nghe lý do của anh.
Anh Wickham không chơi bài uýt, nhưng vui mừng được ngồi giữa Elizabeth và Lydia ở bàn kia. Lúc đầu có nguy cơ là Lydia chiếm mất thời giờ của anh vì cô nói huyên thuyên, nhưng vì rất thích chơi bài xổ số, cô chú tâm nhiều hơn vào cuộc chơi nên không còn để ý đến ai. Vì thế, anh Wickham nhàn nhã trò chuyện với Elizabeth. Cô sẵn lòng lắng nghe anh, mặc dù việc chính yếu cô muốn nghe thì anh không nói, đấy là lý do chính anh quen biết với anh Darcy. Cô không dám ngay cả nhắc đến tên anh này. Nhưng chẳng bao lâu, nỗi hiếu kỳ của cô được thoả mãn, do anh Wickham bắt đầu câu chuyện. Anh hỏi cô rằng Netherfield cách Meryton bao xa, và sau khi nghe câu trả lời, với một chút ngập ngừng, anh hỏi anh Darcy đã ở đấy được bao lâu rồi. Cô đáp:
- Khoảng một tháng.
Rồi không muốn câu chuyện bị dở dang, cô thêm:
- Tôi được biết rằng anh ấy có một sự sản lớn tại Derbyshire.
Wickham trả lời:
- Vâng, bất động sản của anh ấy thuộc loại khá. Lên đến mười nghìn mỗi năm. Cô không thể gặp người nào có thể cho thông tin về anh ấy nhiều như tôi, vì tôi có quan hệ với gia đình anh ấy theo một cách đặc biệt từ lúc tôi còn nhỏ.
Elizabeth không thể giấu ngạc nhiên.
- Elizabeth, cô có thể rất ngạc nhiên nghe tôi nói như thế, sau khi cô hẳn đã thấy thái độ lạnh nhạt của hai chúng tôi khi gặp nhau ngày hôm qua. Cô có quen thân với anh Darcy không?
Elizabeth nặng lời:
- Quen thân đến mức độ như tôi mong muốn. Tôi đã ngụ bốn ngày dưới cùng một mái nhà với anh ấy, nhờ thế tôi nghĩ anh ấy là một người thật khó chịu.
Wickham nói:
- Tôi không có quyền cho ý kiến của tôi về việc anh ấy có dễ chịu không. Tôi không đủ tư cách cho ý kiến. Tôi đã biết anh ấy quá lâu và quá rõ nên không đủ công tâm để xét đoán anh ấy. Tôi không thể giữ vô tư. Nhưng tôi tin ý kiến của cô về anh ấy đáng gây ngạc nhiên – và có lẽ ở nơi nào khác cô không nặng lời như thế. Nơi này, cô đang ở trong gia đình của cô.
- Tôi cam đoan ở đây tôi không nói quá điều tôi có thể nói trong căn nhà nào khác trong vùng, ngoại trừ ở Netherfield. Không ai tại Hertfordshire yêu mến anh ấy. Anh sẽ không tìm thấy người nào nói tốt về anh ấy cả.
Wickham nói:
- Tôi không thể giả vờ lấy làm tiếc rằng anh ấy hay bất kỳ người nào khác không nên được đánh giá quá cao so với chân giá trị của họ, nhưng với anh ấy tôi tin rằng việc này không xảy ra thường. Nhân thế bị loá mắt bởi sự sản và vai vế của anh ấy, hoặc sợ hãi vì phong thái tôn cao và đường bệ của anh, nên họ nhìn anh theo cách an muốn được nhìn.
- Ngay cả khi tôi không được biết anh ấy nhiều, tôi vẫn cho anh ấy là người có tính khí cáu bẳn.
Wickham chỉ lắc đầu. Anh nói:
- Tôi tự hỏi liệu anh ấy sẽ lưu lại đây trong bao lâu.
- Tôi không biết gì cả, nhưng khi ở Netherfield tôi không nghe gì về việc anh ấy sẽ đi. Tôi hy vọng sự hiện diện của anh ấy chung quanh nơi này sẽ không ảnh hưởng đến việc anh dự định gia nhập đơn vị ở đây.
- À, không – không phải là tôi sẽ bị anh Darcy xua đuổi. Nếu anh ấy muốn tránh gặp tôi, anh phải đi. Hai chúng tôi không phải là bạn với nhau, riêng tôi luôn cảm thấy khó chịu khi gặp mặt anh ấy, nhưng tôi không có lý do để tránh né anh ấy ngoại trừ điều mà tôi có thể công bố cho mọi người biết; một ý thức về cách đối xử tồi tệ, thêm những tiếc nuối đau buồn khi thấy anh rơi vào tình cảnh này. Cô Bennet, cha của anh ấy đã qua đời, là một trong những người đàn ông tốt nhất đã từng sống trên cõi đời này, cũng là một người thân thiết đáng tin cậy nhất của tôi, nên tôi không thể nào gần gũi với anh Darcy này mà không bị đau buồn cả cõi lòng với hàng nghìn hoài niệm dịu dàng. Thái độ của anh ấy với tôi là đầy tai tiếng, nhưng thật tình tôi tin tưởng rằng tôi có thể tha thứ cho anh về mọi chuyện, hơn là để anh ấy gây thất vọng cho mọi hy vọng và làm hương hồn của ông cụ anh hổ thẹn.
Elizabeth cảm thấy quan tâm hơn đến vụ việc và lắng nghe với cả tâm tư, nhưng vì lí do tế nhị cô không thể hỏi han thêm.
Anh Wickham bắt đầu nói về những đề tài tổng quát hơn, Meryton, khu vực chung quanh, qua hệ xã hội, lộ vẻ đẹp ý với những gì anh đã thấy qua; và với phong thái hào hoa dịu dàng nhưng rất dễ hiểu, đặc biệt nói về quan hệ xã hội. Anh thêm:
- Chính vì nghĩ đến quan hệ xã hội ổn định, quan hệ tốt lành mà tôi gia nhập lực lượng dân quân dân. Tôi biết đây là một lực lượng đáng kính nhất, dễ chịu nhất, lại thêm anh bạn Denny của tôi đã xúi giục tôi thêm qua cách anh nói về khu gia cư, cùng những sự quan tâm nhất mực và mối quan hệ tuyệt vời tại Meryton. Tôi thú thật mình mong muốn có quan hệ xã hội. Tôi đã từng bị thất vọng, và tính khí của tôi không chịu nổi cô đơn. Tôi phải có việc làm và mối quan hệ. Đời sống quân ngũ không phải là việc mà trước đây tôi nhắm đến, nhưng hoàn cảnh khiến tôi giờ có đủ tư cách. Đáng lẽ giáo hội phải là môi trường nghề nghiệp của tôi. Tôi được nuôi nấng cho giáo hội; giờ đây đáng lẽ tôi đã có cuộc sống có giá trị nhất, nếu người mà tôi vừa nói đến chấp nhận,
- Thật vậy sao?
- Vâng: Người cha quá cố của Darcy cho tôi khoản thu nhập giáo hội cao nhất trong những gì ông để lại cho tôi. Ông là người cha đỡ đầu của tôi, rất gắn bó với tôi. Tôi không biết phải làm thế nào đáp lại lòng ưu ái của ông cụ. Ông định cung cấp cho tôi đầy đủ phương tiện sinh sống và nghĩ rằng ông đã làm xong việc này, nhưng khi khoản thu nhập bị giảm sút thì tôi không nhận được.
Elizabeth thốt lên:
- Khổ chưa! Làm thế nào có thể xảy ra chuyện này? Làm thế nào người ta không tuân theo di chúc? Tại sao anh không nhờ pháp luật can thiệp?
- Có một trong các điều khoản của di chúc khiến tôi không có hy vọng gì từ pháp luật. Một người có danh dự không thể nghi ngờ ý định, nhưng anh Darcy lại cố tình nghi ngờ, hoặc xem đấy chỉ là đề xuất có điều kiện, và xác nhận rằng tôi đã từ bỏ mọi quyền lợi trong đấy qua sự phung phí khinh suất, đại loại như thế. Điều chắc chắn là khoản thu nhập không còn gì hai năm trước, vào thời điểm tôi đủ tuổi để thụ hưởng. Khoản này đã được giao cho một người khác. Cũng chắc chắn là tôi không thể tự kết án mình đã thật sự làm gì đấy để đáng bị truất quyền thụ hưỏng. Tôi có tính khí nóng nảy, không thể tự kiềm chế; có lẽ tôi thỉnh thoảng có nói điều gì đấy quá buông thả về anh ấy, hay nói với anh ấy. Tôi không nhớ mình đã làm gì tệ hại hơn. Nhưng sự thật là, chúng tôi thuộc về hai mẫu người rất khác nhau, và anh ấy ghét tôi.
- Thật là ghê gớm! Lẽ ra anh ấy phải bị phơi bày công khai.
- Một ngày nào đấy anh sẽ bị phơi bày, nhưng không phải do tôi. Khi nào mà tôi chưa thể quên ông bố anh ấy, tôi không thể thách thức hay tố cáo anh ấy.
Elizabeth tôn trọng anh về những tư tưởng này, nghĩ anh cũng đẹp trai hơn khi anh nói ra.
Im lặng một lúc, cô nói:
- Nhưng động lực của anh ấy là gì? Điều gì có thể khiến anh ấy hành động tàn nhẫn như thế?
- Anh ấy ghét tôi thậm tệ, mà tôi cho đấy là do lòng ganh tị. Nếu ông cụ thương yêu tôi ít hơn, đứa con có thể đã đối xử với tôi tốt hơn. Nhưng tôi tin rằng sự gắn bó khác thường giữa ông cụ với tôi đã là anh ấy tức tối ngay từ ngay từ những ngày đầu. Anh ấy không có đủ bình tĩnh để chấp nhận sự ganh đua giữa hai chúng tôi, để chấp nhận sự ưu ái dành cho tôi.
- Tôi đã không nghĩ rằng anh Darcy lại xấu xa đến thế; mặc dù tôi không bao giờ ưa anh ấy, tôi đã không nghĩ quá xấu về anh ấy. Tôi đã đoán anh ấy chỉ ghét bỏ người khác chung chung, nhưng không ngờ anh ấy lại hạ xuống mức báo thù với ác tâm như thế, bất công như thế, vô nhân đạo như thế!
Sau vài phút suy nghĩ, cô tiếp:
- Thật ra, ở Netherfield ngày nọ tôi nhớ có nghe anh ấy khoe khoang về tính hay phật ý không gì xoa dịu được, và tính không muốn tha thứ. Tâm tính của anh ấy quả là kinh khiếp.
Wickham đáp:
- Tôi không đủ tự tin để nói về điều này. Tôi khó có công tâm để phán xét anh ấy.
Elizabeth lại chìm sâu vào suy tư, và sau một lúc cô kêu lên:
- Đối xử với người theo cách như thế, người con đỡ đầu, người bạn, người được ông bố ưu ái!
Đáng lẽ cô có thể thêm: “Một người trai trẻ, như anh, với gương mặt có thể nói là dễ thương”, nhưng cô chỉ nói:
- Và có lẽ cũng là một người thận cận từ thời niên thiếu, quan hệ mật thiết nhất, như lời anh nói.
- Chúng tôi sinh ra trong cùng một xóm đạo, trong cùng khuôn hoa viên, sống với nhau phần lớn thời tuổi nhỏ; chúng tôi ở chung trong một ký túc xá, chia sẻ cùng thú vui, là đối tượng chăm sóc của cùng cha mẹ. Ông cụ của tôi bắt đầu cuộc đời với cùng nghề nghiệp như ông chú Philips của cô, nhưng ông đã rũ bỏ tất cả để làm việc cho ông cụ Darcy, dành hết thời gian để chăm sóc bất động sản Pemberly. Ông được anh Darcy rất nể trọng, ông cũng là người thân cận, đáng tin cậy nhất trong nhà anh. Chính anh Darcy thường nhìn nhận rằng anh ấy mang ơn sâu nặng về công lao trong nom tích cực của cha tôi. Ngay trước khi cha tôi qua đời, tự ý anh Darcy hứa với ông rằng đấy là do anh cảm thấy vừa là món nợ tình thâm với ông ấy vừa là lòng quý mến đối với tôi.
Elizabeth thốt lên:
- Thật lạ kỳ! Thật ghê tởm! Tôi tự hỏi phải chăng chính là lý do kiêu hãnh mà anh ấy đã đối xử với anh như thế. Nếu không do động lực nào hay hơn, tôi nghĩ đáng lẽ anh ấy đã không quá kiêu hãnh để trở nên bất lương – vì tôi phải gọi đấy là bất lương.
Wickham đáp:
- Đấy là tuyệt vời, vì hầu như mọi hành động của anh ấy đều bắt nguồn từ kiêu hãnh, và kiêu hãnh thường là người bạn thân thiết nhất của anh. Nó đã nối kết anh gần với đức hạnh hơn là bất kỳ cảm nghĩ nào khác. Nhưng không một ai trong chúng ta có tính nhất quán; và trong thái độ của anh ấy đối với tôi có những động lực mạnh hơn là kiêu hãnh.
- Có thể nào sự kiêu hãnh ghê tởm như thế đã từng giúp anh ấy làm việc tốt không?
- Có chứ. Kiêu hãnh thường khiến anh ấy trở nên phóng khoáng và hào hiệp – để hào phòng phân phát tiền, để chứng tỏ lòng hiếu khách, để hỗ trợ tá điền, để giúp đỡ người nghèo. Niềm kiêu hãnh về gia tộc, niềm kiêu hãnh về hiếu thảo đã làm những việc này, vì anh ấy rất tự hào về người cha của mình. Không lộ vẻ theo cách gây nhục nhã cho gia tộc, như là không thoái hoá những giá trị phổ biến, hoặc như là làm mất ảnh hưởng của nhà Pemberley, tất cả là những động lực mạnh mẽ. Anh ấy còn kiêu hãnh về tình cốt nhục mà, với tình thương nào đấy của một người anh, đã biến anh trở nên một người giám hộ rất tử tế và cẩn trọng của cô em. Cô có thể nghe người ta ca ngợi anh ấy là người anh chăm chút nhất và giỏi nhất trong số các anh chị em của anh.
- Còn cô Darcy là người như thế nào?
Anh lắc đầu:
-Giá như tôi nói được cô ấy là dễ thương. Tôi thấy buồn khi nói không tốt về một thành viên trong gia tộc Darcy. Nhưng cô ấy cũng giống như người anh, kiêu hãnh, rất kiêu hãnh. Khi còn nhỏ cô ấy có tình cảm và dễ chịu, và rất yêu mến tôi; riêng tôi bỏ rất nhiều thời giờ để chơi đùa cùng cô. Nhưng bây giờ, với cô tôi không là gì cả. Cô là một người con gái xinh xắn, khoảng mười lăm hay mười sáu, theo tôi được biết có khá nhiều tài năng. Từ khi cha cô ấy mất đi cô sống tại London, có một bà sống với cô và làm trợ giáo cho cô.
Sau nhiều khoảnh khắc im lặng và nhiều lần chuyển qua đề tài khác, Elizabeth không khỏi trở lại đề tài ban đầu. Cô nói:
- Tôi ngạc nhiên về tình thân giữa Darcy và anh Bingley! Làm thế nào anh Bingley người xem ra khá vui vẻ và thật sự thân thiện, tôi tin như thế, lại có thể làm bạn với một người như Darcy? Anh có biết gì về anh Bingley không?
- Hoàn toàn không.
- Anh ấy là một thanh niên có tính tình hiền dịu, dễ thương, lôi cuốn. Anh ấy không thể hiểu con người của Darcy là như thế nào.
- Có thể là như vậy, nhưng anh Darcy có thể làm người khác vui lòng khi anh muốn. Anh ấy không có nhiều khả năng. Anh ấy có thể là người bạn đồng hành để giao du nếu anh nghĩ việc này có lợi cho anh.Trong số những người cùng địa vị với anh ấy, anh trở nên con người hoàn toàn khác hẳn khi anh chơi với người thấp kém hơn. Anh ấy luôn có kiêu hãnh, nhưng với người giàu có anh có tư tưởng phóng khoáng, công bằng, chân thật, đúng lý, ngay thắng, có lẽ dễ chịu – đấy là cộng thêm một phần về sự sản và ngoại hình.
Bàn chơi bài uýt sau đấy giải tán, những người chơi bài xúm xít quanh bàn khác, anh Collins ngồi giữa Elizabeth và bà Philips. Anh thua mọi điểm, nhưng khi bà Philips tỏ ý lo âu, anh long trọng trấn an bà rằng việc này không quan trọng gì cả, rằng anh xem tiền bạc chỉ là việc vặt, xin bà đừng quan tâm. Anh nói:
- Thưa bà, tôi biết rất rõ rằng khi người ta ngồi xuống bên một cỗ bài, họ phải chịu rủi ro với những thứ này, và tôi may mắn không ở trong những hoàn cảnh phải cân đo đong đếm từng xu. Chắc chắn có nhiều người không đồng ý, nhưng nhờ có Phu nhân Catherine Bourgh, tôi không phải bận tâm đến những chuyện nhỏ nhặt.
Câu nói khiến anh Wickham chú ý. Sau khi quan sát anh Collins một lúc, anh hỏi nhỏ Elizabeth về mối quan hệ giữa anh Collins và gia đình De Bourgh. Cô đáp:
- Phu nhân Catherine de Bourgh gần đây có cung cấp cho anh ấy một khoản thu nhập giáo hội. Tôi không rõ khởi đầu anh ấy được giới thiệu với bà như thế nào, nhưng chắc chắn anh quen biết bà không lâu.
- Hẳn cô đã biết rằng Phu nhân Catherine de Bourgh và Phu nhân Anne Darcy là hai chị em, vì thế bà là dì của anh Darcy.
- Thật ra tôi không biết. Tôi không biết tí gì về những mối quan hệ của phu nhân Catherine. Tôi chỉ mới nghe nói đến bà ngày hôm kia.
- Con gái của bà, cô De Bourgh sẽ có một gia tài rất lớn, và người ta tin rằng cô và người anh họ của cô, anh Darcy, sẽ hợp nhất hai gia tài lại.
Thông tin này khiến Elizabeth mỉm cười, vì cô nghĩ đến cô Bingley tội nghiệp. Mọi chăm chút của cô này sẽ là hão huyền; tình cảm của cô này đối với em gái anh và sự tôn kính đối với người anh cũng sẽ hão huyền và vô dụng nếu anh đã được chỉ định sẵn cho người khác.
Elizabeth nói:
- Anh Collins tán dương cả Phu nhân Catherine và con gái của bà, nhưng theo vài chi tiết anh ấy kể về bà, tôi nghĩ rằng lòng cảm kích của anh ấy đã làm cho anh mê muội. Mặc dù rằng bà là người bảo trợ anh ấy, bà là một phụ nữ kiêu căng, tự phụ.
Wickham trả lời:
- Tôi tin bà có cả hai khuyết điểm theo mức độ trầm trọng. Trong nhiều năm tôi không gặp bà, nhưng tôi vẫn nhớ rất rõ rằng tôi không bao giờ mến bà, tôi còn nhớ thái độ độc đoán và xấc xược của bà. Bà có tiếng là biết điều và khôn khéo, nhưng tôi tin năng lực của bà một phần là do địa vị và gia sản của bà, một phần từ cung cách uy quyền, còn lại là do lòng kiêu hãnh của người cháu trai, người luôn muốn những ai có quan hệ với anh ấy phải có óc hiểu biết của giới thượng lưu.
Elizabeth cho rằng anh đã phân tích một cách hợp lý. Hai người tiếp tục trò chuyện với nhau một cách tương đắc cho đến khi bữa ăn tối chấm dứt canh bạc và cho phép những phụ nữ khác chú ý đến anh. Trong bữa ăn ồn ào, không ai có thể trò chuyện gì nhiều, nhưng mọi người đều yêu mến thái độ của anh. Mọi điều anh nói đều đúng lý; mọi việc anh làm đều thanh nhã. Elizabeth ra về với tâm trí chỉ đầy những ý nghĩ về anh. Suốt đường về, cô không thể nghĩ đến điều gì khác ngoài anh Wickham và những gì anh nói cho cô nghe. Nhưng cô không thể ngay cả nhắc đến tên anh, vì cả Lydia và anh Collins không hề im lặng. Lydia nói huyên thuyên về các vé xổ số, về các quân bài cô thắng thua. Anh Collins nói đủ mọi chuyện,mô tả phép lịch sự của ông bà Philips, cả quyết anh không hề quan tâm đến số tiền thua tại canh bạc uýt, kể tên và ca ngợi mọi món ăn, lặp đi lặp lại rằng anh chiếm chật chỗ ngồi các cô em họ, anh còn muốn nói nhiều nữa khi cỗ xe đã dừng ở Longbourn.

Tập 1 - Chương 17

Chương 17


Elizabeth kể lại cho Jane về những điều cô trao đổi với anh Wickham, Jane lắng nghe với kinh ngạc và lô âu. Cô không biết phải tin như thế noà rằng anh Darcy không xứng đáng cho anh Bingley quý trọng. Tuy thế, bản chất của cô không thể hồ nghi sự thành thật của một người có dáng vẻ dễ thương như anh Wickham. Việc anh đã thật sự chịu đựng hành động tàn nhẫn như thế đủ khơi dậy trong cô tình cảm dịu hiền. Vì thế, không còn gì phải làm ngoại trừ nghĩ tốt về cả hai người, biện hộ tư cách của hai người, và xét thêm đến những tình huống tai biến hay nhầm lẫn – bất cứ việc gì đấy không thể giải thích theo cách khác.
Cô nói:
- Chị có thể nói cả hai người đã bị lừa dối bằng cách này hay cách khác – cách nào chúng ta không rõ. Có lẽ người này đã hiểu sai lạc về người kia. Tóm lại, chúng ta không thể phỏng đoán những lý do hay hoàn cảnh đã khiến họ xa lánh nhau, nên không thể trách người nào được.
- Thật ra là đúng như vậy. Bây giờ, chị Jane, chị có thể nói gì thay cho những người liên hệ có thể quan tâm đến vụ việc? Nên cho rằng cả hai đều không đáng trách, nếu không ta phải nghĩ xấu về một người nào đấy.
- Em có thể cười thoả thích, nhưng em không thể cười cợt ý kiến của chị. Lizzy à, chỉ cần nghĩ đến anh Darcy sẽ bị ô nhục ra sao, sau khi đã đối xử tệ hại đến thế với người mà cha mình ưu ái, người mà cha mình hứa sẽ lo toan. Không thể được, không một người nào với lòng nhân đạo thông thường, không ai có một giá trị nào đấy về cá tính, lại có thể làm như thế. Có thể nào người bạn thân nhất của anh ấy lại bị lừa dối quá đáng như thế? Không thể được!
- Em có thể tin việc anh Bingley bị lừa phỉnh hơn là việc anh Wickham bịa đặt ra câu chuyện theo như anh kể cho em tối qua; các tên người, sự kiện, tất cả đều được nêu ra một cách tự nhiên. Nếu không như thế, hãy để cho anh Darcy cải chính. Hơn nữa, phong cách của anh Darcy có phần nào nói lên sự thật.
- Thật là khó nghĩ, thật là buốn. Người ta không biết phải nghĩ thế nào.
- Xin lỗi chị, người ta biết chính xác phải nghĩ như thế nào.
Nhưng Jane chỉ có thể nghĩ chắc chắn một điều – rằng anh Bingley, nếu thật sự bị lừa dối, sẽ phải chịu nhiều thiệt thòi khi vụ việc được công khai.
Hai cô được gọi vào nhà vì có khách – chính những người họ vừa mới nhắc đến. Anh và các chị em của anh đến để trai giấy mời dự buổi dạ vũ tại Netherfied vào thứ ba kế đến. Hai phụ nữ nhà Bingley vui mừng được gặp lại cô bạn thân Jane của họ, cho rằng đẫ lâu mới gặp lại, hỏi đi hỏi lại cô đã làm những gì cho chính mình kể từ khi họ chia tay. Hai cô ít chú ý đến những người khác trong gia đình, lẩn tránh bà Bennet nếu có thể được, ít nói với Elizabeth, và không nói gì với các cô khác.
Mọi người trong gia đình đều hồ hởi nghĩ đến buổi dạ vũ. Bà Bennet xem đây là dành cho cô con gái đầu của bà, đặc biệt hãnh diện được nhận giấy mời cá nhân từ chính tay anh Bingley, thay vì một tấm thiếp theo nghi thức. Jane mường tượng mình sẽ có một buổi tối hạnh phúc cùng với hai cô bạn, thêm sự chú ý của người anh họ. Elizabeth nghĩ đến niềm vui sẽ được khiêu vũ nhiều bản với anh Wickham, và sẽ được thấy mọi điều được minh chứng qua thái độ và cử chỉ của anh Darcy. Niềm vui mà Catherine và Lydia mong đợi không mấy tuỳ thuộc vào sự kiện nào hay người nào, vì tuy họ cũng thích khiêu vũ với anh Wickham, họ không chỉ để ý đến mình anh, và dù sao thì buổi dạ vũ vẫn chỉ là buổi dạ vũ. Và ngay cả Mary trấn an gia đình rằng cô sẽ không phải miễn cưỡng mà tham dự. Cô nói:
- Trong khi con có những buổi sáng cho riêng con, như vậy là đủ. Thỉnh thoảng con có thể tham dự vào những buổi dạ hội ban tối mà không phải gượng ép. Xã hội đã ràng buộc tất cả mọi người, riêng con là một trong những người nghĩ rằng ai nấy đều mong muốn thỉnh thoảng có những buổi tiêu khiển và vui thú mà mọi người đều mong muốn.
Tinh thần Elizabeth phấn chấn đến nỗi, mặc dù cô không thích chuyện trò với anh Collins trừ khi thật cần thiết, cô không thể tránh hỏi anh định nhận lời mời của anh Bingley hay không, và nếu anh nhận, anh nghĩ việc tham dự vào buổi tối vui thú là đúng cách hay không. Cô khá ngạc nhiên nghe anh nói rằng đầu óc anh không có bất kỳ những ý nghĩ xấu nào; anh không ngại ngài Tổng Giám mục hay Phu nhân Catherine de Bourgh khiển trách vì đánh bạo tham gia khiêu vũ. Anh nói:
- Tôi không có ý xem loại hình dạ vũ như thế này, do một người có tư cách tổ chức cho những người đứng đắn tham dự, có thể có xu hướng không lành mạnh. Tôi không muốn từ khước tham gia khiêu vũ, để tôi có vinh dự với bàn tay của các cô em họ xinh đẹp của tôi, và tôi sẽ nhân cơ hội này nài xin đôi bàn tay của cô, Elizabeth, đặc biệt là trong hai bản đầu – một ưu tiên mà tôi nghĩ cô lớn Jane cho rằng có lý do chứ không phải vì thiếu tôn trọng cô ấy.
Elizabeth cảm thấy hoàn toàn khó xử. Cô đã mong được khiêu vũ với anh Wickham trong hai bản nhạc đầu tiên, nhưng thay vào đấy lại là anh Collins! Chưa bao giờ cá tính sống động của cô lại được lên lịch một cách tệ hại như thế này! Nhưng không có cách nào khác. Niềm vui của anh Wickham và của cô sẽ đành bị hoãn lại một chút; cô chấp nhận lời anh Collins với thái độ vui lòng nhất cô có thể bày tỏ. Cô không vui gì hơn với cung cách nịnh đầm của anh, từ ý nghĩ rằng nó cho biết một điều gì đấy. Bây giờ cô chợt thấy rằng, trong số các chị em, anh đã lựa chọn chính cô để làm bà chủ toà Tư dinh Cha xứ Hunsford, cũng để góp một chân vào cỗ bài ở Rossings trong trường hợp không một vị khách mời nào có đủ tư cách hơn. Ý nghĩ dần dần biến thành sự thuyết phục, khi cô nhận thấy anh càng lúc càng thêm lịch sự với vô, nhất là khi nghe anh khen ngợi trí thông minh và tính hoạt bát của cô. Mặc dù cảm thấy ngạc nhiên hơn là hài lòng, chẳng bao lâu mẹ cô có ý cho cô hiểu rằng bà rất vui mừng về khả năng có một hôn lễ giữa hai người. Tuy nhiên, Elizabeth không muốn nhận ra hàm ý, biết rằng bất kỳ câu trả lời nào cũng sẽ dẫn đến sự tranh cãi quyết liệt. Có thể anh Collins sẽ không bao giờ ngỏ ý, nên không ích gì phải tranh cãi về anh trong lúc này.
Nếu không có buổi dạ vũ Netherfied để chuẩn bị và bàn bạc, các cô em nhà Bennet hẳn sẽ cảm thấy khổ sở, vì lẽ từ ngày được mời cho đến buổi dạ vũ mưa liên tục khiến họ không thể đi Meryton. Không thể thăm viếng bà dì, không thể gặp các sĩ quan, không có tin tức gì mới, đành phải thay bằng Netherfied. Ngay cả Elizabeth cũng cảm thấy tính kiên nhẫn của mình bị thử thách, vì việc củng cố mối quen biết với anh Wickham bị ngưng trệ hoàn toàn. Còn Kitty và Lydia, nếu không có buổi dạ vũ ngày Thứ Ba thì không có gì khác giúp chịu đựng được ngày thứ sáu, thứ bảy, chủ nhật và thứ hai.


Tập 1 - Chương 18

Chương 18

Elizabeth không bao giờ hồ nghi anh Wickham sẽ vắng mặt trong buổi dạ vũ, cho đến khi cô bước vào phòng khách ở Netherfield và tìm kiếm anh vô vọng trong đám đàn ông mặc áo choàng đỏ. Cô đã tin chắc anh sẽ có mặt, nên đã không kiểm tra hồi ức của mình xem có sự kiện gì có thể báo động cho cô. Cô đã ăn mặc cẩn thận hơn lệ thường, và chuẩn bị với nỗi háo hức nhất nhằm chiếm ngự tất cả những gì chưa được chinh phục trong tim anh, nghĩ rằng đấy chỉ là những gì có thể đạt được trong một buổi tối. Nhưng thoắt chốc, cô có suy nghĩ kinh khiếp rằng anh đã cố tình bị gạt ra khỏi danh sách khách mời của anh Bingley để làm anh Darcy hài lòng. Mặc dù việc này không hẳn đúng, anh bạn Denny báo tin về sự vắng mặt của anh ta khi Lydia tiếp chuyện với anh. Denny cho biết Wickham phải đi lo công việc trong thành phố ngày trước và chưa trở về. Anh tiếp, với một nụ cười hàm ý:
- Tôi không tưởng tượng có công việc nào khiến anh ấy phải đi lúc này, nếu anh không muốn tránh mặt ai đấy ở đây.
Mặc dù Lydia không để ý, nhưng Elizabeth nghe được. Tuy tin này làm cô an tâm rằng Darcy không mấy liên can đến việc Wickham vắng mặt như cô đã đoán lúc đầu, mọi ác cảm của cô đối với Darcy vẫn thêm gay gắt do thất vọng, đến nỗi sau đấy cô không thể trả lời với phép lịch sự tối thiểu những câu hỏi lễ độ của anh. Cô nghĩ sự quan tâm, chịu đựng, nhẫn nại với Darcy sẽ làm tổn thương Wickham. Cô nhất quyết không nói năng gì nữa với Darcy, quay đi với ít bực bội mà cô không thể trấn áp hẳn ngay cả khi trò chuyện với anh Bingley, mà còn bị khiêu khích thêm vì tính thiên vị mù quáng của anh này.
Nhưng cá tính của Elizabeth không giữ bực bội được lâu. Mặc dù mọi ước vọng của cô về buổi tối đã tiên tan, tinh thần cô dần dần thoải mái trở lại. Sau khi kể lể mọi nỗi niềm với Charlotte Lucas mà cô đã không gặp trong một tuần, chẳng bao lâu cô tự nguyện chuyển sang các tính khí kỳ quặc của người anh họ, kể về anh cho cô bạn nghe. Tuy nhiên, hai bản khiêu vũ đầu tiên mang về nỗi buồn thảm; đấy là hai bản hành xác. Anh Collins, vụng về và khổ sở, xin lỗi thay vì chăm chút đến cô, thường sai nhịp bước mà tự mình không biết, mang đến cho cô mọi tủi thẹn và khốn khổ của một bạn nhảy khó chịu. Cô sướng thỏa khi được rời khỏi anh.
Cô nhảy bản kế tiếp với một sĩ quan, cảm thấy vui được nghe nói về Wickham, và biết rằng mọi người yêu mến anh. Xong bản nhạc, cô trở về với Charlotte Lucas. Khi đang trò chuyện, thình lình anh Darcy bắt chuyện với cô. Anh làm cô ngạc nhiên khi anh mời cô khiêu vũ. Không nghĩ ngợi gì, cô chấp thuận. Anh quay bước đi ngay lập tức; cô bị bỏ lại cáu kỉnh vì mình đã không còn sáng suốt. Charlotte tìm cách an ủi cô.
- Chị nghĩ em sẽ thấy anh ấy rất dễ mến.
- Khổ thật! Đấy sẽ là điều vô phúc nhất cho mọi người! Nhìn thấy dễ mến người mà mình có chủ tâm ghét! Chị đừng chúc em điều độc địa nhhư thế.
Tuy nhiên, khi nhạc khiêu vũ bắt đầu và Darcy trở lại để nhận bàn tay cô, Charlotte không đặng đừng thầm thì vào tai cô rằng đừng khờ dại mơ tưởng đến Wickham để trở nên khó thương trong mắt của một người có địa vị cao hơn gấp mười lần. Elizabeth không trà lời, nhận khiêu vũ với anh, cảm thấy ngạc nhiên về phẩm cách của mình đã thay đổi để cho phép cô đối diện với anh Darcy, và đọc trong mắt những cặp khiêu vũ khác vẻ ngạc nhiên không kém khi trông thấy hai người. Trong hồi lâu hai người không nói lên lời nào; cô bắt đầu tưởng tượng rằng sự im lặng của họ sẽ kéo dài suốt hai bản khiêu vũ. Lúc đầu, cô không có ý định phải vỡ bầu im lặng, cho đến lúc cô chợt nghĩ rằng sự trừng phạt nặng nề nhất giành cho anh ta là bắt anh phải mở miệng, nên cô nói vài nhận xét vẩn vơ về buổi dạ vũ. Anh trả lời, rồi lại im lặng. Một lúc sau, cô mở miệng lần thứ hai.
- Anh Darcy, đến lượt anh phải nói điều gì đấy. Tôi đã nói về buổi dạ vũ, giờ anh phải nói ít nhận xét về kích thước gian phòng, hay con số cặp khiêu vũ.
Anh mỉm cười, cả quyết với cô rằng anh sẽ nói bất cứ việc gì cô muốn anh nói.
- Tốt lắm. Câu trả lời như thế là tạm đủ. Có lẽ dần dà tôi có thể nhận xét rằng dạ vũ trong gia đình thì vui thú hơn dạ vũ nơi công cộng. Nhưng bây giờ chúng ta có thể im lặng.
- Cô có hay nói chuyện không, khi cô đang khiêu vũ?
- Đôi lúc. Người ta phải chuyện trò chút ít, anh biết đấy. Quả là trông kỳ quặc nếu cứ giữ im lặng với nhau trong nửa giờ đồng hồ, tuy thế đối với vài người, cần phải sắp xếp đối thoại như thế nào đấy để họ có thể nhọc lòng nói càng tốt.
- Có phải cô đang thăm dò các cảm nghĩ của cô trong trường hợp này, hay là cô nghĩ rằng cô đang dò dẫm các cảm nghĩ của tôi?
Elizabeth trả lời tinh quái:
- Cả hai, vì tôi đã nhận ra có sự tương đồng trong việc xoay chuyển ý nghĩ của cả hai. Cả hai chúng ta đều có tính khí khó hòa đồng, lầm lì, không muốn mở miệng, ngoại trừ khi ta muốn nói cái gì đấy làm ngạc nhiên cả phòng, được lưu truyền cho đời sau với mọi vinh quang của một câu châm ngôn.
- Việc này không giống với bàn chất của cô chút nào, tôi tin chắc như vậy. Tôi không dám nói nó tương đồng với bản chất của tôi ra sao. Chắc chắn cô nghĩ đấy là một chân dung đích thật.
- Tôi không nên kết luận về bản chất của tôi.
Anh không trả lời. Hai người lại rơi vào im lặng cho đến gần cuối bản nhạc, khi anh hỏi cô rằng cô và các chị em có thường đi đến Meryton hay không. Cô nói có và, không thể cưỡng lại sự xúi giục, thêm:
- Khi anh gặp chúng tôi ngày nọ, chúng tôi vừa quen biết thêm một người.
Anh có phản ứng tức thì. Một nét ngạo mạn sâu sắc lan khắp vẻ mặt anh, nhưng anh không nói một lời. Elizabeth, dù tự trách mình quá yếu mềm, không thể tiếp tục. Cuối cùng Darcy nói, tự kiềm chế:
- Anh Wickham may mắn được trời phú cho cách xử sự vui vẻ để dễ kết bạn; liệu anh có khả năng như thế để duy trì tình bạn không thì tôi không chắc.
Elizabeth trả lời:
- Anh ấy đã vô phúc vì mất tình bạn với anh.
Cô nhấn mạnh thêm:
- Và theo cách mà anh ấy có thể bị khổ suốt đời.
Darcy không trả lời, dường như muốn thay đổi câu chuyện. Vào lúc ấy, ngài William Lucas xuất hiện gần họ, nhưng khi nhìn thấy Darcy ông cúi đầu chào với sự nhã nhặn của bậc trưởng thượng để khen anh về bước khiêu vũ và bạn nhảy của anh.
- Tôi rất lấy làm hài lòng, ông ạ. Người ta ít thấy nghệ thuật khiêu vũ như thế. Hiển nhiên là ông thuộc về giới thượng lưu. Tuy nhiên, cho phép tôi nói rằng cô bạn nhảy xinh đẹp của ông không làm ông xấu hổ, và tôi ước thường được có niềm vui thế này, đặc biệt khi có một sự kiện đáng mừng (ông nhìn qua Jane và Bingley) sẽ diễn ra. Thế là bao lời chúc mừng sẽ tuôn đến! Tôi xin ông Darcy đừng để tôi làm ông gián đoạn, ông ạ. Ông sẽ không cảm ơn tôi vì đã kéo ông ra khỏi cuộc chuyện trò có ma lực của cô nương trẻ này với đôi mắt sáng cũng có ý trách móc tôi.
Darcy nghe không rõ phần cuối của diễn từ này, nhưng lời bóng gió của ngài William dường như đập mạnh vào tâm trí anh. Đôi mắt anh với vẻ rất nghiêm trọng hướng về Bingley và Jane lúc ấy đang khiêu vũ với nhau. Nhưng anh bình tâm lại nhanh chóng, quay qua cô bạn nhảy của anh và nói:
- Ngài William gián đoạn khiến tôi quên mất chúng ta đang nói về việc gì.
- Tôi không nghĩ chúng ta đang nói chuyện gì cả. Ngài William không thể gián đoạn hai người nào trong phòng này khi họ không có gì để nói với nhau. Chúng ta đã thử hai hay ba đề tài mà không thành công, nên tôi không thể nghĩ ra kết tiếp chúng ta sẽ nói về chuyện gì.
Anh nói, mỉm cười:
- Cô nghĩ sao về sách vở?
- Sách vở? À! Không, tôi chắc chắn chúng ta không bao giờ đọc cùng loại sách, hoặc đọc với cùng cảm nghĩ.
- Tiếc rằng cô nghĩ như thế, nhưng nếu là như vậy, ít nhất ta không thiếu đề tài. Chúng ta có thể so sánh các quan điểm khác nhau.
- Không, tôi không thể nói về sách vở trong một phòng khiêu vũ; đầu óc tôi luôn chứa đầy những thứ khác.
Anh hỏi, với vẻ hồ nghi:
- Cái hiện tại luôn làm cô bận tâm trong những khung cảnh này, có phải không?
- Vâng, luôn luôn như thế.
Cô trả lời mà không biết mình đang nói gì, vì ý nghĩ của cô đã lan man khỏi chủ đề, nhưng ngay sau đấy xuất hiện thình lình:
- Anh Darcy, tôi còn nhớ ngày kia, một lần anh có nói rằng anh ít khi tha thứ, và khi anh đã phật ý thì không gì xoa dịu được. Tôi đoán anh rất cẩn trọng về việc phát sinh ra phật ý.
Anh nói rắn rỏi:
- Đúng vậy.
- Và anh không bao giờ cho phép mình bị mù quáng bởi định kiến chứ?
- Tôi hy vọng như thế.
- Những người không bao giờ thay đổi ý kiến phải có đuợc đức tính này, để đảm bảo óc xét đoán đúng mức ngay từ dầu.
- Xin cho phép tôi hỏi, cô muốn nhắm đến điều gì?
Cô nói, cố gắng nhẹ nhàng:
- Chỉ là sự minh họa về bản chất của anh thôi. Tôi đang cố nhận ra bản chất ấy là như thế nào.
- Và cô đã nhận ra thế nào?
Cô lắc đầu:
- Tôi không hiểu gì cả. Tôi nghe những điều khác biệt về anh khiến tôi rất hoang mang.
Anh trả lời, nghiêm nghị:
- Tôi có thể tin ngay rằng những gì người ta nói về tôi rất khác nhau. Cô Bennet, tôi mong cô đừng vội phác thảo ra bản chất của tôi vào lúc này, vì có lý do e rằng việc làm đúng hay sai sẽ không được phản ánh đúng mức.
- Nhưng nếu tôi không cố tạo ra một chân dung về anh lúc này, có thể tôi sẽ không bao giờ có cơ hội khác.
Anh lạnh nhạt:
- Tôi không hề muốn ngăn cản nếu cô thích.
Cô không nói gì nữa, Hai người tiếp tục một bản nhạc khác rồi rời nhau trong im lặng. Mỗi người đều cảm thấy bất bình tuy mức độ khác nhau, vì trong lòng Darcy đã có một cảm nghĩ khá mãnh liệt về cô, để tha thứ cho cô và hướng cả cơn giận dữ về một người khác.
Họ rời nhau không lâu khi cô Bingley đi đến, vẻ mặt khinh khỉnh.
- À, cô Eliza, tôi nghe nói cô khá cảm mến George Wickham! Chị cô đã nói với tôi về anh ta và đặt cả nghìn câu hỏi. Tôi thấy anh chàng quên nói cho cô biết rằng anh là con của ông già Wickham, quản gia của ông Darcy quá cố. Tuy nhiên, với cương vị một người bạn, tôi xin khuyên cô không nên cả tin những gì anh ta nói. Việc anh Darcy cư xử xấu với anh ta là hoàn toàn sai, vì trái lại anh Darcy luôn luôn rất tử tế với anh ta, dù George Wickham đã đối đãi với anh Darcy theo cách thức đáng hổ thẹn nhất. Tôi không được biết chi tiết, nhưng tôi biết rất rõ ràng anh Darcy không đáng trách chút nào, anh không muốn nghe ai nói vể George Wickham. Mặc dù anh tôi không thể không mời anh ta đến dự dạ vũ, anh rất vui thấy anh ta tự ý vắng mặt. Việc anh ta chuyển đến vùng này quả là một hành động xấc xược; tôi tự hỏi làm thế nào anh ta có thể bạo gan làm như thế. Tôi thương hại cô, Eliza, đã khám phá ra sự sai trái của người cô mến, nhưng khi nghĩ đến sự xuống dốc của anh ta, không ai có thể mong điều gì tốt hơn.
Elizabeth giận dữ:
- Theo lời cô nói, sự sai trái và sự xuống dốc của anh ấy xem chừng là một, vì tôi đã nghe cô kết án anh ấy về tội không gì tệ hơn là con của quản gia ông Darcy, nhưng tôi cho cô biết rằng chính anh ấy đã nói với tôi về việc này.
- Tôi xin lỗi đã can dự vào. Chỉ có ý tốt thôi.
Cô Bingley quay đi, cười khẩy.
Elizabeth nói thầm: “Chính cô mới là xấc xược! Cô nhầm to nếu cô muốn gây ảnh hưởng đến tôi qua lời lẽ ti tiện như thế. Tôi không thấy gì trong việc này ngoại trừ sự thiếu hiểu biết có chủ tâm của cô và ác ý của anh Darcy.”
Rồi cô đi tìm cô chị cả; chị cô đã dọ hỏi anh Bingley về cùng đối tượng. Jane gặp em gái với nụ cười mãn nguyện ngọt ngào, vẻ ngời sáng hạnh phúc, đủ cho thấy cô rất vui trong buổi tối hôm nay. Elizabeth lập tức đọc được cảm giác của cô chị.
Cô hỏi, với nụ cười tươi không kém chị mình:
- Em muốn biết chị đã tìm hiểu được gì về anh Wickham. Nhưng có lẽ chị đang quá vui nên không thể nghĩ đến người thứ ba, như thế em xin lỗi chị.
Jane đáp:
- Không, chị không quên anh ấy, nhưng chị không có gì tốt đẹp để nói với em. Anh Bingley không biết hết về quá khứ của anh ấy, lại gần như không biết gì về những tình huống đã xúc phạm anh Darcy, nhưng anh có thể xác nhận hạnh kiểm tốt, tính trung thực và danh dự của bạn anh. Anh ấy hoàn toàn tin rằng anh Wickham không đáng được anh Darcy quan tâm đến. Chị lấy làm tiếc phải nói rằng, theo ý anh ấy và em gái anh ấy, anh Wickham không hề là người đáng kính. Chị e rằng Wickham quá khinh suất và anh Darcy mất thiện cảm với anh ta là đúng.
- Anh Bingley không quen biết anh Wickham à?
- Không; anh chỉ mới gặp anh ấy sáng nay tại Meryton.
- Như thế, điều anh biết được là qua anh Darcy. Em hoàn toàn thỏa mãn. Nhưng anh nói gì về khoản thu nhập giáo hội?
- Anh ấy không nhớ gì về chuyện này, mặc dù hơn một lần anh đã nghe từ anh Darcy, nhưng anh ấy tin rằng khoản này được để lại có điều kiện cho Wickham.
Elizabeth nói, nồng hậu:
- Em không nghi ngờ gì về sự thành thật của anh Bingley, nhưng chị phải thứ lỗi cho em và em không cảm thấy thuyết phục qua những lời xác nhận. Em có thể nói cách thức anh Bingley biện hộ cho bạn anh là có cơ sở, nhưng vì anh ấy chưa biết đến vài phần của câu chuyện và chỉ biết về những phần còn lại qua người bạn, em vẫn nghĩ về Wickham và Darcy như em đã nghĩ.
Rồi cô đổi câu chuyện qua đề tài mà mỗi người cảm thấy dễ chịu hơn và không gây xung khắc về tình cảm. Elizabeth vui vẻ lắng nghe những hy vọng hạnh phúc, dù khiêm tốn, mà Jane ấp ủ về Bingley, và cố gắng hết mức để củng cố niềm tin của cô chị. Khi anh Bingley đến, cô trở về tìm cô Lucas nhưng trả lời qua quýt những câu hỏi của cô này về anh bạn nhảy của cô vừa rồi, trước khi anh Collins đi đến. Anh hớn hở bảo cô rằng anh vừa may mắn khám phá một điều quan trọng.
- Tôi tình cờ được biết rằng trong phòng hiện có một người có quan hệ gần gũi với người đỡ đầu của tôi. Tôi vô tình nghe lỏm anh ấy nhắc đến cô chủ nhà này tên của cô em họ của anh, cô De Bourgh, và tên của bà mẹ phu nhân Catherine. Thật là tuyệt vời được biết như thế. Ai có thể ngờ rằng tôi gặp người cháu của phu nhân Catherine ở đây! Tôi rất vui biết được tin này vừa kịp lúc để tôi đến chào anh ấy, và tin anh ấy sẽ lượng thứ cho tôi đã không biết gì về mối quan hệ này có thể biện hộ cho lời tạ lỗi của tôi.
- Anh không định tự giới thiệu với anh Darcy đấy chứ?
- Thật ra tôi định như thế. Tôi sẽ xin anh thứ lỗi đã không làm việc này sớm hơn. Tôi tin anh là cháu của phu nhân Catherine. Tôi sẽ cố sức trong khả năng của tôi nói cho anh an tâm là phu nhân vẫn khỏe mạnh.
Elizabeth cố gắng khuyên anh nên bỏ ý định, cho anh hiểu rằng anh Darcy sẽ xem việc anh đến gợi chuyện mà chưa được giới thiệu là thái độ tự tiện không đúng cách hơn là thiện ý thăm hỏi bà dì của anh ấy; rằng không cần gì hai bên phải nhận ra nhau; rằng nếu cần, nên để anh Darcy chủ động làm quen do vai vế cao hơn. Anh Collins nghe cô với vẻ cương quyết vẫn muốn giữ ý định của anh, khi cô ngừng nói, anh trả lời:
- Cô Elizabeth thân thương, tôi rất tôn trọng óc phán xét xuất sắc của cô về mọi vấn đề trong phạm vi hiểu biết của cô, nhưng cho phép tôi nói rằng có một khác biệt lớn giữa cung cách của người thế tục và nghi lễ của giới tăng lữ. Tôi xin nói rằng tôi xem thể chế tăng lữ có cùng phẩm giá như tước vị cao nhất trong vương quốc – miễn là cùng lúc giữ khiêm tốn đúng mực trong cung cách. Vì thế, cô phải cho phép tôi làm theo tiếng gọi của lương tâm tôi trong hoàn cảnh này, để tôi hành xử việc mà tôi xem như một nghĩa vụ. Bỏ lỗi cho tôi đã không biết lợi dụng lời khuyên của cô vốn sẽ là kim chỉ nam cho tôi trong những lĩnh vực khác, mặc dù trong trường hợp trước mắt chúng ta, tôi tự xét thấy mình có hiểu biết hơn một tiểu thư như cô, do nền giáo dục và học hỏi thường xuyên, để quyết định xem việc nào đúng.
Anh gập người cúi xuống rồi đi gặp anh Darcy. Cô náo nức theo dõi cách anh Darcy chào anh, thấy rõ anh Darcy rất ngạc nhiên khi được tiếp xúc. Người anh họ của cô mở đầu bằng cách cúi người trang trọng, tuy cô không nghe anh chàng nói gì, cô có cảm tưởng cô nghe rõ hết, nhìn môi anh mấp máy những chữ “xin lỗi”, “Hunsford”, và “phu nhân Catherine de Bourgh”. Lòng cô xốn xang thấy anh tự phô bày trước một người như thế. Anh Darcy nhìn anh với vẻ kinh ngạc không giấu giếm, khi cuối cùng anh Collins ngừng nói, anh trả lời với ít vẻ lịch sự. Tuy nhiên, anh Collins không cảm thấy nản lòng nên anh nói thêm ít lời, và thái độ của anh Darcy dường như thêm khinh thường những gì anh nghe. Cuối cùng, anh Collins khẽ cúi đầu chào rồi trở lại bên Elizabeth. Anh nói:
- Tôi không có lý do bất mãn với sự tiếp kiến. Anh Darcy dường như rất vui về sự quan tâm của tôi. Anh trả lời tôi rất lịch sự, và ngay cả khen ngợi tôi khi anh nói rằng anh rất tin tưởng nơi nhận thức của phu nhân Catherine nên biết rõ rằng bà không bao giờ ban ân huệ cho người không xứng đáng. Đấy là một suy nghĩ rất phóng khoáng. Nói chung, tôi rất hài lòng với anh.
Vì Elizabeth không còn quan tâm đến việc gì khác, cô chú ý quan sát chị cô và anh Bingley. Hình ảnh hai người thân thiết với nhau khiến cô cảm nhận niềm vui sướng gần như Jane đang hưởng. Cô tưởng tượng chị mình được sống trong chính ngôi nhà này với mọi hạnh phúc mà một cuộc hôn nhân do tình yêu có thể mang lại, và trong bối cảnh này cô nghĩ mình cũng có thể yêu mến ngay cả hai chị em của Bingley. Cô thấy rõ ràng những ý đồ của bà mẹ cũng được hướng theo cùng cảm nghĩ, nên cô quyết định không đến gần bà kẻo cô có thể nghe quá nhiều. Vì thế, khi họ ngồi vào bàn ăn, cô thấy hoàn cảnh éo le bất hạnh đã sắp xếp cho hai mẹ con ngồi gần nhau, và rất xốn xang khi thấy mẹ cô đang nói chuyên với phu nhân Lucas một cách thoải mái, ngang nhiên, mà không đề cập đến điều gì khác ngoại trừ kỳ vọng của bà được thấy Jane chẳng bao lâu sẽ kết hôn cùng anh Bingley. Đấy là một đề tài sinh động, mà bà Bennet dường như không biết mệt khi liệt kê ra những lợi điểm của cuộc hôn phối. Những điểm đầu tiên mà bà tự mãn là một anh trai trẻ dễ mến, giàu có, sống cách họ chỉ ba dặm; và rồi thật là điều thoải mái khi thấy hai chị em của anh cũng mến Jane, khi biết chắc là hai cô cũng mong muốn có mối thông gia như bà đã mong. Hơn nữa, đây là việc đầy hứa hẹn cho mấy đứa em, vì hôn lễ của Jane và chàng rể như thế sẽ đẩy mấy đứa đến gần những anh giàu có khác, và cuối cùng, thât là dễ chịu trong đoạn đời này của bà khi có thể giao mấy đứa em còn độc thân cho con chị chăm sóc, nên khi mấy đứa ra ngoài để giao tiếp bà có thể không còn phải theo sát chúng nó hơn là bà muốn. Trong tình cảnh này, cần phải biết vui mà chấp nhận, do phép xã giao trong những dịp như thế, tuy bà không cảm thấy thoải mái như mọi người khi phải bị giam h.ãm trong nhà trong bất cứ giai đoạn nào của cuộc đời. Bà kết luận với nhiều lời chúc tốt đẹp cho phu nhân Lucas sớm được may mắn như bà, mặc dù, bà tin tưởng một cách hiển nhiên với niềm vui chiến thắng rằng bà bạn sẽ không có cơ may nào cả.
Elizabeth cố gắng trong vô vọng nhằm chặn bớt lời lẽ liến thoắng của bà mẹ, hoặc thuyết phục bà không nên ồn ào khi diễn tả niềm hạnh phúc của mình, vì trong nỗi xốn xang không thể diễn tả thành lời, cô có thể nhận ra anh Darcy, ngồi đối diện với họ, đã nghe lỏm phần lớn câu chuyện. Bà mẹ chỉ mắng con là vô lý.
- Anh Darcy là cái gì đối với mẹ khiến mẹ phải sợ anh ta? Mẹ biết chắc rằng mẹ không cần phải giữ phép lịch sự với anh ta đến nỗi không dám nói điều anh ta có thể không thích nghe.
- Mẹ ạ, con xin mẹ hãy nói nhỏ thôi. Xúc phạm anh Darcy thì có lợi gì? Các bạn của anh sẽ chẳng bao giờ có cảm nghĩ tốt về mẹ nếu mẹ cứ làm như thế.
Tuy nhiên, lời nói của cô không có ảnh hưởng. Bà mẹ vẫn ngang nhiên cất tiếng nói về quan điểm của bà. Elizabeth cứ mãi đỏ mặt vì ngượng ngùng và bứt rứt. Cô không khỏi thỉnh thoảng liếc nhìn anh Darcy, thấy đúng như cô đã lo sợ; vì mặc dù anh ít khi nhìn bà, cô tin rằng anh vẫn chú ý lắng nghe. Vẻ mặt anh dần dần đổi từ khinh thường căm phẫn qua nghiêm nghị và điềm đạm.
Cuối cùng, bà Bennet không còn gì để nói. Phu nhân Lucas, đã ngáp dài do những kể lể ba hoa về niềm sướng thỏa mà bà không thấy có cơ may chia sẻ, được yên ổn để thưởng thức các món đùi lợn muối và gà. Elizabeth bắt đầu hoàn hồn. Nhưng không khí yên ả không kéo dài lâu, vì khi bữa ăn chấm dứt, người ta đề nghị trình diễn ca hát, và cô cảm thấy bị hành xác khi thấy Mary, sau ít lời cổ vũ, chuẩn bị đóng góp vào cuộc vui. Cô cố gắng ngăn cản thói dễ dãi như thế bằng nhiều tia nhìn gợi ý và van nài im lặng, nhưng vô ích. Mary không thèm hiểu; cơ hội biểu diễn như thế này là nguồn vui của cô, và cô bắt đầu bài hát. Đôi mắt của Elizabeth dán vào em gái với những cảm giác khổ sở nhất; và cô bồn chồn nhìn em qua mấy đoạn nhạc không được hoan nghênh lắm khi kết thúc. Khi đón nhận những lời cảm ơn, Mary cũng nhận ra ẩn ý muốn cô hát thêm một bài, nên cô lại bắt đầu. Tài năng của Mary không thích hợp cho phong cách trình diễn như thế; cô có giọng yếu và tư thái quá điệu bộ. Elizabeth rơi vào thống khổ. Cô nhìn qua Jane xem chị mình chịu đựng như thế nào, nhưng Jane dang thản nhiên trò chuyện cùng Bingley. Cô nhìn hai đứa em, thấy chúng đang ra những dấu hiệu chế nhạo lẫn nhau, Cô nhìn Darcy, thấy anh vẫn tiếp tục nghiêm nghị khép kín. Cô nhìn qua ông bố để xin ông can thiệp, kẻo Mary sẽ hát cả đêm. Ông hiểu ý, và khi Mary chấm dứt bài hát thứ hai, thì nói lớn:
- Như thế là tốt lắm rồi, con gái. Con đã giúp vui đủ rồi. Hãy để những tiểu thư khác có thời giờ trình diễn.
Mặc dù giả đò không nghe thấy, Mary có phần hụt hẫng. Elizabeth thương hại cho Mary, thương hại cho ông bố, nhưng e rằng có lo lắng rồi vẫn không giúp ích được gì. Những người khác được cổ vũ để trổ tài. Anh Collins nói:
- Nếu tôi may mắn có giọng hát hay, tôi sẽ rất hân hạnh được góp vui, vì tôi xem âm nhạc là thú tiêu khiển lành mạnh và hoàn toàn tương thích với một giáo sĩ. Tuy nhiên, tôi không có ý nói rằng chúng ta có lý do chính đáng để dùng nhiều thời giờ vào âm nhạc, vì chắc chắn có những việc khác cần phải làm. Mục sư cai quản một giáo xứ có nhiều việc phải làm. Trước nhất, ông ta phải thu xếp với ơn trên để có thể được việc cho mình mà vẫn không xúc phạm đến người bảo trợ. Ông ta phải tự viết bài giảng đạo, và thời giờ còn lại không thể nhiều quá khiến nhiệm vụ giáo sứ bị xem nhẹ. Ông ta còn phải chăm sóc và cải tạo nơi ăn chốn ở mà không bị lên án là xa xỉ. Tôi xem phần không kém quan trọng là ông ta phải có thái độ chăm sóc và hòa giải với mọi người, nhất là những người đã cất nhắc ông ta. Tôi không thể miễn cho ông các nhiệm vụ này, cũng như tôi không thể nghĩ tốt về một người đã bỏ qua cơ hội bày tỏ lòng tôn trọng với bất cứ người nào quan hệ đến gia tộc.
Anh nghiệng người đến anh Darcy khi chấm dứt bài diễn từ, được trình bày khác lớn tiếng phân nửa gian phòng đều nghe rõ. Nhiều người nhìn anh chăm chăm. Nhiều người mỉm cười, nhưng không ai lộ vẻ thú vị bằng ông Bennet, trong khi và vợ ông nức lòng khen ngợi anh Collins đã nói lên những lời thắm thiết, thì thầm với bà Lucas rằng anh là một người trai trẻ có đức độ và khôn ngoan một cách đặc biệt.
Đối với Elizabeth, dường như gia đình cô đã toa rập với nhau để tự phô bày càng nổi trội càng tốt trong dịp này; họ không thể nào thủ vai trò của họ với tinh thần cao hơn, với kết quả tốt hơn thế nữa. Cô nghĩ anh Bingley và chị cô thật hạnh phúc khi anh không để ý đến vài mục trình diễn, và cảm nghĩ của anh không phải là khổ sở lắm do hành động nực cười anh đã chứng kiến. Tuy nhiên cô thấy điều tệ hại là hai chị em Bingley và anh Darcy đã có cơ hội nhạo báng những người thân của cô, và cô không rõ giữa thái độ im lặng trong ngạo mạn của anh Darcy và những nụ cười khinh khỉnh của hai chị em, việc nào dễ chịu hơn.
Cô không thấy vui gì trong thời gian còn lại. Anh Collins trêu chọc cô, tiếp tục kiên trì đeo bám cô; và mặc dù anh không thể khiêu vũ với cô lần nữa, anh tìm cách ngăn cản cô khiêu vũ với người khác. Cô khẩn khoản xin anh khiêu vũ với người nào khác và đề nghị được giới thiệu anh với bất kỳ cô gái trẻ nào trong phòng, nhưng anh từ chối. Anh nói cho cô an tâm rằng anh hoàn toàn không thích khiêu vũ, rằng mục đích chính của anh chỉ là những chăm chút tế nhị anh muốn giành cho cô, vì thế anh muốn tỏ rõ ý mình khi quấn quýt bên cô trong suốt thời gian còn lại. Không có tranh cãi gì về việc này. Cô cảm thấy rất nhẹ nhõm khi thỉnh thoảng cô Lucas đến với hai người và vui vẻ tự bắt chuyện với anh Collins.
Ít nhất cô không còn phải chịu bực mình do anh Darcy chú ý thêm đến cô. Mặc dù anh thường cách có một khoảng ngắn, có phần không vướng bận, anh không bao giờ đến gần để trò chuyện. Cô nghĩ đấy có thể là vì cô đã nói bóng gió đến anh Wickham, và cô vui về việc này.
Gia đình Longbourn rời buổi dạ vũ sau cùng. Vơi sự dàn xếp của bà Bennet, họ phải chờ cỗ xe của họ trong 15 phút sau khi những người khác đã đi. Việc này cho họ đủ thời gian để xem vài người trong gia đình chủ nhân tiễn chào họ theo cách nồng hậu như thế nào. Bà Hurst và em gái của bà ít mở miệng trừ khi than mệt, rõ ràng muốn tiễn khách ra về càng nhanh càng tốt. Hai người không nuốn tiếp chuyện bà Bennet thêm dù bà cố khơi mào, và qua cung cách này gây tình trạng nặng nề cho mọi người. Anh Collins không giúp gì thêm khi anh dông dài khen ngợi anh Bingley và hai chị em về tính tao nhã trong giao thiệp, cùng lòng hiếu khách và lịch sự nổi bật đối với khách mời. Darcy không nói năng gì. Ông Bennet, cũng trong im lặng, thú vị nhìn cảnh tượng quanh ông. Anh Bingley và Jane đứng bên nhau, hơi cách xa mọi người, chỉ nói chuyện với nhau. Ngay cả Lydia đã quá mệt mỏi nên không thể thốt lời nào hơn là “Trời ơi, tôi mệt quá!” kèm theo một cái ngáp dài.
Cuối cùng, khi họ từ giã nhau, bà Bennet với vẻ lịch sự gượng ép nhất, tỏ ý muốn đón tiếp toàn gia đình tại Longbourn, đặc biệt nói với anh Bingley rằng mọi người sẽ rất vui nếu anh có thể đến dùng bữa thân mật với gia đình bất kỳ kúc nào, thay cho thiệp mời theo nghi thức. Bingley vui vẻ nhận lời, sẵn lòng lợi dụng cơ hội sớm nhất để đến thăm bà sau khi anh trở về từ London, vì anh phải đi ngày kế trong một thời gian ngắn.
Bà Bennet hoàn toàn hài lòng, ra về trong niềm vui rằng, sau khi đã chuẩn bị cho việc ổn định nơi ăn chốn ở, những cỗ xe mới và những bộ áo cưới, chắc chắn bà sẽ thấy con gái bà định cư tại Netherfield, trong vòng ba đến bốn tháng. Nghĩ về một cô con gái khác kết hôn với anh Collins, bà cũng có niềm vui lớn dù không ngang bằng. Trong số các cô gái, bà thương Elizabeth ít nhất, mặc dù chàng trai và mối lương duyên thứ hai là đủ tốt với bà, giá trị của anh Bingley và Netherfield vẫn vượt trội.

Tập 1 - Chương 19

Chương 19


Một cảnh tượng mới được mở ra ở Longbourn ngày hôm sau. Anh Collins đã long trọng ngỏ ý. Sau khi đã quyết định để không mất thời gian vì anh chỉ có thể nghỉ phép đến ngày thứ Bảy, vì không có cảm giác nhút nhát để bị bứt rứt ngay cả vào lúc này, anh bắt đầu với cung cách rất ngăn nắp, tuân theo mọi nghi thức của sự việc. Sau bữa ăn sáng, với bà Bennet, Elizbeth và một trong các cô em cùng hiện diện, anh nói với bà mẹ:
- Thưa bà, vì tình thương của bà đối với cô con gái xinh đẹp Elizabeth của bà, liệu bà có thể cho phép tôi có vinh dự tiếp chuyện riêng với cô sáng nay được không?
Trong khi Elizabeth chưa kịp có phản ứng ngoại trừ đỏ mặt, bà Bennet đã nhanh nhẩu trả lời:
- À, vâng, chắc chắn là được, tôi chắc chắn Lizzy sẽ rất vui. Tôi chắc chắn con nhỏ sẽ không từ chối. Đến đây, Kitty, mẹ muốn con đi lên lầu.
Khi bà đang vội vã bước đi, Elizabeth gọi theo:
- Mẹ à, đừng đi. Con xin mẹ đừng đi. Xin anh Collins thứ lỗi. Anh ấy không có gì để nói với con mà người khác không cần nghe. Con cũng sắp đi đây.
- Không, không, đừng vô lý, Lizzy. Mẹ muốn con ngồi lại ở đấy.
Và khi thấy Elizabeth với vẻ mặt bực bội và lúng túng dường như muốn trốn lánh, bà thêm:
- Lizzy, mẹ muốn con ở lại và nghe anh Collins nói.
Elizabeth không thể cưỡng lại lời sai khiến này. Một thoáng suy tính giúp cô nghĩ rằng cách khôn ngoan nhất là giải quyết vụ việc càng nhanh chóng và êm thấm càng tốt. Cô ngồi xuống, cố gắng che giấu cảm xúc pha trộn giữa đau khổ và phân tâm. Bà Bennet và Kitty bước đi, ngay sau đấy anh Collins bắt đầu.
- Cô Elizabeth thân thương, xin cô hãy tin rằng đức tính khiêm tốn của cô cho đến giờ không làm xấu gì cho cô cả, mà trái lại nó bổ sung những vẻ toàn vẹn của cô. Dưới mắt tôi, cô có thể kém dễ thương nếu cô đã không tỏ ra ngượng ngùng như thế, nhưng tôi xin nói cho cô an tâm rằng bà mẹ đáng kính của cô đã cho phép tôi tiếp chuyện với cô như thế này. Hẳn cô không hồ nghi gì về ý định của tôi, tuy tính tế nhị bẩm sinh của cô có thể khiến cô phải lờ đi; những ý tình của tôi đã quá rõ nên không thể nhầm lẫn được. Ngay sau khi tôi bước vào ngôi nhà này, tôi đã chọn cô là người đồng hành trong cuộc đời tương lai của tôi. Nhưng trước khi tôi đi xa khỏi chủ đề do những cảm xúc của tôi trong việc này, có lẽ tôi nên nêu những lý do về hôn nhân khi tôi đến Hertfordshire với ý định tìm một người vợ, vì đúng là tôi có ý định này.
Ý tưởng của anh Collins, trong tất cả vẻ điềm tĩnh trang trọng, về việc đi xa khỏi chủ đề do những cảm xúc của anh, khiến Elizabeth gần như bật cười đến nỗi cô không thể nhân cơ hội anh ngưng nói để chặn anh lại. Anh tiếp tục.
- Các lý do của tôi về hôn nhân là, thứ nhất, tôi nghĩ mỗi giáo sĩ khi có hoàn cảnh thuận lợi (như hoàn cảnh của chính tôi) nên nêu tấm gương tốt về đời sống vợ chồng trong giáo xứ của mình. Thứ hai, tôi tin rằng đời sống vợ chồng sẽ đem đến cho tôi hạnh phúc vô biên; và thứ ba, mà đáng lẽ tôi phải đề cập trước, do lời khuyên nhủ của vị phu nhân cao quý mà tôi có vinh dự gọi là người đỡ đầu. Đã hai lần bà hạ mình cho tôi ý kiến về việc này (mà tôi không hỏi!), và chỉ mới ngày thứ bảy trước khi tôi rời Hunsford, bà nói: “Ông Collins, ông phải lập gia đình. Một giáo sĩ như ông phải lập gia đình. Hãy lựa chọn cẩn thận, chọn một người phụ nữ tốt vì tôi, và vì ông; cô ấy phải là người năng động và hữu dụng, không cần phải cao sang nhưng nên có khả năng thu vén kinh tế gia đình. Đấy là lời khuyên của tôi. Hãy tìm một người phụ nữ như thế càng sớm càng tốt, đưa cô đến Hunsford, rồi tôi sẽ thăm cô ấy”. Nhân tiện, cô em xinh ạ, cho phép tôi nhận xét rằng tôi cho lòng quan tâm và lời khuyên của phu nhân Catherine de Bourgh nằm trong số những yếu tố thuận lợi của tôi. Cô sẽ thấy tư cách của bà còn vượt trội hơn những gì tôi đã kể; tính dí dỏm và hoạt bát của cô sẽ làm phu nhân vừa lòng, nhất là khi được làm dịu xuống trong im lặng và nể trọng mà vị thế của phu nhân không khỏi tạo ra. Trong khi tôi có ý định về hôn nhân, tôi cũng xin nói cho cô rõ do đâu tôi hướng về Longbourn thay vì vùng tôi đang cư ngụ, nơi cũng có nhiều thiếu nữ dễ thương. Tôi sẽ thừa kế bất động sản này sau khi người bố kính yêu của cô qua đời (nhưng tôi tin ông sẽ còn sống nhiều năm nữa), tôi sẽ không an tâm nếu tôi không chọn một trong số các cô con gái của ông làm người hôn phối, để các cô ít chịu thiệt thòi khi thảm cảnh xảy ra tuy rằng, như tôi đã nói, sẽ còn nhiều năm nữa mới xảy ra. Cô em xinh ạ, đấy là động lực của tôi, mà tôi mong nó sẽ không làm tôi quý mến cô kém đi. Bây giờ, tôi không còn gì để nói ngoại trừ xác nhận với cô, bằng ngôn từ sinh động nhất, niềm thương mến mãnh liệt của tôi. Tôi hoàn toàn dửng dưng với tiền của, sẽ không yêu cầu bố cô gì cả về chuyện này vì tôi biết rõ rằng ông không thể đáp ứng được, và rằng cô chỉ được thừa kế một khoản tiền một nghìn bảng với bốn phần trăm mà cô chỉ được nhận sau khi mẹ cô qua đời. Vì thế, về chuyện này, tôi sẽ nhất mực im lặng. Cô có thể tin rằng tôi sẽ không hẹp hòi mà mở miệng trách cứ gì khi chúng ta đã cưới nhau.
Tuyệt đối cần thiết phải ngắt lời anh chàng bây giờ. Cô thốt lên:
- Thưa anh, anh đã quá vội vàng. Anh đã quên rằng tôi chưa trả lời. Tôi xin trả lời ngay để khỏi làm mất thời giờ thêm. Tôi xin cảm ơn về những lời khen của anh. Tôi rất cảm kích với lời cầu hôn của anh, nhưng tôi không thể làm gì khác hơn là khước từ.
Anh Collins trả lời, với điệu bộ khoát tay trịnh trọng:
- Cho đến giờ tôi vẫn biết rằng, khi được một người thanh niên cầu hôn lần đầu, các cô thiếu nữ thường khước từ trong khi thâm tâm họ có ý chấp thuận, và rằng họ có thể khước từ hai hoặc ngay cả ba lần. Vì thế, tôi không hề nản lòng vì lời cô vừa nói, mà còn hy vọng sẽ sớm được thành hôn với cô.
Elizabeth thốt lên:
- Thưa anh, tôi có thể nói hy vọng của anh thật là khác thường sau khi tôi đã nói cho anh rõ. Xin anh tin rằng tôi không phải trong số những thiếu nữ (nếu có thật những thiếu nữ như thế) dám đánh đố hạnh phúc của mình qua cơ may được cầu hôn lần thứ hai. Tôi hoàn toàn nghiêm túc trong lời khước từ của tôi. Anh không thể mang lại hạnh phúc đến cho tôi, và tôi tin chắc tôi không phải là người phụ nữ cuối cùng trên thế gian này có thể tạo hạnh phúc cho anh. Không được, nếu phu nhân Catherine hiểu rõ tôi, tôi tin rằng bà sẽ thấy tôi không đáp ứng tiêu chuẩn nào cả.
Anh Collins noí, rất trịnh trọng:
- Nếu quả thật phu nhân Catherine có ý nghĩ như thế, tôi không thể tưởng tượng rằng bà ấy sẽ hoàn toàn không chấp nhận cô. Và xin cô tin rằng khi tôi có vinh dự được gặp lại bà ấy, tôi sẽ kể cho bà nghe với ngôn từ đẹp đẽ nhất về tính khiêm tốn, khả năng kinh tế gia đình, cộng thêm những đức tính khả ái khác của cô.
- Anh Collins, thật ra mọi lời anh ca tụng tôi sẽ là không cần thiết. Anh nên để tôi tự phán xét về con người tôi, nên coi trọng tôi bằng cách tin vào điều tôi nói. Tôi mong anh được nhiều hạnh phúc và được giàu có; qua việc tôi khước từ anh, tôi đã làm hết sức mình để ngăn anh sa vào hoàn cảnh ngược lại. Khi anh cầu hôn với tôi, hẳn anh đã thoả mãn tâm tư tế nhị của anh đối với gia đình tôi, nên anh có thể chiếm hữu sự sản Longbourn bất cứ lúc nào có thể được mà không phải chịu tự dằn vặt. Vì thế, có thể xem vụ việc kết thúc ở đây.
Vừa nói cô vừa đứng dậy, và có thể bước ra khỏi phòng nếu anh Collins không nói tiếp:
- Khi tôi có hân hạnh được tiếp chuyện với cô lần nữa về việc này, tôi hy vọng sẽ nhận được câu trả lời thoả đáng hơn là bây giờ; mặc dù tôi không hề có ý gì kết án cô là tàn nhẫn vì tôi biết thói quen của các cô là từ chối người đàn ông trong lần đầu tiên, như thế có lẽ; đúng như tính tế nhị của nữ giới, ngay bây giờ cô đã có ý khích lệ tôi phải van nài.
Elizabeth thốt lên, với ít dịu dàng:
- Anh Collins, quả là anh đã làm tôi khó xử hết mức. Nếu những gì tôi đã nói cho đến giờ có ngụ ý rằng tôi khích lệ anh, thì tôi không biết phải nói lời khước từ như thế nào để cho anh tin rằng thật.
- Cô em ạ, cô phải cho tôi tự mãn rằng sự khước từ của cô chỉ là những lời lẽ tất nhiên. Những lý do để tôi tin điều ấy là ngắn gọn thế này. Không có vẻ gì là bản thân tôi không đáng được cô chấp nhận, hoặc địa vị của tôi không đủ cao. Hoàn cảnh của tôi, những kết giao với gia đình De Bourgh, mối quan hệ với gia đình cô, đều là những hoàn cảnh vô cùng thuận lợi cho tôi; và cô nên suy xét thêm rằng mặc dù cô có những hấp dẫn về nhiều mặt, vẫn không chắc rằng cô sẽ nhận được một lời cầu hôn khác. Phần sự sản của cô không may là quá nhỏ nên vẻ kiều diễm của cô và những đức tính khả ái khác có thể mất tác dụng. Vì tôi đã phải kết luận rằng cô không nghiêm túc khi từ chối tôi, tôi chỉ có cách tin rằng cô muốn tình yêu của tôi sâu đậm hơn trong tình trạng hồi hộp, theo như cung cách thường thấy của những phụ nữ tao nhã.
- Thưa anh, tôi xin anh tin rằng tôi không hề có ý tưởng theo cung cách tao nhã như thế trong khi nó thật sự chỉ hành hạ tinh thần một người đàn ông đáng kính. Thay vào đấy, tôi muốn được khen là người chân thành. Tôi xin cảm ơn anh và cảm ơn lần nữa đã cho tôi vinh dự trong lời cầu hôn của anh, nhưng tôi hoàn toàn không thể chấp nhận. Cảm nghĩ của tôi trong mọi phương diện đều ngăn cấm việc này. Tôi có thể nào nói rõ hơn thế không? Bây giờ xin đừng xem tôi là một phụ nữ tao nhã có chủ định làm anh phiền muộn, mà chỉ là một sinh vật có lý trí đã nói ra sự thật từ con tim của nó.
Anh thốt lên, với vẻ nịnh đầm vụng về:
- Cô thật là quyến rũ! Tôi đuợc thuyết phục rằng khi bố mẹ yêu quý của cô đồng ý, lời cầu hôn của tôi sẽ được chấp thuận.
Elizabeth không đáp lại sự kiên trì cố ý tự lừa đối như thế, lập tức bước đi. Cô đã có ý kiên định rằng, nếu anh chàng vẫn khăng khăng xem các lời khước từ của cô bao hàm ý khích lệ để rồi anh phải khẩn cầu bố cô, lời từ chối của ông bố sẽ phải cả quyết, thái độ của ông ít nhất không bị hiểu sai lạc là cung cách cảm xúc và dỏm dáng của nữ giới tao nhã.

Tập 1 - Chương 20

Chương 20


Anh Collins không được yên tĩnh lâu để trầm ngâm tán thưởng cuộc tình thành công của anh. Bà Bennet đã quanh quẩn ở tiền sảnh để xem hồi kết của cuộc chuyện trò, ngay sau khi thấy Elizabeth mở cửa bước ra, đi nhanh qua bà hướng về cầu thang, bà bước vào phòng ăn sáng và chúc mừng anh và bà với lời lẽ dịu dàng về viễn cảnh hạnh phúc của mối quan hệ gần gũi hơn giữa họ. Anh Collins đón nhận và đáp lại những lời chúc với cùng niềm vui, rồi kể lại cho bà nghe tinh thần cuộc trao đổi với Elizabeth, với kết quả anh tin rằng anh có mọi lý do để hài lòng, vì việc cô khước từ chỉ là phản ứng tự nhiên của tính khiêm tốn bẽn lẽn và tế nhị thật sự trong tư cách của cô.
Tuy nhiên, lời anh nói khiến bà Bennet ngạc nhiên. Đáng lẽ bà cảm thấy vui như anh mà tin rằng cô con gái bà từ khước là vì có ý khích lệ anh thêm, nhưng bà không dám tin vào việc này, và không đặng đừng phải nói ra.
- Anh Collins, nhưng theo chuyện này, Lizzy cần được giãi bày. Tôi sẽ trực tiếp nói chuyện với nó. Nó là đứa con gái rất bướng bỉnh ngốc nghếch và không thấy ra những lợi ích cho nó; nhưng tôi sẽ cho nó thấy.
- Tôi xin lỗi phải ngắt lời bà, nhưng nếu cô ấy đúng là bướng bỉnh ngốc nghếch, tôi không rõ liệu cô sẽ là một người vợ đáng mơ ước của một người trong hoàn cảnh của tôi hay không, người mong tìm hạnh phúc trong hôn nhân. Vì thế, nếu cô thật tình từ khước tôi, có lẽ tốt hơn không nên ép buộc cô phải chấp nhận tôi, vì nếu bị trái ý cô không thể mang lại hạnh phúc trọn vẹn cho tôi.
Bà Bennet nói, lo lắng:
- Anh ạ, anh đã hiểu sai ý tôi. Lizzy chỉ bướng bỉnh trong việc như thế này. Trong mọi việc khác, nó đều ngoan hiền nhất. Tôi sẽ trực tiếp nói chuyện với bố nó, chúng tôi sẽ sớm thu xếp với nó, tôi tin chắc vậy.
Bà không cho anh thời giờ để trả lời, vội vã đi tìm ông chồng và kêu lên khi vừa vào phòng đọc sách:
- Ông ơi, tôi cần ông ngay bây giờ, chúng tôi đang bị náo động. Ông phải đến khuyên Lizzy lấy anh Collins, vì con nhỏ nhất định không lấy anh ấy, và nếu ông không nhanh chân, anh ấy sẽ thay đổi ý định và không thèm lấy con nhỏ.
Ông Bennet ngước mắt lên khỏi trang sách khi bà đi vào, nhìn bà chăm chăm điềm tĩnh mà không tỏ vẻ gì quan ngại và càng không thay đổi khi bà nói. Khi bà dứt tiếng, ông nói:
- Tôi không hiểu ý bà. Bà đang nói đến chuyện gì thế?
- Chuyện anh Collins và Elizabeth. Lizzy tuyên bố không chấp nhận anh Collins, và anh Collins bắt đầu nói rằng anh sẽ không muốn cưới Lizzy.
- Tôi phải làm gì đây trong tình cảnh này? Dường như đấy là chuyện vô vọng.
- Ông phải đích thân nói chuyện với Lizzy. Nói với nó rằng ông muốn nó lấy anh Collins.
- Hãy kêu con nhỏ xuống đây. Nó sẽ nghe theo ý kiến của tôi.
Bà Bennet nhấn chuông, cô Elizabeth được gọi đến phòng đọc sách. Ông gọi khi cô xuất hiện:
- Đến đây, con. Bố gọi con đến vì có một việc quan trọng. Bố nghe nói rằng anh Collins đã ngỏ lời cầu hôn với con. Có đúng thế không?
Elizabeth trả lời rằng đúng:
- Được lắm, và con đã khước từ lời cầu hôn phải không?
- Đúng vậy, thưa bố.
- Được lắm. Bây giờ chúng ta đi vào vấn đề. Mẹ con muốn con chấp thuận. Có phải thế không hở bà?
- Đúng thế, nếu không tôi sẽ không bao giờ nhìn mặt nó.
- Thế là có một chọn lựa vô phúc trước mắt con đấy. Elizabeth. Từ ngày hôm nay trởi đi, con sẽ trở thành người xa lạ với bố hoặc với mẹ. Mẹ con sẽ không bao giờ nhìn mặt con nữa nếu con không chịu lấy anh Collins, và bố sẽ không bao giờ nhìn mặt con nữa nếu con chịu.
Elizabeth không thể nén cụ cười mỉm khi nghe một câu kết luận như thế ngay vào lúc khởi đầu. Nhưng bà Bennet thất vọng não nề vì trước đấy bà tin rằng ông chồng sẽ đồng ý với bà.
- Ông có ý gì khi nói như thế? Ông đã hứa với tôi sẽ ép con nhỏ lấy anh ấy.
- Bà ạ, tôi xin bà hai đặc ân nhỏ. Thứ nhất: bà cho phép tôi được tự do sử dụng đầu óc hiểu biết của tôi về vụ việc, và thứ hai: sử dụng phòng đọc sách. Tôi sẽ rất vui được tiếp tục đọc sách càng sớm càng tốt.
Tuy thế, dù thất vọng về ông chồng, bà vẫn không chịu từ bỏ ý định. Bà lại nói chuyện với Elizabeth, lần lượt khuyến cáo và đe dọa cô. Bà muốn Jane theo phe bà, nhưng Jane từ chối với mọi mềm mỏng có thể được, và Elizabeth đáp lại những tấn công của bà đôi lúc bằng tư thái nghiêm chỉnh thật sự, đôi lúc bằng lời lẽ bông đùa vui tươi. Mặc dù thái độ của cô thay đổi, nhưng cô luôn cương quyết.
Trong khi ấy, anh Collins đang một mình suy tư về những gì đã xảy ra. Anh nghĩ về anh quá cao nên không thể hiểu được động lực nào khiến cô em họ của anh khước từ anh. Mặc dù lòng kiêu hãnh của anh bị thương tổn, anh không cảm thấy đau khổ theo cách nào khác. Tình cảm của anh đối với cô chỉ là qua nhiều tưởng tượng, và tình cảnh cô đáng bị bà mẹ trách mắng ngăn cản cảm nghĩ hối tiếc của anh.
Trong khi gia đình còn đang chộn rộn, Charlotte Lucas đến thăm họ. Ở tiền sảnh cô gặp Lydia, bước đến cô, to nhỏ:
- Em mừng thấy chị đến, vì đang có chuyện vui vui ở đây. Chị có biết việc gì xảy ra sáng nay không? Anh Collins cầu hôn với Elizabeth, và chị ấy không chấp thuận.
Trong khi Charlotte không kịp trả lời, Kitty đi đến báo cho cô hay cùng tin. Ngay khi họ vừa vào phòng ăn sáng, nơi bà Bennet ngồi một mình, là bà cũng bắt đầu với cùng vụ việc, mong cô Lucas cảm thông với bà, khẩn khoản xin cô thuyết phục cô bạn Lizzy nên đáp ứng với lòng mong mỏi của gia đình. Bà thêm, với giọng u sầu:
- Cô Lucas, xin cô hãy giúp tôi vì không ai đồng ý với tôi, không ai theo phe tôi, tôi bị đối xử một cách tàn nhẫn, không ai cảm thông cho thần kinh của tôi.
Trong khi Charlotte chưa kịp trả lời, Jane và Elizabeth cùng bước vào. Bà Bennet tiếp tục:
- À, cô nàng đến đây rồi, xem ra không hề quan tâm và không còn màng đến chúng tôi nữa, miễn là nó có thể sống theo ý nó, Nhưng cô Lizzy ạ, tôi cho cô biết, nếu cô cứ khăng khăng từ chối mọi lời cầu hôn theo cách này, không bao giờ cô có thể kiếm một tấm chồng – và tôi không biết ai sẽ lo cho cô khi bố cô qua đời. Tôi sẽ không thể lo cho cô – và tôi cảnh cáo cô như thế đấy. Kể từ hôm nay, tôi không còn dính dáng gì đến cô nữa. Tôi đã bảo cô trong phòng đọc sách, cô biết đấy, rằng tôi sẽ không bao giờ nói chuyện với cô nữa, rồi cô sẽ thấy tôi làm đúng như lời tôi nói. Tôi không thích nói chuyện với con cái không biết vâng lời. Thật ra không phải tôi thích nói chuyện với bất cứ ai. Những người bị khủng hỏang thần kinh như tôi không thích nói tí nào. Không ai có thể hiểu tôi khổ sở ra sao. Nhưng luôn luôn là thế. Những người không than phiền không bao giờ được thông cảm.
Trong im lặng, các cô gái lắng nghe bà mẹ tuôn trào, biết rằng bất kỳ cố gắng nào để trình bày lý lẽ hay xoa dịu bà chỉ làm bà thêm tức tối. Vì thế, bà tiếp tục không ngừng nghỉ cho đến khi anh Collins bước vào, ra vẻ trịnh trọng hơn lúc nào hết. Vừa nhìn thấy anh, bà nói:
- Bây giờ mẹ muốn tất cả các con giữ mồm miệng, để anh Collins và mẹ nói chuyện với nhau một chút.
Elizabeth yên lặng bước ra khỏi phòng, Jane và Kitty đi theo sau, nhưng Lydia vẫn đứng đấy, nhất quyết muốn được nghe mọi chuyện. Charlotte được lưu lại, trước nhất do anh Collins đã lịch sự hỏi thăm tỉ mỉ về cô và gia đình của cô, và kế đến do một ít hiếu kỳ, nên cô bước đến bên cửa sổ và giả vờ không chú ý lắng nghe. Với giọng đau buồn, bà bắt đầu:
- Ôi, anh Collins!
Anh trả lời:
- Thưa bà, chúng ta hãy im lặng luôn về việc này.
Nhưng anh tiếp tục, với giọng bất mãn:
- Tôi không hề thất vọng vì thái độ của cô con gái bà. Chúng ta có bổn phận cam chịu những điều tệ hại không thể tránh khỏi; Đấy là bổn phận khác thường của một người trai trẻ có may mắn như tôi đã được thành đạt sớm, và tôi tin tôi có thể cam chịu. Có lẽ không kém như thế là ý hồ nghi về hạnh phúc của tôi nếu cô em xinh đẹp của tôi chịu lấy tôi; vì tôi thường thấy rằng ta không thể hoàn toàn cam chịu khi cơ may, sau khi bị khước từ, bắt đầu mất đi một ít giá trị theo cách ta nhận định. Bà ạ, tôi hy vọng bà sẽ không xem tôi có thái độ thiếu tôn kính đối với gia đình bà khi tôi rút lại ý định đối với cô con gái của bà, khi tôi không yêu cầu và và ông sử dụng quyền hạn của ông bà để can thiệp cho tôi. Tôi lo ngại phong cách của tôi thuộc loại khó chịu khi tôi chấp nhận lời từ khước của cô con gái bà thay vì lời của bà. Nhưng tất cả chúng ta đều có thể lầm lỗi. Chắc chắn rằng tôi đã có ý tốt trong suốt vụ việc này. Mục đích của tôi đã là tìm kiếm một người bạn đời khả ái cho riêng tôi với tất cả cân nhắc có lợi cho cả gia đình bà, còn nếu thái độ của tôi là đáng trách, bây giờ tôi xin bà hãy thứ lỗi cho tôi.

Tập 1 - Chương 21

Chương 21


Cuộc bàn cãi về lời cầu hôn của anh Collins giờ đã đi gần đến kết cục, và Elizabeth chỉ cảm thấy khổ sở do tâm tư thiếu thoải mái khi phải tham dự bàn bạc, đôi lúc do những lời bóng gió cáu kỉnh của bà mẹ. Về anh chàng, tâm tư của anh được bày tỏ chủ yếu không phải qua bối rối hay chán nản, hoặc có ý tránh né cô, nhưng qua thái độ cứng nhắc và im lặng trong bực bội. Anh rất ít chuyện trò với cô, và tiếp theo đấy, những chăm chút cần mẫn của anh được chuyển qua cô Lucas. Thái độ cô này khi lịch sự lắng nghe anh giúp mọi người được nhẹ nhõm, đặc biệt là cô bạn của cô.
Ngày kể không giúp gì thêm cho ý nghĩ bực bội hay sức khỏe yếu kém của bà Bennet. Anh Collins có cùng tâm trạng kiêu hãnh trong tức giận. Elizabeth đã mong rằng anh sẽ rút ngắn thời gian thăm viếng vì buồn phiền, nhưng việc này không hề ảnh hưởng gì đền kế hoạch của anh. Anh đã luôn muốn ra về ngày thứ bảy, nên anh quyết định sẽ lưu lại cho đến ngày thứ bảy.
Sau bữa ăn sáng, các cô con gái đi bộ đến Meryton để xem anh Wickham đã trở lại chưa, cũng để than vãn về việc anh vắng mặt tại buổi dạ vũ ở Netherfield. Anh gặp các cô khi họ vào thị trấn và cùng đi theo họ đến nhà bà dì. Anh nói rất khéo về sự tiếc rẻ của anh, về nỗi phiền toái của anh, cũng như về lòng quan tâm của mọi người. Tuy nhiên, với Elizabeth, anh sẵn sàng nhìn nhận rằng anh đã tự cảm thấy cần thiết phải vắng mặt. Anh nói:
- Khi ngày ấy đến gần, tôi nghĩ rằng tôi không nên gặp anh Darcy, rằng hiện diện trong cùng phòng, cùng buổi họp mặt trong nhiều giờ anh là việc tôi không thể chịu được, trong khi những người khác có thể bị khó chịu lây.
Có chấp nhận sự chịu đựng của anh, và hai người có thời gian nhàn nhã để bàn luận sâu rộng về việc này, cũng để khen ngợi nhau một cách lịch sự. Khi Wickham và một sĩ quan khác cùng đi với các cô về Longbourn, anh đặc biệt chăm chút đến cô. Việc anh đi cùng vô có hai lợi điểm: cô cảm nhận mọi cảm mến anh giành cho cô, đây là cơ hội cho cô giới thiệu anh với ông bố và bà mẹ.
Không bao lâu sau khi họ trở về, một lá thư từ Netherfield được mang đến cho cô Bennet: cô mở ra xem ngay. Thư được viết trên một tờ giấy nhỏ, tao nhã, với nét chữ phụ nữ mềm mại. Elizabeth thấy nét mặt chị mình thay đổi khi cô đọc, thấy cô đọc đi đọc lại vài đoạn. Jane nhanh chóng trở lại bình thường, cất đi tờ thư, cô gắng góp chuyện với vẻ tươi vui thường lệ, nhưng Elizabeth cảm thấy lo lắng khiến cô ít chú ý ngay cả đến anh Wickham. Ngay sau khi anh và bạn anh kiếu từ, cái liếc mắt của Jane mới cô đi theo cô chị lên cầu thang. Khi họ vào phòng cô, Jane lấy ra lá thư, nói:
- Đây là thư của Caroline Bingley; nội dung làm chị rất ngạc nhiên. Cả gia đình giờ đã rời Netherfield, trên đường đi thành phố, mà không có ý định gì sẽ trở lại. Em sẽ nghe cô ấy nói gì.
Rồi cô đọc lá thư, nội dung nói rằng họ vừa quyết định đi theo anh Bingley đến thành phố, rồi sẽ dùng bữa tối ngày ấy ở phố Grosvernor, nơi ông Hurst có một ngôi nhà. Đoạn kế tiếp viết như sau:
“Em không muốn giả vờ tiếc nuối việc gì khi rời khỏi Hertfordshire, ngoại trừ mối quan hệ với chị, người bạn thân thiết nhất của em, nhưng gia đình em hy vọng trong tương lai sẽ được bù đắp lại bằng mối giao tình giữa chúng ta, riêng trong lúc này nỗi đau vì chia cách có thể được khuây khỏa bằng thư từ qua lại thường xuyên và chí tình. Em mong chị sẽ chấp thuận việc này”
Elizabeth lắng nghe những lời lẽ nồng nàn như thế trong dửng dưng do ngờ vực, và mặc dù ngạc nhiên vì họ ra đi bất ngờ, cô không thấy việc này là bi thảm. Không nên cho rằng sự vắng mặt của họ ở Netherfied sẽ ngăn cản anh Bingley ở lại. Về việc mất kết giao với họ, cô tin rằng chẳng bao lâu Jane sẽ không nghĩ đến nữa, rồi anh sẽ vui vì việc này.
Elizabeth nói, sau vài phút chốc suy nghĩ:
- Điều không may là chị không thể gặp các người bạn của chị trước khi họ đi. Nhưng chúng ta có thể hy vọng được không, rằng thời khoảng hạnh phúc mà cô Bingley mong đợi sẽ đến sớm hơn? Và mối giao tình giữa bạn bè sẽ được chuyển nhanh thành mối quan hệ chị em dâu? Anh Bingley sẽ không bị họ lưu lại ở London.
- Caroline đã nói rõ rằng không ai trong gia đình sẽ trở lại Herfordshire trong mùa đông này. Chị sẽ đọc cho em nghe:
“Khi anh của em ra đi ngày hôm qua, anh ấy nghĩ rằng công việc tại London có thể kết thúc trong vòng ba, bốn ngày, nhưng chúng em không thể tin được, cùng lúc chúng em cho rằng khi Charles đã vào thành phố, anh ấy sẽ không vội rời đi, nên chúng em quyết định đi theo, để anh không phải cô đơn trong căn phòng khách sạn thiếu tiện nghi. Nhiều người quen biết của em đã đến đấy cho mùa đông; em ước mong chị, người bạn thân cận nhất của em, có thể gia nhập đám đông, nhưng em không chắc. Em thành thật chúc chị một mùa Giáng Sinh vui vẻ tại Herfordshire, và chị sẽ có nhiều người theo đuổi để giúp chị quên ba người chúng em.”
Jane thêm:
- Rõ ràng rằng anh ấy sẽ không trở lại mùa đông này.
- Em chỉ thấy ý rõ ràng rằng cô Bingley ngụ ý anh ấy không nên trở lại.
- Tại sao em lại nghĩ như thế? Việc này phải do anh tự quyết định. Anh ấy tự làm chủ cuộc đời mình. Nhưng em không biết mọi chuyện. Chị sẽ đọc cho em nghe đoạn thư khiến chị đau lòng. Chị sẽ không giấu em việc gì cả.
“Anh Darcy nôn nóng muốn gặp lại em gái anh ấy, và cũng nói thật, chúng em sốt ruột không kém muốn gặp cô. Em thật tình nghĩ khó ai bằng Georgiana Darcy về sắc diện, vẻ thanh lịch và tài năng, rồi tình thương mến của cô đối với Louisa và em được nâng cao thành cái gì đấy hay hơn, trong hy vọng táo bạo của em rằng cô ấy sẽ là chị dâu của em. Em không nhớ trước đây em đã đề cập với chị cảm nghĩ của em về việc này chưa, nhưng em sẽ không ra đi mà không thổ lộ, và em mong chị sẽ không xem đây là quá đáng. Anh của em cảm mến cô ấy lắm, bây giờ anh sẽ có nhiều dịp gặp cô trong hoàn cảnh thân mật nhất. Những người thân của cô ấy và của em đều mong muốn có mối quan hệ này, riêng em tin sự thiên vị của một người em gái vẫn không khiến em nhầm lẫn khi cho rằng Charles có khả năng chinh phục con tim của bất kỳ phụ nữ nào. Với mọi hoàn cảnh thuận lợi như thế cho một sự gắn bó và không có gì ngăn cản, chị Jane thân, em có sai lầm không khi kỳ vọng một sự kiện đảm bảo hạnh phúc cho nhiều người?”
Jane nói, khi cô đọc xong:
- Em nghĩ thế nào về câu này, hở Lizzy? Ý nghĩa đủ rõ chưa? Có phải ý nói rằng Caroline không trông mong cũng không hy vọng chị làm chị dâu cô ấy? Rằng cô ấy tin chắc anh lãnh đạm với chị? Và rằng nếu cô có đoán ra tâm tư của chị đối với anh ấy, liệu cô ấy có ý báo động cho chị hay? Em có ý kiến gì không?
- Có, vì ý kiến của em hoàn toàn khác. Chị muốn nghe không?
- Muốn lắm chứ.
- Chị có thể nghe vắn tắt. Cô Bingley nghĩ rằng anh của cô đã yêu chị, trong khi cô muốn anh ấy cưới cô Darcy. Cô ấy đi theo anh để hy vọng giữ anh ở lại đấy, cố gắng thuyết phục chị rằng anh không màng gì đến chị.
Jane lắc đầu.
- Thật ra, chị Jane, chị nên tin em. Không ai đã từng thấy hai anh chị bên nhau lại hồ nghi về tình cảm của anh ấy. Em tin chắc cô Bingley cũng không. Cô ấy không phải ngốc nghếch. Nếu cô ấy có thể nhận ra anh Darcy yêu mình chỉ bằng một nửa, cô ấy đã đặt may áo cưới rồi. Nhưng vấn đề là thế này. Chúng ta không giàu có gì và không có danh vọng gì cho họ trông mong; trong khi cô em cứ muốn gán cô Darcy cho anh ấy, với ý tưởng rằng khi đã có một cuộc hôn phối giữa hai nhà, cô có thể dễ dàng có một cuộc hôn phối thứ hai. Tính toán này thật khéo; em tin chắc nó có thể thành công nếu không cô De Bourgh ngáng trở. Nhưng mà, chị Jane yêu, chị không nên tưởng tượng một cách nghiêm trọng rằng cô Bingley bảo với chị rằng anh ấy cảm mến cô Darcy, anh ấy sẽ cảm nhận ít hơn về giá trị của chị so với khi anh ra đi vào ngày thứ Ba, hoặc rằng cô có khả năng thuyết phục anh ấy nên yêu cô bạn kia thay vì yêu chị.
Jane trả lời:
- Nếu chúng ta có cùng ý nghĩ như cô Bingley, tất cả những điều em nói có thể giúp chị yên tâm. Nhưng chị nghĩ như thế là không có cơ sở. Caroline không thể có khả năng lừa dối ai; trong chuyện này, tất cả chị có thể mong là chính cô ấy đã tự lừa dối mình.
- Đúng thế. Chị không thể có ý nghĩ nào hay hơn giúp chị vui, do chị không thể vui vì lời nói của em. Chị hãy tin rằng cô ấy đã tự lừa dối. Phần chị đối với cô ấy đã xong, chị không nên buồn nữa.
- Nhưng mà, em yêu ơi, liệu chị có thể vui được không, ngay cả trong trường hợp tốt nhất, để chấp nhận một thanh niên có chị em và bạn bè đều muốn anh cưới người khác?
Elizabeth nói:
- Chị phải tự quyết định, và nếu sau khi đã suy nghĩ chín chắn, chị thấy rằng nỗi khổ tâm khi làm mếch lòng hai chị em vượt quá hạnh phúc được làm vợ anh ấy, em khuyên chị bằng mọi cách nên khước từ anh ấy.
Jane cười nhẹ:
- Làm thế nào em có thể nói như thế? Em phải biết rằng mặc dù chị có thể rất buồn vì họ không chấp nhận chị, chị không thể lưỡng lự.
- Em không nghĩ chị sẽ lưỡng lự, và trong trường hợp như thế, em không thể có lòng trắc ẩn cho hoàn cảnh của chị.
- Nhưng nếu anh ấy không còn trở về vào mùa đông, chị sẽ không bao giờ cần phải chọn lựa gì cả. Hàng nghìn việc có thể xảy ra trong sáu tháng.
Ý nghĩ rằng anh không còn trở về khiến Elizabeth khinh bỉ tột độ. Cô nghĩ rằng dường như chỉ là ước muốn có lợi lộc của Caroline; cô không hề tin rằng các ước muốn này, dù được phát biểu thẳng thắn hoặc khéo léo, có thể gây ảnh hưởng đến một chàng trai có tính độc lập như thế.
Cô trình bày một cách mạnh mẽ nhất có thể được về cảm nghĩ của mình, thấy ngay rằng chị cô rất vui. Thái độ của Jane không phải là chán nản, và cô dần dần tập hy vọng rằng Bingley sẽ trở lại Netherfield và đáp lại tình cô.
Hai chị em đồng ý rằng chỉ cho bà Bennet biết về việc gia đình anh ra đi mà không làm bà hoảng hốt về thái độ của chàng trai, nhưng ngay cả tin này cũng khiến bà lo lắng rất nhiều, và lên tiếng than vãn đã vô phúc quá mức khi các phụ nữ đã ra đi, như thể họ là người thân thiết của bà. Tuy nhiên, sau đấy bà tự an ủi rằng chẳng bao lâu anh Bingley sẽ trở lại và sẽ đến dùng bữa tại Longbourn. Mọi người cảm thấy vui mặc dù mời anh tham dự một bữa ăn thường nhật cùng gia đình, nhưng bà sẽ làm một bữa thịnh soạn.

Tập 1 - Chương 22

Chương 22

Gia đình Bennet được mời đến dùng bữa với gia đình Lucas, và một lần nữa cô Charlotte Lucas giành phần lớn thời gian để lịch sự lắng nghe anh Collins. Elizabeth nhân dịp tỏ lời cảm ơn cô.
- Chị đã giúp cho anh ấy được vui, em cảm ơn chị rất nhiều.
Charlotte nói cho bạn mình an tâm rằng cô cảm thấy vui được giúp ích, nghĩ mình đã dùng thời giờ có ý nghĩa. Việc này thật là dễ thương, nhưng lòng tốt của Charlotte đã đi quá mức Elizabeth tưởng tượng – mục đích của cô không khác gì hơn là được anh Collins để tâm đến. Đấy là ý đồ của cô, và mọi vẻ bề ngoài đều tỏ ra thuận lợi đến nỗi khi họ chia tay nhau đêm ấy, cô có thể nghĩ gần như chắc chắn đã thành công nếu anh không phải rời Hertfordshire sớm. Nhưng trong việc này, cô đã không lượng định đúng mức dũng khí và tính tự chủ của anh chàng, vì anh đã rời gia cư Longbourn vào sáng hôm sau, đi vội vàng đến gia cư Lucas để quỵ lụy cô. Anh không muốn các cô em họ của anh trông thấy, vì e nếu thấy anh đi, các cô sẽ đoán ngay ý đồ mà anh không muốn cho ai biết cho đến khi anh rõ kết quả. Anh có lý khi lo lắng, vì dù Charlotte đã tỏ vẻ khích lệ anh tiến tới, anh có phần thiếu tự tin sau vụ phiêu lưu ngày thứ tư. Tuy nhiên, cách cô đón tiếp anh làm anh thật hả dạ. Khi anh đang đi đến ngôi nhà, cô Lucas đã nhìn ra anh từ cửa sổ tầng trên, lập tức đi ra ngoài, giả vờ như tình cờ gặp anh bên con đường mòn. Nhưng cô đã không dám hy vọng rằng nhiều tình cảm và hùng biện đến thế đang chờ đợi cô ở đấy.
Trong một khoảng thời gian ngắn mà những diễn từ dài dòng của anh Collins cho phép, mọi việc đều được an bài cho đôi bên hài lòng. Khi hai người bước vào ngôi nhà, anh nồng nhiệt xin cô định ngày sẽ khiến anh trở thành một thanh niên hạnh phúc nhất. Mặc dù không thể có câu trả lời vào lúc này, cô thiếu nữ không muốn xem nhẹ niềm sướng thỏa của anh. Thái độ xuẩn ngốc theo tự nhiên của anh khiến lời tán tỉnh của anh thiếu mãnh lực lôi cuốn mà phụ nữ mong muốn tiếp tục. Cô Lucas, sau khi đã chấp nhận anh với mong ước thuần khiết và vô tư về mối quan hệ, đã không mong mối quan hệ được thiết lập nhanh ra sao.
Họ nhanh chóng bày tỏ với ngài Williams và phu nhân Lucas, hai người chấp thuận một cách sốt sắng vui vẻ nhất. Hoàn cảnh hiện tại của anh Collins khiến anh trở nên đối tượng sáng giá nhất cho con gái của họ, vì họ chỉ có thể cho cô ít sự sản, và triển vọng về gia tài của anh trong tương lai rất sáng sủa. Phu nhân Lucas bắt đầu tính toán với mọi chú tâm chưa từng thấy về số năm ông Bennet sẽ còn sống. Ngài William cho ý kiến quyết định rằng, khi nào anh Collins tiếp nhận bất động sản Longbourn, cả ông và bà vợ sẽ cùng xuất hiện ở điện St James. Cả nhà xem ra sướng thỏa. Các cô con gái nhỏ nuôi hy vọng họ có thể ra khỏi nhà một hoặc hai năm sớm hơn là dự định, riêng các chàng trai được nhẹ nhõm không phải lo Charlotte sẽ chết như một gái già. Riêng Charlotte thì lại khá điềm tĩnh. Cô đã đạt mục đích, và có thời gian để nghĩ về việc này. Những hồi tưởng của cô đều khiến cô hài lòng. Hiển nhiên là anh Collins không được nhạy cảm hoặc dễ thương; cách giao tiếp của anh gây cảm giác khó chịu, còn lòng gắn bó của anh đối với cô là do tưởng tượng. Nhưng dù sao, anh sẽ trở thành chồng cô. Không nghĩ cao xa về đàn ông hay đời sống lứa đôi, hôn nhân luôn là mục đích của cô. Đấy là cách dự phòng có phẩm giá cho những thiếu nữ được nền học vấn khá nhưng sự sản ít ỏi; và mặc dù không chắc liệu hôn nhân sẽ đem đến hạnh phúc hay không, nó vẫn là biện pháp phòng giữ dễ chịu nhất để tránh thiếu thốn vật chất. Giờ đã đạt được cách phòng giữ này, và vào tuổi 27, không được xinh đẹp, cô nghĩ mình có nhiều may mắn. Tình huống khó chịu nhất là sự ngạc nhiên của Elizabeth Bennet, với tình bạn cô quý trọng hơn là đối với bất cứ người nào khác. Elizabeth có thể thắc mắc, có lẽ sẽ trách móc cô; và mặc dù ý kiến cô kiên định, cô có thể cảm thấy bị tổn thương khi bạn mình phản đối. Charlotte quyết định tự mình báo tin cho cô bạn, vì thế khi anh Collins trở lại Longbourn để dùng bữa tối, cô yêu cầu anh khoan tiết lộ chuyện đã xảy ra. Dĩ nhiên là anh hứa sẽ giữ kín, nhưng không mấy dễ dàng, vì ai nấy đã thắc mắc về việc anh đi vắng nên hỏi han anh thẳng thừng. Anh phải khéo léo lắm để tránh né, trong khi bản thân anh muốn công bố về cuộc tình phát tài của mình.
Vì anh sẽ đi quá sớm vào ngày hôm sau không thể từ giã ai, họ có nghi thức từ giã nhau trong đêm. Với vẻ lịch sự và thân tình hết mực, bà Bennet nói sẽ rất sung sướng được đón tiếp anh lần nữa tại Longbourn mỗi khi anh có dịp ghé qua. Anh trả lời:
- Thưa bà, tôi rất phấn khởi được mời, vì tôi vẫn mong nhận được lời mời như thế, và bà có thể tin chắc rằng tôi sẽ đón nhận càng sớm càng tốt.
Cả gia đình đều ngạc nhiên. Không hề nghĩ sẽ có câu trả lời nhanh như thế. Ông Bennet nói ngay:
- Nhưng liệu phu nhân Catherine sẽ phản đối không hở anh? Anh nên quên đi những người thân của anh thay vì làm phật ý người bảo trợ của anh?
Anh Collins đáp:
- Thưa ông, tôi đặc biệt rất vui được ông nhắc nhở một cách chân tình như thế, về xin ông tin tôi rằng tôi sẽ không làm việc gì mà không được phu nhân chấp thuận.
- Dù sao thì anh nên cẩn thận vẫn hơn. Anh có thể chịu mất mọi thứ nhưng không nên làm mất lòng phu nhân. Tôi tin rất có thể anh sẽ muốn đến thăm chúng tôi nữa, nhưng nếu vì việc này khiến bà bị phật lòng thì tôi nghĩ anh không nên đến, và xin anh an tâm, chúng tôi sẽ không phiền trách gì cả.
- Thưa ông, xin hãy tin tôi, tôi cảm kích nồng hậu về lòng quan tâm đầy tình cảm như thế, và tôi sẽ viết cho ông một thư cảm ơn về lòng quan tâm này, cũng như về những gì tôi nhận được trong thời gian tôi lưu lại tại Hertfordshire. Về phần các cô em họ xinh xắn của tôi, mặc dù tôi sẽ vắng mặt không lâu nên không cần thiết phải chúc tụng nhiều, tôi vẫn xin chúc các cô sức khỏe và hạnh phúc, không ngoại trừ cô Elizabeth.
Vời mọi lịch sự đúng mức, các phụ nữ đi ra ngoài; mọi người đều ngạc nhiên thấy anh trù tính sẽ quay lại sớm. Qua đấy, bà Bennet hy vọng anh sẽ muốn làm quen với một trong mấy cô con gái trẻ, riêng Mary có thể sẵn lòng chấp nhận anh. Cô đã đánh giá anh cao hơn các cô khác. Cô thường có ấn tượng tốt với cách suy nghĩ của anh mà cô cho là chín chắn. Tuy anh không khôn ngoan như cô, cô nghĩ nếu được khuyến khích đọc sách nhiều và bản thân cầu tiến như cô, anh có thể trở thành một người bạn đời dễ chịu. Nhưng vào sáng hôm sau, mọi hy vọng đều tan biến. Cô Lucas đến thăm sau bữa ăn sáng, và trong lúc gặp riêng Elizabeth, đã kể về sự kiện ngày hôm trước.
Khả năng anh Collins phải lòng người bạn của mình đã có lần chớm trong đầu Elizabeth trong mấy ngày qua, nhưng việc Charlotte có thể khích lệ anh dường như khó có khả năng như chính cô khích lệ anh. Vì thế, cô ngạc nhiên tột độ đến nỗi quên cả quy tắc ứng xử, và không khỏi thốt lên:
- Hứa hôn với anh Collins! Chị Charlotte thân, không thể được!
Vẻ mặt điềm tĩnh của cô Lucas khi kể về chuyện mình, đã nhường chỗ bối rối vì phản ứng thẳng thắn như thế, mặc dù đây không phải là điều bất ngờ. Nhưng cô vội trấn tĩnh lại và đáp:
- Em Elizabeth thân, tại sao em lại ngạc nhiên? Có phải em nghĩ không thể tin được rằng anh Collins có thể chinh phục một phụ nữ nào khác vì anh không vui gì sau khi anh không chinh phục được em?
Nhưng Elizabeth đã bình tâm lại, cố gắng hết mức nói cho cô bạn an tâm rằng cô rất vui được thấy viễn cảnh một mối lương duyên của hai người, và cô chúc họ được mọi hạnh phúc. Charlotte trả lời:
- Chị hiểu em đang nghĩ gì. Em hẳn phải ngạc nhiên, rất ngạc nhiên khi nghe anh Collins muốn cưới chị. Nhưng khi em đã có thời gian suy nghĩ, chị hy vọng em sẽ hài lòng với quyết định của chị. Chị đã không bao giờ lãng nạm, em biết đấy. Chị chỉ muốn có một ngôi nhà tiện nghi; và xét đến tư cách, mối quan hệ và vị thế trong xã hội của anh Collins, chị tin chắc chị sẽ có hạnh phúc với anh ấy, như đa số người bước vào hôn nhân có thể khoe khoang.
Elizabeth trả lời nhẹ nhàng:
- Chắc hẳn rồi.
Sau một khoảnh khác bối rối, cả hai trở vào cùng với gia đình. Charlotte không ở lại lâu thêm, và Elizabeth có thời giờ để suy nghĩ về những gì cô đã nghe. Phải mất một thời gian cô mới có thể dung hòa với ý nghĩ về một cuộc hôn nhân khập khiễng như thế. Việc anh chàng Collins cầu hôn hai lần trong ba ngày đã là kỳ quặc, nhưng điều kỳ quặc hơn nữa là anh được chấp nhận. Cô luôn nghĩ ý kiến của Charlotte về hôn nhân hoàn toàn giống như ý kiến của cô, nhưng cô không thể tưởng tượng được rằng khi cần có quyết định, cô bạn mình lại hy sinh mọi tình cảm để đạt lợi thế trần tục. Charlotte vợ của anh Collins, quả là một hình ảnh nhục nhã! Trong nhói đau về một người bạn đã tự làm nhục mình và đánh mất lòng kính trọng, thêm vào đấy là nỗi buồn từ ý nghĩ chắc chắn rằng cô bạn mình không thể có hạnh phúc với người cô đã chọn.

Tập 1 - Chương 23

Chương 23


Trong khi Elizabeth đang ngồi với bà mẹ và các em, suy nghĩ về những gì cô đã nghe và phân vân không rõ cô được phép tiết lộ chuyện này
hay không, ngài William Lucas xuất hiện, được cô con gái nhờ đi đến để thông báo lễ đính hôn của cô con gái. Với những lời chúc mừng cho họ và lòng tự mãn lớn hơn của ông về một cuộc hôn phối giữa hai nhà, ông công bố tin tức. Mọi người không những phân vân, mà còn thấy khó tin. Do cố chấp hơn là vì lịch sự, bà Bennet cho rằng ông đã nhầm lẫn. Lydia, luôn luôn không giữ kẽ và ít khi lịch sự, thốt lớn:
- Chúa ơi! Ngài Williams, làm thế nào ngài có thể kể câu chuyện như thế? Ngài có biết là anh Collins muốn cưới Lizzy hay không?
Chỉ có tính độ lượng của một nhà quý tộc mới có thể kiềm chế cơn tức giận từ câu nói như thế. Nhưng nền giáo dục tốt của ngài William đã giúp ông vượt qua; và mặc dù ông xác nhận tin này là có thật, ông vẫn lắng nghe mọi xấc xược của họ với vẻ lịch sự nhẫn nhục nhất.
Elizabeth nghĩ cô cần giúp ông thoát ra khỏi tình huống khó chịu. Cô xác nhận lời ông nói bằng cách thuật lại những gì cô đã nghe Charlotte thông báo. Cô cố gắng chấm dứt những ta thán của bà mẹ và các em qua những lời nồng nhiệt chúc mừng ngài Willliam mà Jane cũng góp lời, và qua vài nhận xét về hạnh phúc mà mối lương duyên sẽ mang lại, về tư cách xuất sắc của anh Collins, về khoảng cách thuận tiện giữa Hunsford và London.
Bà Bennet bị trấn áp qua mức nên không nói gì nhiều với sự hiện diện của ngài William; nhưng ngay sau khi ông kiếu từ, bà tuôn trào cảm nghĩ của mình. Thứ nhất, bà vẫn khăng khăng không muốn tin toàn bộ vụ việc; thứ hai, bà vẫn tin chắc rằng anh Collins đã bị cho vào tròng; thứ ba, bà tin rằng hai người sẽ không thể hạnh phúc bên nhau; và thứ tư, cuộc hôn nhân có thể đổ vỡ. Tuy nhiên, bà rút ra hai kết luận: thứ nhất, Elizabeth là nguyên do duy nhất của mọi bất ổn; và thứ hai, chính cô đã bị họ lợi dụng một cách tàn bạo. Suốt ngày hôm ấy bà vẫn mang trong đầu hai điểm này. Không gì có thể an ủi được và không gì có thể khuyên giải được bà. Nỗi bực bội của bà không nguôi ngoai trong một ngày. Một tuần sau bà mới thôi trách mắng Elizabeth mỗi khi bà thấy mặt cô. Một tháng sau bà mới nói chuyện với ngài William hoặc bà Lucas mà không thô lỗ, và nhiều tháng sau bà mới có thể tha thứ cho cô con gái của họ.
Ông Bennet thì điềm tĩnh hơn, vì chuyện này khiến ông vui được thấy Charlotte Lucas, người mà ông đã nghĩ có óc xét đoán khá, lại ngu xuẩn như bà vợ, và còn ngu xuẩn hơn cả cô con gái của ông!
Trong thâm tâm, Jane có phần ngạc nhiên về cuộc hôn phối, nhưng cô nói về mong ước của cô cho hạnh phúc của hai người hơn là về sự ngạc nhiên của riêng mình; và Elizabeth không thể thuyết phục được chị mình rằng điều này không thể xảy ra. Kitty và Lydia không có gì để ghen tị với cô Lucas, vì anh Collins chỉ là một giáo sĩ; việc hôn phối này chỉ ảnh hưởng đến hai cô như là một tin tức để kháo nhau tại Meryton.
Phu nhân Lucas không tránh khỏi cảm giác say men chiến thắng khi bà trả đũa lại bà Bennet qua việc cô con gái có được một cuộc hôn nhân tốt đẹp. Bà đến thăm Longbourn thường xuyên hơn trước để tỏ lộ niềm vui sướng của mình, mặc dù những tia nhìn chua chát và nhận xét xấu xa đáng lẽ có thể đủ mạnh để xua đuổi hạnh phúc của bà.
Elizabeth và Carlotte tỏ ra kiềm chế khiến cả hai đều giữ im lặng về chuyện này, riêng Elizabeth thấy rõ rằng họ không còn có thể trao đổi với nhau những điều thầm kín được nữa. Nỗi thất vọng về Charlotte khiến cô quay lại thương cảm chị mình hơn. Ý nghĩ của cô về thái độ đúng đắn và tính tế nhị của người chị không hề thay đổi; cô càng lo lắng về hạnh phúc của chị mình, vì anh Bingley đã đi được một tuần mà không có tin tức gì.
Jane gửi thư hồi âm đến Caroline, đến từng ngày để nhận được tin thêm. Thư cảm ơn mà anh Collins đã hứa đến ngày thứ ba, đề tên ông bố, tỏ lộ trang trọng lòng biết ơn như thể anh đã lưu lại nhà họ suốt 12 tháng qua. Sau khi đã an định lương tâm của mình về phần này, với lời lẽ cuồng nhiệt anh viết tiếp về niềm hạnh phúc của anh khi được lòng cảm mến cùa người láng giềng dễ thương của họ, cô Lucas. Anh giải thích rằng chỉ vì muốn kề cận cô nên anh sẽ đáp ứng lòng mong mỏi tử tế của họ được gặp lại anh ở Longbourn. Anh hy vọng có thể trở lại ngày thứ hai tuần kế tiếp, vì phu nhân Catherine đã nồng nhiệt chấp thuận cuộc hôn nhân và mong muốn anh tiến hành càng sớm càng tốt, nên anh tin Charlotte dễ thương của anh sẽ chấp thuận định ngày giờ để anh có thể sớm trở thành người thanh niên hạnh phúc nhất.
Việc anh Collins trở lại Hertfordshire không còn là niềm vui của bà Bennet. Ngược lại, bà luôn than vãn giống như ông. Kể cũng lạ kỳ, mà cũng bất tiện và vô cùng phiền hà, khi anh đến Longbourn thay vì Lucas Lodge. Bà chán ghét có khách trong nhà khi sức khỏe của bà không được tốt, và thấy trong nhân loại, những người yêu nhau đều khó thương. Đấy là những lời cằn nhằn thì thầm của bà, thêm phần khổ sở vì anh Bingley đã vắng mặt khá lâu.
Cả Jane và Elizabeth đều cảm thất bất ổn về việc vắng mặt này. Từng ngày trôi qua mà không có tin phấn khởi nào về anh ngoại trừ lời đồn đại ở Netherfields rằng suốt mùa đông anh sẽ không trở lại. Bà Bennet vô cùng giận dữ về tin này, luôn phản bác như đây là tin sai lạc xấu xa nhất.
Ngay cả Elizabeth đã bắt đầu lo sợ – không phải rằng anh Bingley vô tâm – nhưng rằng chị em của anh có thể đã thành công trong việc giữ anh cách xa. Ngay cả khi cô không muốn chấp nhận ý tưởng tai hại như thế cho hạnh phúc của Jane và ô nhục như thế cho tính kiên định của người tình chị cô, ý tưởng vẫn quanh quẩn trong đầu cô. Cô sợ rằng các nỗ lực vô cảm của hai chị em và của anh bạn đầy cá tính mạnh mẽ, cùng với sắc thái quyến rũ của cô Darcy và những thú vui tại London, có thể vượt quá sức mạnh tình cảm của anh.
Về phần Jane, nỗi lo lắng của cô trong bất an còn đau đớn hơn là ý lo sợ trong Elizabeth. Nhưng dù cô có suy nghĩ gì, cô vẫn muốn che giấu, nên cô và Elizabeth không bao giờ đề cập đến vấn đề, Nhưng tính tế nhị như thế không thể kiềm chế bà mẹ. Không có giờ nào trôi qua mà bà không nhắc đến anh Bingley, tỏ ra nôn nóng muốn được thấy anh quay lại, hoặc ngay cả bắt buộc Jane phải nhìn nhận rằng nếu anh không trở về, cô nên nghĩ cô đã bị lợi dụng. Jane đã phải vận dụng mọi mềm mỏng vững vàng để chống chọi trong trầm tĩnh những tấn công này.
Anh Collins trở lại ngày thứ hai như đã thông báo, nhưng Longbourn không đón tiếp anh nồng hậu như trong lần đầu. Tuy nhiên anh quá vui mừng nên không cảm thấy cần được để ý đến nhiều, và may mắn cho những người khác, những bận tâm về tìm kiếm tình yêu khiến họ không phải nặng nề vì sự hiện diện gần gũi của anh. Phần lớn thời gian mỗi ngày anh giành cho Lucas Lodge; đôi lúc anh trở về Longbourn chỉ để thốt lời xin lỗi về sự vắng mặt của mình trước khi cả nhà đi ngủ.
Bà Bennet thật sự rơi vào hoàn cảnh tội nghiệp nhất. Chỉ cần một lời nhắc đến cuộc hôn phối là đủ cho bà thống khổ, và đi đến đâu bà cũng đều nghe nói đến chuyện này. Bà kinh tởm sự hiện diện của cô Lucas, người sẽ thừa kế ngôi nhà này. Mỗi khi Charlotte đến thăm viếng, bà nghĩ cô đang chuẩn bị chiếm lấy ngôi nhà; mỗi khi cô thầm thì với anh Collins, bà tin rằng hai người đang bàn bạc về sự sản Longbourn, họ đang quyết tâm trục xuất bà và các cô con gái ra khỏi ngôi nhà ngay khi ông Bennet qua đời. Bà chua chát than phiền việc này với ông chồng.
- Thật ra, ông ạ, khó có thể nghĩ rằng Charlotte Lucas lại trở thành bà chủ của ngôi nhà này, tôi phải nhường chỗ cho cô ta, rồi còn sống để nhìn cô ta chiếm lấy địa vị của tôi.
- Bà ạ, không nên mang những ý nghĩ đen tối như thế. Chúng ta nên hy vọng điều tốt đẹp hơn. Chúng ta nên tự khoe khoang rằng chính tôi có thể là người sống sót.
Việc này không xoa dịu bà Bennet, nên thay vì trả lời, bà vẫn tiếp tục:
- Tôi không thể chịu nổi khi nghĩ họ sẽ chiếm lấy tất cả sự sản này. Nếu không vì việc thừa kế tôi sẽ không màng gì cả.
- Bà không màng đến việc gì?
- Tôi không màng đến mọi việc.
- Bà ạ, nếu bà được bình tân như thế thì chúng ta nên mừng.
- Tôi không bao giờ mừng về việc thừa kế. Làm thế nào người có lương tri lại muốn thừa kế để lấy đi một sự sản của chính mấy đứa con gái của mình là việc tôi không thể hiểu được, mà tất cả chỉ vì anh Collins. Tai sao anh ta được hưởng nhiều hơn những người khác?
- Tôi xin để tùy bà trả lời.

Tập 2 - Chương 1

Chương 1


Lá thư cô Bingley chấm dứt mọi nghi ngờ. Ngay câu đầu tiên cô xác định rằng họ sẽ lưu lại London, và câu kết bày tỏ rằng ông anh tiếc đã không có thời gian đến thăm các người bạn của anh tại Herforshire trước khi ra đi.
Hy vong đã tan biến, hoàn toàn tan biến. Khi Jane đọc phần còn lại của lá thư, cô không tìm thấy nhiều hơn để an ủi cô, ngoại trừ niềm quý mến người viết đã muốn bày tỏ. Thư tán dương nhiều về cô Darcy, về các nét hấp dẫn của cô. Caroline vui vẻ kể về tình thân giữa hai người ngày càng gắn bó, dự đoán các ước vọng như đã kể trong thư trước có thể thành hiện thực. Cô viết hồ hởi kể về ông anh đã trở nên thân thiết trong gia đình Darcy, phấn khởi đề cập vài vấn đề nâng cấp nội thất trong gia đình này.
Elizabeth nghe qua việc này trong khinh bỉ trầm lặng. Tâm tư cô bị chia cắt giữa lo lắng cho người chị và oán hận tất cả người khác. Cô không tin lời lẽ của Caroline về việc ông anh đã ngã về phía cô Darcy. Cô không nghi ngờ việc anh thật lòng cảm mến Jane. Dù luôn mến anh, cô không thể tránh khỏi tức giận pha chút khinh thường về tính khí quá dễ dãi như thế, về việc thiếu kiên quyết khiến anh trở thành nô lệ của những người thân đầy mưu mô, khiến anh hi sinh hạnh phúc của riêng anh mà chiều theo ý họ. Tuy nhiên, nếu hạnh phúc của anh là điều hi sinh duy nhất, có thể cho phép anh hào hiệp theo cách anh nghĩ là tốt nhất; nhưng việc này còn liên quan đến chị cô, nên cô nghĩ đáng lẽ anh phải nhạy cảm hơn. Đây là điều khiến cô ưu tư; cô không thể nghĩ đến việc gì khác. Tuy thế liệu tình cảm của anh đã lịm tắt hoặc bị sự can thiệp của những người kia đè nén hay không, liệu anh có thể hiểu Jane yêu anh hay không hoặc anh không nhận ra tình ý này, dù trong trường hợp nào đi nữa – tuy nhận xét của cô thay đổi về anh theo đấy, thì hoàn cảnh của cô chị vẫn như nhau, sự an bình của cô vẫn bị khuấy động như nhau.
Qua vài ngày và chỉ khi nhà Bennet để cho hai người được riêng tư sau một tràng bực bội về Netherfield, Jane mới có can đảm tâm sự với Elizabeth.
- À! Việc bà mẹ chúng mình không giữ được tự chủ, bà không hiểu rằng đã gây cho chị bao đau khổ khi cứ nhắc mãi về anh ấy. Nhưng chị sẽ không bực dọc. Sẽ không kéo dài lâu đâu, chị sẽ quên anh ấy và chúng ta sẽ trở lại như xưa.
Elizabeth nhìn chị với lòng quan ngại không thể tin nổi, nhưng không nói gì. Jane thốt lên mặt hơi ửng đỏ:
- Em nghi ngờ chị; thật ra em không có lý gì gì mà nghi ngờ. Anh ấy có thể ngự trị trong tâm tưởng của chị như là một người dễ thương nhất trong số những người chị quen biết, nhưng chỉ có thế. Chị không có gì để hi vọng hay lo lắng, mà cũng không có gì để phiền trách anh ấy. Lạy ơn chúa! Chị đã không cảm thấy đau khổ như thế. Chỉ một thời gian ngắn thôi, rồi chị sẽ cảm thấy khá hơn.
Cất cao giọng, cô thêm:
- Chị có ngay điều an ủi là tất cả do phần chị có ít võ đoán, nhưng việc này không làm hại ai ngoại trừ chính cá nhân chị.
Elizabeth thốt lên:
- Chị Jane! Chị tốt quá. Chị mềm mỏng và vô tư như thiên thần. Em không biết nói với chị như thế nào. Em thấy em đã nghĩ không đúng về chị, hoặc đã không yêu thương chị cho xứng đáng với con người của chị.
Jane từ chối nhận mọi lời khen tặng và khen tặng ngược lại em gái.
Elizabeth nói:
- Không, thế là không công bằng tí nào. Chị muốn nghĩ tốt về mọi người, thấy tổn thương nếu em nghĩ xấu về ai đó. Em chỉ muốn nghĩ về chị như con người hoàn thiện, nhưng chị đã chối bỏ. Chị đừng lo em sẽ sa đà, hoặc em sẽ xâm phạm đặc quyền của chị về hảo ý. Chị không phải lo. Số người mà em thật lòng thương mến thì rất ít; số người mà em nghĩ tốt về họ càng ít hơn. Em càng nhìn thế gian càng cảm thấy bất mãn. Mỗi ngày trôi qua đều củng cố ý nghĩ của em về tính bất khuất trong tư cách con người, và việc giá trị hay ý thức cá nhân lại tùy thuộc theo vẻ bề ngoài. Sau này em đã gặp hai trường hợp; một trường hợp không cần nói đến, trường hợp kia là cuộc hôn nhân của Charlotte. Không thể nào biện minh được! Theo mọi góc độ đều không thể nào biện minh được!
- Lizzy yêu, không nên quá đáng trong những cảm nghĩ như thế, nếu không em sẽ không được vui. Em đã không dung thứ sự khác khác biệt giữa thực tế và tâm tư. Em hãy xét đến địa vị đáng kính của anh Collins và tư cách thận trọng, kiên định của Charlotte. Em nghĩ xem; cô ấy là con gái trong một gia đình đông đúc, về mặt vật chất đây là cuộc hôn phối thích hợp. Vì mọi người, em nên tin rằng cô ấy cũng có chút tình nào đấy, như là quý mến và kính trọng đối vối ông anh họ của chúng ta.
- Để chiều chị, em sẽ cố gắng tin hầu như mọi chuyện, nhưng không ai khác được lợi gì với niềm tin như thế, vì em biết nếu Collins có yêu cô ấy, em càng khinh bỉ sự hiểu biết của cô ấy hơn là xem nhẹ tình cảm của cô như hiện giờ. Chị Jane à, anh Collins là con người kiêu ngạo, phô trương, hẹp hòi, xuẩn ngốc; chị biết rõ điều ấy như em đã biết. chị hẳn cũng nghĩ như em nghĩ, rằng một người phụ nữ nào muốn lấy anh ta thì không thể có suy nghĩ chin chắn. Chị không nên biện hộ cho người, dù đó là Charlotte Lucas. Chị không nên chỉ vì một cá nhân mà thay đổi ý nghĩa của nguyên tắc và tính toàn vẹn, cũng không nên cố thuyết phục chính chị hay em rằng vị kỉ đồng nghĩa với cẩn trọng, và vô tâm về mối hiểm họa nghĩa là mưu cầu hạnh phúc.
Jane đáp:
- Chị nghĩ em đã quá lời khi nghĩ về hai người; chị mong em thật lòng tin lời chị bằng cách nhìn họ sống trong hạnh phúc. Nhưng như thế đã đủ rồi. Em ám chỉ đến một việc gì khác. Em nói đến hai trường hợp. chị không thể hiểu nhầm em, nhưng chị xin em Lizzy yêu ạ, xin đừng làm chị đau lòng bằng cách trách móc người ấy, và bằng cách nghĩ thấp về họ. Chúng mình không nên nghĩ quẩn rằng chúng mình bị tổn thương do chủ ý. Chúng mình không thể mong một anh trai trẻ, sống động luôn phải kĩ tính và thận trọng. Rất thường khi cái tật phù phiếm của chính chúng ta đã lừa dối chúng ta. Phụ nữ thường võ đoán về tình yêu nhiều hơn là chính bản chất của nó.
- Và đàn ông lại muốn chúng ta như thế.
- Nếu đúng thật thì đây chính là lý do chị không thể biện minh được; nhưng chị không biết có nhiều ý đồ trên thế gian này như vài người đã tưởng tượng.
Elizabeth nói:
- Em không hề quy lỗi phần nào của thái độ anh Bingley là có ý đồ, nhưng nếu không chủ định nhằm làm điều xấu hoặc làm người khác buồn phiền, vẫn có thể là sai lầm, vẫn có thể là đau khổ. Mọi chuyên có thể là do thiếu suy nghĩ, hoặc do không để ý đến tâm tư của người khác, hoặc thiếu kiên định.
- Và em muốn quy lỗi cho một trong các điều này phải không?
- Đúng vậy, cho điều sau cùng. Nhưng nếu em tiếp tục, em sẽ làm chị phật lòng khi nói rằng em nghĩ như thế nào về những người chị xem trọng. Xin chị hãy ngăn em ở đây.
- Thế thì em vẫn nghĩ rằng các chị em của anh ấy gây ảnh hưởng đến anh ấy phải không?
- Vâng, trong sự cấu kết với bạn của anh ấy.
- Chị không thể tin được. Tại sao họ phải gắng sức gây ảnh hưởng đến anh ấy? Họ chỉ muốn anh ấy được hạnh phúc, và nếu anh ấy gắn bó với chị, không một người phụ nữ nào có thể hạnh phúc với anh.
- Lập luận đầu tiên của chị là không đúng. Họ có thể mong muốn nhiều thứ ngoài hạnh phúc. Họ có thể muốn anh thêm giàu có, thêm địa vị; họ có thể muốn anh cưới một người con gái có mọi vị thế cao về tiền của, những mối giao tiếp thượng lưu và niềm hãnh diện.
Jane trả lời:
- Chắc chắn vậy rồi. họ đều muốn anh chọn cô Darcy, nhưng có thể đây là do ý tốt hơn là em đoán. Họ đã quen biết cô ấy trong thời gian dài hơn là quen biết chị; không có gì lạ nếu họ mến cô ấy hơn. Nhưng, dù họ có ý muốn gì đi chăng nữa, không có lý nào họ lại đi ngược với ý muốn của ông anh. Có người em nào lại nghĩ mình có toàn quyền làm như thế, ngoại trừ có điều gì đó rất đáng chê trách? Nếu họ còn tin rằng anh cảm mến chị, họ sẽ không cố chia rẽ anh và chị; nếu anh ấy thật lòng yêu thương chị, họ không thể thành công. Khi em giả định có tình yêu như thế, em đã biến hành động của mọi người trở nên bất bình thường và sai trái, làm cho chị buồn nhất. Em đừng làm chị buồn vì ý nghĩ này. Chị không xấu hổ vì đã nhầm lẫn – hoặc ít nhất nhầm lẫn này chỉ là nhẹ, không thể so sánh với việc chị nghĩ xấu về anh ấy hay các chị em của anh ấy. Hãy để chị cam chịu theo chiều hướng tốt nhất, chiều hướng mà ai cũng thông cảm được.
Elizabeth không thể cưỡng lại được một ý muốn như thế, và từ lúc này trở đi họ ít khi nhắc đến cái tên Bingley.
Bà Bennet vẫn tiếp tục băn khoăn và bực dọc về việc anh không trở về nữa, mặc dù không có ngày nào Elizabeth không nhận ra điều này, dường như bà khó có cơ hội suy nghĩ mà bớt hoang mang. Cô con gái lớn của bà cố thuyết phục bà điều mà chính cô cũng không tin, rằng khi anh chú ý đến cô, đây chỉ là kết quả của lòng mến mộ thông thường và nhất thời, rồi tan đi khi anh không còn gặp cô nữa. mặc dù bà cũng nhận ra điều này có thể là đúng, bà vẫn chỉ có một chuyện để lập đi lập lại hàng ngày. Niềm an ủi duy nhất của bà Bennet là anh Bingley sẽ trở lại vào mùa hè.
Ông Bennet nhìn vấn đề theo cách khác. Một ngày, ông bảo:
- Thế thì, Lizzy, bố thấy chị con bị trở ngại trong tình yêu. Bố thấy mừng cho nó. Ngoài việc hôn nhân, một người con gái thích thỉnh thoảng bị trở ngại trong tình yêu. Đây là một điều để suy nghĩ, khiến người con gái có nét riêng biệt so với những người khác. Khi nào thì đến lượt con? Con khó có thể chịu cho chị Jane của con vượt qua. Bây giờ là đến lượt con. Tại Meryton có nhiều sĩ quan đủ để làm thất vọng mọi cô gái trong vùng. Hãy chọn Wickham là người của con. Anh ta là người dễ mến, rồi sẽ bỏ rơi con một cách đáng tin cậy.
- Cảm ơn bố, nhưng một người ít dễ chịu hơn cũng đủ làm con mãn nguyện. Tất cả chúng ta không nên trông chờ vào vận may như Jane.
- Đúng vậy, nhưng có điều an ủi mà nghĩ rằng, dù bất kì chuyện gì xảy đến với con, con vẫn có một bà mẹ trìu mến luôn luôn biết tận dụng cơ hội từ ch.uyện ấy.
Mối quan hệ với anh Wickham có tác dụng xua tan mọi u ám trong gia đình Longbourn. Họ thường gặp gỡ anh. Giờ thêm những ấn tượng khác về anh là thái độ không dè dặt. Tất cả những gì Elizabeth đã nghe, những điều anh kể về Darcy và tất cả những gì anh phải trải qua do Darcy, giờ được công khai thảo luận và nhìn nhận, mọi người đều vui mà nghĩ rằng lúc nào họ cũng có ác cảm với anh Darcy trước khi họ biết đến vấn đề nào đó giữa hai anh.
Bà Bennet vẫn là một sinh vật duy nhất còn nghĩ rằng có thể có những tình huống giảm nhẹ trong vụ việc mà những người tại Hertfordshire không rõ. Tính bộc trực mềm dịu và kiên định của bà luôn kêu gọi lòng dung thứ, và cố thuyết phục một khả năng nhầm lẫn – nhưng đối với mọi người khác, anh Darcy vẫn bị kết án là người tồi tệ nhất.
Tập 2 - Chương 2

Chương 2

Sau một tuần lễ bày tỏ tình cảm và toan tính hạnh phúc, anh Collins được gọi trở về vào ngày chủ nhật. Tuy nhiên, nỗi buồn chia tay lần này có thể được xoa dịu về phần anh qua những chuẩn bị cho việc đón tiếp cô dâu. Anh có lý do để hy vọng rằng, sau khi trở lại Hertforldshire lần kế, họ sẽ định ngày để anh trở thành người thanh niên hạnh phúc nhất trần đời. Anh giã từ các người thân của anh ở Longburn với cùng lời lẽ trang trọng như lần trước; anh chúc các cô em họ xinh tươi được sức khỏe và hạnh phúc, và hứa với ông bố sẽ gửi một thư cảm ơn.
Vào ngày kế thứ hai, bà Bennet vui mừng đón tiếp em trai và bà vợ của ông đến lưu lại Longbourn vào dịp Giáng sinh. Ông Gardiner là người nhạy cảm, nho nhã, vượt hẳn bà chị về tư cách cũng như học vấn. Các phụ nữ nhà Nertherfield có thể khó tin rằng một người sinh sống bằng thương mại và cư ngụ gần những nhà kho lại có trình độ và phong thái dễ chịu đến thế. Bà Gardiner nhỏ hơn bà Bennet và bà Philips vài tuổi, là một phụ nữ dễ thương, thông minh, thanh lịch, tất cả các cô cháu nhà Longbourn thương mến bà nhất. Giữa hai bà chị và bà Gardiner có tình thương mến rất đặc biệt. họ thường đến ở với bà trong thành phố.
Việc đầu tiên bà Gardiner làm khi đến nơi là phân phát những món quà và mô tả những kiểu trang phục mới. Xong xuôi, bà không còn gì nhiều để làm; đến phiên bà lắng nghe. Bà Bennet có nhiều điều để than vãn. Tất cả đã bị đối xử tàn tệ kể từ lần trước chị em gặp nhau.
Hai cô con gái đã đi gần đến hôn nhân, rồi sau cùng không được gì cả. bà Bennet tiếp tục:
- Chị không đổ lỗi cho Jane, vì Jane đã lấy được anh Bingley nếu có thể. Nhưng Lizzy! Ôi! Thật khổ tâm mà nghĩ rằng bây giờ đáng lẽ nó đã làm vợ anh Collins, nếu nó không ngang bướng. Anh ấy đã cầu hôn nó ngay trong phòng này, nhưng nó đã từ chối. Hậu quả là phu nhân Lucas sẽ có đứa con gái đi lấy chồng trước con gái chị, và gia sản Longbourn sẽ tiếp tục được thừa kế theo thứ tự như xưa. Nhà Lucas thật là những người rất tinh ranh, em ạ. Họ muốn chiếm lấy mọi thứ cho bằng được. Chị lấy làm tiếc phải nói về họ như thế, nhưng đúng như vậy. Việc này làm chị rất lo lắng và khó ở, bị ngáng trở như thế trong gia đình mình, và có láng giềng chỉ nghĩ đến họ trước tiên. Tuy nhiên em đến ngay vào lúc này giúp chị an ủi nhiều lắm, chị rất vui nghe được ý kiến của em.
Qua thư từ của Jane và Elizabeth, bà Gardiner đã biết sơ qua vụ việc. bà chỉ trả lời qua loa, rồi vì lòng trắc ẩn đối với các cô cháu gái, bà lái câu chuyện sang hướng khác.
Khi một mình ngồi với Elizabeth, bà mới bàn thêm về vấn đề. Bà nói:
- Dường như Jane đã có thể có một cuộc hôn nhân đáng mong ước. Mợ thấy rất làm buồn vì chuyện này không thành. Nhưng những việc như thế này là phổ biến! Một thanh niên, theo cách cháu mô tả anh Bingley, yêu một cô gái đẹp dễ dàng như thế trong một vài tuần, và khi có biến cố phải xa cô, quên cô một cách dễ dàng, những loại tiền hậu bất nhất như thế xảy ra rất thường.
Elizabeth nói:
- Mợ khéo an ủi lắm, nhưng không giúp gì cho chúng cháu. Chúng cháu không khổ sở do biến cố. Việc những người thân cận can thiệp để thuyết phục một thanh niên có sự sản độc lập quên bẵng một cô gái mà anh đã yêu mãnh liệt chỉ vài ngày trước thì không thường xảy ra.
- Nhưng cách nói “yêu mãnh liệt” thì quá nhảm, quá đáng ngờ, quá mông lung nên không nói gì được nhiều. Nó thường chỉ những tâm tư xuất phát từ những cuộc giao tiếp trong nữa giờ đồng hồ cũng như chỉ tình yêu chân thật. Cháu thử hỏi xem, tình yêu của anh Bingley mãnh liệt như thế nào?
- Cháu chưa từng thấy một tình cảm đầy hứa hẹn như thế. Anh ấy hầu như không màng đến ai khác, hoàn toàn bị chị cháu thu hút. Mỗi lần hai người gặp nhau, tình cảm của họ có vẻ cả quyết và sắc nét hơn. Tại buổi dạ vũ do anh ấy tổ chức, anh ấy đã làm phật lòng hai hay ba cô gái trẻ vì không mời họ khiêu vũ, và chính cháu đã bắt chuyện với anh ấy hai lần mà anh không trả lời. Có thể nào có dấu hiêu rõ rệt hơn không?
- À, đúng thế! Mợ nghĩ đúng là thứ tình cảm của anh ấy. Tội nghiệp Jane! Mợ thương cho nó vì với tính khí của nó, nó không thể nguôi ngoai nhanh chóng. Đáng lẽ việc này nên xảy đến với cháu, Lizzy; chẳng bao lâu cháu có thể bông đùa về việc như thế. Nhưng cháu có nghĩ chị cháu có thể vượt qua chính mình để trở lại với chúng ta không? Có thể cần thay đổi khung cảnh, hoặc xa nhà ít lâu cũng có ích cho bất kỳ điều gì khác.
Elizabeth rất vui với lời đề nghị như thế, tin chắc chị mình sẽ ung thuận. Bà Gardiner nói thêm:
- Mợ hy vọng chị cháu sẽ không bị ảnh hưởng bởi những tơ tưởng về anh thanh niên kia. Gia đình mợ sống trong một khu thành phố cách biệt, như cháu biết đấy, gia đính mợ ít khi ra ngoài nên hai người khó có thể gặp nhau. Trừ phi anh ấy cố ý đến tìm chị cháu.
- Việc này khó xảy ra, vì anh còn đang bị bạn anh cầm giữ, anh Darcy sẽ không cho phép anh ấy đến gặp Jane trong khu vực London ấy! Mợ yêu ạ, làm thế nào mợ có thể nghĩ ra việc này thế? Anh Darcy có lẽ đã nghe đến một nơi chốn như phố Gracechurch, nhưng anh ta không nên nghĩ một tháng rửa tội là đủ để gột sạch mọi bợn nhơ từ người của anh ta nếu anh đi đến đây (1), và theo đấy anh Bingley không bao giờ hành động mà không có anh kia.
- Thế thì càng tốt. mợ hy vọng hai người sẽ chẳng bao giờ gặp lại nhau. Nhưng Jane sẽ thư từ với cô em phải không? Cô ấy sẽ không thể không đến thăm.
- Chị của cháu sẽ dứt bỏ mọi mối quan hệ.
Nhưng mặc dù Elizabeth nói cả quyết về điều này, cũng như về việc anh Bingley bị cầm chân không thể đến gặp chị mình, cô vẫn quan tâm sâu sắc đến vấn đề khiến cô tin rằng không phải tất cả đều vô vọng. Cô nghĩ rất có thể tình yêu của anh sẽ sống lại, và ảnh hưởng tự nhiên trong nét quyến rũ của Jane sẽ khuất phục ảnh hưởng của những người chung quanh anh.
Jane vui vẻ chấp nhận lời mời của bà mợ. Nhà Bingley giờ không còn vướng bận tâm tư cô bằng ý nghĩ cô có thể thỉnh thoảng trải qua một buổi sáng với Caroline mà không phải gặp lại anh, vì cô này không ngụ cùng nhà với ông anh.
Nhà Gardiner lưu lại Longbourn một tuần. Với nhà Philips, nhà Lucas và các sĩ quan, không có ngày nào không diễn ra giao tiếp. Bà Bennet đã chu đáo tạo điều kiện giúp vui em trai và em dâu đến nỗi họ không có thời giờ ngồi dùng bữa với gia đình. Khi có giao tiếp trong nhà, luôn luôn có mặt các sĩ quan, trong số ấy chắc chắn có anh Wickham. Vào các dịp này, bà Gardiner để ý đến thái độ nồng hậu của Elizabeth với anh, nên bà chăm chú quan sát hai người. Bà không nghĩ họ đã yêu nhau sâu đậm, nhưng cảm thấy bất an nhìn thấy hai người rõ ràng tỏ ra trìu mến với nhau. Bà quyết định sẽ nói chuyện với Elizabeth về việc này trước khi rời Hertfordshire, trình bày cho cô hiểu cần thận trọng trong việc khích lệ mối gắn bó như thế.
Đối với bà Gardiner, Wickham đã có một cách vui hưởng lạc thú, không liên quan gì đến các năng lực của anh. Khoảng mười năm trước, trước khi bà lấy chồng, bà đã sống một thời gian dài tại Derbyshire, quê anh Wickham. Vì thế, bà và Wickham có chung những người bạn. Mặc dù Wickham ít tới lui nơi đây sau khi cha anh Darcy qua đời năm năm trước, chính qua khả năng của anh mà bà có tin tức mới về những người quen biết cũ.
Bà Gardiner đã đến Pemberley, và biết rất rõ về tính nết ông cụ Darcy. Vì thế, đây là một đề tài để chuyện trò không mệt mỏi. Khi so sánh những gì bà còn nhớ về Derbyshire với những gì anh Wickham mô tả chi tiết, khi ca ngợi tư cách của người chủ quá cố, bà và anh đều có nguồn vui. Khi được biết về cách Darcy đối xử với anh, bà cố gắng nhớ lại đôi điều gì đấy về Darcy khi còn trẻ ứng vào câu chuyện anh kể, cuối cùng bà nhớ đã nghe anh Fitzwilliam Darcy nói về một cậu bé rất kiêu hãnh và có tính tình khó chịu.
Chú thích:
(1) Elizabeth mỉa mai dựa theo tên Phố Gracechurch, tên tạm dịch “Giáo đường Ân điển”

Tập 2 - Chương 3

Chương 3


Bà Gardiner nhân cơ hội có thể nói chuyện riêng với Elizabeth để cảnh giác cô một cách ôn hòa. Sau khi đã trung thực nói với cô những gì bà nghĩ, bà thêm:
- Lizzy, cháu đủ chín chắn nên cháu sẽ không yêu đương chỉ vì bị cảnh giác là không nên. Vì thế, mợ sẽ không ngại gì phải nói thẳng. Mợ cần cảnh giác cháu, mợ nói nghiêm túc đấy. Cháu không nên vướng víu với anh ấy trong một cuộc tình mà h.am m.uốn vật chất có thể khiến tình yêu trở nên khinh suất. Mợ không có gì chê bai anh ấy; anh là người đáng cho ta để tâm đến nhất; và nếu anh có tài sản mà anh đáng lẽ được hưởng, mợ có thể nói không có gì hay hơn cho cháu. Cháu có ý thức, và mọi người đều mong cháu vận dụng ý thức. Mợ tin rằng bố cháu sẽ trông cậy nơi tính kiên định và đức hạnh của cháu. Cháu không nên làm bố cháu thất vọng.
- Mợ yêu, điều mợ nói thật là nghiêm túc.
- Đúng vậy, và mợ hy vọng cháu sẽ nghiêm túc như thế.
- Như thế thì mợ không nên lo âu. Cháu biết lo cho cháu, cho anh Wickham nữa. Anh ấy sẽ không yêu cháu, nếu cháu có thể ngăn cản được.
- Elizabeth, giờ thì cháu thiếu nghiêm túc đấy.
- Xin lỗi mợ. Cháu xin nói rõ hơn. Hiện giờ cháu không yêu anh Wickham, cháu không yêu thật mà. Nhưng xét theo mọi phương diện, anh ấy là người dễ mến nhất mà cháu từng gặp, và nếu anh ấy thật lòng yêu cháu, cháu tin rằng tốt hơn là anh ấy không nên. Cháu thấy cần thận trọng. Ôi thôi! Cái anh chàng Darcy kinh tởm này! Cảm nghĩ của bố cháu về cháu đã cho cháu một vinh dự rất lớn, nên cháu sẽ thấy khổ sở nếu đánh mất vinh dự này. Tuy nhiên, bố cháu không công bằng với anh Wickham. Tóm lại, mợ yêu ạ, cháu sẽ rất tiếc nếu làm những người thân không được vui, nhưng vì hàng ngày chúng ta đều thấy mỗi khi có chuyện tình yêu, những người trẻ ít khi không h.am m.uốn về vật chất, làm thế nào cháu dám hứa sẽ khôn ngoan hơn nhiều bạn bè nếu cháu bị cám dỗ, hoặc làm thế nào cháu có thể biết được rằng phải khôn ngoan để kiềm chế? Vì thế, cháu chỉ có thể hứa là sẽ không hấp tấp. Cháu sẽ không hấp tấp chính mình tin vào mục đích đầu tiên của anh ấy. Khi cháu gặp gỡ anh ấy, cháu sẽ không ước vọng gì cả. Tóm lại, cháu sẽ làm mọi việc có thể được.
- Có thể cũng là điều tốt nếu cháu khuyên anh ấy không nên thường đến đây. Ít nhất, cháu không nên nhắc mẹ cháu mời anh ấy.
Elizabeth nở một nụ cười có ý thức:
- Như hôm ấy cháu đã nhắc. Đúng vậy, cháu nên khôn ngoan đừng làm việc này. Nhưng mợ không nên nghĩ anh ấy luôn đến đây. Mợ đã nhận thấy tuần này anh thường được mời đến. Mợ biết đấy, ý tưởng của mẹ cháu là muốn những người thân của bà luôn có người kề cận. Nhưng thật ra, cháu xin lấy danh dự mà nói rằng cháu sẽ cố gắng làm điều mà cháu tin là khôn ngoan nhất. Và bây giờ, cháu nghĩ mợ đã an tâm.
Bà mợ nói cho cô cháu an tâm rằng bà đã hả dạ, Elizabeth cảm ơn bà đã có lòng tốt khuyên nhủ cô. Hai mợ cháu từ giã nhau, sau một tình huống lời khuyên nhủ được chấp nhận mà không gây phật ý.
Anh Collins trở lại Hertfordshire ngay sau khi ông bà Gardiner và Jane ra đi, nhưng vì anh đến ở tại nhà Lucas, sự hiện diện của anh không làm bà Bennet thấy phiền phức nhiều. Việc hôn nhân của anh đang được xúc tiến nhanh, và cuối cùng bà đành phải chấp nhận chuyện phải đến, ngay cả nhiều lần nói với giọng khó chịu rằng bà “mong hai người có thể được hạnh phúc”. Hôn lễ sẽ được cử hành ngày thứ năm,và ngày thứ tư cô Lucas đến chào từ biệt. Khi cô đứng dậy để ra về, vì xấu hổ với những lời chúc miễn cưỡng của bà mẹ, Elizabeth tiễn cô ra khỏi phòng. Khi hai cô cùng đi xuống cầu thang, Charlotte nói:
- Eliza, chị mong em sẽ liên lạc với chị thường xuyên.
- Việc này chắc chắn là được.
- Và chị cũng xin một việc khác. Em có thể đến thăm chị được không?
- Em nghĩ chúng ta sẽ thường gặp nhau, tại Hertfordshire.
- Có thể một thời gian chị sẽ không rời Kent. Vì thế, xin em hứa đến thăm chị ở Hunsford.
Elizabeth không thể từ chối, tuy cô thấy trước không vui thú gì mà thăm viếng.
Charlotte thêm:
- Cha chị và Maria sẽ đi thăm chị trong tháng ba, lúc ấy chị mong em sẽ chấp thuận cùng đi với họ. Eliza, thật ra chị ước muốn được đón tiếp em cũng bằng như chị mong được gặp lại hai người kia.
Hôn lễ được cử hành. Cô dâu và chú rể rời giáo đường để đi Kent, và mọi người đều có chuyện để nói hoặc để nghe như thông thường. Chẳng bao lâu Elizabeth nhận được tin từ cô bạn, hai người vẫn liên lạc thư từ thường xuyên như trước. Mỗi lần viết cho cô, Elizabeth không khỏi nghĩ rằng tình thân thiện thoải mái đã không còn. Dù cô vẫn muốn giữ liên lạc, đây là vì quá khứ giữa hai người thay vì cho hiện tại. Cô đón nhận trong háo hức những lá thư đầu tiên của Charlotte. Đương nhiên là có ý nghĩ thắc mắc muốn biết cô nói về ngôi nhà mới của mình như thế nào, cô mến thích Phu nhân Catherine ra sao, cô dám cả quyết mình được hạnh phúc ra sao, mặc dù Elizabeth cảm thấy Charlotte diễn tả mỗi việc hoàn toàn giống như Elizabeth đã dự đoán. Lời lẽ của Charlotte trong thư thì vui vẻ, dường như đều được bao bọc trong thoải mái, không đả động gì đến những điều cô không thể ca ngợi. Ngôi nhà, nội thất, láng giềng, những con đường, đều đúng ý thích của cô, riêng Phu nhân Catherine có thái độ rất thân mật và chiều đãi. Đây là hình ảnh của anh Collins về Hunsford và Rosings đã được làm dịu đi theo chừng mực, Elizabeth cảm thấy phải đợi đến khi đi thăm họ cô mới có thể biết những điều khác.
Jane đã viết ít dòng báo tin cô đã đến London bình yên. Elizabeth mong thư kế tiếp của cô chị sẽ kể đôi điều về nhà Bingley.
Sự nôn nóng của cô về lá thư thứ hai được bù đắp, Jane đã sống trong thành phố được một tuần mà không gặp hay nghe nói đến Caroline. Tuy nhiên, cô giải thích rằng lá thư cuối cùng cho cô bạn có lẽ đã bị thất lạc. Cô viết tiếp rằng bà mợ ngày kế sẽ đi đến khu họ đang cư ngụ, và cô sẽ có cơ hội thăm viếng phố Grosvenor.
Cô viết lá thư tiếp sau chuyến thămviếng.
“Chị đã không nghĩ Caroline là người có tình cảm, nhưng cô ấy rất vui khi gặp lại chị, và trách chị không cho biết sớm đã đến London. Vì thế, chị đã đoán đúng, thư vừa rồi của chị đã không đến tay cô ấy. Dĩ nhiên là chị hỏi thăm ông anh cô. Anh ấy vẫn bình thường, nhưng bận bịu nhiều với anh Darcy nên ít khi họ gặp anh ấy. Chị thấy họ đang chờ cô Darcy để dùng bữa tối. Chị mong được gặp cô ấy. Chị không thể ngồi lâu, vì Caroline và bà Hurst sắp đi ra ngoài. Chị tin không bao lâu chị sẽ gặp họ ở đây”.
Elizabeth lắc đầu khi đọc lá thư. Nó thuyết phục cô rằng chỉ có cơ hội ngẫu nhiên mới có thể giúp anh Bingley được biết chị cô hiện trong thành phố.
Bốn tuần trôi qua, Jane không hề gặp anh. Cô có tự nhủ cô không có gì buồn phiền về việc này, nhưng cô không thể không nhận ra sự thờ ơ của cô Bingley. Sau khi đã trông chờ mỗi buổi sáng trong hai tuần, và mỗi buổi tối nghĩ ra mọi lý do để viện cớ cho cô bạn, cuối cùng cô này cũng đến. Nhưng chuyến thăm viếng ngắn ngủi và hơn nữa, thái độ thay đổi của cô bạn, khiến Jane không còn có thể tự dối lòng được nữa. Cô viết cho Elizabeth về việc này:
“Lizzy thân thương của chị hẳn không khỏi tự hào đã thắng chị về trí suy xét, khi chị nhìn nhận mình đã hoàn toàn bị cô Bingley lừa dối. Nhưng, em yêu ạ, tuy sự kiện có chứng tỏ em nghĩ đúng, đừng nghĩ chị ngoan cố nếu chị nói rằng lòng tin của chị nơi anh ấy vẫn tự nhiên mà có, cũng tự nhiên như tính ngờ vực của em vậy. Chị hoàn toàn không hiểu lý do của cô ấy khi tỏ ra thân mật với chị, nhưng nếu những trường hợp tương tự xảy đến, chắc chắn chị sẽ bị lừa dối nữa. Mãi đến hôm qua Caroline mới thăm viếng đáp lễ chị, và trong thời gian trước đây không hề viết một chữ cho chị. Khi cô ấy đến, chị thấy rõ ràng cô không vui thú gì mà đến. Cô tỏ ý xin lỗi một cách hời hợt, nghiêm trang vì đã không đến thăm sớm hơn, không hề nói một tiếng rằng muốn gặp lại chị. Con người cô thay đổi hoàn toàn đến nỗi khi cô ra về, chị nhất quyết không muốn tiếp tục mối giao hảo nữa. Chị tội nghiệp cho cô ấy, tuy chị không khỏi phiền trách cô. Cô ấy hoàn toàn nhầm lẫn khi cứ nhắm vào chị. Chị có thể nói đúng đắn rằng mọi khởi đầu trong mối giao tình là do cô ấy chủ động. Nhưng chị thương hại cho cô ấy, vì cô phải nhận ra cô đã sai trái, và vì chị tin chắc rằng nguyên do của chuyện này là cô lo lắng cho ông anh. Chị không cần tự giải thích thêm; mặc dù chúng ta đều biết không cần phải lo âu như thế, nhưng nếu cô vẫn lo thì điều này dễ dàng giải thích cho thái độ của cô đối với chị. Bất cứ lo lắng nào cho ông anh đều là tự nhiên và dễ mến, vì anh đáng được em gái chăm sóc như thế.
Tuy thế, chị vẫn băn khoăn về nỗi sợ hãi của cô, bởi vì nếu anh ấy còn màng đến chị, anh đã có thể gặp lại chị nhiều ngày trước. Qua những lời cô em, chị chắc chắn rằng anh ấy đã biết chị hiện đang cư ngụ trong thành phố. Tuy vậy, qua cách cô nói chuyện, dường như anh thật sự nghiêng về cô Darcy. Chị không thể hiểu việc này. Nếu chị không sợ phán đoán một cách nghiêm khắc, chị có thể nói rõ ràng đã có thái độ nước đôi trong mọi việc. Nhưng chị sẽ cố xua tan mọi tư tưởng đau buồn, chỉ nghĩ đến những điều làm chị vui, đến tình yêu thương của em, đến lòng ân cần của ông cậu và bà mợ của chúng ta.
Em sớm viết cho chị. Cô Bingley có nói gì đấy về việc anh ấy sẽ không bao giờ trở lại Netherfield, về việc trả lại ngôi nhà, nhưng không chắc chắn. Tốt hơn ta không nên đề cập đến chuyện này. Chị rất vui được biết em giao hảo tốt với các người bạn của chúng ta ở Hunsford. Hãy đi thăm viếng họ, với Ngài William và Maria. Chị tin em sẽ cảm thấy dễ chịu nơi đây.
Chị của em”
Elizabeth có phần đau đớn khi đọc lá thư, nhưng cô bình tâm lại khi nghĩ Jane sẽ không còn bị lừa bịp, ít nhất bởi cô em. Mọi kỳ vọng vào ông anh đã hoàn toàn tan biến. Cô không trông mong ngay cả việc khơi lại ý tình của anh. Nhân phẩm của anh đã hạ thấp theo mọi góc độ. Cô tình thật hy vọng anh sẽ cưới cô Darcy, để có hình phạt cho anh và có lợi cho Jane, vì theo như lời anh Wickham, cô này sẽ làm anh vô cùng tiếc nuối những gì anh đã vứt bỏ.
Vào khoảng thời gian này, bà Gardiner nhắc nhở Elizabeth về lời hứa của cô trong việc giao thiệp với anh chàng kia, và hỏi han tin tức. Elizabeth phải chiều theo để bà mợ an tâm. Anh không còn chú ý duy nhất đến cô, những chăm chút của anh đã mất, anh cảm mến một người nào khác. Elizabeth để ý quan sát nên cô rõ mọi chuyện, nhưng cô có thể nhìn và viết kể lại mà không cảm thấy đau buồn. Tim cô chỉ mới thoáng rung động; tính phù phiếm của cô được thoả mãn trong ý nghĩ rằng chính cô đã có thể là chọn lựa duy nhất của anh, nếu hoàn cảnh cho phép. Việc anh bất ngờ nhận được mười nghìn bảng là điều hấp dẫn nhất của cô gái mà anh đang theo đuổi. Nhưng Elizabeth, có lẽ trong trường hợp này không nhìn xa trông rộng bằng Charlotte, không tranh cãi với anh về ý anh muốn được độc lập. Ngược lại, không có gì tự nhiên hơn. Trong khi đoán rằng anh phải trải qua một ít đấu tranh tư tưởng để rời xa cô, cô sẵn sàng chúc anh được hạnh phúc.
Cô trình bày mọi việc cho bà Gardiner, và tiếp:
“Mợ thân thương, giờ cháu tin chắc rằng cháu chưa bao giờ yêu, vì nếu cháu có thật sự trải qua cảm xúc thuần khiết và thanh cao ấy, giờ cháu hẳn đã chán ghét ngay cả cái tên anh ấy và muốn nguyền rủa mọi điều xấu cho anh. Nhưng cảm nghĩ của cháu không chỉ thân ái với anh ấy, mà còn vô tư đối với cô King. Cháu không ghét cô ấy chút nào, và cháu sẵn sàng nhìn nhận cô ấy là một mẫu người con gái tốt. Không thể nào có tình yêu trong chuyện này. Sự cảnh giác của cháu đã có kết quả. Mặc dù cháu chắc chắn trở thành đối tượng được mọi người quen biết chú ý nếu cháu quẫn trí mà yêu anh ấy, cháu không tiếc mình đã trở nên không quan trọng. Người ta đôi khi có thể trả giá đắt để trở nên quan trọng. Kitty và Lydia bận tâm nhiều hơn cháu về việc anh ấy xa lánh cháu. Tụi nó còn trẻ, chưa sẵn sàng chấp nhận thực tế xấu hổ là các thanh niên đẹp trai phải có một cái gì để dựa vào đấy mà sống”.


Tập 2 - Chương 4

Chương 4

Tháng hai và tháng ba trôi qua mà không có thêm sự kiện nào quan trọng hơn trong nhà Longbourn, với ít thay đổi qua những chuyến thăm viếng Meryton, đôi lúc lấm bẩn, đôi lúc lạnh giá. Trong tháng ba, Elizabeth đi thăm Huntsford. Thoạt đầu cô không có ý định nghiêm túc đi đến đấy, nhưng cô biết được Charlotte đang mong ngóng, và cô dần dần nghĩ đến chuyến đi với niềm vui cũng như quyết chí hơn. Sự vắng mặt của họ đã khiến cô mong muốn gặp lại Charlotte và bớt chán ghét anh Collins. Có một ít mới mẻ trong kế hoạch, vì với một bà mẹ như thế và các em gái không thể thân cận như thế, khung cảnh gia đình không khỏi trở thành khó chịu, nên một ít thay đổi không khí là điều hay cho cô. Chuyến đi cũng có thể giúp cô tìm hiểu thoảng qua về tình hình của Jane. Khi gần đến ngày đi, cô hẳn phải tiếc nếu bị trễ nải. Tuy nhiên, mọi việc đều suôn sẻ, cuối cùng được sắp xếp theo như ý phác thảo của Charlotte. Cô sẽ tháp tùng Ngài William và cô con gái thứ hai của ông. Họ quyết định qua đêm tại London, và kế hoạch thế là trở nên hoàn hảo.
Chỉ có một việc khiến cô bận tâm là phải rời xa ông bố, người chắc chắn sẽ mong nhớ cô, đã dặn cô viết thư về và hầu như hứa sẽ hồi âm, tuy ông không muốn thấy cô đi.
Cả cô và anh Wickham đều tỏ ra thân thiện hết mức khi họ chia tay nhau; ngay cả anh tỏ vẻ thân thiện hơn. Mối tình anh theo đuổi hiện tại không thể làm anh quên rằng Elizabeth đã là người đầu tiên khơi dậy ý tình nơi anh và xứng đáng với ý tình ấy, người đầu tiên lắng nghe anh nói và thương hại anh, người đầu tiên được anh cảm mến. Trong cách anh từ biệt cô, khi anh chúc cô mọi điều vui vẻ, nhắc cho cô nhớ Phu nhân Catherine de Bourgh là người như thế nào, và khi tin rằng ý kiến của hai người về bà này – ý kiến của họ về tất cả mọi người – đều luôn trùng hợp, có một ước muốn, một mối quan tâm mà cô cảm thấy hẳn phải luôn gắn bó cô với anh qua lòng mến trọng chân thành nhất. Rồi cô từ biệt anh, tin rằng dù anh đã có vợ hay còn độc thân, anh vẫn luôn đối với cô là kiểu mẫu một con người dễ mến.
Những người đồng hành của cô không phải là mẫu người khiến cô nghĩ anh không dễ chịu bằng. Ngài William Lucas và cô con gái Maria, một cô gái có tính vui vẻ nhưng đầu óc cũng rỗng tuếch như ông bố, không có gì nói đáng để nghe. Cô nghe họ với hứng thú cũng như nghe tiếng xe ngựa kéo lạch cạch. Elizabeth thích nghe những điều vô lý, nhưng cô đã quen biết Ngài William quá lâu. Ông không thể nói cho cô nghe những việc gì mới trong việc bệ kiến hoàng gia hoặc việc phong tước hiệp sĩ của ông, và những lịch sự của ông cạn dần theo các chuyện ông kể lể.
Chuyến đi chỉ xa hai mươi bốn dặm, ba người khởi hành sớm để có thể đến Phố Gracechurch vào giữa trưa. Khi họ bước vào của nhà bà Gardiner, Jane đang ở trong phòng khách nhìn họ đi vào, và bước ra đón tiếp họ. Elizabeth nhìn chăm chú và vui mừng nhận thấy chị mình vẫn khoẻ mạnh và xinh xắn như bao giờ. Trên các bậc cầu thang là một đám trẻ, tuy nóng lòng muốn gặp cô chị họ của chúng nhưng không được phép vào phòng khách, và còn xấu hổ vì chúng đã không gặp lại cô trong mười hai tháng nên không dám đến gần. Tất cả đều vui tươi và tử tế. Họ vui với nhau cả ngày; ban ngày rộn ràng với nhau và đi mua sắm, buổi tối đi xem nhạc kịch.
Rồi Elizabeth xoay sở ngồi với bà mợ. Đề tài đầu tiên của hai mợ cháu là cô chị. Elizabeth lấy làm buồn hơn là ngạc nhiên sau khi hỏi han cặn kẽ và được nghe rằng Jane đã có những thời khoảng chán nản mặc dù cô luôn đấu tranh tư tưởng để tự vực mình lên. Tuy nhiên, có lý do để hy vọng tình trạng này sẽ không kéo dài lâu. Bà Gardiner cũng kể chuyện cô Bingley đến thăm, thuật lại những điều hai cô trao đổi, cho thấy Jane đã thật lòng muốn từ bỏ mối quan hệ.
Rồi bà Gardiner hỏi han cô cháu về việc anh Wickham rời xa cô, khen ngợi cô đã chịu đựng rất tốt. Bà thêm:
- Nhưng, Elizabeth yêu, cô King là người như thế nào? Mợ sẽ thấy tiếc nếu nghĩ cô ta vụ lợi.
- Mợ ạ, xin mợ cho biết trong những vấn đề hôn nhân, giữa tính vụ lợi và cẩn trọng có sự khác biệt như thế nào? Tính thận trọng bắt đầu nơi nào và thói hám lợi chấm dứt ở đâu? Giáng Sinh rồi, mợ sợ con lấy anh ấy vì như thế là khinh suất, còn bây giờ vì anh ấy muốn lấy một cô gái chỉ có mười nghìn bảng, mợ lại muốn nghĩ anh là hám lợi.
- Nếu cháu chỉ cần nói cho mợ nghe cô ấy là người như thế nào, mợ sẽ biết phải nghĩ ra sao.
- Cháu tin cô ấy là một người con gái rất tốt. Cháu không nghĩ xấu về cô ấy.
- Nhưng anh ta không hề chú ý gì đến cô ấy, chỉ cho đến khi cô được thừa kế khoản tiền ấy.
- Đúng vậy, nhưng tại sao anh phải chú ý đến cô trước đấy? Nếu anh ấy không được phép chinh phục tình cảm của cháu vì cháu không có tiền, anh có cơ hội nào để tỏ tình với một cô gái mà anh không màng đến và cô lại nghèo?
- Nhưng dường như anh ta thiếu tế nhị khi chú ý đến cô ngay sau khi cô được thừa kế.
- Một thanh niên trong những hoàn cảnh phiền muộn không có thời giờ cho mọi nghi thức trang trọng mà người khác có thể tuân theo. Nếu cô ấy không chống đối, tại sao chúng ta lại chống đối?
- Việc cô ấy không chống đối không thể biện minh cho anh ta. Nó chỉ cho thấy cô thiếu một cái gì đấy hoặc ý thức hoặc là cảm nghĩ.
Elizabeth thốt lên:
- Được rồi, tuỳ ý mợ nghĩ. Anh ấy hám lợi, còn cô ấy ngu xuẩn.
- Không, Lizzy, không phải tuỳ ý mợ nghĩ. Cháu biết chứ, mợ thấy buồn khi nghĩ xấu về một người thanh niên đã sống lâu tại Derbyshire.
- Ôi thôi! Nếu chỉ có thế, cháu có ý tưởng rất xấu về các thanh niên sống tại Derbyshire, và các bạn thân của họ tại Hertfordshire cũng không hơn gì. Cháu chán ngán tất cả họ. Cảm ơn Chúa tôi! Ngày mai cháu sẽ đi đến nơi mà cháu tìm được một người đàn ông không có một giá trị dễ chịu nào, người không có nhân phẩm hoặc ý thức để đáng nói đến. Rốt cuộc thì chỉ những người xuẩn ngốc mới đáng cho ta tìm hiểu.
- Cẩn thận, Lizzy, lời lẽ như thế biểu hiện rõ ràng nỗi thất vọng đấy.
Trước khi họ rời nhau qua câu kết luận bông đùa, cô có niềm vui bất ngờ khi được mời đi cùng ông cậu và bà mợ trong chuyến du lịch mùa hè. Bà Gardiner nói:
- Cậu mợ chưa định sẽ đi bao xa, nhưng có lẽ sẽ đi đến Vùng Hồ.
Không kế hoạch nào khác có thể làm Elizabeth vui sướng như thế. Cô nhiệt liệt thốt lên:
- Mợ yêu ơi, thế thì hay quá! Vui quá! Mợ cho cháu niềm vui và sức sống mới! Giã từ mọi thất vọng và u uất. So với đất đá và núi non thì đàn ông là cái quái gì? Ôi chao! Cháu có bao nhiêu là thời gian mà du ngoạn! Và khi chúng ta trở về, chúng ta sẽ không giống như những du khách khác không thể cho ý kiến chính xác về cái gì hết. Chúng ta sẽ biết chúng ta đã đi đến đâu, chúng ta sẽ nhớ những gì đã thấy. Những sông hồ và đồi núi sẽ không bị lộn xộn trong trí tưởng tượng của chúng ta; cũng như khi chúng ta thử mô tả quang cảnh nào đấy, chúng ta sẽ không phải tranh cãi về tình huống liên quan của nó. Hãy để cho tình cảm dạt dào đầu tiên của chúng ta được dễ chịu hơn là những tình cảm chung chung của các du khách…

Tập 2 - Chương 5

Chương 5


Mọi điều trong chặng đường ngày kế đều mới lạ và thích thú đối với Elizabeth. Tinh thần cô phấn chấn vì cô đã thấy người chị trong tình trạng sức khỏe tốt nên không phải lo ngại gì, và viễn cảnh chuyến đi về miền Bắc là nguồn vui bất tận.
Khi họ tách ra khỏi đường cái để đi đến Huntsford, mọi con mắt đều tìm kiếm toà Tư dinh Cha xứ, mà ai nấy đều nghĩ sau mọi ngã rẽ có thể được nhìn thấy Vòng rào khu Rosings Park là ranh giới ở một bên. Elizabeth mỉm cười khi nhớ lại những gì cô đã nghe về những người ngụ nơi đây.
Cuối cùng, toà Tư dinh Cha xứ hiện ra. Khu hoa viên đổ dốc xuống con đường, ngôi nhà nằm bên trong vòng rào và bờ giậu, mọi thứ đều cho biết họ đã đến đích. Anh Collins và Charlotte xuất hiện ở khung cửa, và cỗ xe ngựa dừng lại trước một cánh cổng nhỏ dần vào một con đường ngắn trải sỏi, giữa những cái gật đầu và cười mỉm của đoàn người. Trong phút chốc ba người xuống xe, vui mừng khi gặp lại nhau. Bà Collins (1) chào đón cô bạn mình với niềm vui sống động nhất, và Elizabeth càng lúc càng hài lòng với chuyến viếng thăm khi hai vợ chồng tiếp đãi cô đầy tình cảm. Cô nhận thấy ngay rằng cung cách của người anh họ không thay đổi sau hôn nhân. Thái độ lịch sự trang trọng của anh vẫn như xưa, anh giữ cô lại ít phút bên cạnh cổng để thăm hỏi về gia đình cô. Sau khi anh đã chỉ cho ba người khách xem vẻ tinh xảo của lối đi vào nhà, anh mời họ vào, ngay khi họ vào đến tiền sảnh, với lời lẽ trang trọng cố tình phô trương, một lần nữa anh chào mừng họ đến ngôi gia cư tầm thường của anh, và nhắc lại lời của cô vợ mời mọi người dùng nước giải khát.
Elizabeth đã chuẩn bị sẽ gặp lại anh trong sự vinh hiển của anh; cô không khỏi tưởng tượng rằng trong cách trưng bày phần lớn gian phòng, bố cục và nội thất của nó, anh đặc biệt muốn nói riêng với cô, như thể muốn cô nghĩ cô đã bị thiệt như thế nào khi khước từ anh. Nhưng mặc dù mọi thứ đều ngăn nắp và thoải mái, cô không thể làm anh mãn nguyện qua một tiếng thở dài nào biểu lộ nuối tiếc. Thay vào đấy, cô nhìn bà bạn mình mà băn khoăn về vẻ vui tươi như thế, với anh chồng như thế. Khi anh Collins nói điều gì đấy khiến bà vợ anh có thể xấu hổ, bất giác cô quay sang nhìn Charlotte. Một đôi lần cô có thể nhận ra nét thoáng ửng đỏ, nhưng thường Charlotte khôn ngoan tảng lờ như không nghe. Sau khi mọi người đã có thời gian chiêm ngưỡng các món nội thất trong gian phòng, kể về chuyến đi và những chuyện xảy ra tại London, anh Collins mời mọi người đi dạo trong khu hoa viên, khá rộng và được phân bố chu đáo, do anh tự tay chăm sóc. Làm vườn là một trong những thú vui đáng kính của anh, Elizabeth thán phục vẻ mặt chững chạc của Charlotte khi bà bạn nói đến lợi ích về sức khỏe của việc làm vườn; Elizabeth nghĩ bà bạn có ý khuyến khích việc này càng nhiều càng tốt. Anh dẫn ba người đi cùng khắp, ít khi cho họ có thời giờ để tỏ lời khen, anh chỉ ra mọi chi tiết vụn vặt khiến các đẹp hoàn toàn bị bỏ lại phía sau. Anh có thể đếm các khu hoa viên ở mọi phía, và cho biết có bao nhiêu cây cối trong đám tán lá xa nhất. Nhưng về mọi vẻ mà khu hoa viên của anh, hoặc cả vùng, hoặc cả vương quốc, có thể phô trương, không có gì sánh được với toàn cảnh của dinh thự Rosings, được nhìn thấy qua một khoảng tán lá bao bọc khu vườn gần đối diện với mặt tiền toà Tư dinh Giáo xứ. Đây là một ngôi dinh thự tráng lệ, hiện đại, toạ lạc trên một vùng đất nhỏ cao.
Từ hoa viên của mình, anh Collins muốn dẫn họ đi đến hai đồng cỏ của anh, nhưng các phụ nữ không mang giày thích hợp nên quay lại. Trong khi Ngài William đi theo anh, Charlotte dẫn em gái và cô bạn trở về, có lẽ rất vui được cơ hội giới thiệu ngôi tư dinh mà không cần anh chồng phụ hoạ. Tư dinh khá nhỏ, nhưng được xây cất hoàn chỉnh và tiện nghi. Mọi thứ đều được sắp xếp trang bị một cách ngăn nắp và nhất quán mà Elizabeth cho rằng do công của Charlotte. Khi có thể quên được anh Collins, rõ ràng có không khí thoải mái bao trùm, và theo dáng vẻ vui tươi của Charlotte, Elizabeth đoán anh hẳn thường bị bỏ quên.
Cô đã nghe nói Phu nhân Catherine vẫn còn lưu lại trong vùng. Họ nói thêm về việc này tại bàn ăn, khi anh Collins góp ý nhận xét:
- Vâng, cô Elizabeth, cô sẽ có vinh dự được gặp Phu nhân Catherine de Bourgh vào ngày chủ nhật tới tại nhà thờ, tôi không cần nói rằng cô sẽ rất vui với cơ hội này. Bà có đầy nhã nhặn và hoà đồng với kẻ dưới, và tôi tin chắc cô sẽ có hân hạnh được bà để ý đến một chút khi buổi lễ kết thúc. Tôi tin chắc trong thời gian cô lưu lại đây, Phu nhân sẽ mời cô và em Maria của tôi đến dự mỗi buổi họp mặt được tổ chức cho chúng tôi. Thái độ của bà đối với Charlotte yêu dấu của tôi thật là thu hút. Chúng tôi đến dùng bữa tối tại nhà bà hai lần mỗi tuần, và không bao giờ được phép đi bộ về. Cỗ xe của Phu nhân thường được gọi cho chúng tôi dùng. Tôi phải nói, một trong những cỗ xe, vì Phu nhân có vài cỗ.
Charlotte thêm:
- Phu nhân quả thật là người rất đáng kính, biết phải trái, và là người láng giềng ân cần nhất.
- Đúng thế, em yêu, đây đúng là điều anh nói. Bà là mẫu người phụ nữ mà người ta tôn kính thế nào cũng không đủ.
Trong buổi tối, họ ngồi với nhau chủ yếu nói về các tin tức tại Hertfordshire và kể lại những gì họ đã trao đổi qua thư từ. Khi họ chấm dứt, Elizabeth ngồi một mình trong căn phòng dành cho cô, trầm tư về dáng vẻ mãn nguyện của Charlotte, để hiểu thêm sự khôn khéo trong việc dẫn dắt và chịu đựng anh chồng, để nhìn nhận rằng bà bạn đã cư xử tốt trong mọi việc. Trước đây, cô đã tiên liệu chuyến đi này sẽ như thế nào, với những lề thói hàng ngày, những lời lẽ chen vào gây bực mình của anh Collins, và những hồ hởi của họ trong mối quan hệ với Rosings. Một trí tưởng tượng phong phú chẳng bao lâu đã phân định tất cả.
Giữa ngày kế, khi cô đang chuẩn bị ra ngoài đi dạo, một tiếng động thình lình dường như làm cả ngôi nhà rối loạn. Sau một lúc nghe ngóng, cô nghe tiếng chân một người chạy hối hả lên các bậc cầu thang và lớn tiếng gọi cô. Cô mở cánh cửa, gặp Maria ở bậc cầu thang, hổn hển thốt lên:
- Này, Eliza! Xin chị gấp đi đến phòng ăn, vì có một chuyện chị cần xem! Em sẽ không nói là chuyện gì. Nhanh lên, xin chị xuống ngay.
Elizabeth hỏi nhưng không có câu trả lời; Maria không chịu nói gì thêm. Họ chạy xuống phòng ăn nhìn ra ngoài đường. Có hai phụ nữ đi đến bằng cỗ xe ngựa bốn bánh, dừng trước cổng vườn, Elizabeth thốt lên:
- Chỉ có thế à? Chị ngỡ ít nhất có mấy con lợn chạy vào trong vườn, nhưng ở đây chỉ có Phu nhân Catherine và cô con gái!
Maria khá bất ngờ với sự nhầm lẫn:
- Không phải, chị ạ. Đấy là bà Jenkinson, ngụ cùng với họ. Người kia là cô De Bourgh. Nhìn mà xem. Cô ta khá nhỏ người. Ai có thể nghĩ cô gầy và nhỏ như thế.
- Cô ấy quả là khiếm nhã khi bắt Charlotte phải ra ngoài trong gió như thế này. Tại sao cô ấy không vào nhà?
- À! Charlotte bảo cô ấy ít khi chịu vào nhà. Nếu cô De Bourgh chịu thì đấy là ân huệ lớn nhất.
Elizabeth nói:
- Chị thích vóc dáng cô ấy.
Thình lình Elizabeth có một ý nghĩ mới. “Cô trông yếu đuối và cáu gắt. Đúng vậy, cô sẽ xứng với anh ấy. Cô sẽ là một người vợ rất hợp với anh”.
Anh Collins và Charlotte đang đứng bên cánh cổng nói chuyện với hai phụ nữ. Ngài William đang đứng kế khung cửa khiến Elizabeth bị phân tâm, nghiêm chỉnh nhìn cảnh tượng trước mắt, luôn luôn cúi mình chào mỗi khi cô De Bourgh nhìn về phía ông.
Cuối cùng, họ không còn gì để nói. Hai phụ nữ đánh xe đi, những người kia đi vào nhà. Vừa khi thấy hai cô, anh Collins đã vội chúc mừng cả hai, và Charlotte giải thích rằng mọi người được mời đến ăn tối tại Rosings ngày kế.
Chú thích:
(1) Chính là Charlotte, vì đã kết hôn với anh Collins nên được gọi bằng “bà” và theo họ của chồng.

Tập 2 - Chương 6

Chương 6


Sự đắc thắng của anh Collins sau khi họ nhận được lời mời như thế là trọn vẹn. Cơ hội được trình bày cho những người khách, đang ngạc nhiên, thấy quyền thế của vị Phu nhân bảo trợ của anh, và thấy thái độ lịch sự của bà đối với anh và cô vợ của anh, là đúng theo những gì anh đã mong muốn. Cơ hội như thế lại đến khá nhanh, chứng tỏ tính hòa đồng của Phu nhân với kẻ dưới mà anh không biết phải ngưỡng mộ thế nào cho xứng. Anh nói:
- Tôi phải thú thật đáng lẽ tôi không nên lấy làm ngạc nhiên về việc Phu nhân mời chúng ta đến vào chủ nhật này để dùng trà và bữa tối tại Rosings. Theo những gì tôi biết về lòng ân cần của Phu nhân, việc này sẽ xảy ra. Nhưng ai lại có thể tiên liệu lòng ân cần đến thế? Ai lại có thể tưởng tượng rằng chúng ta sẽ nhận được lời mời ăn tối (lại là lời mời cho tất cả mọi người) ngay khi các vị vừa đến!
Ngài William đáp:
- Tôi ít ngạc nhiên hơn về chuyện đã xảy ra, do hoàn cảnh của cuộc đời tôi đã giúp tôi hiểu biết về tư cách thật sự của giới thượng lưu. Nói về triều đình, những trường hợp gia giáo nho nhã như thế thì không hiếm.
Cả ngày hôm ấy và sáng hôm sau, hầu như họ không nói đến chuyện gì khác ngoại trừ chuyến thăm viếng Rosings sắp đến. Anh Collins cẩn thận chỉ dẫn ba người khách về những gì họ sẽ gặp, để khung cảnh của những gian phòng như thế, nhiều gia nhân như thế, và buổi ăn tối huy hoàng như thế không làm họ choáng ngợp. Anh nói riêng vói Elizabeth:
- Cô em thân yêu. Cô không nên hồi hộp về dáng vẻ bề ngoài của mình. Phu nhân không hề đòi hỏi chúng ta phải ăn mặc thanh lịch, nên Phu nhân và cô con gái cũng ăn mặc bình thường. Tôi xin góp ý rằng cô chỉ cần mặc bộ trang phục nào đẹp hơn các bộ khác, không cần gì hơn. Phu nhân Cartherine sẽ không nghĩ xấu về cô nếu cô ăn mặc giản dị. Bà ấy muốn mọi người cứ giữ bản sắc riêng của giai cấp họ.
Trong khi họ đang sửa soạn, anh đi đến mỗi phòng hai hoặc ba lần để yêu cầu họ nên nhanh chóng, vì Phu nhân rất ghét phải chờ đợi bữa ăn tối của bà. Maria Lucas kinh hãi với những chi tiết ghê gớm như thế về Phu nhân và lối sống của bà. Cô không quen giao tiếp, cô chuẩn bị dự tiệc ở Rosings với mọi lo lắng như cha cô khi ông được tấn phong Hiệp Sĩ tại điện St. James.
Vì thời tiết tốt, họ đi bộ nhàn nhã khoảng nửa dặm đường, xuyên qua một khu vườn cây. Mỗi khu vườn đều có vẻ đẹp riêng và toàn cảnh đặc thù. Elizabeth vui với khung cảnh, tuy cô không tỏ ra phấn khích theo cách anh Collins hy vọng cảnh vật khơi dậy cho cô. Cô lơ đãng nghe anh nói về số cửa sổ trên mặt tiền ngôi dinh thự và về chi phí đánh bóng mà ngài Lewis De Bourgh phải bỏ ra.
Khi họ đi lên những bậc thềm dẫn đến tiền sảnh, Maria càng lúc càng thêm hốt hoảng, ngay cả ngài William cũng không thể hoàn toàn bình tĩnh. Riêng tính khí can đảm của Elizabeth không bỏ rơi cô. Cô không nghe điều gì về Phu nhân Catherine cho thấy những tài năng khác thường hay đức tính thần diệu. Riêng về phong cách đường bệ do tiền của và địa vị, cô nghĩ cô có thể chứng kiến mà không phải kinh sợ.
Từ tiền sảnh, nơi anh Collins cuồng nhiệt chỉ ra những nét cân đối hài hòa và những hoa văn trang trí, họ đi theo gia nhân ngang qua gian tiền phòng rồi bước vào một gian phòng, nơi Phu nhân Catherine, cô con gái và bà Jenkinson đang ngồi. Phu nhân, với dáng vẻ hạ mình trịnh trọng, đứng dậy đón tiếp họ. Vì bà Collins đã thỏa thuận với anh chồng rằng việc giới thiệu phải hoàn toàn là nhiệm vụ của bà, bà thực hiện với phong thái đúng cách, không có những lời xin lỗi và cám ơn mà anh chồng có thể nghĩ là cần thiết.
Mặc dù đã có mặt ở Điện St. James, ngài William vẫn cảm thấy hoàn toàn kính sợ do khung cảnh huy hoàng chung quanh ông, cho đến nỗi ông chỉ có can đảm cúi mình chào thật thấp rồi ngồi xuống mà không nói được lời nào. Cô con gái của ông, kinh hãi đến mức hầu như mất hết mọi tri giác, ngồi trên mép ghế, không biết phải quay nhìn về hướng nào. Elizabeth cảm thấy mình khá bình đẳng với khung cảnh, có thể thản nhiên quan sát ba phụ nữ trước mặt mình. Phu nhân Catherine có vóc người cao, to lớn, với những nét rắn rỏi mà một thời có thể xinh đẹp. Thái độ cũng như cử chỉ đón tiếp của bà không có tính cách muốn thu phục cảm tình, chẳng hạn như giúp khách mời quên đi vị thế thấp kém của họ. Khi im lặng, bà không có vẻ kinh khủng, nhưng mỗi câu nói của bà đều có giọng điệu uy quyền như thể muốn chứng tỏ địa vị của mình. Bà khiến Elizabeth nhớ ngay đến anh Wickham, theo những gì đã quan sát, cô tin bà đúng là mẫu người anh đã tả.
Sau khi đã xem xét bà mẹ, với gương mặt và cử chỉ phảng phất giống anh Darcy, cô quay qua nhìn cô con gái. Cô thấy Maria ngạc nhiên là có lý, vì cô gái quá mảnh khảnh và quá thấp bé. Hai mẹ con không có gì giống nhau về vóc dáng hay gương mặt. Cô De Bourgh có nước da xanh xao, bệnh hoạn; nét mặt của cô không có gì đặc biệt tuy không phải xấu. Cô nói rất ít ngoại trừ khi cô nói với bà Jenkinson, với giọng nhỏ nhẹ. Bà này không có gì đặc sắc về bề ngoài, chỉ để ý đến lời cô nói.
Ngồi được ít phút, họ được dẫn đến một cửa sổ để ngắm cảnh. Anh Collins đi theo để chỉ ra những vẻ đẹp, và Phu nhân Catherine lịch sự cho biết cảnh vật đẹp hơn vào mùa hè.
Bữa ăn tối vô cùng thịnh soạn. Có tất cả gia nhân và mọi thứ ly tách bát đĩa mà anh Collins đã nói tới. Vì anh đã được báo trước, anh ngồi xuống ở cuối bàn; theo ý muốn của Phu nhân, rồi ra vẻ như thể cuộc đời không còn gì vĩ đại hơn cho anh, anh cắt thức ăn, rồi vừa ăn vừa ngợi khen với tất cả ngôn từ nhanh nhảu. Mọi món ăn đều được tán dương, trước hết qua lời lẽ của anh, rồi đến lời lẽ của ngài William, hiện đã đủ hoàn hồn để phụ hoạ mọi lời anh con rể nói, theo cung cách mà Elizabeth tự hỏi liệu Phu nhân Catherine có thể chịu đựng được không. Nhưng Phu nhân Catherine dường như lấy làm hài lòng với ngôn từ ca tụng quá đáng, nở những nụ cười rất hòa nhã, nhất là khi có món ăn mới lạ đối với họ. Họ không chuyện trò với nhau nhiều. Elizabeth sẵn sàng tiếp chuyện mỗi khi được hỏi đến, nhưng cô ngồi giữa Charlotte và cô De Bourgh – cô trước chỉ tập trung nghe Phu nhân Catherine nói, còn cô sau không nói một lời trong suốt bữa ăn. Bà Jenkinson chủ yếu lo để tâm theo dõi việc ăn uống của cô De Bourgh, nài ép cô ăn vài món; lo lắng cô ăn không ngon. Maria thì không thể nói gì; cánh đàn ông chỉ biết ăn uống và tán thưởng.
Khi các phụ nữ trở ra phòng khách, họ không làm gì hơn là nghe Phu nhân Catherine nói. Bà nói không ngừng nghỉ cho đến khi gia nhân mang cà phê ra. Bà cho ý kiến về mọi đề tài với cung cách quả quyết như thể nhằm minh chứng rằng bà không quen bị tranh cãi. Bà hỏi han một cách hiểu biết và tỉ mỉ về những lo toan trong đời sống gia đình của Charlotte, cho cô nhiều ý kiến về việc quản lý mọi chuyện; bà bảo cô phải biết làm thế nào điều phối mọi việc trong một gia đình nhỏ; bà chỉ dẫn cô cách chăm sóc đàn bò và gia cầm của cô. Elizabeth nhận thấy không có việc gì lọt qua sự chú ý của bà, nên bà có cơ hội áp đặt ý kiến của bà lên người khác. Giữa những khoảng thời gian nói chuyện với bà Collins, Phu nhân hỏi han Maria và Elizabeth nhiều câu, đặc biệt là hỏi Elizabeth. Bà biết về Elizabeth ít nhất, bà nhận xét với bà Collins rằng Elizabeth là một mẫu người con gái hiền dịu, xinh xắn. Bà hỏi han cô nhiều câu, cô có bao nhiêu chị em, hỏi có ai sẽ sắp lấy chồng, họ có xinh đẹp không, học vấn ra sao, ông bố có cỗ xe loại gì, nhũ danh của bà mẹ là gì? Elizabeth nhận thấy mọi câu hỏi của bà đều lạc lõng, nhưng vẫn bỉnh thản trả lời. Rồi Phu nhân Catherine nhận xét:
- Sự sản của ông bố cô được để thừa kế theo thứ tự cho anh Collins, tôi nghe như thế.
Rồi bà quay sang Charlotte:
- Tôi mừng cho bà, nhưng mặt khác tôi không thấy cơ hội để trao quyền thừa kế từ dòng nữ. Trong gia tộc ngài Lewis De Bourgh, việc này được xem là không cần thiết. Cô có theo đuổi âm nhạc và thanh nhạc không, cô Bennet?
- Chỉ một ít.
- À! Thế thì vào lúc nào đấy chúng tôi sẽ sung sướng được nghe cô trình bày. Nhạc khí của chúng tôi thuộc loại tốt, tốt hơn. Ngày nào đấy cô nên thử. Các chị em cô có học các môn nghệ thuật này không?
- Có một người.
- Tại sao tất cả các cô không học? Các cô đều cần phải học. Các chị em nhà Webbs đều học, trong khi cha của chúng không có lợi tức nhiều như cha các cô. Các cô có học hội hoạ không?
- Không, không ai học cả.
- Thế nào, không một ai à?
- Không một ai.
- Thế thì lạ thật. Nhưng tôi đoán các cô không có cơ hội. Mẹ các cô đáng lẽ phải dẫn các cô đến thành phố mỗi mùa xuân để theo học với những hoạ sĩ tiếng tăm.
- Mẹ chúng tôi hẳn không phản đối, nhưng bố chúng tôi ghét London.
- Gia sư của các cô đã nghỉ việc rồi à?
- Chúng tôi chưa bao giờ có gia sư.
- Không có gia sư! Làm thế nào có thể như vậy? Năm cô con gái được nuôi nấng trong nhà mà không có gia sư! Tôi chưa từng nghe một chuyện như thế. Mẹ cô hẳn phải là một nô lệ cho sự giáo dục của các cô.
Elizabeth không thể không mỉm cười khi cô giải thích rằng không phải như thế.
- Thế thì, ai dạy dỗ các cô? Ai chăm sóc cho các cô? Nếu không có gia sư, các cô hẳn phải bị bỏ bê.
- So với những gia đình khác, tôi tin chúng tôi bị bỏ bê, nhưng nếu chúng tôi muốn học hỏi thì chúng tôi không thiếu thốn phương tiện. Chúng tôi luôn luôn được khuyến khích đọc sách, và có thầy dạy mọi môn khi cần thiết. Những người muốn nhàn hạ, có thể nhàn hạ.
- À, đúng thế, nhưng một gia sư có thể ngăn chặn điều này. Nếu tôi được quen biết mẹ cô, tôi đã có thể khẩn thiết khuyên bà nên có gia sư. Tôi luôn nói rằng không thể làm được gì trong việc giáo dục nếu không có sự dạy dỗ trường kỳ và đều đặn, và chỉ gia sư mới có thể làm được việc này. Kể cũng là điều tuyệt vời khi nghĩ đến bao gia đình mà tôi đã có điều kiện trợ giúp họ theo cách này. Tôi luôn vui mừng khi hỗ trợ một người trai trẻ để có được vị thế tốt. Bốn người cháu của bà Jenkinson đã được thu xếp một cách tốt đẹp nhất qua phương tiện của tôi. Mới gần đây, tôi đã đề cử một người trẻ chỉ được qua một người khác đề cập đến tôi, và gia đình rất vui về cô ấy. Bà Collins, tôi có nói cho bà nghe về việc Phu nhân Metcalfe đến thăm tôi hôm qua để cám ơn tôi không? Bà ấy xem cô Pope là một báu vật. Bà nói: “Phu nhân Catherine, bà đã cho tôi một báu vật.” Cô Bennet, có người nào trong số các em cô đã từng ra ngoài giao tiếp chưa?
- Có, thưa Phu nhân, tất cả.
- Tất cả! Thế nào, tất cả năm cô cùng một lúc à? Lạ thật! Và cô chỉ là con thứ hai trong gia đình. Các cô em ra ngoài giao tiếp trước khi cô chị lập gia đình! Các em cô hẳn phải còn trẻ lắm?!
- Vâng, đứa nhỏ nhất chưa đến mười sáu. Có lẽ nó còn quá nhỏ để giao tiếp rộng rãi. Nhưng, thưa bà, thật tình tôi nghĩ rằng quá khắt khe cho các cô em nhỏ nếu họ không được giao tiếp và vui thú chỉ vì chị cả chưa có điều kiện hay chưa có ý định lập gia đình sớm. Tôi nghĩ người con út cũng có quyền hưởng thú vui của tuổi trẻ như chị cả. Và bị kiềm h.ãm như thế, tôi nghĩ khó có thể làm nảy nở tình chị em hoặc phát triển tính tế nhị của tâm hồn.
- Cô có ý kiến khá cả quyết so với một người trẻ. Xin cho biết, cô bao nhiêu tuổi?
Elizabeth mỉm cười:
- Với ba người em gái đã lớn khôn, Phu nhân khó có thể nghĩ tôi sẽ công khai tuổi tôi.
Phu nhân Catherine có vẻ khá ngạc nhiên vì không nhận được câu trả lời trực tiếp, và Elizabeth đoán cô là sinh vật thứ nhất đã dám xem thường hành động xen vào chuyện riêng tư như thế!
- Tôi chắc chắn cô chưa đến hai mươi, vì thế cô không cần giấu tuổi tác.
- Tôi chưa đến hai mươi mốt.
Khi các ông ra gia nhập với họ và đã dùng trà xong, họ bày cỗ bài. Phu nhân Charlotte, ngài William, và ông bà Collins cùng ngồi xuống chơi loại bài bốn người. Vì cô De Bourgh muốn chơi loại bài khác, hai cô gái có vinh dự cùng bà Jenkinson lập nên cỗ bài này. Nhóm này cực kỳ chán ngắt. Hầu như không có lời nào được thốt lên mà không liên quan đến ván bài, ngoại trừ khi bà Jenkinson tỏ ý lo cho cô De Bourgh bị nóng quá hoặc lạnh quá, hoặc có quá nhiều hay quá ít ánh sáng. Bàn kia có nhiều chuyện xảy ra hơn. Phu nhân Catherine nói nhiều hơn – đề cập đến những lỗi của ba người kia, hoặc kể vài giai thoại về chính bà. Anh Collins hưởng ứng đồng tình với mọi điều Phu nhân nói, cảm ơn bà mỗi khi anh được điểm, xin lỗi khi anh nghĩ anh thắng quá nhiều. Ngài William không nói gì nhiều. Trí óc ông đang bận rộn nhớ lấy những mẩu giai thoại và tên những nhân vật thuộc giới quý tộc.
Khi Phu nhân Catherine và cô con gái quyết định đã đủ, họ dẹp các cỗ bài, bà Collins được đề nghị dùng xe ngựa và vui vẻ chấp nhận. Rồi cả đoàn ngồi quanh lò sưởi để nghe Phu nhân Catherine quyết định thời tiết ngày hôm sau sẽ như thế nào. Rồi họ được gọi báo cỗ xe đã đến, với nhiều diễn từ tri ân của anh Collins cùng với nhiều cái gập người của ngài William, họ từ giã nhau. Ngay sau khi họ rời đi, anh Collins hỏi Elizabeth về cảm tưởng của cô đối với Rosings. Để làm vui lòng Charlotte, cô đưa ra những nhận xét tốt đẹp hơn là cô nghĩ thật tình. Nhưng lời lẽ khen tặng của cô, mặc dù làm cô bứt rứt phần nào, vẫn không thể thỏa mãn anh Collins, nên anh phải dặm thêm vào phần anh để ca ngợi Phu nhân hơn nữa.

Tập 2 - Chương 7

Chương 7

Ngài William chỉ lưu lại Huntsford trong một tuần, nhưng cũng đủ để tin rằng cô con gái của ông được an cư một cách ổn thỏa nhất, rằng cô có anh chồng và láng giềng không phải dễ tìm. Trong khi ngài William ngụ tại đây, anh Collins dành mọi buổi sáng để đánh xe đưa ông đi ra ngoài đồng quê. Khi anh đi khỏi, cả gia đình trở về nếp sống thường lệ của họ. Elizabeth vui mừng nhận thấy họ ít được gặp mặt anh, vì trong thời khoảng giữa bữa ăn sáng và ăn tối, anh hoặc làm việc ngoài vườn hoặc đọc và viết, ngồi trong phòng đọc sách của riêng anh phía trước nhà mà nhìn ra cửa sổ, trong khi phòng các phụ nữ tụ họp ở phía sau ngôi nhà. Thoạt đầu Catherine phân vân việc Charlotte không muốn sử dụng phòng ăn để mọi người cùng tụ họp vì phòng này khá rộng và nhìn ra phong cảnh đẹp hơn, nhưng chẳng bao lâu cô thấy bạn cô có lý do rất chính đáng, vì nếu dùng căn phòng rộng này, anh Collins sẽ ít khi ở trong phòng riêng của anh.
Từ phòng khách họ không thể phân biệt được gì trên con đường, và họ nhớ đến anh Collins cho biết loại xe ngựa nào đang chạy ngang, đặc biệt cách bao lâu một lần cô De Bourgh đi đến trên cỗ xe bốn bánh, mà anh luôn báo cho họ biết trước dù cô đến hầu như mỗi ngày. Cô thường dừng lại trước tòa Tư dinh Cha xứ và nói chuyện ít phút với Charlotte nhưng hầu như không bao giờ bước ra khỏi xe.
Có rất ít ngày anh Collins không đi đến Rosings, và cũng có nhiều ngày bà vợ anh nghĩ không cần thiết phải làm việc này. Elizabeth không thể hiểu được việc phải hy sinh nhiều thời giờ như thế, cho đến khi cô nhớ lại rằng có thể có những sinh hoạt gia đình khác cần được loại trừ. Thỉnh thoảng họ vinh dự được Phu nhân đến thăm viếng, không có gì xảy ra trong các cuộc thăm viếng này thoát khỏi sự quan sát của bà. Rà xem nếp sống của hai vợ chồng, nhìn vào công việc của họ và khuyên họ làm theo cách khác, chê bai cách sắp đặt nội thất hoặc nhận ra sự chểnh mảng của gia nhân. Nếu bà có chấp nhận dùng nước giải khát, dường như bà làm thế chỉ để tìm ra rằng các súc thịt của bà Collins là quá lớn cho gia đình.
Elizabeth chẳng bao lâu được biết, mặc dù vị Phu nhân này không giữ nhiệm vụ dân sự cho hạt địa phương, bà là một thẩm phán hành chính năng động nhất trong giáo xứ của bà, và mọi vấn đề nhỏ nhặt nhất đều do anh Collins thông báo cho bà. Khi những cư dân địa phương cãi vã với nhau, tỏ ý bất mãn hay lâm vào cảnh khốn cùng, bà đi đến để giải quyết những bất đồng, dập tắt những tiếng phàn nàn, trách mắng họ nhằm khép họ vào khuôn khổ hòa dịu và sung túc.
Họ được mời ăn tối tại Rosings khoảng hai lần mỗi tuần. Sau khi ông William đã ra về và chỉ có một cỗ bài, mỗi cơ hội ăn tối như thế không còn được vui thú như buổi đầu. Họ ít có cơ hội giao tiếp với ai khác, vì cách sống của những người láng giềng không hợp với gia đình Collins. Việc này không làm Elizabeth phiền hà. Trong suốt thời gian này, cô cảm thấy đủ thoải mái. Cô có những buổi chuyện trò với Charlotte mỗi lần trong nửa giờ. Thời tiết rất dễ chịu so với mùa này trong năm nên cô thường có vui thú ngoài trời. Khoảng đường cô thích đi dạo nhất, và đấy là khi những người khác được mời đến Rosings, là lối mòn đầy bóng mát dọc bờ rào của khu hoa viên mà hình như chỉ có cô ưa thích, là nơi mà cô cảm thấy mình được thoát ra khỏi tầm tọc mạch của Phu nhân Catherine.
Hai tuần lễ đầu trong chuyến thăm viếng của Elizabeth trải qua như thế. Lễ Phục sinh đang đến gần, một tuần trước đấy sẽ có một nhân vật đến thăm viếng gia đình Rosings, và trong một gia đình nhỏ như thế, đây sẽ là sự kiện quan trọng. Elizabeth đã nghe rằng anh Darcy sẽ đến. Mặc dù không có mấy người có quen biết mà cô không mến, sự hiện diện của anh sẽ tạo thêm một đối tượng mới để quan sát trong gia đình Rosings. Cô có thể thú vị muốn xem mọi toan tính của cô Bingley về anh trở nên vô vọng như thế nào, bằng cách dò xét thái độ của anh đối với cô em họ anh, vì rõ ràng Phu nhân Catherine đã quyết định số phận của anh với cô này. Bà đã báo tin việc anh sắp đến với cả mãn nguyện, bà nói về anh với những lời lẽ ngưỡng mộ, dường như gần giận dữ khi được biết cô Lucas và chính cô đã thường gặp gỡ anh.
Chẳng bao lâu, cả khu Tư dinh Cha xứ đều biết việc anh sắp đến, vì anh Collins đã đi bộ cả buổi sáng chung quanh Huntsford để báo tin, sau khi đã cúi đầu chào tại Rosings Park, anh vội đi về nhà với tin tức quan trọng nhất. Vào buổi sáng hôm sau, anh vội đến Rosings để chào hỏi. Cần chào hỏi hai người cháu của Phu nhân Catherine, vì anh Darcy đã dẫn đến một anh Đại tá Fitzwilliam, con trai thứ của ông chú anh. Khi anh Collins trở về, hai người đi theo anh. Từ gian phòng của anh chồng, Charlotte đã nhìn thấy họ băng ngang con đường. Cô vội chạy vào báo tin cho các phụ nữ hay, và thêm:
- Chị cảm ơn Eliza về hành động lịch sự này. Anh Darcy đáng lẽ không bao giờ đến thăm chị nhanh như thế.
Elizabeth chỉ vừa mới có thời giờ từ chối lời ca ngợi trước khi tiếng chuông cửa thông báo họ đã đến, và một chốc sau, ba người đi vào phòng. Đại tá Fitzwilliam dẫn đường. Anh khoảng ba mươi, không được đẹp trai, nhưng tư thái và lời nói chứng tỏ là người phong nhã. Anh Darcy vẫn trông như lúc còn ở Hertfordshire. Anh chào hỏi bà Collins với vẻ dè dặt thường lệ. Dù anh có tình cảm thế nào với người bạn của bà, anh vẫn giữ trầm tĩnh. Elizabeth chỉ khẽ nghiêng người chào anh, không nói tiếng nào.
Đại tá Fitzwilliam bắt chuyện trực tiếp với vẻ lưu loát và ung dung của một người có nền giáo dục tốt, nói chuyện rất dễ nghe. Nhưng người anh họ của anh, sau khi nói ít câu nhận xét với bà Collins về ngôi nhà và khu vườn, không nói thêm câu nào với ai. Tuy nhiên, một lúc sau, tính lịch sự của anh thức dậy khiến anh hỏi han Elizabeth về sức khoẻ của những người trong gia đình cô. Cô trả lời anh theo cách thức thông thường, và sau một khoảnh khắc, thêm:
- Cô chị cả của tôi đến sống trong thành phố đã ba tháng nay. Anh có gặp chị ấy không?
Cô có cảm tưởng đúng là anh đã gặp, nhưng cô muốn xem anh có lộ ra đã biết gì về chuyện xảy ra giữa nhà Bingley và Jane hay không. Cô nghĩ anh có vẻ bối rối chút khi anh trả lời rằng anh chưa có may mắn gặp lại cô Bennet. Không ai nói thêm gì về việc này, và một chốc sau, các chàng trai kiếu từ.

Tập 2 - Chương 8

Chương 8


Mọi người trong Toà dinh Cha xứ yêu mến phong thái của Đại tá Fitzwilliam, riêng các phụ nữ đều nghĩ anh sẽ giúp cho những buổi gặp gỡ tại Rosings thêm vui. Tuy nhiên, chỉ đến lễ Phục Sinh họ mới được mời đến vì có nhiều khách mời khác, đấy là khi họ được yêu cầu chỉ đến vào buổi tối sau khi đã dự lễ tại nhà thờ. Trong tuần lễ này, họ rất ít khi thấy Phu nhân Catherine hoặc con gái của bà. Đại tá Fitzwilliam đã đến viếng toà Tư dinh Cha xứ một đôi lần, nhưng họ chỉ thấy anh Darcy tại nhà thờ.
Phu nhân Catherine tiếp họ tại phòng khách. Thái độ của bà vẫn lịch sự, nhưng rõ ràng là bà chỉ chấp nhận sự hiện diện của họ khi không thể mời ai khác. Thật ra, bà hầu như chỉ chú tâm đến hai người cháu trai; bà chuyện trò với họ, đặc biệt với anh Darcy, hơn là với những người khác.
Đại tá Fitzwilliam dường như vui được gặp gia đình chủ nhân; bất kỳ ra sao đối với anh cũng là sự tiếp đón nồng hậu ở Rosings. Riêng cô bạn xinh đẹp của bà Collins đã khiến anh chú ý đến. Giờ đây anh đang ngồi kế bên cô, nói chuyện một cách dễ nghe về Kent và Herfordshire, về việc du lịch và nghỉ ngơi ở nhà, về những quyển sách mới và âm nhạc, đến nỗi Elizabeth chưa bao giờ cảm thấy thích thú đến thế. Hai người trò chuyện sôi nổi và sảng khoái cùng nhau khiến chính Phu nhân Catherine phải chú ý đến, cả anh Darcy cũng thế. Đôi mắt của anh nhiều lần hướng về hai người với vẻ hiếu kỳ. Phu nhân cũng có cùng cảm tưởng và bà không ngần ngại kêu lên:
- Cháu đang nói gì thế, Fitzwilliam? Cháu đang nói với cô Bennet chuyện gì? Hãy cho dì nghe cùng.
Anh nói, khi không còn có thể lẩn tránh:
- Chúng cháu đang nói chuyện về âm nhạc, thưa dì.
- Về âm nhạc? Thế thì cháu hãy nói to lên. Trong số những môn nghệ thuật, dì thích nhất là âm nhạc. Dì phải góp vào câu chuyện, nếu cháu đang nói chuyện về âm nhạc. Dì nghĩ không có mấy người ở Anh thưởng thức âm nhạc nhiều hơn dì, hoặc có khiếu thưởng thức cao hơn dì. Nếu dì có cơ hội học, dì có thể tinh thông được. Và Ann cũng thế, nếu sức khỏe của nó cho phép. Dì tin rằng nó có thể trình diễn một cách tuyệt diệu. Georgiana thì thế nào, hở Darcy?
Anh Darcy ca ngợi một cách trìu mến sự tinh thông của cô em.
Phu nhân Catherine nói:
- Dì rất vui được nghe cháu nói về cô ấy, và xin nhờ chuyển lời dì đến cô ấy rằng, cô không thể trở thành xuất chúng nếu cô không luyện tập nhiều.
Anh đáp:
- Xin dì tin rằng cô ấy không đợi đến khi có lời khuyên như thế. Cô ấy luyện tập liên tục.
- Thế thì tốt. Luyện tập thế nào cũng không đủ. Khi dì viết thư cho cô ấy, dì sẽ bắt buộc cô không được xao lãng vì bất cứ lý do gì. Dì thường nói với mấy cô gái trẻ rằng muốn trở thành xuất chúng trong âm nhạc thì phải luyện tập thường xuyên. Dì thường bảo cô Bennet vài lần rằng cô không bao giờ có thể chơi hay trừ khi cô luyện tập thêm. Mặc dù bà Collins không có đàn, dì thường bảo bà rằng chúng tôi sẵn sàng cho bà đến tập tại Rosings, và dùng cây đàn dương cầm trong phòng của bà Jenkinson. Cháu biết chứ, trong gian phòng ấy cô sẽ không quấy rầy ai cả.
Anh Darcy có vẻ hơi ngượng về phong thái của bà dì nhưng không trả lời.
Khi họ đã dùng xong cà phê, Đại tá Fitzwilliam nhắc Elizabeth về lời hứa sẽ đàn cho anh nghe, và cô ngồi xuống trước mặt cây đàn. Anh kéo một cái ghế đến ngồi bên cô. Phu nhân Catherine lắng nghe nửa bản nhạc, rồi trò chuyện với anh Darcy như trước; cho đến khi anh dứt ra khỏi bà, bước đi với dáng điệu khoan thai như thường lệ đến cây đàn. Anh đứng ở vị trí giúp anh quan sát toàn gương mặt của Elizabeth. Cô nhận biết, và vào thời gian nghỉ giữa hai bản nhạc, nói:
- Anh Darcy, anh định làm tôi ngợp khi đứng đây nghe tôi đàn phải không? Tôi sẽ không lo gì về việc em gái của anh quả thật chơi nhạc hay. Tôi có tính ngoan cường là không bao giờ biết sợ về ý chí của người khác. Tôi luôn có thêm can đảm với mỗi mối đe doạ.
Anh trả lời:
- Tôi không muốn nói cô nhầm lẫn, vì tôi không thể tin rằng tôi có ý đồ doạ dẫm cô. Tôi đã có hân hạnh được quen biết cô từ lâu, nên tôi hiểu cô thỉnh thoảng lấy làm vui phát biểu những ý nghĩ thật ra không phải là của cô.
Elizabeth bật cười vui với cách mô tả về chính mình, và nói với Đại tá Fitzwilliam:
- Cậu anh họ của anh sẽ cho anh thấy một con người thật đẹp của tôi, và dạy cho anh rõ không nên tin vào lời nói của tôi. Tôi vô phúc gặp phải một người có thể vạch rõ con người thật của tôi, trong một phần thế giới nơi tôi hy vọng có thể được nhận xét tốt đẹp như thế nào đấy. Anh Darcy, anh thiếu rộng lượng khi nói anh biết hết về tôi tại Hertfordshire, xin phép cho tôi được nói, anh cũng đã quá vô lễ, vì anh đã chọc cho tôi phải trả đũa, và nếu việc này xảy ra, những người thân của anh sẽ bị sốc khi nghe tôi nói.
Anh mỉm cười:
- Tôi không sợ cô.
Đại tá Fitzwilliam thốt lên:
- Xin cho tôi nghe cô kết án anh ấy về những việc gì. Tôi cần biết anh ấy đối xử với thiên hạ ra sao.
- Thế thì anh sẽ nghe, nhưng nên chuẩn bị nghe điều kinh khiếp. Lần đầu tiên tôi gặp anh ấy tại Hertfordshire, anh biết chứ, là tại một buổi dạ vũ, và trong buổi dạ vũ này, anh nghĩ anh ấy đã làm gì? Chỉ khiêu vũ bốn bản! Xin lỗi đã làm anh đau lòng, nhưng đúng như thế. Anh ấy chỉ khiêu vũ bốn bản, mặc dù thanh niên thì hiếm hoi, và tôi biết rõ có một cô gái trẻ phải ngồi ngoài vì thiếu bạn nhảy. Anh Darcy, anh không thể chối bỏ sự kiện.
- Lúc ấy tôi không có hân hạnh được quen biết cô nào ngoài nhóm của tôi.
- Đúng thế, và không ai đã từng được giới thiệu trong một buổi dạ vũ. Thế thì, Đại tá Fitzwilliam, tôi nên chơi tiếp bản gì đây? Các ngón tay của tôi đang chờ lệnh của ngài.
Darcy nói:
- Có thể tôi nên suy xét kỹ hơn nếu tôi tìm cách được giới thiệu, nhưng tôi không có đủ tư cách để tự giới thiệu với người lạ.
Elizabeth vẫn nói trực tiếp với Đại tá Fitzwilliam:
- Liệu chúng ta có nên hỏi cậu anh họ của anh về lý do của việc này không? Liệu chúng ta có nên hỏi làm thế nào một người có ý thức và giáo dục, và đã từng sống trong tầng lớp xã hội này, lại có thể không đủ tư cách để giới thiệu với người lạ?
Fitzwilliam nói:
- Tôi có thể trả lời câu hỏi của cô mà không cần đến anh ấy. Chỉ là vì anh ấy không chịu khó.
Darcy nói:
- Chắc chắn tôi không có tài năng mà vài người có, để trò chuyện dễ dàng với người mà mình chưa từng gặp trước đây. Tôi không thể tham gia vào những câu chuyện của họ hoặc tỏ ra quan tâm đến những vấn đề của họ, như tôi thường thấy họ làm.
Elizabeth nói:
- Các ngón tay của tôi không được điêu luyện trên cây đàn này như rất nhiều cô gái khác, vì không có cùng sức mạnh hay sự điêu luyện, và không diễn tả cùng cảm xúc. Nhưng rồi tôi luôn cho đấy là lỗi của tôi – bởi vì tôi không chịu khó luyện tập. Không phải là tôi không tin các ngón tay của tôi có cùng khả năng như bất kỳ phụ nữ nào chơi hay hơn tôi.
Darcy mỉm cười:
- Cô hoàn toàn đúng. Cô đã dùng thời giờ của cô một cách ích lợi hơn rất nhiều. Không một ai được đặc quyền nghe cô đàn lại có thể nghĩ còn có yếu kém gì. Cả hai chúng ta đều không trình diễn cho người lạ.
Họ bị Phu nhân Catherine cắt ngang, gọi đến hỏi họ đang nói những gì. Elizabeth lập tức dạo nhạc. Phu nhân Catherine đi đến gần, và sau khi nghe một đoạn, bảo anh Darcy:
- Cô Bennet trình diễn không có gì sai sót, nếu cô luyện tập thêm, và có được một thầy dạy ở London. Ngón đàn của cô khá điêu luyện, tuy khiếu thưởng thức của cô không bằng Ann. Ann có thể trình diễn tuyệt diệu, nếu sức khoẻ nó cho phép nó luyện tập.
Elizabeth nhìn Darcy để xem anh thuận theo lời khen của bà dì về cô em họ của anh như thế nào, nhưng trong lúc ấy và bất kỳ lúc nào khác, cô không phát hiện dấu hiệu gì của tình cảm. Theo cách anh đối xử với cô De Bourgh, cô thấy yên tâm về chị mình rằng anh Bingley cũng đã có thể cưới chị ấy, nếu chị có quan hệ họ hàng với anh.
Phu nhân Catherine tiếp tục bình phẩm về trình độ biểu diễn của Elizabeth, pha vào đấy là những khuyên bảo về cách trình diễn và khiếu thưởng thức. Elizabeth tiếp nhận với mọi nhẫn nhục của phép lịch sự, và thể theo lời yêu cầu của các chàng trai, cô ngồi tại cây đàn cho đến khi cỗ xe đã sẵn sàng đưa họ về.

Tập 2 - Chương 9

Chương 9


Sáng hôm sau, khi ngồi một mình viết thư cho Jane trong khi bà Collins và Maria có công việc đi vào làng, Elizabeth đã ngạc nhiên khi nghe tiếng chuông cửa báo hiệu có khách đến. Vì cô không nghe tiếng xe ngựa, cô nghĩ đấy không thể là Phu nhân Catherine. Cô đặt lá thư viết dở qua một bên. Khi cánh cửa mở ra, cô ngạc nhiên thấy anh Darcy, và chỉ có anh Darcy, bước vào.
Anh cũng lộ vẻ ngạc nhiên thấy cô chỉ có một mình, và xin lỗi đã đường đột khi nói anh đã ngỡ tất cả phụ nữ đều ở nhà.
Rồi hai người ngồi xuống, khi cô hỏi han anh về Rosings, dường như có nguy cơ là họ chìm vào im lặng. Vì thế, cần nghĩ đến điều gì khác, trong lúc khẩn cấp này cô nhớ lại thời gian cô gặp anh lần trước tại Hertfordshire, và thắc mắc muốn biết anh nghĩ gì về việc họ vội vã ra đi. Cô nhận xét:
- Tất cả các vị rời Netherfield quá bất ngờ đấy, anh Darcy! Anh Bingley hẳn phải ngạc nhiên thích thú khi gặp lại anh nhanh như thế, vì nếu tôi không nhầm, anh ấy chỉ ra đi ngày trước đấy. Tôi hy vọng anh và các chị em anh ấy vẫn bình thường khi anh rời London.
- Tất cả đều bình thường, cảm ơn cô.
Cô thấy cô sẽ không có câu trả lời nào khác, nên sau một lúc, cô tiếp:
- Tôi được biết anh Bingley không có ý định trở về Netherfield, có phải thế không?
- Tôi chưa bao giờ nghe anh ấy nói thế, nhưng có thể trong tương lai anh sẽ ít sống ở nơi đấy. Anh có nhiều bạn, anh đang ở trong giai đoạn mà bạn bè và những buổi gặp gỡ đang liên tục tăng lên.
- Nếu anh ấy định ít khi lưu lại Netherfield, có thể tốt hơn cho láng giềng nếu anh trả lại hẳn ngôi nhà, vì lúc ấy chúng tôi có thể có một gia đình định cư hẳn ở đấy. Nhưng có lẽ anh Bingley dùng ngôi nhà không phải cho sự tiện lợi của láng giềng mà là vì sự thuận tiện của chính anh ấy, và chúng tôi nghĩ anh sẽ giữ hoặc trả lại ngôi nhà theo cùng nguyên tắc ấy.
- Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu anh ấy sẽ trả lại, ngay khi có người đến thuê.
Elizabeth không trả lời. Cô không muốn nói nhiều về anh bạn của anh. Vì không có chuyện gì khác để nói, cô quyết định để tùy anh chọn đề tài.
Anh hiểu ý, bắt đầu:
- Ngôi nhà này xem ra rất tiện nghi. Tôi nghĩ Phu nhân Catherine đã đóng góp vào đây nhiều trước khi anh Collins đến Huntsford lần đầu tiên.
- Tôi nghĩ đúng vậy, tôi tin bà không thể ban ơn theo cách nào quý hơn thế.
- Anh Collins xem ra có may mắn trong việc chọn lựa người vợ của anh.
- Vâng, đúng vậy. Những người thân của anh ấy sẽ rất mừng thấy anh gặp một trong những phụ nữ hiếm hoi rất có hiểu biết mà lại chấp nhận anh, hoặc đem lại hạnh phúc cho anh một khi họ chấp nhận. Bà bạn tôi có đầu óc hiểu biết xuất sắc – mặc dù tôi không chắc bà ấy có quyết định khôn ngoan nhất khi chịu lấy anh Collins. Tuy nhiên, bà có vẻ hoàn toàn hạnh phúc, và theo cách nhìn dè dặt, bà có cuộc hôn nhân rất thích hợp.
- Kể cũng rất mừng cho bà ấy đã ổn định cuộc sống trong khoảng cách rất thuận lợi với gia đình của bà ấy và bạn bè.
- Anh xem đây là khoảng cách rất thuận lợi à? Gần năm mươi dặm đấy.
- Và nếu năm mươi dặm đường tốt thì sao? Chỉ có hơn nửa ngày đường. Vâng, tôi cho đây là khoảng cách rất thuận lợi.
Elizabeth thốt lên:
- Tôi chưa bao giờ xem khoảng cách là một trong những lợi điểm trong hôn nhân. Tôi chưa bao giờ nói bà Collins đã ổn định gần gia đình của bà.
- Đây là bằng chứng cô gắn bó với Herfordshire. Tôi đoán bất kỳ nơi nào nằm ngoài vùng Longbourn đều có vẻ xa xôi.
Khi anh nói, hình như anh mỉm cười nhẹ, và Elizabeth nghĩ cô hiểu ẩn ý của anh. Anh hẳn đoán cô đang nghĩ về Jane và Netherfield, và mặt cô ửng đỏ khi trả lời:
- Tôi không có ý nói một phụ nữ không nên ổn định quá gần gia đình bà. Xa hay gần chỉ là tương đối, tùy thuộc vào nhiều hoàn cảnh khác nhau. Khi có điều kiện khiến chi phí đi lại không thành vấn đề, khoảng cách không là gì cả. Nhưng đấy không phải là trường hợp ở đây. Ông bà Collins có thu nhập thoải mái, nhưng vẫn không đủ để đi về thường xuyên – và tôi tin bà bạn của tôi sẽ không cho rằng mình ở gần gia đình của mình ngay cả khi khoảng cách chỉ còn một nửa.
Anh Darcy kéo chiếc ghế anh đang ngồi đến gần cô hơn một chút, nói:
- Cô không thể gắn bó với nơi chốn của mình như thế. Cô không thể cứ sống với Longbourn mãi được.
Elizabeth ngạc nhiên. Anh chàng cảm thấy có sự thay đổi nào đấy về cảm nghĩ. Anh kéo chiếc ghế ra sau, cầm một tờ báo trên bàn và liếc qua, nói với giọng lạnh lùng:
- Cô có thích Kent không?
Một mẩu đối thoại ngắn tiếp theo về đề tài vùng quê, với mỗi bên trầm tĩnh và đúng mực, cho đến khi Charlotte và em gái bước vào, sau một buổi đi dạo. Họ ngạc nhiên khi thấy hai người đang đối diện nhau. Anh Darcy thuật lại việc anh đã nhầm lần và đường đột với cô Bennet, và sau khi ngồi thêm ít phút không trò chuyện nhiều với ai, anh kiếu từ.
Charlotte nói ngay sau khi anh bước đi:
- Có ý gì vậy? Chị Eliza thân yêu, anh ấy đã yêu chị rồi, nếu không anh ấy không bao giờ đến thăm chị một cách thân mật như thế này!
Nhưng khi Elizabeth kể về sự im lặng của anh, mọi người thấy hình như không phải như thế, ngay cả Charlotte có ước mong. Sau khi đã phỏng đoán mọi điều, cuối cùng họ nghĩ anh đến thăm chỉ vì không có việc gì khác để làm, và điều ấy có thể đúng so với mùa này trong năm. Mọi môn thể thao ngoài trời đã chấm dứt. Bên trong là Phu nhân Catherine, sách vở, bàn bida, nhưng các chàng trai không thể bị giam h.ãm mãi giữa bốn bức tường. Kế bên là toà Tư dinh Cha xứ, hoặc là thú vui đi bộ đến đây, hoặc là vì những người sống ở đây, hai anh em họ tìm thấy thú vui đi bộ đến hầu như mỗi ngày. Hai người đến vào những giờ giấc buổi sáng khác nhau, có lúc đi riêng lẽ, có lúc đi chung với nhau, thỉnh thoảng có bà dì đi cùng. Mọi người thấy rõ Đại tá Fitzwilliam đến đây vì anh thích giao du với họ; ý nghĩ này khiến họ mến thích anh thêm. Elizabeth cảm thấy thoải mái khi gần anh cũng như khi thấy anh mến cô, khi thấy anh mến anh George Wickham mà một thời cô đã cảm mến; và mặc dù khi so sánh hai người, cô thấy cách cư xử dịu dàng của Đại tá Fitzwilliam ít lôi cuốn hơn, cô tin anh có thể có kiến thức cao hơn.
Nhưng tại sao anh Darcy hay đi đến toà Tư dinh Cha xứ thì khó hiểu hơn. Đây không phải là do thích giao du, vì anh thường ngồi suốt cả mười phút mà không hề mở miệng, và khi anh nói, dường như đấy là do cần thiết hơn là tùy tâm – một hy sinh theo phép tắc hơn là vì chính anh thích thế. Anh ít khi được hoạt bát. Bà Collins không thể biết tính nết anh ra sao. Đại tá Fitzwilliam đôi khi bông đùa về cung cách ngu xuẩn của anh cho thấy anh khác người, mà hiểu biết của bà Collins không thể nói được điều gì, khi bà muốn tin rằng sự thay đổi này là do tình yêu, thì đối tượng của tình yêu này, cô bạn Eliza, chỉ ngồi nghiêm nghị một mình để anh ấy tìm hiểu. Bà quan sát anh mỗi khi họ đến viếng Rosings và mỗi khi anh đến Huntsford, nhưng không thể hiểu được tâm tư anh. Hiển nhiên là anh hay nhìn cô bạn của bà, nhưng vẻ biệu lộ trong tia nhìn của anh thì không ai hiểu rõ. Đấy là tia nhìn nghiêm chỉnh, chăm chăm; nhưng bà thường tự hỏi liệu có chút cảm tình nào qua đấy, và đôi khi bà không thấy gì ngoại trừ vẻ lơ đãng.
Một đôi lần bà cho Elizabeth biết có khả năng tình cảm anh đang nghiêng về cô, nhưng Elizabeth luôn luôn cười đùa về ý nghĩ ấy. Bà Collins nghĩ không nên nói thêm về việc này, vì có nguy cơ chỉ tạo thêm ảo tưởng để rồi chấm dứt trong tuyệt vọng.
Trong ý hướng tốt cho Elizabeth, đôi khi bà có chủ định giúp cô kết hôn với Đại tá Fitzwilliam. Hiển nhiên anh là người dễ mến nhất, chắc chắn rằng anh mến cô, anh hoàn toàn đạt đủ điều kiện; nhưng đổi lại, với những lợi điểm này, anh Darcy được sự bảo trợ đáng kể của giáo hội, trong khi cậu em họ của anh không được gì.

Tập 2 - Chương 10

Chương 10


Một đôi lần khi thơ thẩn đi trong vườn, Elizabeth tình cờ gặp anh Darcy. Cô cảm thấy trớ trêu không may đã dẫn anh đến nơi không ai buồn đến. Để đề phòng trường hợp này cho lần sau, cô báo cho anh biết trước rằng con đường ấy là nơi cô ưa thích nhất. Làm thế nào việc này xảy ra lần thứ hai thì thật là lạ lùng! Tuy vậy, nó xảy ra, và xảy ra lần thứ ba. Dường như đây là một tính xấu có chủ định, hoặc ý tự nguyện hối lỗi, vì vào các dịp này không phải chỉ có vài câu chào hỏi thông thường và một khoảnh khắc bối rối rồi đi tiếp, nhưng thật ra anh quay lại để cùng đi với cô. Anh không bao giờ nói nhiều, cô cũng không buồn nói hay nghe nhiều, nhưng cô nhận thấy trong buổi đi dạo lần thứ ba, anh đặt những câu hỏi lạ kỳ, không liên quan gì đến câu chuyện – về cảm tưởng của cô khi ở tại Huntsford, về ý tưởng của cô thích đi dạo một mình, ý kiến của cô về hạnh phúc của ông bà Collins. Khi nói về Rosings, việc cô không hiểu rõ về gia cư này, dường như anh có ý muốn mỗi khi cô đến Kent, cô cũng sẽ lưu lại ở đấy. Lời nói của anh chứa ẩn ý này. Có thể nào anh nghĩ tới Đại tá Fitzwilliam trong ý tưởng của anh? Cô đoán, nếu anh có ý gì đấy, anh hẳn bóng gió về việc có thể diễn ra theo chiều hướng ấy. Việc này khiến cô khó chịu một chút, và cô vui thấy mình đã đi đến cánh cổng của vườn rào đối diện khu Tư dinh Cha xứ.
Một ngày, khi cô đang đi dạo và trầm tư về lá thư gần nhất của Jane, vướng bận đến vài đoạn cho thấy Jane đã không viết với tâm tư thoải mái, thay vì bị ngạc nhiên lần nữa vì anh Darcy, cô ngẩng đầu và thấy Đại tá Fitzwilliam đang đi đến. Cô vội giấu đi lá thư và cố mỉm cười:
- Tôi không biết trước rằng anh cũng thích đi dạo theo con đường này.
Anh đáp:
- Tôi đang đánh một vòng quanh khuôn viên theo thói quen của tôi mỗi năm, định kết thúc với buổi thăm viếng toà Tư dinh Cha xứ. Cô đang đi xa thêm nữa không?
- Không, tôi định quay trở lại một lúc sau.
Theo đó cô quay trở lại, và hai người cùng bước về hướng toà Tư dinh Cha xứ. Cô hỏi:
- Có chắc anh định rời Kent vào ngày thứ bảy không?
- Vâng, nếu Darcy không dời lại nữa. Nhưng tôi tùy thuộc vào anh ấy. Anh tùy ý thích sắp xếp công việc.
- Nếu anh ấy không được như ý thích sắp xếp, ít nhất anh ấy sẽ thích có quyền quyết định. Tôi chưa từng biết có người nào thích có quyền làm theo ý mình hơn anh Darcy.
Đại tá Fitzwilliam đáp:
- Anh ấy thích làm theo ý mình. Nhưng tất cả chúng ta đều như thế. Chỉ có điều anh ấy có phương tiện hơn người khác, vì anh giàu, và nhiều người khác thì nghèo. Tôi nói theo cảm tính. Một người con trai trẻ phải tập làm quen với việc tự tiết chế và sự lệ thuộc.
- Theo ý tôi, người con trai trẻ của một Bá tước có thể biết mỗi thứ một rất ít. Bây giờ, nói nghiêm túc, anh đã biết gì về việc tự tiết chế và lệ thuộc? Có khi nào vì thiếu tiền, anh không thể đi đến nơi mình muốn, hoặc không thể mua món mình thích?
- Đây là các câu hỏi về nội bộ gia đình – và có lẽ tôi chưa từng trải qua những khốn khổ như thế. Nhưng trong những việc lớn lao hơn, tôi có thể vẫn còn thiếu tiền. Các cậu trai trẻ không thể cứ muốn cưới ai là cưới.
- Trừ khi họ thích cưới những phụ nữ nhiều tiền, và tôi nghĩ họ thường như thế.
- Thói quen chi tiêu của chúng ta khiến chúng ta bị lệ thuộc quá nhiều, không có mấy người trong tầng lớp của tôi có thể cưới hỏi mà không phải bận tâm đến tiền bạc.
Elizabeth nghĩ, “liệu câu này có nhắm đến mình không?”, và cô đỏ mặt với ý tưởng. Nhưng cô trấn tĩnh lại, vui vẻ nói:
- Xin anh cho biết, cái giá thông thường của người con trai trẻ của một Bá tước là như thế nào? Trừ khi cậu anh họ đang bị bệnh, tôi đoán anh sẽ không yêu cầu trên năm mươi nghìn bảng.
Anh trả lời cô cùng theo cách thức đùa cợt, và hai người ngừng ở đây. Để phá bầu im lặng có thể khiến anh nghĩ cô đang bị xúc động với những lời vừa qua, cô nói:
- Tôi tưởng tượng cậu anh họ của anh dẫn anh đến đây chủ yếu là để có một người sai khiến. Tôi nghĩ anh ấy không muốn lập gia đình nhằm được thoải mái lâu dài như thế này. Nhưng, có lẽ em gái của anh ấy cũng thế, và vì cô ấy được anh ấy bao bọc, anh ấy có thể muốn làm gì với cô cũng được.
Đại tá Fitzwilliam đáp:
- Không, đây là lợi điểm mà anh ấy phải chia với tôi. Tôi cùng với anh ấy bảo hộ cô Darcy.
- Thật thế à? Và xin cho hỏi, anh bảo hộ theo cách nào? Cô ấy có gây khó khăn cho anh không? Những thiếu nữ ở tuổi cô đôi lúc khó quản lý, nên nếu cô ấy thật sự có tính khí nhà Darcy, cô có thể muốn làm theo ý mình.
Khi cô nói, cô để ý thấy anh đang nhìn cô chăm chú, và cách thức anh lập tức hỏi cô rằng do đâu cô đoán cô Darcy có thể gây khó khăn cho họ, khiến cô nghĩ bằng cách nào đấy cô đã đi đến gần sự thật. Cô trả lời thẳng thắn:
- Anh không cần phải lo lắng. Tôi chưa từng nghe ai nói xấu về cô ấy, tôi còn tin chắc cô ấy là một trong những sinh vật dễ kiểm soát nhất trên thế giới. Nhiều phụ nữ tôi quen biết, như bà Hurst và cô Bingley, đều rất mến cô ấy. Tôi nghĩ tôi có nghe nói anh quen biết họ.
- Tôi có quen sơ với họ. Em trai của họ là một người dễ mến – anh ấy chơi thân với anh Darcy.
Elizabeth khô khan:
- À! Vâng. Anh Darcy tử tế với anh Bingley một cách khác thường, và chăm lo cho anh ấy rất nhiều.
- Chăm lo cho anh ấy! Vâng, tôi tin rằng Darcy thật sự chăm lo cho anh ấy trong những việc anh ấy cần chăm lo nhất. Theo những gì Darcy cho tôi biết trong chuyến đi này, tôi có lý do tin rằng Bingley mang ơn anh nhiều. Nhưng tôi phải xin lỗi anh ấy, vì tôi không nên đoán rằng Bingley là đối tượng. Tất cả đều là võ đoán.
- Anh có ý nói gì thế?
- Đây là tình huống mà Darcy dĩ nhiên không muốn mọi người đều biết, vì nếu gia đình Phu nhân biết được sẽ là điều khó chịu.
- Anh có thể tin tôi không tiết lộ ra.
- Cô nên nhớ tôi không có mấy lý do để đoán rằng đấy là anh Bingley. Việc Darcy nói cho tôi nghe chỉ là thế này: anh đã tự khen mình đã cứu một người bạn thoát khỏi những phiền phức của một cuộc hôn nhân khinh suất, nhưng Darcy không nói rõ tên người hay chi tiết nào khác. Tôi chỉ nghi đấy là Bingley vì tôi tin Bingley là mẫu thanh niên có cách cư xử dại dột như thế, và vì tôi biết hai người đã thân thiết với nhau trong cả mùa hè vừa qua.
- Anh Darcy có cho anh biết lý do nào anh ấy muốn can dự như thế không?
- Tôi cho rằng cô gái bị nhiều chống đối mạnh mẽ.
- Và anh ấy đã dùng kỹ xảo gì để ngăn cách hai người?
Fitzwilliam mỉm cười:
- Anh ấy không nói cho tôi nghe về kỹ xảo của mình. Tôi đã kể cho cô tất cả những gì anh ấy nói cho tôi nghe.
Elizabeth không trả lời, tiếp tục bước đi, tâm tư ngập tràn công phẫn. Nhìn cô một lúc, Fitzwilliam hỏi tại sao cô có vẻ suy tư. Cô nói:
- Tôi đang nghĩ đến những gì anh đã kể cho tôi nghe. Cách cư xử của cậu anh họ của anh không hợp với cảm nghĩ của tôi. Tại sao anh ấy muốn làm quan toà cơ chứ?
- Ý cô muốn nói việc anh ấy can thiệp là nhiễu sự phải không?
- Tôi nghĩ anh Darcy không có quyền gì mà phê phán tình cảm của bạn anh là đúng hay sai, hoặc tại sao chỉ dựa trên phán quyết của riêng mình mà anh ấy lại xác định và chỉ đạo bạn mình phải có hạnh phúc theo cách nào.
Cô tiếp, trầm tĩnh lại:
- Nhưng, vì chúng ta không biết chi tiết gì, kết án anh ấy là không công bằng. Không thể giả định là có nhiều tình cảm trong trường hợp này.
Fitzwilliam nói:
- Đây không phải là một phỏng đoán gượng ép, nhưng nó làm suy giảm một cách đáng buồn vinh quang chiến thắng của anh họ tôi.
Anh chỉ nói đùa, nhưng đối với cô, đấy chính là hình ảnh của anh Darcy. Cô nghĩ không nên trả lời, nên cô thình lình nói qua những việc khác cho đến lúc hai người về đến toà Tư dinh Cha xứ.
Ngay sau khi anh khách kiếu từ, khoá mình trong phòng, cô có thể suy nghĩ mà không bị gián đoạn về tất cả những gì cô đã nghe. Không thể cho rằng anh ám chỉ người nào khác ngoài những người cô quen biết. Trên thế gian này không thể có hai người chịu ảnh hưởng to lớn đến thế của anh Darcy. Cô không bao giờ hồ nghi việc Darcy can dự vào những biện pháp nhằm chia cách anh Bingley và Jane, nhưng cô luôn cho rằng cô Bingley là người chủ chốt. Tuy nhiên, nếu tính phù phiếm của anh không làm anh lạc lối thì chính anh là nguyên nhân, chính tính kiêu hãnh và bốc đồng của anh là nguyên nhân khiến Jane đã đau khổ, vẫn còn tiếp tục đau khổ. Anh đã làm tàn lụi mọi hy vọng về hạnh phúc của một con tim thiết tha, khoáng đạt nhất, và không ai có thể nói anh sẽ còn gây thương tổn cho đến bao giờ.
“Cô gái bị nhiều chống đối mạnh” là lời của Đại tá Fitzwilliam, và những chống đối mạnh mẽ này có thể là từ ông chú làm luật sư nơi miền quê và từ một ông chú khác tại London.
Cô nghĩ, với Jane không thể có vấn đề bị chống đối. Chị ấy là cả những gì dễ thương và hiền dịu! Chị có hiểu biết xuất sắc, đầu óc được mở mang, cử chỉ duyên dáng làm mê đắm lòng người. Cũng không có gì đáng chê trách ông bố, vì mặc dù hơi lập dị, ông cũng có những khả năng mà anh Darcy không thể khinh khi, và có vị thế đáng kính mà anh không thể nào đạt đến. Khi cô nghĩ đến bà mẹ, cô có phần bớt tự tin, nhưng cô không nghĩ bất kỳ sự chống đối nào ở đây lại có trọng lượng đối với anh Darcy. Cô tin rằng tính kiêu hãnh của anh sẽ bị tổn thương nặng do anh bạn thiếu vị thế trong xã hội, hơn là do họ kém ý thức. Sau cùng, cô tin chắc rằng anh bị chi phối một phần bởi tính kiêu hãnh xấu xa nhất của anh, một phần bởi anh muốn giữ anh Bingley cho em gái của anh.
Nỗi niềm xúc động và những giọt nước mắt khiến cô bị nhức đầu, đến buổi tối triệu chứng càng thêm nặng, đến nỗi cô không muốn đi đến Rosings để dự tiệc trà, thêm vào đấy là ý cô không muốn trông thấy mặt anh Darcy. Bà Collins thấy cô đúng là không được khoẻ nên không nài ép, cố ngăn anh chồng nài ép cô, nhưng anh Collins không thể che giấu lo lắng rằng Phu nhân Catherine có thể không được vui.

Tập 2 - Chương 11

Chương 11


Khi họ đã đi, như thể muốn trút cơn giận đến anh Darcy, Elizabeth mang ra xem xét lại mọi lá thư Jane đã gửi cho cô từ khi đến chơi ở Kent. Các lá thư không có điều gì than phiền, không kể lể gì những chuyện đã qua hoặc về nỗi đau khổ hiện tại. Nhưng cô nhận ra mọi lá thư và hầu như ở mỗi dòng đều kém vui, trong khi văn phong chị thường vui vẻ và với tâm tư thật sự bình thản thì khó che giấu được văn phong này. Elizabeth để ý thấy mọi câu từ đều mang ý tình thiếu thoải mái, mà nếu đọc lướt qua lần đầu sẽ không nhận ra. Lời khoe khoang đáng xấu hổ của anh Darcy, về việc anh có thể gây thương tổn như thế nào, giúp cô cảm nhận rõ ràng về nỗi đau khổ của chị mình. Cô lấy làm an ủi một ít khi nghĩ rằng chuyến thăm viếng của anh tại Rosings sẽ chấm dứt vào hai ngày kế. Niềm an ủi lớn hơn là trong vòng hai tuần cô sẽ gặp lại Jane, khi cô có thể giúp chị mình vực dậy tinh thần bằng tất cả tình thương có thể được.
Cô không thể nghĩ đến việc anh Darcy sẽ rời Kent mà không nhớ ra rằng cậu em họ cũng về theo anh. Nhưng Đại tá Fitzwilliam đã rõ ràng không có tình ý gì với cô, và tuy anh dễ mến, cô sẽ không có gì phải buồn vì anh.
Trong khi đã có chủ định như thế, thình lình cô nghe tiếng chuông cửa, tinh thần cô có phần xao xuyến khi nghĩ đấy là Đại tá Fitzwilliam, vì đã có lần anh đến vào buổi tối và có thể lần này đến để thăm hỏi cô. Nhưng ý nghĩ này vụt tắt ngay, và tinh thần cô bị xao xuyến theo cách khác. Cô hoàn toàn ngạc nhiên khi thấy anh Darcy bước vào. Anh vội hỏi han về sức khỏe của cô, và tỏ ý muốn đến thăm để mong được biết cô đã có khá lên chưa. Cô trả lời theo cách lịch sự lạnh lùng. Anh ngồi một chốc, rồi đứng dậy đi lại quanh phòng. Elizabeth ngạc nhiên, nhưng không nói một lời. Sau khi im lặng đến ít phút, anh tiến đến phía cô trong dáng điệu khích động, rồi bắt đầu:
- Tôi đã chống chọi, nhưng vô ích. Không thể làm gì được cả. Tôi không thể làm gì được cả. Tôi không thể kiềm chế tình cảm của tôi. Cô phải cho phép tôi nói cho cô biết rằng tôi đã cảm mến và yêu cô mãnh liệt như thế nào.
Không ngôn từ nào có thể diễn tả sự kinh ngạc của Elizabeth. Cô nhìn chăm chăm, mặt đỏ bừng, hồ nghi và im lặng. Anh xem như thế là đủ để khích lệ anh, nên anh tiếp tục bộc bạch những gì đã khiến tình cảm của anh với cô nảy nở từ lâu. Anh nói thông suốt nhưng có những cảm xúc ngoài những cảm xúc của con tim cần được biểu lộ chi li, và trong chủ đề về tình cảm anh không được lưu loát hơn là về tính kiêu hãnh. Nhận thức của anh về vị thế thấp kém của cô – về việc mất danh giá – và về những ngáng trở trong gia tộc luôn luôn chống đối tình cảm như thế, được anh nồng nhiệt trình bày; sự nồng nhiệt dường như là do anh bị tổn thương hơn là cho mục đích cầu hôn.
Tuy đã mang ác cảm thâm sâu, cô không thể dửng dưng khi một người đàn ông thổ lộ ý tình như thế, và mặc dù chủ định của cô không lúc nào thay đổi, thoạt tiên cô tiếc anh sẽ bị đau khổ, cho đến lúc, bị phật ý vì lời lẽ tiếp theo của anh, trong cơn oán giận cô mất tất cả lòng trắc ẩn. Tuy nhiên, cô cố gắng giữ bình tĩnh để có thể nhẫn nại trả lời anh, khi anh chấm dứt. Anh kết luận bằng cách thổ lộ với cô tình cảm mãnh liệt mà anh không thể khuất phục dù qua bao nỗ lực, và anh tỏ ý hy vọng giờ cô có thể đáp lại tình anh. Khi anh nói thế, cô có thể dễ dàng nhận thấy rằng anh đã tin chắc sẽ được trả lời thoả đáng. Anh nói đến nỗi lo âu, nhưng gương mặt anh toát ra vẻ tự tin thật sự. Tình cảnh như thế chỉ khiến cho cô tức giận thêm, nên khi anh ngừng, mặt cô đỏ bừng, và cô nói:
- Tôi tin rằng trong những trường hợp như thế này, cách thức thông thường là bày tỏ cảm kích về những ý tình đã thổ lộ, dù cho câu trả lời không cân xứng. Lẽ tự nhiên là cần phải cảm kích, và nếu tâm tư tôi được như thế, tôi có thể cảm ơn anh bây giờ. Nhưng tôi không thể cảm ơn được – tôi không bao giờ mong muốn tình cảm của anh, và anh đã ban bố nó một cách miễn cưỡng nhất. Tôi lấy làm tiếc nếu tôi làm bất kỳ ai đau lòng. Tuy nhiên, việc này không phải do chủ định, tôi mong nó sẽ chóng qua. Những cảm xúc mà, như anh đã nói, từ lâu đã ngăn anh công nhận ý tình của anh, cũng có thể được trấn an không mấy khó khăn sau lời giải thích này.
Anh Darcy, đang đứng tựa lò sưởi với đôi mắt đăm đăm nhìn gương mặt của cô, dường như đón nhận những lời của cô với bực bội hơn là ngạc nhiên. Mặt anh tái lại vì tức giận, sự xáo trộn trong tâm tư anh thể hiện rõ ràng trong mọi dáng vẻ. Anh đang gắng sức tỏ ra điềm tĩnh, không muốn mở miệng khi anh chưa điềm tĩnh. Khoảnh khắc im lặng khiến Elizabeth cảm thấy chán ngấy. Cuối cùng, với một giọng cố giữ cho êm dịu, anh nói:
- Và đây là câu trả lời mà tôi được hân hạnh mong đợi! Có lẽ tôi muốn biết lý do tại sao tôi bị khước từ với quá ít cố gắng về phép lịch sự như thế. Nhưng việc này không quan trọng lắm.
Cô trả lời:
- Và tôi cũng muốn hỏi tại sao với ý đồ rõ ràng như thế nhằm xúc phạm và sỉ nhục tôi, anh lại muốn nói với tôi rằng anh đi ngược lại ý chí của anh, đi ngược lại lý lẽ của anh, ngay cả đi ngược lại bản chất của anh, để yêu tôi? Đây có phải là biện minh cho thái độ bất lịch sự không, nếu tôi đã bất lịch sự? Nhưng tôi có những khiêu khích khác. Anh thừa biết thế. Nếu cảm nghĩ của tôi không đối nghịch với anh, nếu tôi có cảm nghĩ khác, hoặc ngay cả cảm nghĩ thuận lợi, liệu anh có cho rằng mọi suy xét sẽ dẫn dụ tôi chấp nhận một con người đã có ý đồ hủy hoại, có lẽ cho đến cuối đời, hạnh phúc của người chị mình thương yêu nhất hay sao?
Khi cô nói những lời này, da mặt anh Darcy đổi màu, nhưng chỉ thoáng qua. Anh lắng nghe cô mà không tìm cách ngắt lời, trong khi cô tiếp tục:
- Tôi có mọi lý do trên thế gian này để nghĩ xấu về anh. Không động lực nào có thể biện minh cho vai trò bất công và hẹp hòi anh đã thể hiện ở đây. Anh không dám phủ nhận, anh không thể phủ nhận, rằng anh là người chủ chốt, nếu không phải là người duy nhất, đã theo cách độc ác nhất để chia rẽ hai người, phơi bày người này cho thế gian chê trách về tính thất thường và thiếu kiên định, phơi bày người kia cho thiên hạ chế giễu về những ước vọng tan tành, và khiến cả hai phải khổ sở.
Cô dừng lại và thấy, cùng với nỗi căm phẫn lúc đầu, anh đang lắng nghe với vẻ chứng tỏ anh không hề có ý ân hận. Anh lại còn nhìn cô với nụ cười biểu lộ vẻ hoài nghi trong xúc động.
Cô lặp lại:
- Anh có thể phủ nhận anh đã làm việc ấy hay không?
Anh trả lời, ra vẻ như trầm tĩnh:
- Tôi không có ý định phủ nhận rằng tôi đã làm mọi việc trong khả năng của tôi nhằm ngăn cách bạn tôi khỏi chị cô, hoặc phủ nhận rằng tôi đã vui vì đã thành công. Tôi đã tử tế với anh ấy hơn là cả chính tôi.
Elizabeth khinh miệt vẻ bề ngoài của thói biểu lộ cách phê phán lịch sự này, nhưng cô vẫn nắm bắt thực chất ý nghĩa của nó và không muốn hoà đồng với nó. Cô tiếp:
- Nhưng không phải chỉ có việc này khiến cho tôi ghét anh. Trước việc này rất lâu tôi đã có ý nghĩ về anh như thế nào. Nhiều tháng trước, anh Wickham đã kể cho tôi nghe về bản chất con người anh. Về việc này, anh có thể nói như thế nào? Anh có thể tự biện hộ bằng cách tưởng tượng ra một hành động thân thiện như thế nào? Hoặc anh muốn giãi bày một cách sai lạc ra sao cho những người khác nghe?
Darcy nói với giọng kém hoà nhã, mặt ửng đỏ thêm:
- Cô đã quá quan tâm đến những vấn đề của anh ấy.
- Nếu đã biết qua những bất hạnh của anh ấy thì ai lại không quan tâm đến chứ?
Darcy khinh bỉ:
- Những bất hạnh của anh ấy! Vâng, những bất hạnh của anh ấy thật là lớn.
Elizabeth lớn tiếng:
- Và anh đã gây ra. Anh đã khiến anh ấy lâm vào cảnh khốn cùng hiện giờ, khốn cùng theo nghĩa tương đối. Anh đã nắm giữ mọi quyền lợi mà anh phải biết đã được sắp xếp cho anh ấy. Anh đã làm mất những năm tốt đẹp nhất của cuộc đời anh ấy, của cuộc đời tự lập mà lẽ ra anh ấy phải được hưởng. Anh đã làm mọi việc này! Và thêm vào đó, anh còn khinh khi và nhạo báng khi người ta nhắc đến những bất hạnh của anh ấy.
Darcy thốt lên, khi anh bước nhanh quanh gian phòng:
- Ý nghĩ của cô về tôi là như thế đấy! Cô phán xét về tôi là như thế đấy! Tôi cảm ơn cô đã giải thích tường tận. Theo như cách lý luận ấy, những lỗi lầm của tôi quả thật là nặng!
Anh ngừng bước, quay nhìn về phía cô:
- Nhưng có lẽ các lỗi này đáng lẽ đã được bỏ qua, nếu tính kiêu hãnh của cô không bị tổn thương vì tôi đã thổ lộ chân tình những đắn đo từ lâu đã ngăn tôi có ý định nghiêm túc. Các cáo buộc cay đắng này đáng lẽ đã được kiềm chế nếu tôi cố gắng thêm để che giấu những đấu tranh trong nội tâm tôi, để làm cho cô tự mãn tin rằng tôi đã bị thúc ép bởi tâm tư không vướng bận, thuần khiết; bởi lý lẽ, bởi hồi tưởng, bởi mọi thứ. Nhưng tôi ghét che giấu bất kỳ việc gì. Và tôi cũng không xấu hổ về các ý tình tôi đã thổ lộ. Các ý tình này là tự nhiên và chính đáng. Cô có thể mong tôi được vui trong vị thế thấp kém khi quan hệ với cô hay sao? Mong tôi tự chúc mừng về hy vọng của những người thân, những người có điều kiện hoàn toàn thấp hơn tôi, hay sao?
Elizabeth cảm thấy mỗi lúc thêm tức giận, nhưng cô cố gắng hết mức giữ bình tĩnh khi nói:
- Anh đã nhầm rồi anh Darcy, nếu anh cho rằng cách thức anh tỏ tình gây ảnh hưởng đến tôi theo bất kỳ chiều hướng nào khác, ngoại trừ một điều là đáng lẽ tôi đã có thể cảm thấy lo lắng cho anh khi tôi khước từ anh, nếu anh có cách cư xử như người lịch thiệp.
Cô thấy anh có vẻ giật thót mình, nhưng anh vẫn im lặng. Cô tiếp tục:
- Anh không thể tỏ tình với tôi theo bất kỳ cách nào khác hòng dẫn dụ tôi chấp nhận anh.
Một lần nữa, rõ ràng anh bị sửng sốt. Anh nhìn cô với vẻ mặt vừa không muốn tin vừa cảm thấy mất thể diện. Cô tiếp tục:
- Ngay từ lúc đầu, gần như có thể nói là ngay từ khi tôi mới quen anh, thái độ của anh đã gây ấn tượng cho tôi để tôi hiểu rõ cái kiêu căng của anh, cái ngạo mạn của anh, và cái ích kỷ đáng khinh của anh đối với cảm nghĩ của những người khác, đến nỗi đây là cơ sở khiến tôi không chấp nhận anh, rồi theo đấy những sự kiện kế tiếp càng khiến tôi ghét anh thậm tệ, và chỉ chưa đến một tháng được biết anh, tôi nghĩ anh là người cuối cùng trên thế gian này tôi muốn lấy làm chồng.
- Cô đã nói đủ rồi. Tôi hoàn toàn hiểu những cảm nghĩ của cô, bây giờ tôi chỉ biết hổ thẹn cho những cảm nghĩ trước đây của tôi. Thứ lỗi cho tôi đã chiếm nhiều thời giờ của cô, và xin nhận những lời chúc tốt đẹp nhất cho sức khoẻ và hạnh phúc của cô.
Anh vội vã bước ra khỏi phòng, và trong phút chốc Elizabeth nghe anh mở cánh cửa đi ra ngoài.
Tâm tư cô bây giờ bị xáo trộn và đau đớn dữ dội. Cô không biết tự vực mình dậy như thế nào; trong sự yếu mềm, cô ngồi xuống và khóc trong nửa giờ. Càng ngẫm nghĩ lại từng sự việc đã qua, cô càng sửng sốt thêm. Cô đã nghe lời cầu hôn từ anh Darcy! Anh đã yêu cô từ nhiều tháng! Anh đã yêu cô mãnh liệt đến nỗi anh muốn cưới cô bất chấp mọi chống đối đã khiến anh phải ngăn cản bạn anh cưới chị cô! Và mọi chống đối cũng mạnh mẽ trong trường hợp của anh. Tất cả hầu như không thể tin nổi! Kể cũng phấn khởi khi chính mình đã khơi dậy một cách vô thức tình yêu mãnh liệt như thế. Nhưng thói kiêu hãnh của anh – thói kiêu hãnh đáng khinh tởm, việc anh thú nhận không biết ngượng về cung cách anh đối xử với Jane – cung cách tự tin không thể tha thứ được dù anh không thể minh chứng, và thái độ vô cảm khi anh nhắc đến anh Wickham – hành động tàn nhẫn của anh đối với anh này mà anh không màng phủ nhận, tất cả đều vượt quá lòng trắc ẩn khi cô nghĩ đến tâm tình của anh.
Cô tiếp tục hồi tưởng trong tâm tư dao động cho đến khi tiếng cỗ xe của Phu nhân Catherine khiến cô nghĩ cô không thể che giấu khỏi mắt quan sát của Charlotte, và vội vã chạy về phòng mình.




Tập 2 - Chương 12

Chương 12


Elizabeth thức dậy sáng hôm sau với cùng các ý nghĩ và suy tư như khi cô chợp mắt. Cô chưa thể bình tâm lại từ nỗi kinh ngạc về những gì đã xảy ra; cô không thể nghĩ về bất cứ việc gì khác. Không làm được việc gì, sau khi ăn sáng, cô quyết định hít thở một chút khí trời và vận động. Cô đi thẳng đến con đường mòn mà cô yêu thích, khi hồi tưởng về anh Darcy đôi khi trở lại khiến cô dừng chân, và thay vì đi vào khu hoa viên, cô quay lên con đường mòn dẫn cô xa hơn khỏi đường cái. Hàng rào khu hoa viên vẫn là ranh giới một bên, và chẳng bao lâu cô đã đi qua một trong những cánh cổng dẫn vào bãi đất hoang.
Sau khi đã đi hai ba lần dọc theo đoạn này của con đường mòn, thời tiết dễ chịu của buổi sáng khiến cô dừng lại trước các cánh cổng và dừng lại trong hoa viên. Thời gian năm tuần cô lưu lại Kent đã làm thay đổi cảnh vật rất nhiều, mỗi ngày cây cối trở nên xanh tươi thêm. Cô sắp tiếp tục bước đi khi cô thoáng thấy một thanh niên trong lùm cây dọc bờ rìa hoa viên; anh đang đi về phía cô. Sợ rằng đấy là anh Darcy, cô quay trở lại. Nhưng người này đã đi đến khá gần để nhận ra cô, nhanh chóng bước đến, gọi tên cô. Cô đã quay đi, nhưng khi nghe gọi đến tên mình, mặc dù với giọng của anh Darcy, cô lại quay về hướng cánh cổng. Vào lúc ấy, anh cũng đi đến cánh cổng, đưa ra một lá thư mà cô tiếp nhận do phản xạ, anh nói với dáng vẻ ngạo mạn:
- Tôi đã đi dạo qua mấy lùm cây với hy vọng gặp được cô. Xin cô cho tôi một vinh hạnh là cô sẽ đọc thư này được không?
Và rồi, khẽ cúi đầu chào, anh đi về hướng đồn điền; chẳng bao lâu sau thì mất hút.
Không trông mong gì niềm vui nhưng với sự hiếu kỳ mạnh mẽ nhất, Elizabeth mở lá thư, và với nỗi phân vân càng lúc càng tăng, cô nhận thấy phong thư chứa hai tờ giấy viết thư, viết chữ dày đặc. Ngay phong bì cũng khá dày. Vừa bước đi dọc con đường mòn, cô bắt đầu đọc. Thư đề ngày từ Rosings, lúc tám giờ sáng, nội dung như sau:
“Thưa cô, cô không nên hốt hoảng khi nhận thư này vì lo nó lập lại tâm tư kia hoặc cầu khẩn thêm lần nữa, mà tất cả đã khiến cô kinh tởm tối hôm qua. Tôi viết mà không có ý định muốn cô đau khổ, hoặc có ý nhún nhường về phần tôi bằng cách vương vấn với ước vọng không thể quên lãng quá sớm, ước vọng về hạnh phúc cho cả hai. Đáng lẽ không cần nỗ lực để viết và đọc thư này nếu không cần phải viết ra và đọc qua về cá tính của tôi. Vì thế, cô nên lượng thứ cho tôi đã tự tiện đòi hỏi sự chú ý của cô. Tôi biết tâm tư của cô sẽ chú ý một cách miễn cưỡng, nhưng tôi đòi hỏi sự chú ý do thái độ công bằng của cô.
“Tối qua cô đã kết án tôi với hai tội danh có tính chất hoàn toàn khác hẳn nhau, có tầm mức không bằng nhau. Tội danh thứ nhất là, bất chấp tình cảm của mỗi bên, tôi đã ngăn cách anh Bingley khỏi chị cô; còn tội danh kia là tôi đã hủy hoại sự sung túc tức thời và làm tan vỡ mọi triển vọng của anh Wickham, trong thách thức với mọi khẩn cầu, trong thách thức với danh dự và nhân bản. Một cách cố tình và ngang ngạnh đã chối bỏ người bạn thời tuổi nhỏ, người mà cha tôi yêu mến, người trai trẻ không có nơi nương tựa nào khác hơn là sự bảo trợ của chúng tôi, người đã được nuôi nấng để lớn lên tự bươn chải. Đây là hành động tồi tệ không gì sánh được khi chia cách hai người trai trẻ mà tình thương có thể nảy nở chỉ sau vài tuần.
“Nhưng từ lời kết án nặng nề được tuyên bố một cách phóng túng trong buổi tối hôm qua, đối với mỗi trường hợp, tôi hy vọng trong tương lai cô sẽ tin tôi, nếu cô đọc qua những giải trình dưới đây về hành vi và động lực của tôi. Nếu trong khi giải thích, tôi đề cập đến những cảm nghĩ có thể khiến cô khó chịu, tôi chỉ biết xin cô thứ lỗi. Nhưng tôi cần phải đề cập, và nếu xin lỗi thêm lại là vô lý.
“Khi vừa đến cư ngụ ở Netherfield không lâu, tôi cũng như với những người khác đã thấy rằng anh Bingley có cảm tình với cô chị cả của cô hơn là với bất kỳ người con gái trẻ nào khác trong vùng. Nhưng chỉ khi đến buổi dạ vũ ở Netherfield, tôi mới nhận ra tình cảm nghiêm túc của anh ấy. Tôi thường thấy anh yêu đương trước đây. Tại buổi dạ vũ ấy, trong khi tôi có hân hạnh được khiêu vũ với cô, lần đầu tiên qua ngài William Lucas, tôi được biết rằng việc anh Bingley để ý đến chị của cô đã khơi hy vọng về một cuộc hôn nhân giữa hai người. Ông ấy nói về việc này như đã thành chắc chắn, chỉ còn ngày giờ là chưa được định.
“Từ lúc ấy, tôi để tâm quan sát thái độ của bạn tôi, và nhận thấy tình cảm của anh Bingley đối với chị cô vượt quá những gì mà tôi đã từng chứng kiến nơi anh. Tôi cũng quan sát chị của cô. Dáng vẻ và cử chỉ của chị ấy vẫn cởi mở, vui tươi và duyên dáng như bao giờ, nhưng không có biểu hiện đặc biệt nào về tình cảm, và sau khi xem xét kỹ lưỡng trong buổi tối ấy, tôi tin rằng mặc dù chị vui vì được anh ấy để ý đến, chị không có ý mời gọi sự chú ý bằng cách tỏ lộ bất kỳ tâm tư nào. Nếu cô không bị nhầm ở đây, tôi có thể nhầm. Cô hiểu chị ấy hơn tôi, nên tôi có thể nhầm. Nếu đúng như thế, nếu tôi bị nhầm, để gây đau khổ cho chị ấy, cô có lý khi phẫn nộ. Nhưng tôi không ngần ngại mà cả quyết ngay rằng, dù cho tính tình chị ấy có dễ mến ra sao đi nữa, tâm tư chị không dễ gì bị dao động, khi xét qua vẻ trầm lặng trên nét mặt và trong tư thái của chị mà một người quan sát nhạy cảm có thể nhận ra. Thật lòng tôi muốn tin rằng chị ấy lãnh đạm, nhưng tôi xin mạo muội nói thêm rằng những niềm hy vọng hay những mối lo sợ thường không ảnh hưởng đến việc tìm hiểu và quyết định của tôi. Không phải tôi tin chị ấy lãnh đạm vì tôi mong như thế. Tôi tin điều này vì dựa trên nhận thức vô tư; cũng thật sự như thể tôi có lý do để ước mong. Tôi chống đối cuộc hôn nhân không phải chỉ vì chống đối, và tối hôm qua tôi nhận ra rằng cần có những cảm xúc mạnh mẽ nhất để gạt sang một bên các chống đối này, trong trường hợp của tôi; nếu thiếu các mối quan hệ thì không tồi tệ cho anh ấy nhưng rất tồi tệ với tôi.
“Nhưng mối ác cảm có những nguyên nhân khác mà chính tôi muốn cố quên vì chúng không hiển hiện trước tôi, mặc dù hiện giờ vẫn còn, và còn ở mức độ ngang nhau trong cả hai trường hợp của anh Bingley và tôi. Tôi cần phải nói qua về những nguyên nhân này, tuy ngắn gọn. Hoàn cảnh của gia đình cô, mặc dù thiếu thoải mái, không đáng kể gì so với sự h.am m.uốn vật chất thường được đồng nhất biểu lộ qua bà nhà, qua ba em gái của cô, đôi lúc qua cả ông nhà. Tôi xin lỗi cô, tôi cảm thấy đau đớn nếu tôi xúc phạm cô. Nhưng khi cô và chị cô tỏ ra ngần ngại về khiếm khuyết của những người thân của mình và phật ý về việc biểu hiện khiếm khuyết này, xin hai cô lấy làm tự an ủi khi nghĩ rằng thái độ của hai cô đã tránh sự phê phán mà những người khác đã mắc phải, mà còn giúp hai cô được khen ngợi nhiều, cũng như khiến ý thức và tính khí của cả hai đáng được tôn trọng.
“Tôi chỉ có thể nói thêm rằng, từ những gì xảy ra trong buổi tối ấy, nhận xét của tôi về mọi người được xác định, và tôi càng bị xui khiến thêm phải hành động để bảo vệ cho bạn tôi nhằm tránh một cuộc hôn nhân thiếu hạnh phúc. Như cô còn nhớ, tôi tin chắc thế, vào ngày kế, anh ấy rời Netherfield để đi London với ý định sẽ sớm trở lại. Bây giờ tôi xin giải thích về hành động của tôi. Cả em gái của anh ấy và tôi đều cùng lo lắng, chẳng bao lâu chúng tôi cùng nhận ra sự trùng hợp này, cả hai đều cùng có ý thức rằng không nên để mất thời giờ trong việc ngăn cách anh, nên chúng tôi đều quyết định cùng đi London với anh. Nơi đây, tôi đã cố sức chỉ ra cho bạn mình thấy những bất lợi của việc chọn lựa như thế. Tôi cố thuyết phục anh ấy một cách tha thiết. Nhưng dù cho việc quở trách này có thể khiến anh phân vân hoặc hoãn đi đến quyết định, tôi không tin rồi sau này nó có thể ngăn cản cuộc hôn nhân, nếu không do thái độ hờ hững của chị cô. Trước đây, anh ấy đã tin rằng chị ấy sẽ đáp trả tình anh với lòng quan tâm chân thành, nếu không được ngang bằng. Nhưng anh Bingley bẩm sinh có tính e dè, anh dựa vào nhận xét của tôi hơn là của anh. Vì thế, thuyết phục anh rằng anh đã tự dối lòng là việc dễ dàng. Khi tôi đã làm cho anh tin rồi, thì khẩn cầu anh đừng trở về Hertfordshire không phải là việc làm khó khăn.
“Tôi không thể tự trách tôi đã làm đến mức như thế. Trong cả vụ việc, chỉ có một hành động của tôi khiến tôi không hài lòng khi tôi nhớ lại, đấy là tôi đã hạ mình để tận dụng nghệ thuật che giấu anh việc chị cô lúc ấy đang ở trong thành phố. Tôi được biết tin này, cô Bingley cũng thế, nhưng anh Bingley thì không hề biết. Có thể là hai người gặp nhau mà không có hậu quả gì tai hại, nhưng tôi xem chừng tâm tư của anh chưa thể được dập tắt hẳn nên vẫn có chuyện bất lợi khi gặp chị ấy. Có lẽ việc giấu diếm, ngụy trang này đi ngược lại với bản chất của tôi. Tuy nhiên, tôi đã làm việc ấy, và làm để mong đạt được điều tốt đẹp nhất. Về việc này, tôi không có gì để nói thêm, không có lời xin lỗi nào khác. Nếu tôi có làm chị cô bị tổn thương, thì đây là vượt ngoài ý định của tôi; và mặc dù những động lực đã lèo lái tôi có vẻ như chưa đủ minh chứng với cô, tôi chưa biết phải lên án những động lực này như thế nào.
“Về lời kết án kia, nặng hơn việc trước, cho rằng tôi gây tổn hại đến anh Wickham, tôi chỉ có thể bác bỏ bằng việc kể cho cô rõ tất cả những mối quan hệ của anh ấy đối với gia đình tôi. Anh ấy đặc biệt kết án tôi không hay biết gì, nhưng theo sự thật tôi sẽ trình bày, tôi có thể viện đến những nhân chứng có tính trung thực không ai có thể chối cãi. Anh Wickham là con của một người rất đáng kính, và ông cụ trong nhiều năm làm quản lý cho tất cả sự sản tại Pemberley, nhờ đức hạnh của ông trong công việc, ông được tín nhiệm cao, nên lẽ tự nhiên là cha tôi đã giúp đỡ ông cụ. Riêng về George Wickham, cha tôi đã rất tử tế với anh ấy, vốn là con nuôi của ông. Cha tôi giúp cho anh ấy ăn học cho đến đại học Cambridge. Sự hỗ trợ này càng thêm quan trọng vì ông cụ của anh ấy nghèo do lối sống phóng túng của bà vợ nên không thể giúp cho anh ấy học hành được nên người. Cha tôi không những yêu mến những mối giao du luôn hấp dẫn của anh, mà còn rất coi trọng anh, hy vọng anh sẽ có sự nghiệp trong giáo hội, nên ông có ý định hổ trợ cho anh theo chiều hướng này. Riêng về phần tôi, chỉ sau nhiều, rất nhiều năm, tôi mới bắt đầu nghĩ về anh theo một hướng khác. Những thiên tư thấp kém, thiếu nguyên tắc mà anh đã cẩn thận che giấu người bạn thân nhất của anh không thể vượt qua tầm quan sát của một người gần ngang bằng tuổi anh, và là người đã có những cơ hội được trông thấy anh trong những tình huống anh không phòng bị. Ở đây, một lần nữa tôi lại làm cô đau đớn, đến mức nào chỉ có cô mới biết. Nhưng những tình cảm mà anh Wickham đã khơi dậy nơi cô là thế nào chăng nữa, sự hồ nghi về bản chất của những tình cảm này không thể ngăn tôi phơi bày con người thật của anh ấy.
“Tôi còn có thêm một động lực khác. Ông cụ tôi qua đời khoảng năm năm trước, và tình thương mến của ông đối với anh ấy vẫn bền vững, đến nỗi trong di chúc của ông mà ông đặc biệt truyền đạt đến tôi, có ghi sẽ hỗ trợ cho sự thăng tiến mà nghề nghiệp anh ấy cho phép, và nếu anh ấy thụ giới, sẽ dành cho anh ấy một khoản trợ cấp đáng giá từ gia đình. Cũng có một khoản thừa kế một nghìn bảng. Cha anh ấy qua đời sau cha tôi ít lâu, trong vòng một năm sau đấy, anh Wickham viết thư báo tin cho tôi rằng cuối cùng anh đã quyết định không thụ giới, anh hy vọng tôi có thể xem xét giúp đỡ ngay cho anh thêm về tài chính thay vì chờ cho đến khi anh được bổ nhiệm. Anh thêm rằng anh có ý định học luật, và tôi phải công nhận rằng một nghìn bảng không thể nào đủ cho anh. Tôi ước mong, hơn là tin tưởng, rằng anh thành thật. Nhưng dù sao đi nữa, tôi vẫn sẵn lòng thuận theo đề nghị của anh. Tôi biết rằng anh Wickham không nên trở thành một giáo sĩ. Vì thế, vụ việc được thu xếp ngay sau đó. Anh tuyên bố từ bỏ mọi sự đòi hỏi về sự hỗ trợ của giáo hội sau này anh có điều kiện nhận lãnh, thay vào đấy, anh nhận ba nghìn bảng. Mọi quan hệ giữa chúng tôi giờ dường như bị tan rã. Tôi nghĩ về anh quá thấp nên tôi không muốn mời anh đến Pemberley, hay giao du với anh trong thành phố. Tôi tin rằng anh sống chủ yếu trong thành phố, nhưng việc học luật chỉ là một cái cớ, và giờ đây thoát hỏi mọi kiềm chế, anh sống biếng nhác và phung phí.
“Trong khoảng ba năm, tôi ít được biết tin về anh, nhưng khi khoản trợ cấp anh nhận đã cạn, anh viết thư cho tôi để xin thêm. Anh thuyết phục tôi, và tôi không có gì khó khăn để tin anh rằng anh đang bị thiếu thốn. Anh đã thấy việc học luật là không có lợi; bây giờ anh quyết chí được thụ phong, nếu tôi chuyển cho anh phần còn lại của khoản trợ cấp. Anh tin rằng anh có quyền hưởng khoản này, vì anh biết tôi không cần phải hỗ trợ ai khác, và tôi hẳn không thể quên những ý định của ông cụ tôi. Cô không thể trách tôi đã từ chối lời khẩn cầu của anh, hoặc bác bỏ mọi lời cầu xin được lập đi lập lại sau đấy. Sự oán giận của anh ấy có cường độ ngang bằng tình trạng khổ sở vì thiếu kém vật chất của anh, và chắc chắn anh đã nói xấu tôi với những người khác một cách dữ dội như anh đã trách móc tôi.
“Sau thời gian này, mọi vẻ bề ngoài về mối quan hệ giữa hai chúng tôi đều bị vứt bỏ. Tôi không biết anh ấy sinh sống bằng cách nào. Nhưng mùa hè rồi, anh ấy lại buộc tôi phải chú ý đến anh một cách đau khổ. Bây giờ tôi phải nhắc đến một sự kiện mà chính tôi muốn quên đi, chỉ vì hiện giờ tôi đành bắt buộc phải tiết lộ. Dông dài như thế, tôi nghĩ tôi có thể tin cô giữ kín vụ việc. Cô em Georgiana của tôi, kém tôi hơn mười tuổi, được giao cho người cháu của mẹ tôi, Đại tá Fitzwilliam, và tôi giám hộ. Khoảng một năm trước đây, cô rời trường học, một cơ ngơi cho cô được thiết lập tại London, và cô cùng với bà quản lý cơ ngơi này đi đến Ramsgate, từ đây cô tìm đến anh Wickham. Chắc chắn việc này là do chủ định, vì anh ấy và bà Younge đã quen biết nhau từ trước. Bà đã lừa dối chúng tôi một cách đáng buồn; qua sự thông đồng và giúp đỡ của bà, anh tán tỉnh Georgiana. Trái tim dễ mềm yếu của cô em gái có ấn tượng mạnh về lòng tốt của anh đối với một đứa trẻ, cho đến nỗi cô bé bị thuyết phục rằng nó yêu anh ta rồi đồng ý cùng anh bỏ đi trốn. Lúc ấy cô bé mới mười lăm, nên đây là một cái cớ để trốn đi, và sau khi đã nói đến sự khinh suất của nó, tôi lấy làm vui mà thêm rằng tôi được biết việc này là qua cô bé. Tôi đến gặp hai người một hoặc hai ngày trước khi họ trù định đi trốn. Georgiana, vì không muốn làm người anh, mà cô cũng xem như người cha, đau khổ và xúc phạm, đã khai với tôi tất cả vụ việc. Cô có thể tưởng tượng tôi đã nghĩ gì và hành động như thế nào. Vì nghĩ đến phẩm giá và tình cảm của em gái, tôi đã giữ kín vụ việc, nhưng tôi đã viết thư cho anh Wickham (đã bỏ đi ngay sau đấy), và dĩ nhiên bà Younge bị cho nghỉ việc. Chắc chắn đích nhắm của anh Wickham là sự sản của em gái tôi, khoảng ba mươi nghìn bảng, nhưng tôi không khỏi đoán rằng ý muốn trả thù tôi cũng là một nguyên nhân xui khiến mạnh mẽ. Thật ra, sự trả thù của anh đáng lẽ đã có thể trọn vẹn.
“Thưa cô, tôi đã kể một cách trung thực mọi diễn biến cũng liên quan đến hai chúng ta. Nếu cô không bác bỏ câu chuyện vì cho là dối trá, tôi hy vọng cô sẽ rút lại lời kết án của cô về việc tôi đối xử với anh Wickham một cách tàn nhẫn. Tôi không rõ anh ấy đã gây ảnh hưởng đến cô theo cách nào, với lời lẽ dối trá ra sao, nhưng có lẽ nên tin rằng anh ấy đã thành công. Trước đây cô không hề biết gì về các việc này, cô không có khả năng tự tìm hiểu, và chắc chắn cô không có thiên tư nghi ngờ. Có thể cô tự hỏi tại sao tôi không kể hết các việc này tối hôm qua. Nhưng lúc ấy tôi không thể giữ tự chủ để biết có thể, hoặc cần, nói ra điều gì. Về sự thật phía sau những gì tôi kể ở đây, tôi có thể viện dẫn Đại tá Fitzwilliam để làm nhân chứng. Vì anh có quan hệ gần gũi và sống thân cận với chúng tôi, vẫn còn là một người chấp hành di chúc của cha tôi, anh đã không tránh khỏi được biết rõ mọi chi tiết. Nếu cô ghét tôi cay đắng đến nỗi mọi lời giãi bày của tôi trở nên vô giá trị, cô vẫn có thể giãi bày tâm sự với người em họ của tôi, và vì cô có thể có dịp hỏi ý kiến anh ấy, tôi đã cố gắng tìm cơ hội để trao thư này cho cô sáng nay.
“Tôi chỉ có thêm lời rằng xin Thượng đế ban phúc lành cho cô.
Fitzwilliam Darcy”

Tập 2 - Chương 13

Chương 13

Khi anh Darcy trao cho cô lá thư, Elizabeth đã không trông mong anh cầu hôn với cô lần nữa, cô cũng hoàn toàn không thể đoán trước về nội dung. Nhưng cô sốt sắng đọc, và lá thư đã gây những tương phản trong tâm tư cô. Không thể định rõ những ý nghĩ của cô khi cô đọc qua lá thư. Thoạt đầu cô ngạc nhiên mà hiểu rằng anh tin anh có khả năng xin lỗi cô, và cô vẫn khăng khăng tin chắc anh không có lời giải thích nào mà mặc cảm xấu hổ không che đậy được. Với thiện kiến mạnh mẽ chống lại mọi điều anh có thể nói, cô bắt đầu với lý giải về việc đã xảy ra ở Netherfield. Cô háo hức đọc, nhưng vì nôn nóng muốn biết câu kế tiếp nói gì, cô không thể nhận thức rõ về điều mình đang dọc. Cô lập tức cho rằng việc anh tin chị cô hờ hững là sai, và việc anh lý giải về các chống đối thật sự mạnh mẽ khiến cô quá tức giận không muốn công tâm suy xét về anh. Anh đã không cho thấy anh hối tiếc về những gì anh đã làm; cung cách của anh không phải là ăn năn mà là cao ngạo. Tất cả là kiêu hãnh và xấc xược.
Nhưng khi anh đề cập chuyện anh Wickham, khi cô đọc với chú tâm hơn, các sự kiện, nếu có thật, hẳn vất bỏ mọi cảm nghĩ tốt của cô về giá trị của anh này. Cảm nghĩ của cô càng trở nên đau đớn và càng khó định nghĩa. Cô vô cùng ngạc nhiên, lo lắng, ngay cả kinh hoàng. Cô muốn bác bỏ tất cả, luôn luôn hét lên: “Việc này không đúng! Không thể như thế được! Đây là điều láo toét!” Và khi cô đã đọc xong lá thư, tuy không nhớ gì về một hai trang cuối, cô vội xếp lá thư lại, nghĩ chắc chắn rằng cô không nên tin nó, rằng cô sẽ không bao giờ đọc lại nó.
Trong tình trạng tâm tư bị bấn loạn như thế, với những ý định không biết bám víu vào đâu, cô tiếp tục bước đi. Nhưng cô không thể tự chủ được, lại mở lá thư ra, cố gắng trấn tĩnh trong tâm trạng đau khổ đọc lại mọi điều nói về Wickham, và cô xem xét ý nghĩa trong từng câu. Thư viết về mối quan hệ của anh Wickham với gia đình Pemberly đều đúng như anh đã kể. Lòng nhân hậu của ông cụ quá cố Darcy cũng đúng như lời anh nói, tuy trước đấy cô không biết rõ lắm. Đến đây, mọi việc đều ăn khớp với nhau, nhưng khi cô đọc đến đoạn nói về bản di chúc thì có khác biệt lớn. Cô vẫn còn nhớ về khoản trợ cấp mà Wickham nói, và khi suy ngẫm từng lời anh nói, cô không khỏi nghĩ rằng hoặc anh này hoặc anh kia ăn ở hai lòng một cách tệ hại, và trong một khoảnh khắc cô tự hào rằng mình đã không nhầm lẫn. Nhưng khi cô tiếp tục đọc, rồi chăm chú đọc lại, các chi tiết tiếp theo về việc Wickham từ bỏ mọi đòi hỏi về khoản hỗ trợ, mà thay vào đấy nhận khoản tiền ba nghìn bảng, làm cô băn khoăn. Cô đặt lá thư xuống, cân nhắc mọi tình huống mà cô cho là công tâm – thận trọng về giả định trong mỗi câu – nhưng cô không thể có kết luận. Mỗi bên đều cả quyết điều mình nói. Cô lại đọc tiếp. Nhưng mỗi dòng đều cho thấy rõ hơn rằng vụ việc, mà cô đã tin không một mưu mô nào có thể trình bày như thế hầu tạo ra hình ảnh anh Darcy không tồi tệ lắm, đã qua một bước hoặc khiến anh trở nên hoàn toàn vô tội.
Sự phung phí và phóng khoáng mà anh đã không đắn đo kết tội cho anh Wickham khiến cô bị sốc, càng bị sốc thêm vì cô không thấy có chứng cớ bất công nào. Cô chưa từng nghe nói đến anh Wickham trước khi anh gia nhập quân ngũ theo lời thuyết phục của anh trai trẻ, người đã khơi lại mối quen biết hời hợt khi tình cờ gặp lại anh trong thành phố. Không ai tại Herfordshire biết gì về cuộc sống trước kia của anh ngoại trừ những điều chính anh nói ra. Về con người thật của anh, cô không bao giờ muốn dọ hỏi. Nét mặt, giọng nói và cử chỉ của anh đều ngay lập tức xác minh mọi đức tính của anh. Cô cố gắng nhớ lại vài đức tính, vài nét độc đáo về tính toàn vẹn hay nhân đức có thể giúp biện hộ cho anh chống lại lời tố giác của anh Darcy, hoặc ít nhất có thể bào chữa những lầm lỗi thông thường theo như cô nghĩ, mà anh Darcy đã miêu tả là biếng nhác và thói hư tật xấu đã kéo dài trong nhiều năm. Nhưng cô không nhớ lại điều gì như thế. Cô có thể thấy anh ngay trước mặt cô, mỗi phong thái và lời lẽ đều có sức thu hút, nhưng cô không thể nhớ lại về điểm nào về thực chất đức tính của anh, ngoại trừ sự tán thành của láng giềng và tình quý mến do khả năng giao tiếp của anh trong đám thực khách. Sau một lúc suy nghĩ về điểm này, cô lại tiếp tục đọc. Nhưng, hỡi ôi! Câu chuyện tiếp theo về ý đồ của anh đối với cô Darcy, được xác minh vài điều qua câu chuyện cô trao đổi với Đại tá Fitzwilliam trong buổi sáng hôm trước, và cuối cùng được dẫn chứng sự thật về mọi chi tiết qua chính Đại tá Fitzwilliam – người đã cho cô biết về quan ngại của anh trong những việc làm của cậu anh họ, là người có nhân phẩm mà cô không có lý do nghi ngờ. Có một lúc cô quyết định sẽ hỏi chuyện anh, nhưng ý định bị lung lay vì cô thấy khó xử mà hỏi chuyện. Cuối cùng cô loại bỏ hẳn ý định vì tin chắc anh Darcy không bao giờ mạo hiểm đề nghị như thế nếu anh không đảm bảo được người em họ sẽ minh chứng cho anh.
Cô nhớ lại rõ ràng về mọi chuyện được trao đổi giữa Wickham và cô trong buổi tối hai người gặp nhau, lần đầu tiên tại nhà ông Phillips. Nhiều câu nói của anh vẫn còn in rõ trong hồi tưởng của cô. Giờ đây cô giật mình nghĩ lại rằng cách nói chuyện như thế với một người còn xa lạ là không phải phép, cô ngạc nhiên tự hỏi tại sao lúc trước mình không nghĩ ra việc này. Cô nghĩ anh thiếu tế nhị khi trình bày về anh như thế, các lời phát biểu và hành động của anh thiếu nhất quán. Cô nhớ anh đã khoe khoang rằng anh không sợ phải gặp anh Darcy, rằng anh Darcy có thể ra đi nhưng anh sẽ trụ lại; tuy thế, anh đã lánh mặt ở buổi dạ vũ ở Netherfield trong tuần kế tiếp. Cô cũng nhớ rằng, cho đến lúc gia đình Netherfield ra đi, anh chỉ kể câu chuyện của anh cho cô chứ không cho ai khác, nhưng sau khi họ đi, câu chuyện được bàn tán khắp nơi. Cô nghĩ anh đã không một chút ngại ngần, không một chút đắn đo để tìm cách triệt hạ tư cách của anh Darcy, mặc dù anh trấn an cô rằng vì kính trọng hương hồn ông cụ, anh sẽ không bao giờ vạch mặt người con.
Mọi chuyện liên quan đến anh giờ đã đổi khác! Việc anh chú ý đến cô King giờ đây chỉ là hậu quả của những tầm ngắm hám lợi thuần túy và có ý trả thù, và tài sản nghèo nàn của cô này cho thấy các ước vọng của anh không còn là điều độ mà là do háo hức muốn nắm bắt lấy bất kỳ thứ gì. Thái độ của anh đối với chính cô giờ đây không thể là do động lực có thể chấp nhận được; hoặc anh bị thất vọng vì tài sản kém của cô, hoặc tính phù phiếm của anh đã được thoả mãn sau khi anh khơi dậy lòng ưu ái mà cô tin rằng cô đã biểu lộ một cách thiếu cẩn trọng. Mọi ý tưởng bào chữa cho anh giờ dần dần phai nhạt. Qua lời giải trình của anh Darcy, cô đành phải chấp nhận rằng anh Bingley, khi được Jane hỏi đến, đã từ lâu cho rằng anh không có lỗi trong vụ việc. Cô nhận ra rằng, trong suốt thời gian anh Darcy và cô có mối quan hệ khiến cuối cùng hai người đến gần nhau và khiến cô có thể biết rõ lối sống của anh, tuy anh có kiêu hãnh và khó chịu, nhưng cô chưa từng thấy bất kỳ điều gì có thể chỉ ra rằng anh thiếu nguyên tắc hay không công tâm. Bất kỳ điều gì nói lên những thói quen vô tín ngưỡng hoặc vô đạo đức. Trong các mối giao hảo, anh đều được trọng vọng và đánh giá cao – ngay cả Wickham cũng đã xem anh là một người anh, cô đã thường nghe anh nói một cách trìu mến về đứa em gái của anh; tất cả đều cho thấy anh có vài cảm nghĩ dễ mến. Nếu những hành động của anh đều như Wickham trình bày, một sự xâm phạm thô bạo vào mọi lẽ phải khó thể che giấu ai được, còn lại tình thân giữa một người có khả năng kết bạn và một người dễ thương như anh Bingley; tất cả đều không thể hiểu được.
Cô cảm thấy hoàn toàn hổ thẹn cho mình. Cô không thể nghĩ đến Darcy hoặc Wickham mà không có ý tưởng rằng cô đã mù quáng, thiên vị, bất công, ngớ ngẩn.
Cô thốt lên: “Mình đã hành động một cách quá ti tiện! Mình đã tự hào về nhận thức của mình! Mình đã tự đánh giá cao về khả năng của mình! Đã từng xem thường tính chân thật phóng khoáng của chị mình, làm thoả mãn tính phù phiếm trong cung cách ngờ vực vô ích hoặc đáng lên án. Thật nhục nhã làm sao khi đã hiểu ra! Mà đúng thế, chỉ có nhục nhã! Nếu mình biết yêu, mình đã không thể mù quáng một cách khốn khổ đến thế! Nhưng tính phù phiếm, không phải tình yêu, đã luôn là sự điên rồ của mình. Cảm động vì lòng ưu ái của một người và bị xúc phạm vì người kia thờ ơ, ngay từ khi bắt đầu mối giao hảo với anh, mình đã có đầy những định kiến, những ngu xuẩn, luôn xua đuổi mọi lý lẽ. Từ đầu cho đến lúc này, mình đã chẳng bao giờ nhận ra con người thật của mình.”
Từ chính cô đến Jane, từ Jane đến Bingley, các ý tưởng của cô đều quy về một mối khiến cô nhớ lại rằng những gì anh Darcy giải thích ở đây có vẻ như còn thiếu nhiều điều, nên cô đọc lại lá thư. Lần này thì hiệu quả rất khác biệt – làm thế nào cô có thể bác bỏ lời anh trong một tình huống, trong khi cô lại tin trong một tình huống khác? Anh nói anh không biết gì về tình cảm của chị cô, trong khi cô không thể quên nhận xét về chị cô mà Charlotte vẫn mang trong đầu. Cũng như cô không thể bác bỏ lời anh mô tả về Jane. Cô nghĩ rằng chị mình rất ít biểu lộ tình cảm dù rằng tình cảm vẫn nồng thắm, và rằng thái độ và cử chỉ của chị cô đều luôn toát ra vẻ tự hài lòng, ít được hợp nhất với tính đa cảm cực độ.
Khi cô đọc đến đoạn viết về gia đình cô, với ý khiển trách làm nhục nhưng đúng lý, cô càng cảm thấy thêm xấu hổ. Lời nhận xét công tâm đã đánh mạnh vào tâm thức cô quá nặng khiến cô không thể chối bỏ. Các tình huống anh đặc biệt ám chỉ đến, như đã xảy ra tại buổi dạ vụ Netherfield, như thể xác định mọi điều anh không tán thành, đã gây ấn tượng mạnh trong tâm tư cô hơn là trong anh.
Cô không bỏ qua việc anh khen ngợi cô và chị cô. Việc này giúp cô cảm thấy được xoa dịu, nhưng nó không thể an ủi cô về sự khinh thường với những người còn lại trong gia đình. Khi cô cho rằng Jane đã bị thất vọng chỉ vì do thái độ của những người thân thương nhất, và khi cô nghĩ lại uy tín của hahi người bị thương tổn ra sao bởi tư cách thiếu tề chỉnh ấy, cô cảm thấy chưa từng đau khổ như thế bao giờ.
Sau khi đã thơ thẩn dọc con đường mòn trong hai giờ, buông thả theo mọi ý nghĩ, xem xét lại các sự kiện, xác định các điều khả dĩ, và cố tự dung hoà với biến động quá bất ngờ và quá trọng đại, sự mệt mỏi và ý nghĩ bất chợt rằng cô đã vắng mặt khá lâu khiến cô quay bước trở về. Cô bước vào ngôi nhà với mong muốn tỏ ra vui vẻ như thường lệ, và ý kiên quyết trấn áp những suy tư khiến cô thấy khó có thể trò chuyện với ai.
Cô được báo tin rằng hai chàng trai từ Rosings đã đến thăm trong lúc cô đi vắng. Anh Darcy chỉ lưu lại vài phút, nhưng Đại tá Fitzwilliam đã ngồi hẳn lại ít nhất một tiếng đồng hồ, hy vọng cô trở về kịp, gần như muốn đi tìm cô. Elizabeth chỉ có thể cảm thấy quan ngại mình sẽ nhớ nhung anh; thật ra cô vui về việc này. Đại tá Fitzwilliam không còn là đối tượng, cô chỉ có thể nghĩ đến lá thư.

Tập 2 - Chương 14

Chương 14

Hai chàng trai rời Rosings vào sáng hôm sau. Sau khi đã đến nơi hai người ở để chào từ giã, anh Collins trở về và báo tin cho mọi người vui rằng họ vẫn khoẻ mạnh, trong tinh thần khá tốt có thể được sau tình hình u sầu vừa xảy ra tại Rosings. Rồi anh vội đi đến Rosings để an ủi Phu nhân Catherine và cô con gái của bà. Khi anh trở về, với vẻ thoả mãn trọn vẹn, anh chuyển lại lời Phu nhân nhắn rằng bà cảm thấy buồn tẻ nên rất mong muốn mời mọi người đến dùng buổi tối.
Elizabeth không thể gặp Phu nhân Catherine mà không có ý nghĩ rằng, nếu cô muốn, lần này cô có thể đến diện kiến bà như là một người cháu dâu tương lai của bà. Và cô không tránh khỏi ý nghĩ, với một nụ cười, về phản ứng phẫn nộ của bà. Cô thấy buồn cười với những câu hỏi tự đặt ra cho mình: “Liệu bà ấy sẽ nói gì? Bà ấy sẽ xử sự ra sao?”
Đề tài đầu tiên của họ là sự kiện hai người đã vắng mặt. Phu nhân Catherine nói:
- Tôi mong các vị hiểu cho rằng tôi cảm nhận rất sâu đậm. Tôi tin rằng không có ai cảm nhận về việc xa lìa người thân như tôi. Nhưng tôi đặc biệt gắn bó với hai người trai trẻ này, và biết họ cũng gắn bó với tôi! Họ buồn vô tận khi phải giã từ. Nhưng họ luôn luôn là thế. Ông Đại tá cố gượng vui cho đến phút cuối, nhưng Darcy dường như có phần buồn hơn, tôi nghĩ anh buồn hơn năm rồi. Chắc chắn anh đã cảm thấy gắn bó thêm với Rosings.
Anh Collins đưa ra ngôn từ ca tụng và thêm một lời bóng gió, khiến cho bà mẹ và cô con gái nở nụ cười hiền dịu.
Sau bữa ăn, Phu nhân Catherine nhận xét rằng cô Bennet có vẻ buồn nản, và lập tức cho rằng cô không muốn trở về nhà sớm quá. Bà thêm:
- Nếu đúng như thế, cô phải lập tức viết thư cho mẹ cô xin bà cho phép cô lưu lại thêm một thời gian. Tôi tin chắc bà Collins sẽ rất vui có cô bầu bạn.
Elizabeth trả lời:
- Tôi rất cảm ơn Phu nhân đã có nhã ý mời, nhưng tôi không thể chấp nhận. Tôi phải trở về thành phố thứ bảy tới.
- Như thế cô sẽ chỉ ở đây được sáu tuần. Tôi đã mong cô ở được hai tháng. Tôi đã nói với bà Collins như thế trước khi cô đến đây. Không thể có việc khiến cô phải đi vội như thế. Bà Bennet nhất định sẽ cho phép cô ở lại thêm hai tuần nữa.
- Nhưng bố tôi không cho phép. Tuần rồi ông viết thư cho tôi, bảo tôi phải kịp trở về.
- À! Bố cô dĩ nhiên sẽ cho phép cô, nếu mẹ cô đã đồng ý. Con gái không bao giờ quan trọng đối với người bố. Nếu cô ở lại thêm trọn một tháng, tôi sẽ có điều kiện đưa cô đến tận London, vì tháng sáu tôi sẽ đi đến đấy và lưu lại một tuần. Nếu Dawson đồng ý, một trong hai cô sẽ có một căn phòng tiện nghi. Thật ra, nếu thời tiết trở lạnh, tôi sẽ không ngại gì mà nhận cả hai, vì hai người cũng khá nhỏ nhắn.
- Phu nhân, bà thật tử tế nhưng chúng tôi phải theo kế hoạch đã định.
Phu nhân Catherine dường như phải chấp nhận.
- Bà Collins, bà phải phái một gia nhân đi cùng với hai cô. Bà biết đấy, tôi luôn nói thẳng điều tôi nghĩ, và tôi không thể chịu được ý nghĩ rằng chỉ có hai cô gái trẻ cùng đi với nhau. Như vậy là không đúng cách gì cả. Tôi không thích thấy việc này chút nào hết. Phụ nữ trẻ luôn luôn phải có người bảo vệ và chăm chút, tùy theo hoàn cảnh cuộc sống của họ. Khi cô cháu Georgiana của tôi đi Ramsgate trong năm vừa rồi, tôi chỉ ra rằng nên có hai anh gia nhân đi với nó. Cô Darcy, con gái của ông Darcy ở Pemberly và Phu nhân Ann không thể đi ra ngoài với cung cách đúng mực theo cách khác. Tôi hết sức chú tâm đến việc này. Bà Collins, bà cần phái John đi với các cô. Tôi vui mà nhớ ra để nhắc nhở việc này, vì bà sẽ bị mất uy tín nếu để cho hai cô đi một mình.
- Ông cậu tôi sẽ gửi một gia nhân đến đón chúng tôi.
- À! Cậu của cô! Ông ấy có nam gia nhân, phải không? Tôi rất lấy làm vui các cô đã có người nghĩ ra việc này. Các cô sẽ đổi ngựa ở đâu? À, Bromley, dĩ nhiên rồi. Nếu các cô nói đến tên tôi ở Bell, họ sẽ chăm sóc các cô.
Phu nhân Catherine hỏi nhiều câu khác về hành trình của hai cô, và vì Elizabeth không thể tự mình trả lời mọi câu hỏi, cô cần chú ý, và cô thấy mình gặp may. Bởi vì, với một tâm tư đầy vướng bận, cô suýt quên mình đang hiện diện nơi nào. Suy tư chỉ nên dành riêng cho những giờ khắc đơn côi; mỗi khi chỉ có một mình cô, cô xem đây là thú khuây khoả hay nhất. Ngày nào cô cũng có buổi đi dạo một mình, khi cô có thể theo đuổi niềm vui của những hồi tưởng không lấy gì làm dễ chịu.
Chẳng bao lâu, cô đã thuộc lòng lá thư của anh Darcy. Cô nghiền ngẫm từng câu, và tâm tư của cô về người viết thay đổi rất nhiều qua từng thời điểm. Khi cô nhớ đến cách anh ăn nói, cô vẫn còn đầy công phẫn. Nhưng khi cô nghĩ mình đã kết án và mắng nhiếc anh một cách bất công như thế nào, cô tức giận cho chính mình; những cảm nghĩ của anh trở nên một đối tượng cho cô động lòng trắc ẩn. Cô thấy vui vì anh yêu cô; cô kính trọng tư cách của anh, nhưng không thể chấp nhận anh; và không lúc nào cô cảm thấy ân hận vì đã khước từ anh, hoặc có ý thoáng qua muốn gặp lại anh lần nữa. Trong hành vi đã qua của cô luôn luôn có những nguồn bực mình và tiếc nuối; và khiếm khuyết của gia đình cô là một vấn đề khiến cô càng phiền muộn hơn. Cô cảm thấy vô vọng để cứu vãn. Ông bố chỉ muốn bông đùa, không bao giờ kiềm chế những nhẹ dạ của các cô con gái trẻ. Bà mẹ, với những thái độ cho đến giờ vẫn không đúng mực, hoàn toàn vô cảm với những điều tệ hại. Elizabeth thường cùng với Jane cố gắng kiểm soát tính khí nông nổi của Catherine và Lydia, nhưng trong khi bà mẹ nuông chiều họ, có cơ hội nào cho hai đứa biết phục thiện? Catherine, với tính tình yếu đuối, hay cáu kỉnh và luôn luôn bị Lydia lôi kéo, lúc nào cũng lấy làm phật ý về lời khuyên của hai chị. Lydia, với tính khí tự chuyên và lơ đễnh, rất ít khi lắng nghe họ. Cả hai đều ngu xuẩn, biếng nhác, rỗng tuếch. Trong khi còn có sĩ quan tại Meryton, hai cô sẽ còn ve vãn họ; trong khi Meryton chỉ cách Longbourn chỉ một quãng đường đi bộ, hai cô sẽ mãi đi đến đấy.
Một mối bận tâm khác là lo lắng cho Jane. Lời giải thích của anh Darcy, qua việc phục hồi Bingley theo những cảm tưởng tốt đẹp của cô, khiến cô hiểu về những gì Jane đã bị mất mát. Tình cảm của anh đã được minh chứng là chân thành, cách cư xử của anh cho thấy không có gì phải chê trách, ngoại trừ anh đấy có thể viện dẫn rằng anh đã dựa quá nhiều vào ý kiến của bạn mình. Cô càng thấy thương cảm khi nghĩ rằng, với một tình huống thuận lợi cả mọi mặt, có đầy những lợi điểm, đầy hứa hẹn về hạnh phúc, thế mà Jane bị tước đi tất cả, chỉ vì chính gia đình cô đã quá điên rồ và khiếm nhã!
Khi con người thật của Wickham được thêm vào hồi tưởng này, những ý tình hạnh phúc lúc trước ít khi bị đè nén nay bị ảnh hưởng nặng nề đến nỗi cô hầu như không thể cố làm ra vẻ vui tươi dù tương đối.
Các buổi giao tiếp tại Rosings vẫn còn thường xuyên trong tuần lễ cuối cô lưu lại đây, cũng thường xuyên như tuần lễ đầu. Vào buổi tối ngày cuối, họ đi đến Phu nhân, một lần nữa bà hỏi han cặn kẽ về hành trình của hai cô, cho chỉ thị về cách sắp xếp hành lý. Bà khẩn trương nói về việc phải sắp xếp các bộ áo dài mặc buổi tối theo cách duy nhất mà bà cho là đúng, đến nỗi Maria nghĩ rằng khi trở về cô sẽ mở ra tất cả hành lý để sắp xếp lại.
Khi họ giã từ, Phu nhân Catherine, với vẻ hạ mình tột độ, chúc hai cô một cuộc hành trình tốt đẹp và mới họ năm sau lại đến Huntsford một lần nữa. Riêng cô De Bourgh chỉ nghiêng người chào và bắt tay hai cô.